نقد فیلم
- هنر و سینما
نقد فیلم «گیجگاه»؛ نوستالژی بازی بی سر و ته
در سال های اخیرِ سینمای ایران، کمدی ساختن با استفاده از نوستالژی سال های دهه شصت و هفتاد شمسی مد شده است. سینمای ایران در غیاب سینماگران بزرگش، وجود محدودیت ها، کمبود سوژه و سیاست های پشت پرده، ظاهراً راهی جز چنگ انداختن به نوستالژی پیدا نمی کند، به طور ویژه در ژانر کمدی. فیلم «گیجگاه» هم اگر بتوانیم اسمش را کمدی بگذاریم، به سراغ این نوستالژی رفته اما سعی کرده است از دسته فیلم های کمدی بندتنبانی، که آن ها هم سوژه نوستالژی دو دهه اول بعد انقلاب را دیگر نخ نما کرده اند، فاصله بگیرد. کارگردان المان هایی را به فیلمش اضافه کرده است که متفاوت جلوه کند، سطحش بالاتر برود. مثلاً شخصیت اولش را یک مربی کاراته/ادبیات! انتخاب می کند که قرار است خنده دار باشد ولی نیست. یعنی نه شخصیت طوری نوشته و پرداخت شده که قابلیت طنز داشته باشد، نه حامد بهداد در اجرای نقش موفق است (این سومین بار است که تلاش او برای بازی در نقشی کمدی با شکست مواجه شده است؛ دیگر وقتش است آقای بهداد بپذیرد برای بازی در فیلم کمدی مناسب نیست). نقد فیلم «گیجگاه» را در این مطلب بخوانید. هشدار: در نقد فیلم «گیجگاه» خطر لو رفتن داستان وجود دارد «گیجگاه» قصه زندگی یک مادر جوان (باران کوثری) را دنبال می کند …
- هنر و سینما
نقد فیلم «دوشیزه»؛ همه آتش ها از گور این مردان ملعون بلند می شود!
فیلم های به اصطلاح پرنسسی -یا بهترین است بگوییم داستان های جن و پری فولکلور- ید طولایی در سینما دارند. در حقیقت، فیلم های کوتاهی همچون «راپونزل» (1897) و «سیندرلا» (1898) در دورانی ساخته شدند که حتی قرن بیستم آغاز نشده بود. این آثار -و انیمیشن هایی که دیزنی چند دهه ی بعد ساخت- اگرچه گاهی از منبع اصلی خود، یعنی قصه های افسانه ای کلاسیکی که اغلب ریشه در قرن شانزدهم و هفدهم داشتند فاصله می گرفتند اما از نظر ایدئولوژی ادامه دهنده ی همان مسیر بودند، یعنی قهرمان زن فیلم محصول زمانه اش بود و احتمالا می دانید که در زمانه ی او چه خبر بوده است: زنان همان نقش های سنتی آشنا را در جامعه داشتند و با کلیشه های جنسیتی پیوند خورده بودند. حالا اما زمانه عوض شده و «دوشیزه» (Damsel) محصول همین تغییرات است، با این تفاوت که با مردان خصومت شخصی دارد. نقد فیلم «دوشیزه» را در این مطلب می خوانید. هشدار: در نقد فیلم «دوشیزه» خطر لو رفتن داستان وجود دارد من در نقد فیلم «مردان» اندکی به جنبه های رادیکال فمینیسم پرداخته بودم و از آنجایی که «دوشیزه» دقیقا همان مسیر را دنبال می کند، بخش هایی از آن متن را در قالب نقل قول یادآوری می کنم: «فمینیسم در طول این دو قرن، موافقان و مخالفان متعددی داشته است اما در حال …
- هنر و سینما
منتقدان درباره فیلم «مادام وب» چه می گویند؟
فیلم «مادام وب» (Madame Web)، جدیدترین قسمت دنیای سینمایی مرد عنکبوتی شرکت سونی، سرانجام از راه رسید و با توجه به نقدهای منفی متعددی که برای آن منتشر شده است، به نظر می رسد که با یک فیلم افتضاح دیگر مانند «موربیوس» (2022) روبه رو هستیم. پس از شکست تجاری غم انگیز فیلم «موربیوس» -و تبدیل شدن آن به یک شوخی اینترنتی- و بازخوردهای منفی «ونوم: بگذارید کارنیج بیاید» (2021)، طرفداران بی صبرانه منتظر بودند که عملکرد فیلم بعدی سونی -از دنیای مرد عنکبوتی- را ببینند و خوش بین بودند که با «مادام وب»، شرایط بهبود پیدا می کند و این جهان سینمایی کمی منسجم تر می شود. اما کمی جلوتر خبر رسید که این فیلم اصلا ارتباطی با مرد عنکبوتی ندارد و در حقیقت در دنیای مستقل خودش اتفاق می افتد! نکته ی بامزه، مصاحبه ی کارگردان فیلم، اس جی کلارکسون بود که ضمن اعلام خبر عدم ارتباط فیلم با مرد عنکبوتی گفت «من آزادی داشتم و اجازه دادم فیلم همان چیزی باشد که باید باشد، و آن را به اجبار به چیز دیگری تبدیل نکردم. از جهاتی، این یک موهبت بود که بتوانم برداشت جدید و نوآورانه ای از [این ابرقهرمان] ارائه بدهم.» و حالا با انتشار نقدهای فیلم «مادام وب» دقیقا متوجه شده ایم که «برداشت جدید و نوآورانه » او چه …
- هنر و سینما
نقد انیمیشن «فرار مرغی: طلوع ناگت»؛ سرگرم کننده اما فراموش شدنی
حالا تقریبا همه از یاد برده اند که «فرار مرغی» (2000) در دوران اکران تا چه اندازه مورد توجه قرار گرفت و چه اثر کم نظیری بود. فرار مرغی نخستین فیلم استاپ موشن بلند استودیوی آردمن به حساب می آمد که پیش از آن هم با انیمیشن های کوتاه «والاس و گرومیت» چند جایزه ی اسکار برده و البته قلب انیمیشن دوستان را ربوده بودند. همه آن روزها عاشق ساخته های آردمن بودند -منتقدان، سینمادوستان، سینه فیل ها، خانواده ها و کودکان- زیرا منحصربه فرد به نظر می رسید، از قصه ی دوست داشتنی تا سبک بصری مسحورکننده اش. به کارگردانی پیتر لرد و نیک پارک، فرار جوجه ای به یک موفقیت بزرگ برای استودیوی دریم ورکس تبدیل شد که در تولید و توسعه ی فیلم به کمک آردمن آمده بود. در این سال ها، آدرمن به ساخت فیلم ها و انیمیشن های هیجان انگیز ادامه داده است، از جمله «بره ناقلا» (2015) اما هنوز نتوانسته است که موفقیت های تجاری فرار مرغی را تکرار کند و احتمالا به همین دلیل بود که آن ها تصمیم گرفتند قسمت دوم را بسازند. فرار مرغی برای یک نسل دیگر ساخته شده بود و «فرار مرغی: طلوع ناگت» (Chicken Run: Dawn of the Nugget) می خواهد همان جادو را به کودکان نسل جدید منتقل کند اما کاملا به هدف خود نرسیده است، نقد این انیمیشن را باید با بررسی …
- هنر و سینما
نقدها و نمرات فیلم «داستان شگفت انگیز هنری شوگر»؛ اقتباسی جذاب و کوتاه از جهان رولد دال (جشنواره ونیز 2023)
فیلم کوتاه «داستان شگفت انگیز هنری شوگر» (The Wonderful Story of Henry Sugar) جدیدترین اثر وس اندرسون کارگردان شناخته شده آمریکایی، برای اولین بار امسال طی روزهای اخیر در جشنواره بین المللی فیلم ونیز 2023 به نمایش درآمد و با تحسین عموم منتقدان روبه رو شد. نقد فیلم داستان شگفت انگیز هنری شوگر و امتیازهای منتقدان به این اثر سینمایی را در این مطلب بررسی کرده ایم. فیلم «داستان شگفت انگیز هنری شوگر» که قرار است اواخر شهریور در سالن های سینما و اوایل مهرماه امسال از طریق شبکه نتفلیکس پخش شود اقتباسی است از داستان کوتاهی به همین نام نوشته رولد دال که نخست سال 1977 در کتاب «داستان شگفت انگیز هنری شوگر و شش داستان دیگر» چاپ شد. این اولین بار نیست که اندرسون سراغ داستان های رولد دال می رود؛ او پیشتر انیمیشن استاپ موشن «آقای فاکس شگفت انگیز» (Fantastic Mr. Fox) را هم بر پایه رمانی از دال ساخت و حالا طبق آنچه خود تایید کرده یک مجموعه 4 قسمتی از فیلم های کوتاه را می سازد که «داستان شگفت انگیز هنری شوگر» اولین قسمت و آغازگر آن است. شبکه نتفلیکس ماه سپتامبر سال 2021، شرکت آثار رولد دال را از طریق معامله ای به ارزش 686 میلیون دلار به تملک خود درآورد و به فاصله ای تقریبا کوتاه در اوایل سال 2022 اعلام کرد …
- هنر و سینما
نقدها و نمرات فیلم «تابستان گذشته»؛ ماجرای یک خیانت عجیب و مرموز (جشنواره کن 2023)
فیلم «تابستان گذشته» (Last Summer) 25 می 2023 در هفتادوششمین دوره جشنواره کن به نمایش درآمد. این فیلم به کارگردانی کاترین بریا و با بازی لیا دروکر و ساموئل کرشر بر اساس فیلمی با مضمون مشابه به نام «ملکه ی قلب ها» (Queen of Hearts) ساخته شده است. داستان فیلم درباره ی رابطه ی مخفیانه ی یک پسر با همسرِ پدرش است. پسر (با بازی ساموئل کرشر) که حاصل ازدواج قبلی همسر آنه (با بازی لیا دروکر) است، برای زندگی با پدرش نزد آن ها می آید. در نهایت او با آنه رابطه برقرار می کند و اوضاع به سرانجامی پیچیده و حساس ختم می شود. کاترین بریا کارگردان فرانسوی که به خاطر فیلم هایی با موضوعات مرتبط با عشق ها و روابط ممنوعه و پرداختن به مساله ی جنسیت شهرت دارد و این مفاهیم جزو پرتکرارترین سوژه های فیلم های قبلی او به شمار می روند، در «تابستان گذشته» این بار یک رابطه ی غیرمعمول دیگر را به تصویر می کشد. جدول ارزیابی منتقدان در جشنواره کن 2023 فیلم «تابستان گذشته» تا حد متوسطی توانست نظر منتقدان جشنواره را به خود جلب کند. این فیلم از 4 ستاره و 12 رای، و مانند فیلم های «هیولا» و «چهار دختر» 2.3 امتیاز دریافت کرد. منتقدان بازی ساموئل کرشر را بسیار قابل توجه ارزیابی کردند و آن را به …
- هنر و سینما
نقدها و نمرات فیلم «باشگاه صفر»؛ یک فرقه خطرناک در مدرسه (جشنواره کن 2023)
فیلم «باشگاه صفر»(Club Zero) محصول مشترک کشورهای اتریش، آلمان، فرانسه، دانمارک و بریتانیا در جشنواره کن 2023 اکران شد. این درام دلهره آور به کارگردانی جسیکا هاسنر و با بازی میا واشیکوفسکا، متیو دومی و السا زیلبرشتاین، در اولین نمایش خود در هفتادوششمین دوره جشنواره کن چندان موفق ظاهر نشد و نقدهای خوبی دریافت نکرد. جسیکا هاسنر کارگردان اتریشی «باشگاه صفر» پیش از این هم سابقه ی حضور در جشنواره ی کن را داشت. او در سال 2001 با فیلم «ریتای دوست داشتنی» (Lovely Rita) در بخش نوعی شرکت کرد و سه سال بعد در سال 2004 با فیلم «هتل» (Hotel) در بخش رقابت های اصلی، و در سال 2014 با فیلم «عشق دیوانه» (Amour Fou) مجددا در بخش نوعی نگاه حضور پیدا کرد. علاوه بر شرکت در رقابت ها، او در سال 2016 به عنوان یکی از منتقدان بخش نوعی نگاه جشنواره کن هم حضور داشت. داستان فیلم امسال هانسر درباره ی یک مدرسه ی نخبه است که با ورود یک معلم تغذیه و دستورالعمل های عجیب برای چند دانش آموز، آن ها را به سوی پایانی شوکه کننده سوق می دهد. فیلم «باشگاه صفر» از 11 منتقد جشنواره امتیاز 1.6 از 4 گرفت و یکی از منتقدان فیلم را به شدت ضعیف توصیف کرد. با تمام نقدهای ضعیف، فیلم به موضوع …
- هنر و سینما
نقد ها و نمرات فیلم «قاتلان ماه کامل»؛ وسترن شاهکار استاد سینما (جشنواره کن 2023)
استاد مسلم ژانر تریلر تبهکاری بار دیگر به سینما بازگشته است. مارتین اسکورسیزی کارگردان نامدار آمریکایی که اکنون در هشتاد سالگی خود به سر می برد، بعد از گذشت چهار سال و آخرین ساخته ی خود «مرد ایرلندی»، با فیلم «قاتلان ماه کامل» قدم به شهر کن گذاشته است. اسکورسیزی به مانند سایر جوایز مهم سینمایی، در جشنواره ی کن نیز درخشیده است و سابقه ی دریافت نخل طلا برای فیلم «راننده تاکسی» و جایزه ی بهترین کارگردانی برای فیلم «پس از ساعات اداری» را در کارنامه ی خود دارد اما جدیدترین فیلم او امسال در خارج از بخش رقابتی به نمایش در آمد. هر چند که به رغم عدم حضور این فیلم در بخش رقابتی برای کسب نخل طلا، همه ی نگاه ها به فرش قرمز و روز اکران این فیلم دوخته شده بود. چرا که این فیلم که با سرمایه گذاری اپل ساخته شده است، دو بازیگر توانمند و محبوب اسکورسیزی یعنی لئوناردو دی کاپریو و رابرت دنیرو را در یک قاب قرار داده است و حاضران پس از تماشای این فیلم 3 ساعت و 26 دقیقه ای، ده دقیقه ایستاده آن را تشویق کردند. وسترن تریلر مارتین اسکورسیزی که درباره ی جنایات واقعی است، روایتی از قتل های سرخ پوستان قبیله ی اوسیج در سال های دهه ی 1920 است که بر اساس …
- هنر و سینما
نقد فیلم «آرآرآر» (RRR)؛ پرفروش‌ترین فیلم هندی تاریخ که جهانی شد
فیلم سینمایی «آرآرآر» ساخته‌ی «اس. اس. راجامولی»، پرهزینه‌ترین فیلم تاریخ کشور هند است؛ اثری اکشن-ماجراجویی که سریعا به یک پدیده‌ی جهانی تبدیل شد و همان‌طور که طرفدارانش اعتقاد دارند، می‌تواند با بلاک‌باسترهای بزرگ مارولی رقابت کند. در این اثر، «راما رائو جونیور» و «رام چاران» نقش دو انقلابی به نام‌های «کومارام بیم» و «راما راجو» را برعهده دارند که علیه حکومت «راج بریتانیا» قیام می‌کنند. فیلم با اینکه پیرامون شخصیت‌های تاریخی واقعی اتفاق می‌افتد اما قصه‌اش تا حد زیادی ساختگی است و برگ برنده‌ی آن را باید سکانس‌های اکشن اغراق‌آمیز و بخش‌های موزیکال دیوانه‌واری بدانیم که مخاطب را غافلگیر می‌کنند. آرآرآر حالا پرفروش‌ترین فیلم هندی تاریخ است، به اعتقاد برخی، شانس نامزدی اسکار را هم دارد و اگر سخت‌گیر نباشید، اثر سرگرم‌کننده‌ای به حساب می‌آید اما بی‌گمان برای هر سلیقه‌ای مناسب نیست. پیش از آنکه تیتراژ آغازین از راه برسد، ما در دو سکانس اکشن جذاب، با دو شخصیت دلیر قصه آشنا می‌شویم؛ ناگفته نماند که برای مشاهده‌ی تیتراژ آغازین باید نزدیک به 40 دقیقه منتظر بمانید که البته برای یک فیلم سه ساعته، چندان غیرمنطقی نیست. کومارام بیم، رهبر تنومند قبیله‌ی «گوند»، پس از دست‌وپنجه نرم کردن با یک گرگ، ناگهان وارد مبارزه‌ی تن‌به‌تن با یک ببر می‌شود، او …
- هنر و سینما
نقد انیمیشن «پینوکیو»؛ اقتباس جذاب و استادانه‌ی دل تورو
انیمیشن «پینوکیو» ساخته جذاب و استادانه‌ی گیرمو دل تورو یک افسانه‌ای اخلاقی درجه‌یک و به عبارت دیگر بهترین اقتباس پینوکیو در 80 سال گذشته است. برای هزاران سال است که مردم از خود می‌پرسند: «خوب بودن به چه معناست؟» اما سؤال درست از نظر فیلسوفان اخلاق کمی متفاوت است: «خوبی در خدمت چه کسی؟» ماجراهای پینوکیو اثر کارلو کلودی تقریبا 140 سال است که وجود دارد و منعکس‌کننده‌ی اخلاق گروه‌ها و فرهنگ‌های مختلف معاصر بوده. از سوسیالیست‌ها گرفته تا فاشیست‌ها، داستان پینوکیو برای اهداف مختلفی استفاده شده و از میان این اقتباس‌های متعدد، پینوکیوی دل تورو بدون شک بهترین اقتباس پینوکیو پس از اقتباس 1940 دیزنی است. انیمیشن جدید نتفلیکس در راتن‌تومیتوز هم امتیاز عالی 97 از 100 را گرفته است. دلایل قانع‌کننده‌ای برای این امتیاز وجود دارد؛ از جمله‌ی این دلایل می‌توان به زیبایی بصری مسحورکننده و توانایی درگیرکردن احساسی بینندگان اشاره کرد. برداشتی قدرتمند از افسانه‌ای کلاسیک که موفق می‌شود داستان کلودی را از چنگ ایدئولوژیست‌ها پس بگیرد. اقتباس دل تورو، با کمک انیماتور درجه‌یک استاپ موشن، مارک گوستافسون، احتمالا پرمعناترین نسخه‌ی این داستان از دهه 1890 به بعد است. پینوکیوی نتفلیکس انیمیشنی عالی با صداپیشگانی درجه‌یک و تعهد شدید به اخلاق سیاسی و از نظر احساسی به …