علت سوزن سوزن شدن پای چپ
بیشتر افراد گاهی اوقات در دست یا پای خود احساس گزگز می کنند. با اینکه خود حس گزگز در دست و پا ناخوشایند است، اما عموما علت آن چندان جدی نیست. با این حال، اگر گزگز شدن دست یا پا به طور مرتب رخ دهد، این امکان وجود دارد که علت آن عارضه ای جدی تر باشد. در ادامه به بررسی برخی دلایل گزگز دست و پا می پردازیم.
آنچه در این مقاله می خوانیم:
برای گزگز دست و پا علل متعددی وجود دارد که بیشتر این علل نیز موقتی هستند. در همین حال، اگر فرد به حالتی غیرعادی بنشیند یا بخوابد، شاید به عصبی فشار وارد شود و همین مورد موجب گزگز دست و پا شود. به گزگز، مورمور و یا سوزن سوزن شدن نیز گفته می شود که در گفت وگوی عامیانه هر دو کاربرد بیشتری دارند.
توجه: برای اینکه به علت دقیق گزگز دست و پا پی ببرید بهتر است قبل از هر اقدامی به پزشک مراجعه کنید و در مورد علت این موضوع پیش داوری نکنید.
برخی علل گزگز دست و پا ممکن است جدی تر باشند و به همین جهت به تشخیص به موقع و درمان مناسب احتیاج دارند.
دلایل احتمالی گزگز دست و پا
بسیاری از علل حس گزگز با عارضه ای به نام نوروپاتی محیطی (Peripheral neuropathy) ارتباط دارند. این نوع آسیب عصبی به بی حسی و گزگز دست و پا منتهی می شود. با این حال، عارضه ها و بیماری مختلفی وجود دارند که می توانند به نوروپاتی محیطی منتهی شوند. در ادامه علل نوروپاتی محیطی و سایر عواملی که ممکن است منجر به گزگز دست و پا شوند را مرور می کنیم.
1. مومور شدن دست و پا بر اثر فشردگی عصب
فرد ممکن است به دلیل فشردگی عصب (Pinched nerve) در دست و پای خود احساس گزگز کند. این عارضه ممکن است در اثر آسیب دیدگی یا تورم در فرد رخ دهد. سایر علائم فشردگی عصب شامل درد و حرکات محدود است. برخی درمان های متداول برای درمان فشردگی عصب عبارتند از:
- استراحت
- دارو
- فیزیوتراپی
در صورتی که هیچ کدام از روش های درمانی فوق برای فرد مؤثر نبود، گزینه بعدی می تواند عمل جراحی باشد.
2. استنشاق سموم و گزگز دست و پا
بلعیدن یک ماده سمی یا جذب توکسین های مختلف از طریق پوست ممکن است باعث گزگز در پاها شود. سمومی که منجر به گزگز یا مورمور شدن می شوند عبارتند از:
- آرسنیک (Arsenic)
- تالیم (Thallium)
- جیوه (Mercury)
- ضد یخ (Antifreeze)
در صورت مسمومیت با هر کدام از این سموم باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
3. تاثیر مصرف الکل بر گزگز دست و پا
الکل یک توکسین محسوب می شود و می تواند به بافت عصبی آسیب برساند. مصرف بی رویه الکل ممکن است به نوعی نوروپاتی محیطی به نام نوروپاتی الکلی (Alcoholic neuropathy) منجر شود. این عارضه که از شایع ترین عوارض عصبی اعتیاد به الکل است می تواند باعث درد و گزگز دست و پا و سایر اندام های بدن شود.
این علائم به دلیل آسیب دیدگی اعصاب محیطی بر اثر مصرف الکل به وجود می آید.
تحقیقات نشان داده اند که بین 25 تا 66 درصد از افرادی که برای مدت طولانی به الکل اعتیاد داشتند، به نوروپاتی الکلی مبتلا هستند. عموما در درمان این دست بیماران از فرد خواسته می شود که مصرف الکل خود را کاهش دهد یا آن را به طور کامل قطع کند.
4. مورمور شدن دست و پا بر اثر اضطراب و حملات پانیک
افرادی که دائما حس اضطراب دارند ممکن است دچار هایپرونتیلیشن (hyperventilating) شوند که این عارضه می تواند باعث گزگز پا شود. هایپرونتیلیشن، یکی از علائم شایع اضطراب است و مشخصه اصلی آن نیز تندی تنفس است. هایپرونتیلیشن باعث برهم خوردن توازن بین دی اکسید کربن و اکسیژن می شود و در نتیجه آن فرد ممکن است دچار گزگز دست و پا شود.
گزگز پا و اضطراب ممکن است از نظر روانشناسی نیز به هم مرتبط باشند. در واقع، فردی که دچار اضطراب می شود، معمولا نسبت به حواس بدنی خود آگاهی بیشتری پیدا می کند.
درمان های اضطراب عبارتند از:
- رفتاردرمانی شناختی
- گفتاردرمانی
- داروهای ضد اضطراب
- انجام فعالیت هایی برای سلامتی مانند یوگا، مراقبه و ذهن آگاهی یا حضور در لحظه
در حملات پانیک فرد به طور ناگهانی دچار ترس، اضطراب، تپش قلب و هایپرونتیلیشن می شود و حس مرگ به فرد دست می دهد. در این حالت نیز ممکن است فرد دچار گزگز دست و پا شود.
بیشتر بخوانید: حملات پانیک چیست ؛ از نشانه ها تا درمان
5. سوزن سوزن شدن دست و پا در بارداری
گزگز پا برای افراد باردار شایع است. افراد باردار اغلب در این دوران با احساس گزگز در پاهای خود مواجه می شوند. رحم ممکن است با رشد تدریجی جنین روی اعصاب پا فشار وارد کند و این امر به نوبه خود ممکن است باعث گزگز شود. نوشیدن آب کافی، تغییر وضعیت نشستن یا خوابیدن و استراحت کردن با بالا نگه داشتن پاها می تواند به رفع گزگز کمک کند.
با این حال، در صورتی که فرد با هرکدام از وضعیت های زیر مواجه شد، بهتر است به پزشک مراجعه کند:
- رفع نشدن گزگز پا
- احساس ضعف در نواحی مختلف بدن
- تورم پا یا سایر اندام ها
6. گزگز دست و پا بر اثر آسیب فشار تکراری (RSI)
آسیب فشار تکراری ممکن است باعث گزگز دست شود. آسیب فشار تکراری زمانی اتفاق می افتد که فرد بیش از حد و برای مدت طولانی و بدون استراحت فعالیت های تکراری را انجام دهد. آسیب فشار تکراری که از آن به عنوان «اختلال اندام فوقانی کاری» نیز نام برده می شود می تواند حاصل حالت های بد بدن در هنگام نشستن یا ایستادن باشد.
آسیب فشار تکراری معمولا روی این نواحی بدن تاثیر می گذارد:
- مچ و دست
- بازو و آرنج
- گردن و شانه
سایر علائم آسیب فشار تکراری عبارتند از:
- درد
- حساسیت
- التهاب
- سفتی عضله
- احساس ضعف
- گرفتگی عضله
درمان های آسیب فشار تکراری نیز عبارتند از:
- داروهای ضد التهاب
- کمپرس آب سرد
- بانداژ پلاستیکی
7. نقش کمبود ویتامین در مورمور شدن دست و پا
کمبود ویتامین E ،B1 ،B6 ،B12، ویتامین B3 یا نیاسین ممکن است باعث گزگز دست یا پاها شود. ویتامین هایی که نام بردیم، نقش حیاتی در عملکرد عصبی بدن ایفا می کنند. کمبود ویتامین B12 ممکن است منجر به نوروپاتی محیطی شود. سایر علائم کمبود ویتامین ها عبارتند از:
- سرگیجه
- تنگی نفس
- احساس خستگی
- سردرد
- مشکلات گوارشی
- درد در قفسه سینه
- حالت تهوع
- هپاتومگالی یا بزرگ شدن کبد
کمبود ویتامین با از سر گرفتن یک رژیم غذایی سالم یا مصرف مکمل های غذایی مناسب درمان می شود.
8. گزگز دست و پا از علائم ام اس
ام اس (MS) یا تصلب بافت چندگانه، یک بیماری التهابی است که به سلول های عصبی مغز و نخاع فرد آسیب وارد می کند. بی حسی یا گزگز پا از علائم اولیه ی بیماری ام اس محسوب می شود. همچنین مبتلایان به بیماری ام اس ممکن است قبل از تشخیص بیماری نیز دچار گزگز دست و پا شوند.
سایر علائم ام اس عبارتند از:
- مشکلات بینایی
- انواع درد
- اسپاسم یا انقباض و گرفتگی ممتد غیرارادی عضلانی
- خستگی
- سرگیجه
- مشکل در برقراری تعادل
- مشکلات مثانه و دستگاه ادراری
- اختلال در عملکرد جنسی
- اختلالات شناختی
در صورتی که فرد مشکوک به داشتن بیماری ام اس است، باید حتما به پزشک مراجعه کند تا هرچه سریع تر روند تشخیص و در صورت ابتلا به ام اس، درمان بیماری طی شود.
بیشتر بخوانید: ام اس چیست؟ هرآنچه باید درباره (.M.S) بدانیم
9. گزگز دست و پا ناشی از عوارض دارو
عوارض جانبی برخی داروهای خاص ممکن است گزگز دست و پا باشد. این دست داروها عبارتند از داروهایی که برای درمان بیماری ها و عارضه های زیر تجویز می شوند:
- سرطان
- ایدز
- اچ آی وی (HIV)
- تشنج
- عارضه های قلبی
- فشار خون بالا
10. سوزن سوزن شدن دست و پا به دلیل عفونت
برخی عفونت ها موجب التهاب عصب می شوند. التهاب نیز می تواند منجر به گزگز دست یا پا شود. عفونت هایی که ممکن است باعث این مشکل شوند عبارتند از:
- ایدز
- HIV
- هپاتیت B و هپاتیت C
- جذام
- زونا (Shingles)
- بیماری لایم (Lyme disease)
در صورتی که فرد نسبت به ابتلا به یک نوع عفونت مشکوک است، بهتر است سریعا به پزشک مراجعه کند. پزشک آزمایش های مناسبی از جمله آزمایش خون را برای تشخیص عفونت انجام می دهد و در صورت تشخیص عفونت، درمان های لازم انجام می شوند.
11.مورمور شدن دست و پا بر اثر نارسایی کلیه
گزگز دست و پا ممکن است یکی از علائم نارسایی کلیه باشد. دیابت و فشار خون بالا از عواملی هستند که خطر ابتلا به نارسایی های کلیوی را افزایش می دهند. سایر علائم نارسایی کلیه عبارتند از:
- گرفتگی عضله
- پیچیدگی عضله
- ضعف عضلانی
چنانچه فرد نسبت به هرگونه نارسایی کلیوی مشکوک است، بهتر است به پزشک معالج خود مراجعه کند. نارسایی شدید کلیه با دیالیز یا پیوند کلیه درمان می شود.
12. بیماری خودایمنی عامل گزگز دست و پا
بیماری خودایمنی (Autoimmune disease) ممکن است باعث گزگز دست یا پا شود. بیماری خود ایمنی هنگامی رخ می دهد که دستگاه ایمنی فرد به بدن خود فرد حمله می کند.
انواع بیماری های خود ایمنی که ممکن است موجب گزگز یا سوزن سوزن شدن دست و پا شوند عبارتند از:
- لوپوس اریتماتوس سیستمیک (SLE)
- بیماری سلیاک (Coeliac disease)
- روماتیسم مفصلی
برای تشخیص بیماری خود ایمنی، پزشک ممکن است:
- از سوابق پزشکی و سابقه بیماری های خانوادگی فرد سوال کند
- معاینات جسمی را انجام دهد
- از فرد آزمایش خون بگیرد
برای درمان بیماری های خود ایمنی معمولا از داروهای استروئیدی و سرکوبگر ایمنی و تغییر رژیم غذایی بهره برده می شود.
13. تاثیر دیابت بر گزگز دست و پا
بیماری دیابت موجب بالا رفتن قند خون فرد می شود که به نوبه خود می تواند موجب آسیب عصبی شود. به همین دلیل فرد مبتلا به دیابت ممکن است دچار گزگز دست و پا شود. به این عارضه نوروپاتی دیابتی گفته می شود.
سایر علائم دیابت عبارتند از:
- احساس تشنگی شدید
- تکرر ادرار
- تشدید گرسنگی
- خستگی
- تاری دید
- ترمیم آهسته زخم
- کاهش بدون دلیل وزن
درمان دیابت شامل موارد زیر است:
- تجویز داروهایی مانند انسولین برای کنترل قند خون
- تغییر رژیم غذایی
- ورزش
14. ارتباط بیماری شریان محیطی و گزگز دست و پا
بیماری شریان محیطی (Peripheral artery disease) روی دستگاه گردش خون فرد اثر می گذارد و منجر به تنگ شدن عروق خونی می شود.
گردش خون ضعیف می تواند باعث گزگز دست و پا شود. در صورت عدم درمان این عارضه با پدید آمدن پلاک در دیواره های شریانی فرد ممکن است دچار سکته یا حمله قلبی شود. درمان بیماری شریان محیطی معمولا شامل تغییر شیوه زندگی و عمل جراحی است.
بیشتر بخوانید: بیماری عروق محیطی و علائمی که باید به آن توجه کرد
15. مورمور شدن دست و پا از علائم سکته
گزگز دست و پا ممکن است یکی از علائم سکته نیز باشد.
علائمی که بلافاصله پس از سکته بروز پیدا می کنند عبارتند از:
- بی حسی یا ضعف در صورت، بازو یا پا به خصوص در یک طرف بدن
- احساس گیجی
- مشکل در تکلم
- مشکل در فهم
- تاری دید
- مشکل در راه رفتن
- سرگیجه
- از دست دادن تعادل
- از دست دادن هماهنگی بدن
اگر فرد یک یا چند مورد از این علایم را تجربه کرد، باید فورا با اورژانس تماس بگیرد.
منبع:
medicalnewstoday
از کدام خدمات دکتردکتر استفاده کنیم؟
نوبت دهی اینترنتی
اگر شما هم در خصوص مشکل خود نیاز به پزشک دارید با استفاده از امکان نوبت دهی اینترنتی می توانید به راحتی برای مراجعه حضوری، در روز و ساعت دلخواه خود، نوبت دریافت کنید. برای دریافت نوبت اینترنتی از پزشک متخصص مغز و اعصاب روی دکمه زیر کلیک کنید.
دریافت نوبت اینترنتی از پزشک
ویزیت تلفنی
گاهی اوقات دسترسی به پزشک سخت و هزینه بر است. شما با استفاده از امکان ویزیت تلفنی می توانید به راحتی برای دریافت مشاوره تلفنی از پزشک مورد نظرتان، نوبت دریافت کنید. برای برقراری تماس تلفنی با پزشک متخصص مغز و اعصاب دلخواهتان روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
تماس تلفنی با پزشک
پرسش و پاسخ پزشکی
شما با استفاده از امکان پرسش و پاسخ با پزشک می توانید در هر ساعتی از شبانه روز پرسش پزشکی خود را مطرح کنید و پاسخ معتبری از پزشک دریافت کنید. برای ثبت سوال پزشکی خود روی دکمه زیر کلیک(یا لمس) کنید.
ثبت سوال پزشکی محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست. دریافت نوبت دکتر
علت خواب رفتن،گزگز،بی حسی و مور مور شدن دست و پا و درمان آن:
- گزگز و مورمور دست و پا
گزگز ، خواب رفتن و بی حسی دست و پا ، ضعف رفتن ساق پا و علامتی بسیار رایج و آزار دهنده است که گاهی اوقات بی خطر و موقتی است و برای مثال درد مچ دست می تواند ناشی از این باشد که هنگام خواب رفتن دستتان را زیر سرتان گذاشته اید و در نتیجه به عصب های دست فشار وارد شده است یا این که در اثر مدت طولانی پا روی پا انداختن اعصاب پا تحت فشار قرار گرفته اند. یا در مواردی مانند کیست مچ دست به صورت مزمن شاهد علائم ذیل خواهید بود. پارگی دیسک گردن موجب بروز درد در گردن، انتشار درد به بازو، درد شانه، گزگز و بی حسی بازو و دست می شود.
با این حال گزگز پا و یا دست در بسیاری موارد شدید، دوره ای یا مزمن و گاه همراه با علائمی چون درد، خارش، بی حسی و تحلیل عضلات است. گزگز و خواب رفتن دست و پا در چنین حالت هایی نشانه آسیبی عصبی است که می تواند پی آمد علل گوناگونی چون ضربه دیدن یا صدمه های فشاری مکرر، بیماری های سیستمیک مانند دیابت، قرار گرفتن در معرض مواد سمی و عفونت های ویروسی یا باکتریایی باشد.
گزگز ،خواب رفتن و بی حسی دست و پا جزء علائم شایعی است که در مراجعه کنندگان مشاهده می شود . احساس گزگز و بی حسی ممکن است همزمان در دست ها و پاها باشد و یا ممکن است فقط در دست ها یا پاهای شخص حس شود . در هرکدام از این موارد علل ممکن متفاوت هستند.گاهی علت گزگز و خواب رفتگی بخصوص در ناحیه صورت ،بازوو پا ممکن است سکته مغزی باشد که موردی اورژانسی تلقی می شود. در این مقاله به بررسی دلایل بروز هر کدام از این حالت ها پرداخته شده است .لازم است در صورت احساس خواب رفتگی ، گزگز و سوزن شدن دست و یا پا حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا پس از تشخیص دقیق علت بروز این نشانه ها نسبت به درمان به موقع آن اقدام کند
علت ها و دلایل
شایعترین علت گزگز دست و پا علل غیر ارگانیک و بیشتر اضطراب و نگرانی است ولی بایدعلل ارگانیک گزگز دست پا ابتدا بررسی شوند و در صورت نبود شواهد کافی دال بر علل دیگر استرس را بعنوان عامل اصلی در نظر گرفته و درمان کرد.استرس با افزایش ترشح هورمون نوراپی نفرین باعث ایجاد علایم خواب رفتگی ،گزگز و مورمور می شود.جالب است بدانیم که گزگز ناشی از اضطراب و نگرانی در هر قسمت از بدن مانند صورت ،دست و پا،شکم، پشت و یا کل بدن ممکن است بروز کند.
علل ارگانیک گزگز و خواب رفتگی دست و پا:
علل تغذیه ای و علل متفرقه :
افزایش چربی و کلسترول
کاهش ویتامین ها مانند ویتامین گروه B و D وE
کاهش الکترولیتها مانند کلسیم ،منیزیوم ،روی
افزایش قند
افزایش اوره و متابولیتها
مسمومیت با نیکوتین سیگار
ورزش نکردن یا کم خوابی
اختلال هورمونها مانند هورمون تیرویید و انسولین و استروژن
نوروپاتی محیطی:
منظور از نوروپاتی محیطی اختلال های تأثیرگذار بر عصب های خارج از مغز و نخاع است. آسیب دیدگی فیبرهای حرکتی، نیز بی حسی، گزگز، سوزش، درد یا ضعف دست و پا یا سوزن سوزن شدن زانو را به دنبال خواهد داشت.
شماری از علت های نوروپاتی محیطی ، علت خواب رفتن دست و پا همراه با گزگز یا بی حسی دست یا پا عبارتند از:
1. نوروپاتی محیطی دیابتی (در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 یا 2)
2. نوروپاتی الکلی: نوشیدن مشروبات الکلی به مقدار زیاد و برای مدت طولانی
3. روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید): بیماری سیستمیک همراه با تورم و داغ شدن مفاصل دست و یا پا، خشکی و گرفتگی صبحگاهی و بی حسی
4. کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک (فولات)
5. اورمی (پی آمد ازکارافتادگی کلیه)
6. بیماری لیم (نوع منتشر)
7. هپاتیت C
8. پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن (CIDP)
9. آمیلوئیدوز
اختلال های نخاع و مغز:
یکی از این اختلال ها ام اس یا فلج چندگانه است که باعث بی حسی و گزگز دست و پا وقسمت های مختلف بدن می شود، که البته این علامت به ندرت دارای الگویی متقارن است. اختلال دیگر سکته مغزی است که با بی حسی ناگهانی یک سمت بدن، برای مثال دست و پای چپ، همراه است.
اختلال های گردش خون:
شماری از علل بروز اختلال در گردش خون که باعث گزگز بین انگشتان پا یا بی حسی دست و یا پا می شود عبارتند از:
1. بیماری عروقی محیطی: تنگ شدن شریان ها به دلیل رسوب کلسیم (تصلب شرایین یا آترواسکلروز) باعث گزگز دست و پا می گردد .
2. بیماری برگر: این بیماری معمولاً در مردان سیگاری 20 تا 40 ساله بروز می یابد و موجب درد، بی حسی و گزگز شدن دست و پا بیمار و سوزن سوزن شدن پا می شود؛ علائم در اثر ورزش و فعالیت آغاز و با استراحت کردن برطرف می شود.
3. یخ زدگی و سرمازدگی
4.سکته مغزی
اختلال های نخاعی:
اختلال های نخاعی یا ستون فقرات (ستون مهره ها) که باعث بی حسی و گزگز دست و یا پا می شود عبارت اند از:
1. صدمه دیدن نخاع
2. تومور نخاعی
3. سیرنگومیلی: وجود کیست (سیرینکس) در نخاع
4. کیست عنکبوتی نخاعی: وجود کیست حاوی مایع مغزی ـ نخاعی اطراف نخاع
مسمومیت: مسومیت های زیر باعث گزگز دست و پا می شود:
1. مسمومیت با ماهی یا صدف
2. مسمومیت با سم آرسنیک
علل بی حسی و گزگز انگشتان پا
انداختن پاها روی یکدیگر در زمان نشستن: روی هم انداختن پاها هنگام نشستن، نشستن روی پا، چمباتمه زدن یا نشستن طولانی مدت یا گذاشتن کیف پول در جیب عقب گاهی باعث وارد شدن فشار به شریان ها یا عصب های پا می شود و در نتیجه باعث گزگز و خواب رفتگی و مور مور شدن دست و پا می شود
فتق دیسک کمر: بیرون زدگی یا فتق دیسک مهره های کمر، عموماً بین مهره های چهارم و پنجم کمر(دیسک بین مهره ای L4–L5)، یا بین مهره پنجم کمر و مهره اول خاجی(دیسک بین مهره ای S1-L5)، به ریشه های عصب سیاتیک فشار می آورد. بیماری فرسایشی دیسک (DDD) یکی از علل رایج بروز فتق دیسک است. فتق دیسک کمر می تواند تدریجی یا ناگهانی باشد و غالباً پس از بلند کردن جسمی سنگین از روی زمین رخ می دهد. علائم فتق دیسک کمری بسته به اینکه فتق دیسک در کجا اتفاق می افتد، متفاوت است. طیف وسیعی از درمان های غیر جراحی وجود دارند که میتوانند در درمان سیاتیک موثر بوده و اکثر انواع فتق دیسک تسکین دهند.
تنگ شدن مجرای نخاعی: این عارضه گاهی ارثی است، اما معمولاً پی آمد رشد بیش از اندازه استخوان مهره در اثر افزایش سن است.
سرخوردگی مهره یا اسپوندیلولیستزی: در عارضه سرخوردگی مهره، مهره ستون فقرات به سمتی (معمولاً رو به جلو) می لغزد. این اختلال گاهی مادرزادی است و گاهی از تخریب و فرسایش مرتبط با افزایش سن، وارد شدن ضربه یا آسیب پس از عمل جراحی نشأت می گیرد. نخست، به منظور کمک به التیام شکستگی، انجام فعالیت های ورزشی باید متوقف شوند. اولین درمان سرخوردگی مهره کمر ممکن است شامل دارو، استراحت، ورزش درمانی، انجام تمرینات، آب درمانی، استفاده از کمربند طبی و مدیریت درد باشد.
سندرم پیریفورمیس: گرفتگی و اسپاسم عضله پیریفورمیس، واقع در بخش پایینی ستون فقرات، باعث فشردگی عصب سیاتیک و در نتیجه کمر درد می شود.
عفونت و تومور نخاعی: تومورهای موجود در نخاع یا ستون فقرات و التهاب ناشی از عفونت هایی مانند سل نخاعی به عصب سیاتیک فشار می آورد و موجب بروز عارضه سیاتیک و کمر درد می شود.
بارداری: رحم در دوران بارداری، به ویژه در زمان دراز کشیدن یا راه رفتن، گاهی به عصب سیاتیک فشار وارد می کند و در نتیجه مادر دچار کمر درد و گزگز یک یا هر دو پا می شود. بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر نیز یکی از علل رایج به شمار می رود. در زمان بارداری افراد باید بسیار مراقب سلامت خود باشند تا دچار درد از قبیل: درد سیاتیک، ورم پا در بارداری و موارد دیگر نشوند.
بی حسی پا پس از جراحی: بیمار گاهی پس از جراحی فیوژن (الحاق یا خشک کردن) مهره های کمر دچار درد و بی حسی پا می شود.
سندرم تونل تارس: این عارضه از فشردگی عصب درشت نی خلفی قرار گرفته در امتداد داخل مچ ناشی می شود. راه رفتن طولانی مدت یا پوشیدن کفش نو، صدمه دیدن، تورم تاندون ها در بیماری روماتیسم مفصلی و… از علل بروز این عارضه به شمار می رود و علائم آن عبارت است از: پا درد، بی حسی، گزگز یا سوزش کف پا یا اطراف مچ که در اثر ایستادن یا راه رفتن تشدید می شود و تا حدی در اثر استراحت کردن بهبود می یابد.
سندرم پای بی قرار (RLS): این سندرم اختلالی عصبی با دلیل نامشخص است که بیمار به موجب آن تمایلی غیرقابل مقاومت به تکان دادن پا حس می کند. آهسته حرکت کردن، کشیدن پا، احساس خارش یا کشیدگی در پا از علائم این عارضه هستند که در زمان استراحت کردن تشدید می شوند و در نتیجه حرکت دادن پا به طور کامل یا جزیی از بین می روند.
علل بی حسی و گزگز دست
فشار روی دست: وارد شدن فشار به رگ ها یا عصب های دست که باعث بی حسی، گزگز یا فلج موقت دست می شود، می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- قرار دادن دست زیر سر هنگام خوابیدن
- انداختن دست پشت صندلی هنگام نشستن
- بستن بند (ساعت، دستبند و…) دور دست یا حمل کیف و کوله پشتی
- باد کردن مچ دست در زمان اندازه گیری فشار خون
بالا بردن دست بالاتر از قلب: نگه داشتن دست(ها) در سطح بالای قلب در زمان کار یا خوابیدن باعث می شود تا خون کافی به دست نرسد و با بی حسی، گزگز یا فلج موقت دست(ها) به مدت چند دقیقه مواجه شوید.
سندرم دیسک گردن: بیماری دیسک فرسایشی یا صدمه هایی مانند کشش بیش از اندازه در اثر بروز سانحه رانندگی (حرکت سریع سر به سمت عقب) بیرون زدگی یا فتق دیسک گردن را به دنبال دارد، که به نوبه خود موجب وارد شدن فشار به عصب های نخاعی گردن و در نتیجه گزگز دست می شود.
اسپوندیلوز گردن: این عارضه بدشکلی مرتبط با سن مهره های گردن است. دیسک ها یا مهره های تغییر شکل داده به نخاع یا ریشه های عصبی فشار می آورند و به بروز علائم مزمن دامن می زنند.
آسیب دیدگی: بسیاری از آسیب دیدگی های دست و گردن باعث ضعف عضله، اختلال مفصل و فشردگی عصب های بالای بازو یا آرنج یا مچ می ود که به نوبه خود به گزگز دست و بازو منجر می شود.
سندرم تونل کارپ(CTS) : این سندرم یکی از عارضه های دردناک دست، انگشتان و مچ دست است که از استفاده مکرر از مچ دست یا ورم بافت های مچ دست ناشی می شود و باعث فشردگی عصب میانی می شود. سندرم تونل کارپ یکی از مشکلات رایج کارگران خط مونتاژ، کاربران رایانه، موسیقی دان ها، مکانیک ها و تنیس بازان است.
کیست گانگلیون: این کیست برجستگی نرمی است که معمولاً در پشت دست برخی افراد 20 تا 40 ساله ایجاد می شود. این کیست کیسه غیرسرطانی پر از مایعی است که به دلیل ناشناخته روی صفحه های تاندون یا کپسول مفصل تشکیل می شود.
تشخیص
سابقه بی حسی دست: آگاهی از دوره زمانی خواب رفتگی دست و پا و گزگز یا بی حسی و ضعف احتمالی دست، درگیر بودن سر یا پاها، سابقه آسیب دیدگی گردن یا دست، استفاده مکرر از آرنج یا مچ دست، واکنش به سرما، کم کاری غده تیروئید، دیابت و یائسگی می تواند در تشخیص علت این عارضه راهگشا باشد.
آزمایش عصب شناختی: آزمایش حساسیت بر روی درماتوم مشخص دست، عصب های درگیر را تعیین می کند.
تصویربرداری: در تصاویر اشعه ایکس (پرتونگاری) آرتریت (التهاب مفصلی) مهره های گردن یا شکستگی استخوان مشخص می شود. به کمک میلوگرافی نیز فتق دیسک یا تنگی مجرای نخاع تشخیص داده می شود و بافت های نرمی مانند تومور در ام.آر.آی. و سی.تی. اسکن دیده می شود.
الکترومیوگرافی یا عضله نگاری برقی (EMG) و بررسی هدایت عصبی:
ماهیت آسیب عصبی به کمک این آزمایش ها تعیین می شود. بهره گیری از این دو روش در کنار تصویربرداری در ارزیابی میزان صدمه وارد شده به شبکه عصبی بازو و دست اهمیت بسیار دارد.
آزمایش خون: ابتلا به دیابت، غیرطبیعی بودن میزان سرم قندی (دیابت)، کلسیم، پتاسیم، سدیم، منیزم، ویتامین B6 یا B12، تیروکسین (کم کاری تیروئید)، هورمون های جنسی (یائسگی) در آزمایش خون مشخص می شود.
آزمایش شبیه سازی سرما: ابتلا به پدیده یا بیماری رینود با انجام این آزمایش مشخص می شود.
راه ها و روش های درمان
پزشکان معمولاً در مواجهه با علائم اشاره شده و درمان گزگز دست و پا مسکن یا داروی ضدالتهاب تجویز می کنند. بااین حال ارزیابی دقیقی باید پیش از تجویز دارو جهت بررسی احتمال ابتلا به عارضه های جدی انجام شود. تعیین علت دامن زننده به این حس ناخوشایند و معالجه آن بهترین روش درمان سوزن سوزن شدن پا است
- اصلاح عضله، استخوان یا ستون فقرات
- بهبود وضعیت تغذیه
- کنترل بیماری های خودایمنی
- کنترل سوءمصرف الکل
طب فیزیکی و توانبخشی راهبردهای سودمندی را متناسب با شرایط خاص هر بیمار برای درمان خواب رفتن دست و پا ارائه می دهد.
تلفن رزرو نوبت 66572220
علت خواب رفتن دست و پا چیست؟ برای درمان آن چه کار باید کرد؟
خواب رفتن دست و پا که نام علمی آن (Paresthesia) است به حالتی از بی حسی اعضای بدن گفته می شود که همراه با سوزن سوزن شدن، گزگز و سرد شدن دست و پا باشد. این حالت ممکن است در روز یا شب اتفاق بیفتد.
به مشورت پزشک احتیاج دارید؟
همین الان در واتساپ از متخصص مغز و اعصاب مشاوره بگیرید
دریافت نوبت مشاوره مغز و اعصاب
حتما برای شما هم پیش آمده که بعد از نشستن یا ایستادن طولانی مدت دست یا پایتان بی حس و سوزن سوزن شود. معمولا هم این حالت با تکان دادن عضو درگیر یا چند قدم راه رفتن بعد از چند دقیقه از بین می رود و در انجام فعالیت های روزمره اختلالی ایجاد نمی کند.
خواب رفتگی خفیف به صورت مکرر اتفاق نمی افتد و خیلی زود از بین می رود و اصلا جای نگرانی نیست اما اگر اخیرا این حالات را با فاصله ی زمانی کم و به طور مداوم تجربه می کنید، با مشاوره با دکتر آنلاین پذیرش 24 به صورت متنی و تلفنی تماس بگیرید.
دلیل خواب رفتن دست و پا چیست؟
خواب رفتن دست و پا دلایل زیادی دارد اما می توان دلایل را در دو گروه کلی قرار دارد.
1. فشار به عصب دست و پا
گروه اول: مربوط به شرایطی است که فشاری به دست و پا وارد شده باشد و به دنبال آن خون رسانی به آن عضو مختل شود یا وقتی فشار زیاد ازبافت های اطراف روی عصب، عصب را تحت فشار قرار دهد. این حالت در بسیاری از مناطق بدن ایجاد می شود، به طور مثال می تواند بر روی دست ها یا پا ها تأثیر بگذارد و باعث سوزن شدن، بی حسی، خواب رفتگی یا درد شود.
این حالت ها در موارد زیر ایجاد می شود:
- هنگام خواب رفتن دستتان را زیر سرتان گذاشته اید و در نتیجه به عصب های دست فشار وارد شده است لذا هنگام بیدار شدن متوجه می شوید که مچ دستتان درد می کند یا حتی دستتان خواب رفته است. علت خواب رفتن دست در خواب در اکثر اوقات به همین دلیل است.
- اگر عصبی که در ستون فقرات تحتانی قرار دارد، تحت فشار باشد، سبب خواب رفتن ساق پا می شود. زمانی که به مدت طولانی پایتان را روی پای دیگر انداخته اید یا تحت فشار قرار داده اید، با خواب رفتن ساق پایتان مواجه می شوید.
- احتباس مایعات در بدن هم می تواند سبب خواب رفتن دست و پا شود. تجمع مایعات در بدن به علت های مختلفی مثل مصرف زیاد نمک و تغییرسطح هورمون در دوران قاعدگی ایجاد می شود. درصورتی که بخشی از بدن متورم شود، گردش خون در آن ناحیه مختل می شود و به دنبال آن مورمورشدن و بی حسی اتفاق می افتد.
2. گزگز کردن دست و پا به دلیل بیماری
گروه دوم: مربوط به شرایطی است که در اثر بیماری، اختلال یا کمبود ویتامین، اعصاب محیطی دچار آسیب شده باشند.
همه ی اعصاب خارج از مغز و نخاع اعصاب محیطی هستند. این اعصاب از دست ها، پاها و تا کف پاها کشیده می شوند. درصورتی که اعصاب محیطی آسیب ببینند، بی حسی و مورمور شدن ایجاد می شود. به شایع ترین نوع آسیب عصبی نوروپاتی محیطی یا پیرامونی گفته می شود. به جز مواردی که آسیب عصبی ارثی است،
نوشته های مشابه
-
هر چیزی که راجع به خواب رفتن دست و پا نیاز دارید بدانید.
-
علت سرگیجه چیست؟ انواع راه های درمان خانگی آن
در انواع اکتسابی خواب رفتن دست یا پا قابل پیشگیری و درمان است و درصورتی که درمان صورت نگیرد و با گذشت زمان، این آسیب بیشتر می شود و حتی ممکن است غیر قابل برگشت شود. در ادامه از بیماری های مختلفی صحبت می کنیم که خواب رفتن دست یا پا میتوانند نشانه ابتلا به آن ها باشند.
خواب رفتن دست و پا نشانه چه بیماری است؟
نوروپاتی محیطی همراه با نشانه های خواب رفتن دست و پا و مورمورشدن به دلایل زیر ایجاد می شود:
1. سندرم تونل کارپال و خواب رفتن دست
سندرم تونل کارپال (Carpal Tunnel Syndrome) یا نشانگان مجرای مچ دستی بسیار شایع است. زمانی که عصب میانی (Median nerve) که در طول مچ است و از استخوان مچ دست می گذرد، تحت فشار قرار بگیرد یا آسیب ببیند احساس مورمورشدن یا بی حسی در دست خواهید داشت. به این حالت که به آن سندروم تونل کارپال می گویند به علت های مختلفی مثل آرتروز ایجاد می شود.
آرتروز با گذشت زمان می تواند باعث خار استخوان شود که از این رو می تواند عصب مدیان را فشرده کند. افرادی بیشتر در معرض سندرم تونل کارپ هستند که شغل شان با حرکات دائمی انگشتان همراه است؛ مثل تایپیست ها، مکانیک ها، کسانی که پیانو می نوازند.
2. تاثیر اختلالات ژنتیکی خاص در خواب رفتن پا
این اختلالات می تواند افراد مبتلا را در معرض آسیب های عصبی همراه با فشرده سازی اعصاب و بی حسی قرار دهد. این افراد به طور مکرر در فعالیت های روزمره و حتی بیدار شدن ازخواب دچار مشکل می شوند. یکی از این اختلالات نوروپاتی ارثی همراه با استعداد فلج فشاری (HNPP) شناخته شده است که چون به صورت اتوزومال غالب (Autosomal dominant) است، باعث می شود سابقه ی خانوادگی بسیار متداول باشد.
3. نوروپاتی دیابتی دلیل خواب رفتن دست و پا در خواب
افراد مبتلا به دیابت، در خطر آسیب عصبی هستند و اصطلاح پزشکی برای این عارضه، نوروپاتی دیابتی (Diabetic Neuroupathy) است. بالا رفتن قند خون سبب آسیب به بافت های بدن از جمله رگ ها و اعصاب می شود. همچنین علاوه بر آسیب عصبی، می تواند به عروق خونی که اعصاب شما را تامین می کند، نیز آسیب برساند. تقریبا نیمی از افرادی که دیابت دارند، از نوروپاتی محیطی هم رنج می برند.
در نوروپاتی دیابتی خواب رفتن و مورمور شدن در اغلب موارد از قسمت پایینی پا تا مچ شروع می شود و در نهایت ساق پا را درگیر می کند. در مورد دست ها هم دقیقا همین طور است، اول دست و انگشتان خواب می روند و بعد از پیشرفت بیماری، بازوها هم درگیر می شوند. اگرچه نوروپاتی دیابتی بیشتر به صورت بی حسی و مورمور شدن پاها بروز می کند؛ اما ممکن است روی بازوها و دست ها هم اثر بگذارد.
4. کمبود ویتامین و موادمعدنی و خواب رفتن بدن
ویتامین های گروه ب (B1, B6, B12) ، پتاسیم و منیزیم برای سلامت اعصاب مهم و ضروری اند. درصورتی که فردی این ویتامین ها را در رژیم غذایی به میزان کافی دریافت نکند و از مکمل های غذایی استفاده نکند، با سرد شدن دست و پا و مور مور شدن آن ها روبرو خواهد شد. افراد زیر بیشتر در معرض این آسیب هستند:
- کسانی که فقرآهن و کم خونی دارند. (گزگز دست و پا و کم خونی مرتبط هستند.)
- کسانی که رژیم غذایی گیاهخواری دارند
- خانم های باردار
- افراد بالای 50سال
- کسانی که دچار اختلال های گوارشی خاصی مثل بیماری سلیاک یا بیماری روده ی التهابی (IBD) هستند.
- مصرف الکل باعث کمبود تیامین (thiamine) یا همان ویتامین B1 می شود. در افراد الکلی به دلیل رژیم غذایی نامناسب، کمبود ویتامین های مهم بدن هم کم کم بروز می کند و سبب بروز نوروپاتی محیطی می شود. البته اعتیاد به الکل به خودیِ خود نیز باعث آسیب های عصبی می شود که حتی از آن به عنوان یک بیماری مستقل به نام نوروپاتی الکلی نام می برند.
5. خواب رفتن دست یا پا به علت ابتلا به ام اس
به طور معمول، سیستم ایمنی بدن را از مهاجمان خارجی محافظت می کند. درصورت بروز یک بیماری خود ایمنی، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های بدن حمله می کند. ام اس(Multiple Sclerosis) یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به محافظ اعصاب (میلین) حمله می کند. از نخستین نشانه های ابتلا به آن بی حس شدن و مور شدن است. این نشانه ها معمولا روی صورت تأثیر می گذارند. اما شدت و محل ضایعات نخاعی که با ام اس رخ می دهند، ممکن است برای فرد مبتلا بی حسی و مورمور شدن دست ها و پاها را نیز به همراه داشته باشد.
6. خواب رفتن پا و دست به علت عوارض دارو
انواع مختلفی از دارو ها ممکن است باعث آسیب عصبی شوند، که می تواند باعث شود احساس سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی در دست یا پا ایجاد شود. دارو های سرطان (شیمی درمانی)، HIV یا ایدز، فشار خون بالا، سل و برخی عفونت ها می تواند باعث ضعف یا بی حسی در دست و پا شود. اگر با مصرف داروی خاصی دچار این حالات می شوید حتما باید با مشاوره دارویی تلفنی در این زمینه مشورت کنید.
7. اختلالات نخاعی و بی حسی دست و پا
در مواردی هم مشاهده می شود اختلال های نخاعی یا ستون فقرات (ستون مهره ها)، باعث بی حسی و گزگز دست و یا پا می شود. در صورت صدمه دیدن نخاع یا وجود کیست در نخاع (سیرینکس) این علائم ظاهر می شود.
پیشگیری از خواب رفتن دست و پا
علت خواب رفتن دست و پا در خواب هر چه باشد می توان از آن پیشگیری کرد. تنها موارد ارثی یا بیماری های خودایمن قابل پیشگیری نیستند که البته می توان آن ها را کنترل و درمان کرد.
- برای پیشگیری، تغییر وضعیت در هنگام نشستن طولانی و خوابیدن در وضعیت آزادتر می تواند مفید باشد.
- درصورتی که فرد کمبود ویتامین داشته باشد، تجویز مکمل های مناسب یا تغییراتی در رژیم غذایی از بروز بی حسی جلوگیری می کند.
- همچنین پرهیز از قرار گرفتن در معرض مواد سمی، پیروی از برنامه تمرینی تحت نظارت پزشک، خودداری از نوشیدن مشروبات الکلی جزو مواردی است که ازبروز علائم پیشگیری می کند.
تشخیص خواب رفتن دست و پا
برای تشخیص پزشک معالج با گرفتن شرح حال، علائم و وضعیت بدنی بیمار را بررسی می کند. در فرایند تشخیص، پزشک می تواند از موارد زیر کمک بگیرد و حتی در مواردی فرد را برای پیگیری درمان به یک متخصص مغزو اعصاب ارجاع نماید.
- آزمایش خون؛ درخواست آزمایش خون توسط پزشک احتمالا برای تشخیص دیابت، کمبود ویتامین، مشکلات کبد یا اختلال عملکرد کلیه، سایر اختلالات متابولیک و احتمال وجود نشانه هایی مبنی بر فعالیت غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن است.
- بررسی مایع مغزی نخاعی؛ با انجام این تست وجود یا عدم وجود پادتَن مرتبط با نوروپاتی محیطی در بدن فرد بیمار مشخص می شود.
- الکترومیوگرام یا تست فعالیت الکتریکی عضله
- سی تی اسکن
- ام ار آی
- نمونه برداری از پوست برای مشاهده ی انتهای تارهای عصبی
انواع روش های درمان خواب رفتگی دست و پا
درمان موفق خواب رفتن دست و پا به تشخیص دقیق نوع و علل اختلال مورد نظر بستگی دارد، هرچقدر زمینه ی بروز مشکل درست و دقیق تر تشخیص داده شود درمان مؤثرتر خواهد بود. همچنین در صورت مراجعه به موقع به پزشک و پیگیری دقیق، احتمال این که سلول های عصبی محیطی از بین نرفته باشند، بیشتر است و می توانند دوباره ترمیم شوند.
1. ماساژ درمانی و کمپرس گرم برای رفع گزگز کردن دست و پا
اولین راهی که به شما پیشنهاد می کنیم استفاده از ماساژ و کمپرس گرم است. درصورتی که علت بی حسی و گزگز کردن مشکلات گردش خون باشد، کمپرس گرم از طریق تحریک بیرونی سیستم گردش خون و مایعات لنفاو باعث افزایش گردش خون و بهبود عملکرد اعصاب می شود و احساس بی حسی و یا خواب رفتگی دست و پا را درمان می کند.
برای این کار یک حوله داغ یا کیسه ی آب گرم را به مدت 5-7 دقیقه در مناطق آسیب دیده قرار دهید و بعد از برداشتن چند دقیقه محل را ماساژدهید. درصورتی که تا سه بار در روز این کار را تکرار کنید، درد و بی حسی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
2. درمان خواب رفتن دست و پا با نمک اپسوم
نمک اپسوم یا نمک حمام نیز به عنوان یک درمان موثر خواب رفتن دست یا پا پیشنهاد می شود. منیزیم موجود در آن خاصیت کاهش دهندگی التهاب دارد. پس ضماد کردن آن بر اعصاب آسیب دیده و ملتهبی که باعث ایجاد احساس سوزن شدن می شود بسیار موثر خواهد بود.
برای انجام این کار یک فنجان نمک اپسوم را به وان پر از آب اضافه کنید و حدود 20 دقیقه بدنتان را در محلول آب و نمک غوطه ورنمایید و سپس حمام کنید. با انجام روزانه یک بار، گردش خون در بدن افزایش می یابد و به دنبال آن احساس سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی کاهش می یابد. این روش درمانی میتواند تاثیر خوبی بر درمان خواب رفتن پای چپ نیز باشد.
3. درمان دارویی خواب رفتن دست و پا
تغییر رژیم غذایی و مصرف مکمل ها با تشخیص پزشک علائم را کاهش می دهد. همچنین در صورت دردهای شدید ممکن است تشخیص پزشک نیاز به مسکن و یا درمان های موضعی باشد. حتی در مواردی متخصصان درد می توانند با کاشت بلوک های عصبی یا پمپ های درد اقدام به رفع مشکلات اساسی که باعث بی حسی و خواب رفتن دست و پا می شوند نمایند.
4. رفع خواب رفتگی بدن با توانبخشی فیزیکی
درصورتی که موارد بالا میزان خواب رفتگی را کنترل نکند و همچنان فعالیت های روزمره مختل باشد، ارجاع به دکتر ارتوپد آنلاین می تواند راهگشا باشد. در این روش با استفاده از یک برنامه توان بخشی، تمرینات یا روش هایی می توانید تعادل بدنتان را حفظ کنید و از پس کارهای روزمره ی خود برآیید.
5. درمان خواب رفتن دست و پا با طب سوزنی
پزشک با تعیین علت بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا از طریق سابقه ی دقیق سلامتی و با انجام یک معاینه دقیق فیزیکی، می تواند از طب سوزنی استفاده کند که در بیشتر موارد بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا خیلی خوب به درمان های طب سوزنی پاسخ می دهند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درصورتی که سوزش و گزگز شدن دست و پا با نشانه های زیر همراه بود، و باید سریع تر با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید.
- درد و ضعف
- مشکلات بینایی یا کاهش دید
- اشکال در تکلم
- اشکال در حفظ تعادل
- به صورت مکرر و با فاصله ی زمانی کم اتفاق بیفتد
- یا اگر علائم دیگری مثل سرگیجه در کنار خواب رفتگی وجود داشته باشد و با تغییر وضعیت و برداشتن فشار از روی اعصاب همچنان احساس مورمورشدن و بی حسی می کنید، شاید نشان دهنده ی یک بیماری جدی تر باشد
دکتر مغز و اعصاب انلاین پذیرش 24 یا هر پزشک دیگری هر اطلاعاتی نیاز داشته باشید در اختیار شما می گذارد.
نوبت حضوری پزشک
متخصص مغز و اعصاب را آنلاین رزرو کنید
دریافت نوبت دکتر مغز و اعصاب