10 فیلم برتر کمتر دیده شده‌ی سال 2022؛ از «آپولو 10٫5» تا «تصمیم جدایی»

سال 2022، بعد از دوران رکود ناشی از همه‌گیری کووید-19 و قرنطینه‌ها و تعطیلی‌های سرتاسری که گمان می‌رفت صنعت سینما را به کل تعطیل کند، برای صنعت سرگرمی سالی بسیار استثنایی بوده است، مخصوصاً وقتی صحبت از فیلم‌ها و تجارب سینمایی باشد. با اینکه در دوران همه‌گیری مخاطبان سینما بیشتر به سرویس‌های پخش آنلاین روی آورده بودند، در سال 2022 فهرست نسبتاً بلندبالایی از فیلم‌های جدید، هم در سینما و هم در سرویس‌های پخش آنلاین، رکوردها را شکستند و افق‌های جدیدی را پیش روی سینما گشودند. بعضی از بهترین فیلم‌های دهه‌ی اخیر در سال 2022 اکران شدند، از جمله دنباله‌هایی همچون چون «هالووین به پایان می‌رسد» (Halloween Ends)، یا تازه‌ترین اثر جوردن پیل «جواب منفی» (Nope)، «آواتار: راه آب» (Avatar: The Way of Water) اسپیلبرگ و «پلنگ سیاه: واکاندا تا ابد» (Black Panther: Wakanda Forever). هر چند در سال 2022 فیلم‌هایی نیز اکران شدند که گیشه را به آتش نکشیدند و کاملاً از دید مخاطبان پنهان ماندند. فروش زیاد و شهرت عمومی فیلم همیشه چیز خوبی است، اما هرگز تعیین‌کننده‌ی برترین فیلم‌ها نیست. 2022 فیلم‌ قدرندیده و گمنام خوب هم زیاد داشت که تا کاملاً وارد سال جدید نشدیم، شایسته‌ی دیده شدن هستند.

10. فیلم قدرندیده «سه‌هزار سال حسرت» (Three Thousand Years of Longing) نامه‌ای عاطفی و عاشقانه به ذات قصه‌گویی است

تمام فیلم‌های جرج میلر باید در سینما مشهور شوند، با این حال «سه‌ هزار سال حسرت» محصول 2022 بازاریابی ضعیفی داشت و نتوانست در گیشه موفقیت چشمگیری داشته باشد. فیلم سرشار از ایده‌های بصری خاص میلر است، اما همچنین فیلمی بردبارانه درباره‌ی ذات قصه‌گویی است که پر است از سکانس‌هایی که در آن دو شخصیت با هم حرف می‌زنند و به هم گوش می‌کنند.

هماهنگی خوبی بین جین با بازی ادریس البا و دکتر الیتی بینی با بازی تیلدا سوینتون وجود دارد که حقیقتاً انسجام فیلم را حفظ می‌کند. «سه‌ هزار سال حسرت» که خودمانی و در عین حال شلوغ است، آزمایشی سینمایی است که لیاقت تجربه‌ شدن را دارد. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 71 از 100 است.

9. فیلم قدرندیده «مرد شمالی» (The Northman)، یک داستان انتقام ظالمانه است که ریشه در اساطیر نورس دارد

به لطف فیلم‌های مهیجی مقل «جادوگر» (The Witch) و «فانوس دریایی» (The Lighthouse) که فضاسازی خوبی دارند، نام رابرت اگرز حالا یکی از هیجان‌انگیزترین نام‌های سینماست که در دهه‌ی اخیر به گوش می‌خورد. «مرد شمالی» اگرز فیلمی اکشن و حماسی است و عظمت آن چندان در صنعت سینمای مدرن به چشم نیامده است.

الکساندر اسکاشگورد در این فیلم نقش شاهزاده املث را بازی می‌کند؛ یک وایکینگ خشمگین که بالاخره می‌خواهد کینه‌ای بیست ساله را علیه عموی حیله‌گرش پایان بخشد. درام عاطفی این خانواده حقیقتاً تأثیرگذار است، اما اسکاشگورد بهتر از همیشه ظاهر شده است. بازی خشن و گام‌های سنگین او که روستاها را ویران می‌کند، بسیار تماشایی است. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 89 از 100 است.

8. در «دوگانه» (Dual) زنی تمرین می‌کند که تا پای مرگ با بدل خود بجنگد

کارن گیلان با فیلم‌های اکشن پرهزینه‌ای مثل «نگهبانان کهکشان» (Guardians of the Galaxy) و «جومانجی» (Jumanji) برای خود شهرتی به‌ هم زده است، اما یکی از بهترین بازی‌هایش را در فیلم «دوگانه» محصول 2022 به نمایش می‌گذارد. «دوگانه»، به کارگردانی رایلی استرنز، یک فیلم علمی تخیلی هوشمندانه است که داستان آن در نسخه‌ای آینده‌نگرانه‌ از جامعه‌ای رخ می‌دهد که در آن کلون‌ها پیشرفت کرده‌اند تا به افراد ثروتمند کمک کنند از بیماری بهبود یابند و محدودیت‌های جسمانی را پشت سر بگذارند.

گیلان همزمان هم نقش سارای بسیار بیمار و هم کلون او را بازی می‌کند، که مجبور شده‌اند تا پای جان با هم دوئل کنند. این داستان تلخ پیرامون هویت، مطالعه‌ای هوشمندانه در شخصیت‌پردازی است که جهانی غنی و بازی مکمل قدرتمندی را از آرون پال به تصویر می‌کشد. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 70 از 100 است.

7. فیلم قدرندیده «چیزی در خاک» (Something In The Dirt) روایتی غیر قابل پیش‌بینی از خرابکاری‌های ماوراء‌الطبیعه در ژانر ویدیوی پیداشده است

جاستین بنسون و آرون مورهد در ساخت فیلم‌های علمی تخیلی عجیب و فیلم‌های ترسناک چندژانری تجربه دارند. این دو نفر اخیراً پس از کارگردانی چند قسمت از سریال «شوالیه‌ی ماه» (Moon Knight) به جهان سینمایی مارول پیوسته‌اند، اما با «چیزی در خاک» محصول 2022 به فیلم‌های ترسناک کم‌هزینه‌شان برگشته‌اند.

«چیزی در خاک» که به شکل مستندی ساختگی (مستندنما) نمایش داده می‌شود، داستان دو همسایه را در لس‌آنجلس روایت می‌کند که سعی دارند شواهدی را مبنی بر فعالیت‌های ماوراءالطبیعه ثبت کنند. چیزی که در ابتدا پروژه‌ای جالب و ترسناک است، تبدیل به نقد پیچیده‌ای از معنا، سرنوشت و راوی‌های غیر قابل‌اعتماد می‌شود. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 91 از 100 است.

6. «آپولو 10٫5: کودکی در عصر فضا» (Apollo 10 ½: A Space Age Childhood) یک انیمیشن مستند، مخاطبان را به شکل خاطره‌انگیزی به گذشته می‌برد

نوآوری‌های خارق‌العاده‌ای در فیلمسازی مستند اتفاق افتاده است، اما فیلم‌های خاصی تصمیم گرفتند داستان‌شان را از طریق انیمیشن روایت کنند. «آپولو 10٫5: کودکی در عصر فضا» اثر ریچارد لینکلیتر است و نوری به بخشی باورنکردنی از تاریخ فضا می‌تاباند که بسیار به آن بی‌توجهی شده است.

بهترین مستندها آن‌ها هستند که به مخاطبان چیزهایی درباره‌ی افراد و رویدادهای مهم می‌آموزند. ««آپولو 10٫5» در این زمینه موفق است، اما  از انیمیشن استفاده می‌کند تا توانایی‌های قصه‌گویی و تخیل موضوعاتش را بهبود بخشد. این تصمیم فقط به‌ خاطر دلایل زیبایی‌شناسانه نبوده است؛ قرار است از دریچه‌ی تخیلات پسری روایت شود که در نوجوانی یک رویداد بزرگ فضایی را زنده از تلویزیون تماشا کرده و همچون بسیاری از همشهری‌هایش آن را مهم می‌پندارد. فیلم شخصی لینکلیتر آن‌طور که شایسته‌اش بود دیده نشد. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 91 از 100 است.

5. در «لبخند» (Smile) ایده‌ای ترسناک در وحشتی روانشناختی متجلی می‌شود

«لبخند» که در ابتدا قرار بود مستقیماً در سرویس‌ پخش آنلاین پارامونت پلاس (Paramount+) اکران شود، ثابت کرده است که یکی از بزرگ‌ترین غافلگیری‌های ژانر وحشت در سال 2022 و داستانی بسیار موفق است. فیلم‌های ترسناک زیادی مثل «لبخند» وجود دارند که بیش‌ از حد از یک ایده استفاده کرده‌اند، اما «لبخند» مؤلفه‌های غافلگیرکننده‌ای دارد.

فیلم داستانی متفکرانه و تاریک درباره‌ی مفهوم غم و فقدان روایت می‌کند که واقعاً حرفی برای گفتن دارد. این پیام عمیق در ترکیب با پیش‌نمایش تکان‌دهنده‌، جلوه‌های ویژه‌ی خیره‌کننده و موسیقی متن ترسناکش، همگی فیلم «لبخند» را به یک موفقیت دور از انتظار بدل کرده‌ است. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 80 از 100 است.

4. در «بیوس و بات‌هد به فضا می‌روند» (Beavis And Butt-Head Do The Universe) دو فراری محبوب دهه‌ی 1990 آمریکا در یک داستان علمی تخیلی دیدنی باز می‌گردند

«بیوس و بات‌هد» (Beavis And Butt-Head) اثر مایک جاج، مخلوقات ساده و بچگانه‎‌ای هستند که زندگی طولانی‌ای را بین چندین فیلم سینمایی و بازسازی تلویزیونی پشت سر گذاشته‌اند. و حالا بیش از پانزده سال پس از اکران «بیوس و بات‌هد به امریکا می‌روند» Beavis and Butt-Head Do America، فیلم «بیوس و بات‌هد به فضا می‌روند» در پارامونت پلاس بازگشتی تماشایی است.

بیشتر مخاطبان حتی نمی‌دانند که فیلم جدیدی از این مجموعه وجود دارد. هر چند که یکی از بهترین انیمیشن‌های امسال است، و ثابت می‌کند که شخصیت‌های نوجوان این فرنچایز کارشان را عالی انجام می‌دهند. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 97 از 100 است.

3. فیلم قدرندیده «خدای دیوانه» (Mad God) شعری کابوس‌وار از استاد استاپ موشن است

فیل تیپت، استاد جلوه‌های ویژه و برنده‌ی جایزه‌ی اسکار، خالق بعضی از تأثیرگذارترین استاپ‌موشن‌های سینماست، از جمله تی-رکس از «پارک ژوراسیک» (Jurassic Park) و «پلیس آهنی» (Robocop). کار تیپت در بعضی از کلاسیک‌های سینما می‌توان دید، اما «خدای دیوانه» محصول 2022 یک فیلم سینمایی استاپ موشن است که ساخت آن سه دهه به طول انجامیده است.

«خدای دیوانه» به راستی شبیه دنیایی دیگر است. موجوداتی کثیف و پرسروصدا در محیطی جهنمی و تماشایی حرکت می‌کنند. داستان «خدای دیوانه» برای همه مناسب نیست، اما از نظر بصری کاملاً نمایانگر استعداد تیپت است. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 91 از 100 است.

2. فیلم قدرندیده «اینو-او» (Inu-Oh) اپرای راک رنگین‌کمانی است درباره‌ی قدرت موسیقی

انیمیشن قالبی است که دائماً مرزها را جابه‌جا می‌کند، و پروژه‌های انیمه‌ی ماساکی یوآسا جلوه‌ای جسور و منعطفی از عشق هستند. «اینو-او» نقطه‌ی اوج سال‌هایی است که یوآسا صدایش را پالایش می‌کرده، و نتیجه‌ی نهایی آن اپرای راک خیال‌انگیزی است که داستان آن در ژاپن قرن چهاردهم رخ می‌دهد.

تومونا، یک موسیقی‌دان نابینا، و اینو-او، یک رقاص بدقواره، گروهی افسانه‌ای شکل می‌دهند و از طریق اجراهای پرشورشان، ملت را متحد می‌کنند. «اینو-او» نگاهی روشنگر به تاریخ و داستان‌های عامه‌ی ژاپن دارد، و تصاویر باشکوهش را نمی‌توان نادیده گرفت. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 91 از 100 است.

1. فیلم قدرندیده «تصمیم جدایی» (Decision To Leave) یک معمای تکنولوژی‌محور عاطفی و پیش‌بینی‌ناپذیر است

پارک چان ووک، فیلمساز کره‌ای، در قصه‌گویی بصری و ملودرام‌های پیچیده مهارت خلاقانه‌ای دارد. «اولدبوی» (Oldboy)، «بانوی انتقام» (Lady Vengeance) و «کنیز» (The Handmaiden) همگی از برترین کاهاری پارک هستند، اما «تصمیم جدایی»، جدیدترین فیلم او، احتمالاً بهترین اثر اوست. یک معمای قتل مهیج رخ می‌دهد و یک کارآگاه و مظنون اولیه‌اش خود را در رابطه‌ای ویرانگر می‌بینند.

«تصمیم جدایی» در اواخر سال محبوبیت بسیاری کسب کرده و برترین کاندیدای کره‌ی جنوبی برای جایزه‌ی اسکار در بخش بهترین فیلم بین‌الملل است. هر چند هنوز مخاطبان بسیاری هستند که اصلاً نمی‌دانند این فیلم وجود دارد. امتیاز راتن تومیتوز به این فیلم 94 از 100 است.

منبع: cbr