بهترین مجموعه آموزش گام به گام بورس

چرا آموزش بورس مهم است؟

برای پی بردن به اهمیت آموزش بورس، ابتدا باید به این سوال پاسخ داد که چرا بورس، یک گزینه مناسب برای سرمایه گذاری است؟ همانطور که می‌دانید در کنار بورس، بازارهای مختلف دیگری مانند ارز، طلا، مسکن و خودرو نیز برای سرمایه گذاری وجود دارد.

برای آن که بتوان از میان این بازارها بهترین را انتخاب کرد، باید توجه داشت که یک سرمایه گذاری خوب در وهله اول باید بازدهی بالاتری در مقایسه با تورم داشته باشد تا بتواند ارزش پول و قدرت خرید را حفظ کند. علاوه بر این، میزان ریسک، نقدشوندگی، سهولت سرمایه گذاری و حداقل سرمایه مورد نیاز نیز از جمله پارامترهای تاثیرگذار در انتخاب گزینه مناسب برای سرمایه گذاری هستند.

آمار و ارقام نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در بورس با در نظر گرفتن تمامی جوانب، در طولانی مدت بهتر از سرمایه گذاری در سایر بازارهاست.

می‌توانید با مطالعه مقاله «بهترین بازار برای سرمایه گذاری کدام است؟»، اطلاعات بیشتری در خصوص مزایای بورس در مقایسه با سایر بازارها کسب کنید.

تاثیر آموزش مباحث بورس بر بهبود عملکرد معاملاتی

سرمایه گذاری در بورس همانند فعالیت در سایر بازارهای سرمایه گذاری، نیازمند داشتن دانش، مهارت و تجربه بالایی است. چرا که در بورس، گزینه‌های سرمایه گذاری مختلف و ابزارهای معاملاتی گوناگونی وجود دارد که شناخت آن‌ها تاثیر مهمی در افزایش احتمال موفقیت شما دارد.

کارگزاری متناسب با اهمیت موضوع آموزش بورس و به منظور حمایت از فعالان بازار سرمایه، سامانه آموزش را راه‌اندازی کرده است. هم‌اکنون در سامانه آموزش ما ۱۰۰۰ مقاله آموزش بورس در سطوح مبتدی تا حرفه‌ای، ۱۶ دوره ویدیویی آموزش بورس و آرشیو لایوهای اینستاگرام کارگزاری ما در دسترس است. همچنین روزانه ۳ رویداد آموزشی رایگان با موضوعات مختلف برگزار می‌شود تا هیچ سوال شما بدون پاسخ باقی نماند.

نحوه دریافت کد بورسی

پیش از شروع آموزش بورس باید بدانید که برای دریافت کد بورسی، دیگر نیازی به مراجعه حضوری یا پرداخت هزینه نیست. شما می‌توانید همین حالا با طی کردن چند گام ساده و به صورت کاملا آنلاین، کد بورسی خود را دریافت کنید و به خانواده ۱۱ میلیونی بزرگترین کارگزاری کشور بپیوندید.

آموزش بورس: آشنایی با مزایای بورس اوراق بهادار

مزایای بورس اوراق بهادار را می‌توان از دیدگاه اقتصاد کلان، سرمایه گذاران و سرمایه‌پذیران مورد بررسی قرار داد. در ادامه به طور مختصر به مزایای بورس پرداخته می‌شود.

مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه اقتصاد کلان و تاثیر بر اقتصاد جامعه

• جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و پراکنده و به‌کارگیری آن برای تامین منابع مالی مورد نیاز شرکت‌ها
• به کارگیری پس‌اندازهای راکد در امر تولید و تامین مالی دولت و موسسات
• کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق انتشار سهام و اوراق مشارکت
• ایجاد یک بازار کامل و به کارگیری مطلوب منابع
• افزایش میزان نقدشوندگی ثروت افراد
• ایجاد حس مشارکت عمومی
• توزیع عادلانه ثروت و درآمد از طریق گسترش مالکیت عمومی
• رشد تولید ناخالص ملی، اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور

مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه سرمایه‌گذاران

• کسب درآمد بدون نیاز به سرمایه اولیه زیاد
• قابلیت نقدشوندگی بالای اوراق بهادار
• بازدهی بالاتر نسبت به سایر بازارها در طولانی مدت (با در نظر گرفتن میزان ریسک)
• حفظ ارزش پول در برابر تورم
• امنیت و شفافیت در سرمایه‌گذاری
• برخورداری از حمایت قانون و مقررات
• مشارکت در فرآیند تصمیم‌گیری برای اداره شرکت‌ها

مزایای بورس اوراق بهادار از دیدگاه سرمایه‌پذیران (شرکت‌ها)

• معافیت مالیاتی
• سهولت تامین مالی
• سهولت نقل و انتقال مالکیت
• نقدشوندگی سهام
• شفافیت اطلاعاتی
• کسب اعتماد عمومی
• افزایش اعتبار داخلی و خارجی
• کاهش هزینه برندینگ

آموزش بورس: آشنایی با ارکان و نهادهای بازار سرمایه

بازار سرمایه ایران از ارکان و نهادهای مشخصی تشکیل شده است که هر کدام از آن‌ها نقش مشخصی دارند. در ادامه با ارکان و نهادهای بازار سرمایه آشنا خواهید شد.

نهادهای نظارتی و قانون‌گذار

شورای عالی بورس و اوراق بهادار

شورای عالی بورس و اوراق بهادار، بالاترین رکن بازار اوراق بهادار است. از جمله وظایف این شورا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اتخاذ تدابير لازم برای ساماندهی و توسعه بازار اوراق بهادار و اعمال نظارت عالیه بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار
• تعيين سياست‌ها و خط مشی بازار اوراق بهادار در قالب سیاست‌های کلی نظام و قوانين و مقررات مربوط
• پيشنهاد آئين نامه‌های لازم برای اجرای قانون بازار اوراق بهادار جهت تصويب هيأت وزيران
• تصويب ابزارهای مالی جدید
• صدور، تعليق و لغو مجوز فعاليت بورس‌ها، بازارهای خارج از بورس، شركت‌های سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسويه وجوه و شركت‌های تامين سرمايه
• نظارت بر فعاليت و رسيدگی به شكايت از سازمان بورس و اوراق بهادار

اعضای شورای عالی بورس و اوراق بهادار

• وزير امور اقتصادی و دارايی
• وزير صنعت، معدن و تجارت
• رئيس كل بانك مركزی جمهوری اسلامی ايران
• رؤسای اتاق بازرگانی و صنايع و معادن ايران و اتاق تعاون
• رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار
• دادستان كل كشور يا معاون وی
• یک نفر نماینده از طرف کانون‌ها (کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران و موسسه کانون شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت)
• سه نفر خبره مالی منحصرا از بخش خصوصی با مشورت تشكل‌های حرفه‌ای بازار اوراق بهادار به پيشنهاد وزير امور اقتصادی و دارايی و تصويب هيأت وزيران
• يك نفر خبره منحصرا از بخش خصوصی به پيشنهاد وزير ذی‌ربط و تصويب هيأت وزيران برای هر بورس كالايی

ریاست شورای عالی بورس و اوراق بهادار بر عهده وزیر امور اقتصاد و دارایی است. رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار نیز به عنوان دبير شورا ایفای نقش می‌کند.

سازمان بورس و اوراق بهادار

سازمان بورس و اوراق بهادار، موسسه عمومی غير دولتی است كه دارای شخصیت حقوقی و مالی مستقل بوده و از محل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذيرش شركت‌ها در بورس‌ها و ساير درآمدها، اداره می‌شود.

ماموریت سازمان بورس و اوراق بهادار را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• حفظ، تقویت و توسعه بازار سرمایه باثبات، شفاف، منصفانه و کارآ از طریق نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات مرتبط
• کنترل و مدیریت ریسک فراگیر
• انجام پژوهش‌های توسعه‌ای و کاربردی
• ایجاد زیرساخت‌های مقرراتی و فناوری اطلاعات
• ارتقای جایگاه بین‌المللی
• توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری
• ارتقای سواد مالی

سازمان بورس و اوراق بهادار در واقع نهاد ناظر بازار سرمایه است.

اعضای هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار

هيأت مديره سازمان پنج عضو دارد كه از ميان افراد امين و دارای حسن شهرت و تجربه در رشته مالی، منحصرا از كارشناسان بخش غيردولتی، به پيشنهاد رئيس شورای عالی بورس و اوراق بهادار و با تصويب شورا انتخاب می‌شوند.

نهادهای زیرساخت و وابسته به سازمان

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه جهت انجام امور مربوط به پیش از معاملات و پس از معاملات بازارهای سهام، کالا و بازارهای خارج از بورس در سال ۱۳۸۴ تشکیل شد. امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات بر عهده این شرکت قرار دارد.

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه از طریق افزایش کارایی پایاپای و تسویه معاملات و کاهش هزینه‌های معاملاتی، کاهش ریسک جعل، سرقت و مفقودی اوراق بهادار، نقش موثری را در کارآمدی اوراق بهادار ایفا می‌کند.

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

شركت مديريت فناوری بورس تهران، به عنوان یکی از شرکت‌های زیرساخت برای ارايه‌ خدمات به چرخه‌ كامل معاملات الكترونيكی ابزارهای مالی در بازار سرمايه فعاليت می‌كند. مدیریت سیستم معاملات، محاسبه شاخص‌های مختلف بازار و انتشار لحظه‌ای اطلاعات مربوط به معاملات از جمله وظایف مهم این شرکت است.

شرکت رایان بورس

 شرکت رایان بورس در سال ۱۳۹۰ توسط سازمان بورس و اوراق بهادار و با هدف ارائه راهکارهای نوین در صنعت فناوری اطلاعات به صورت سهامی خاص تأسیس شد.

سامانه یکپارچه گردآوری، نظارت و انتشار الکترونیکی اطلاعات که به سامانه کدال معروف است، توسط شرکت رایان بورس طراحی شده است. هدف از طراحی سامانه کدال، مکانیزه کردن جمع آوری، بررسی و انتشار اطلاعات مالی شرکت های ثبت شده نزد سازمان و سایر اشخاصی که طبق قانون بازار اوراق بهادار ملزم به گزارش اطلاعات خود هستند، است.

شرکت توسعه مدیریت و آموزش بورس

شرکت توسعه مدیریت و آموزش بورس تا پیش از مهرماه ۱۴۰۰، با نام شرکت اطلاع‌رسانی و خدمات بورس مشغول به فعالیت بوده است. این تغییر نام، بر اساس ماموریت جدید این شرکت که بر ارائه خدمات مدیریت به سازمان بورس و ارکان بازار و فرهنگ‌سازی و آموزش متمرکز شده است، صورت گرفته است.

شرکت توسعه مدیریت و آموزش بورس وابسته به سازمان بورس و اوراق بهادار، در سال ۱۳۸۳ تاسیس شد. مهم‌ترین هدف شرکت توسعه مدیریت و آموزش بورس، گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مالی است که در قالب برنامه‌های متعددی پیگیری می‌شود.

بورس‌ها

شرکت بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران، بازاری متشکل و خود انتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران طبق قانون مورد دادوستد قرار می‌گیرد. این شرکت در قالب فعلی خود به صورت شرکت سهامی عام در سال ۱۳۸۵ تاسیس شد. ماموریت اصلی شرکت بورس اوراق بهادار تهران، ایجاد بازاری منصفانه، کارآ و شفاف با ابزارهای متنوع و دسترسی آسان با هدف ایجاد ارزش افزوده برای ذی نفعان است.

از مهم‌ترین وظایف بورس اوراق بهادار تهران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تشکیل، سازمان‌دهی و ادارە بورس اوراق بهادار
• پذیرش شرکت‌ها
• وضع و اجرای ضوابط حرفه‌ای و انضباطی برای اعضای بورس
• تعیین وظایف و مسئولیت های اعضا و نظارت بر فعالیت آن‌ها
• نظارت بر حسن انجام معاملات اوراق بهادار پذیرفته شده
• تهیه، جمع آوری، پردازش و انتشار اطلاعات
• نظارت بر فعالیت ناشران اوراق بهادار پذیرفته شده

معاملات سهام، حق تقدم سهام، اوراق بدهی (انواع اوراق مشارکت، صکوک و …)، اوراق مشتقه (قراردادهای آتی و اختیار معامله) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در بورس امکان پذیر است.

شرکت فرابورس ایران

شرکت فرابورس ایران در سال ۱۳۸۸ و با هدف ایفای نقش بازار خارج از بورس، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد. در واقع فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس، اما با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد شد. مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند.

بازارهای و تابلوهای معاملاتی فرابورس ایران عبارتند از:

بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه (پایه زرد، پایه نارنجی، پایه قرمز)، بازار شرکت های کوچک و متوسط، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار مشتقات

در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس ایران، صندوق‌های سرمایه گذاری زمین و ساختمان، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)، صندوق‌های جسورانه (VC)، اوراق تامین مالی استاندارد، اوراق تامین مالی واجد شرایط خاص، اسناد خزانه اسلامی و اوراق تسهیلات مسکن (تسه) مورد معامله قرار می‌گیرند که بسیاری از این موارد برای نخستین بار توسط فرابورس معرفی شده است. علاوه بر این، فرابورس ایران بستر تامین مالی جمعی را نیز فراهم کرده است.

شرکت بورس کالای ایران

شرکت بورس کالای ایران فعالیت خود را از سال ۱۳۸۶ آغاز کرده است. انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده‌های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و ابزارهای مشتقه از جمله قراردادهای آتی، در بورس کالای ایران انجام می‌شود.

بازارهای بورس کالا عبارتند از:

• بازار آتی
• بازار اختیار معامله
• بازار گواهی سپرده کالایی
• بازار صندوق‌های کالایی
• بازار سلف استاندارد
• بازار فیزیکی

زعفران، زیره، برنج، پسته، کشمش و سکه طلا، از جمله مواردی هستند که در بازار گواهی سپرده کالایی بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرند.

شرکت بورس انرژی ایران

شرکت بورس انرژی‌ ایران در سال ۱۳۹۱  به صورت یک شرکت سهامی عام تاسیس شد. بورس انرژی ایران، بستری برای انجام معاملات حامل‌های انرژی (شامل نفت، گاز، برق و غیره) و اوراق بهادار مبتنی بر آن‌هاست.

بورس انرژی دارای چهار بازار فیزیکی، مشتقه، فرعی و سایر اوراق بهادار قابل معامله است. بازار فیزیکی شامل سه تابلوی برق، نفت و گاز و تابلوی سایر حامل‌های انرژی، بازار مشتقه شامل سه تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله و بازار سایر اوراق بهادار قابل معامله شامل گواهی صندوق های سرمایه‌گذاری قابل معامله و اوراق گواهی ظرفیت است. همچنین هر یک از تابلوها دارای دو رینگ داخلی و بین‌‏المللی هستند.

اکثر فعالین بورس انرژی، اشخاص حقوقی هستند.

نهادهای ارائه دهنده خدمات

شرکت‌های کارگزاری

شرکت‌های کارگزاری، اشخاصی حقوقی هستند که به نمایندگی از طرف مشتریان، اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار و ارائه سایر خدمات در بازار سرمایه می‌کنند. در واقع کارگزاران، نقش واسط بین خریدار و فروشنده را ایفا می‌کنند.

از جمله خدماتی که شرکت‌های کارگزاری می‌توانند با دریافت مجوزهای مربوطه از سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه کنند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معاملات انواع اوراق بهادار
• خدمات مشاوره‌ای
• بازارگردانی اوراق بهادار
• خدمات مالی
• تعهد پذیره نویسی

در حال حاضر در بازار سرمایه ایران ۱۰۸ شرکت کارگزاری مجوز فعالیت دارند که در این بین، کارگزاری، بزرگترین کارگزاری بازار سرمایه ایران محسوب می‌شود.

شرکت‌های تامین سرمایه

شرکت‌های تامین سرمایه در واقع نهادهای مالی تخصصی هستند که وظیفه تامین مالی شرکت‌ها، مدیریت دارایی‌ها و مشاوره سرمایه‌گذاری را برعهده دارند و به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عموم سرمایه‌گذاران فعالیت می‌کنند.

نقش اصلی شرکت‌های تامین سرمایه این است که با به‌کارگیری ابزارهای مناسب، به شرکت‌هایی که به منابع مالی نیاز دارند کمک کنند تا سرمایه مورد نیاز خود را تأمین نمایند. علاوه بر این، شرکت‌های تامین سرمایه می‌توانند با دریافت مجوزهای مربوطه از سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت‌هایی مانند بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره نویســی، تعهد پذیره نویسی و سایر فعالیت‌های مشابه را نیز انجام دهند.

شرکت‌های سبدگردان

شرکت‌های سبدگردان، در قالب قراردادی مشخص و به منظور کسب سود، به خریدوفروش اوراق بهادار برای سرمایه گذاران می‌پردازند.

سبدگردانی، چیدمان صحیح دارایی‌ها در قالب یک سبد مشخص است که مالکیت آن کاملا متعلق به سرمایه‌گذار بوده و میزان هر یک از دارایی‌ها و زمان خریدوفروش آن‌ها نیز به‌دقت توسط سبدگردان تعیین و پایش می‌شود.

شرکت‌های بازارگردان

 شرکت‌های بازار گردان، با داشتن توان مالی و تخصص لازم، مسئولیت حفظ بازاری منظم برای اوراق بهادار را به عهده می‌گیرند. در واقع بازارگردان با خرید و فروش به موقع ورقه بهادار موضوع بازارگردانی، به مقابله با عدم تعادل‌های موقت پرداخته و تلاش می‌کند تا عرضه و تقاضای آن را متعادل سازد.

شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری

شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری، به مشتریان حقیقی و حقوقی خود درباره خرید یا فروش اوراق بهادار مشاوره می‌دهند.

توصیه به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار، اظهارنظر راجع به روند قیمت یا عرضه و تقاضای اوراق بهادار در آینده و اظهارنظر راجع به ارزش (قیمت) اوراق بهادار، از جمله خدمات مشاوره‌ای این شرکت‌هاست.

شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی

شرکت‌های پردازش اطلاعات مالی، اطلاعات مالی مورد نیاز جهت تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در بورس را جمع‌آوری و پردازش کرده و به شیوه‌های مختلف، در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند.

در واقع سرمایه‌گذارن می‌توانند با استفاده از این اطلاعات پردازش شده، عملکرد بهتری در بورس داشته باشند.

موسسات رتبه‌بندی

موسسات رتبه‌بندی، میزان ریسک اعتباری شرکت‌ها و اوراق بدهی آن‌ها را مشخص کرده و اعلام می کنند. رتبه‌بندی اوراق بدهی شرکت‌ها با توجه به ریسک عدم بازپرداخت یا ورشکستگی آن‌ها انجام می‌شود.

در واقع این موسسات، راجع به احتمال ایفای به موقع تعهدات شخص حقوقی یا احتمال ایفای به موقع تعهدات ناشی از انتشار اوراق بهادار و یا احتمال ایفای تعهد مالی خاص دیگر در موعد مقرر، اظهار نظر می‌کنند که منجر به اختصاص رتبه اعتباری معین و از پیش تعریف شده به آن‌ها می‌گردد.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق سرمایه گذاری، نهادی مالی است که سرمایه‌های خرد و منابع مالی را از عموم افراد جمع‌آوری کرده و با توجه به هدف صندوق، در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار به‌طور حرفه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق‌های سرمایه گذاری بر اساس نوع ممکن است وجوه جمع آوری شده را در انواع اوراق بهادار با درآمد ثابت، سهام و حق تقدم سهام، پروژه ساختمانی، طلا و ….سرمایه گذاری کنند. هر یک از سرمایه‌گذاران نیز به نسبت سرمایه‌گذاری خود در صندوق، در سود یا زیان صندوق شریک هستند.

شرکت سرمایه‌گذاری

شرکت سرمایه‌گذاری، واسطه‌ای برای خرید و فروش سهام شرکت‌ها است. موضوع اصلی فعالیت شرکت‌های سرمایه‌گذاری، سرمایه گذاری در سهام، سهم الشرکه، واحدهای سرمایه گذاری صندوق‌ها یا سایر اوراق بهادار دارای حق رای شرکت‌ها، موسسات یا صندوق‌های سرمایه گذاری با هدف کسب انتفاع بدون کسب کنترل یا نفوذ قابل ملاحظه در چارچوب قوانین و مقررات است. این شرکت‌ها از نظر حقوقی به دو شکل سهامی خاص و عام تشکیل می‌شوند.

اگرچه انواع متعددی از شرکت‌های سرمایه‌گذاری با کارکردهای مختلف وجود دارند اما شرکت‌های فعال در بازار اوراق بهادار به‌طور معمول با هدف مدیریت پرتفوی وارد بازار می‌شوند. این شرکت‌ها با فروش اوراق سرمایه‌گذاری خود به عموم، وجوه به دست آمده را در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار سرمایه‌گذاری می‌کنند و به نمایندگی از دارندگان اوراق به اداره آن می‌پردازند.

کانون‌ها

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار

کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار، در سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را به عنوان یک تشکل خود انتظام در راستای اجرای وظایف قانونی خود که عمدتا ارائه خدمات به شرکت های کارگزاری است، آغاز کرد.

مطابق قانون بازار اوراق بهادار، شروع به فعالیت کارگزاری، کارگزار/معامله‌گری و بازارگردانی به هر شکل و تحت هر عنوان منوط به عضویت در این کانون و رعایت مقررات این قانون و آیین‌نامه‌های و دستورالعمل‌های اجرایی آن است.

کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران

کانون نهادهای سرمایه‌گذاری ایران، تشکلی خود انتظام است که در اسفند ماه ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرده است. اعضای این کانون، نهادهای مالی مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار شامل: شرکت‌های سرمایه گذاری، انواع صندوق‌های سرمایه گذاری از جمله صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های هلدینگ، شرکت‌های تامین سرمایه و سایر نهادهای سرمایه گذاری هستند.

در این گام از آموزش بورس، با معروف‌ترین و البته کاربردی‌ترین سایت‌های بورسی آشنا می‌شوید. از طریق هر یک از این سایت‌ها می‌توان به اطلاعات ارزشمندی دسترسی پیدا کرد.

وبسایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران  tsetmc.com

این وبسایت که به آن تابلوی معاملات نیز گفته می‌شود، مرجع رسمی آمار معاملات در بازار سرمایه ایران و یکی از مهم‌ترین وبسایت‌ها در آموزش بورس است. در این وبسایت، علاوه بر اطلاعات مربوط به شاخص های بازار سرمایه، اطلاعات متنوع و مهمی درباره هر یک از نمادها وجود دارد. با تجزیه و تحلیل این اطلاعات می‌توانید نسبت به خرید یا فروش یک نماد تصمیم بگیرید.

وبسایت کدال codal.ir

کدال، سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران است. این وبسایت نیز یکی از وبسایت‌های مهمی است که باید در مسیر آموزش بورس به خوبی با آن آشنا شد. همه شرکت‌هایی که نماد آن‌ها در بورس یا فرابورس درج شده است، موظف‌اند گزارش‌های مصوب خود را در این سامانه که متعلق به سازمان بورس است منتشر کنند. صورت‌های مالی شرکت‌ها، آگهی‌های افزایش سرمایه و اطلاعیه‌های تقسیم سود شرکت‌ها از جمله مهمترین اطلاعات موجود در کدال هستند.

وبسایت مرکز پردازش اطلاعات مالی fipiran.com

با مراجعه به این وبسایت می‌توانید به اطلاعات مربوط به صندوق‌های سرمایه گذاری و مقایسه آن ها دسترسی پیدا کنید. همچنین اطلاعات مالی مانند سود هر سهم، حاشیه سود خالص و نسبت‌های مهم مالی شرکت‌ها از طریق این وبسایت قابل دسترسی است.

وبسایت شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار csdiran.ir

این وبسایت جهت بررسی امور پس از معامله سهام ایجاد شده است. ثبت معاملات، نگهداری و انتقال اوراق بهادار و تسویه معاملات از جمله اموری است که می‌توان پیگیری آن‌ها را از طریق این وبسایت انجام داد. سامانه ذینفعان بازار سرمایه نیز از زیر مجموعه‌های این وبسایت است.

وبسایت سازمان بورس و اوراق بهادار seo.ir

در این وبسایت می‌توانید با شرکت‌ها و نهادهای مختلف فعال در بازار سرمایه آشنا شده و به اطلاعات تماس هر یک نیز دسترسی پیدا کنید. علاوه بر این، قوانین بازار سرمایه، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های بازار که در مسیر آموزش بورس و فعالیت مستقیم در بازار باید آن‌ها را بدانید نیز در این وبسایت منتشر می‌شود. آمارها و عملکرد مربوط به بازار سرمایه نیز در این سایت قابل دسترسی است.

وبسایت شرکت بورس اوراق بهادار تهران tse.ir

بازار بورس خود به بازارها و تابلوهای مختلفی تقسیم می‌شود. اطلاعات کلی مربوط به بازار بورس شامل ضوابط و مقررات و اطلاعیه‌های مختلف نمادهای بورسی، در این وبسایت منتشر می‌شوند.

وبسایت شرکت فرابورس ایران  ifb.ir

بازار فرابورس خود به بازارهای مختلفی شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه و غیره تقسیم می‌شود. اطلاعات کلی مربوط به این بازارها شامل ضوابط و مقررات و اطلاعیه‌های مختلف نمادهای فرابورسی، در این وبسایت منتشر می‌شوند.

وبسایت پایگاه خبری بازار سرمایه ایران sena.ir

آخرین اخبار مربوط به بازار سرمایه و شرکت‌های موجود در این بازار و همچنین برخی از اطلاعات اقتصادی، از طریق این وبسایت منتشر می‌شود.

وبسایت بورس کالای ایران ime.co.ir

بورس کالا نیز یکی از بورس‌هایی است که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند. بورس کالا نیز خود از بازارهای مختلفی شامل بازار آتی، اختیار معامله، گواهی سپرده کالایی و غیره تشکیل شده است که اطلاعات مربوط به آن‌ها در این سایت قابل مشاهده است.

وبسایت بورس انرژی ایران iranex.ir

بورس انرژی نیز یکی از بورس‌هایی است که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند. بورس انرژی نیز از بازارهای مختلفی شامل بازار فیزیکی (نفت، گاز و سایر حامل‌های انرژی)، بازار عمده فروشی برق و غیره تشکیل شده است که اطلاعات مربوط به آن‌ها در این سایت قابل مشاهده است.

آموزش بورس: آشنایی با ریسک‌های سرمایه گذاری در بورس

مفهوم ریسک

در یک تعریف ساده، ریسک امکان محقق نشدن پیش‌بینی هاست. می‌دانیم اطلاعات دقیق، درست، جامع و به روز نقش بسزایی در بهتر شدن پیش‌بینی‌ها دارد. اما در هر صورت ممکن است پیش‌بینی‌ها از واقعیت فاصله داشته باشند و هیچ‌کس نمی‌تواند آینده را پیش‌گویی کند.

اگرچه آموزش بورس و افزایش دانش و آگاهی می‌تواند احتمال موفقیت در بورس را بیشتر کند، اما به هر جهت فعالیت در بازار سرمایه ریسک‌های مربوط به خود را نیز دارد.

در یک دسته‌بندی کلی، انواع ریسک‌های بازار سرمایه را می‌توان به دو نوع ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک تقسیم کرد.

ریسک سیستماتیک

ریسکی که  بر کل بازار و نه فقط سهام یک شرکت یا صنعت خاص تأثیر می‌گذارد، ریسک سیستماتیک نامیده می‌شود. این ریسک با نام‌های «ریسک غیرقابل‌حذف» یا «ریسک بازار» نیز شناخته می‌شود. باید توجه داشت که این نوع ریسک هم غیرقابل‌پیش‌بینی بوده و هم اجتناب کامل از آن امکان‌پذیر نیست. در واقع کنترل ریسک سیستماتیک در اختیار سرمایه گذار نیست.

مواردی مانند تغییر نرخ تورم، سیاست‌های کلان اقتصادی، شرایط سیاسی، وضع تحریم‌های جدید، بلای طبیعی و جنگ، از جمله ریسک های سیستماتیک حاکم بر بازار سرمایه هستند که می‌توانند سرمایه گذاری‌ها تحت تاثیر قرار بدهند.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک غیر سیستماتیک نوعی از ریسک‌های سرمایه‌گذاری است که ناشی از ریسک منحصر بفرد شرکت یا صنعتی است که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید. مثلا وقتی کارکنان شرکتی که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اید، اعتصاب می‌کنند، ریسک غیر سیستماتیک بر قیمت سهام آن تاثیر گذاشته و از ارزش آن می‌کاهد. همچنین بحث تغییرات تعرفه واردات خودرو، تغییرات نرخ خوراک پتروشیمی‌ها، تغییرات نرخ سوخت سیمانی‌ها و تغییرات نرخ بهره مالکانه سنگ‌آهنی‌ها، نمونه‌هایی از ریسک غیر سیستماتیک‌ در صنایع مختلف هستند.

به ریسک غیرسیستماتیک، «ریسک قابل حذف» نیز گفته می‌شود. چرا که این نوع از ریسک را می‌توان از طریق متنوع‌سازی و تشکیل سبد سرمایه‌گذاری، کاهش داد.

آموزش بورس: آشنایی با انواع روش‌های سرمایه‌گذاری در بورس

سرمایه‌گذاری در بورس به دو شیوه مستقیم و غیر مستقیم امکان‌پذیر است.

سرمایه‌گذاری مستقیم

منظور از سرمایه‌گذاری مستقیم این است که سرمایه‌گذار خود شرایط بازار و نمادهای مختلف را تحلیل کرده و بر اساس آن، اقدام به خرید و فروش نماید. در این روش، سرمایه‌گذار باید حداقل به یکی از انواع روش‌های تحلیلی مانند تحلیل تکنیکال یا تحلیل بنیادی مسلط باشد و فرصت کافی برای تحلیل و انجام معامله در بازار را نیز داشته باشد.

سرمایه‌گذاری غیرمستقیم

سرمایه‌گذاری غیر مستقیم به معنای سپردن سرمایه به نهادهای متخصص است تا آن‌ها به جای سرمایه‌گذار، اقدام به تحلیل بازار و خرید و فروش نمایند. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری یا انعقاد قرارداد سبدگردانی با شرکت‌های سبدگران، از جمله راهکارهای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم محسوب می‌شوند. اگر فرصت کافی برای یادگیری روش‌های تحلیل بازار یا انجام معامله را ندارید، می‌توانید از روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم استفاده کنید.

با چه پولی وارد بورس شویم؟

اولین و البته مهم‌ترین نکته در آموزش بورس و ورود به بورس این است که به هیچ وجه با سرمایه اصلی زندگی خود فعالیت در بورس را شروع نکنید! به بیان ساده‌تر، آن پولی را باید وارد بورس کنید که اگر با توجه به شرایط بازار و نوسانات قیمت، بخشی از آن از بین رفت، در زندگی با بحران روبرو نشوید. چه بسیار افرادی که به قصد کسب سودهای هنگفت از بازار بورس، بخشی از دارایی‌های اصلی زندگی مانند خانه مسکونی خود را فروخته و پول آن را در بورس سرمایه‌گذاری کردند و نه تنها سودی کسب نکردند بلکه متضرر هم شده‌اند.

 بنابراین به هیچ وجه توصیه نمی‌شود در بدو ورود بورس و در شرایطی که هنوز با این بازار به خوبی آشنا نیستید، سرمایه اصلی زندگی خود را بفروشید و با پول آن در این بازار، شروع معامله اوراق بهادار کنید.

حداقل سرمایه مورد نیاز برای فعالیت در بورس چقدر است؟

برای شروع فعالیت در بازار بورس و خرید سهام، به هیچ وجه به سرمایه زیادی نیاز ندارید. در حال حاضر با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌توانید سهام مورد نظر خود را خریداری کنید. در خصوص عرضه‌های اولیه یا اولین پذیره‌نویسی سهام شرکت‌ها، با توجه به شرایط آن که توسط ناظر بازار اعلام می‌شود، حتی با کمتر از ۵۰۰ هزار تومان نیز می‌توانید اقدام به خرید نمایید.

آموزش بورس: آشنایی با روش‌های تحلیل بازار

برای تحلیل شرایط بازار و انتخاب سهام ارزنده بازار برای خرید و فروش، روش‌های تحلیلی مختلفی وجود دارد. شاید بتوان گفت مهمترین موضوع در آموزش بورس و فعالیت مستقیم در بازار سرمایه، یادگیری همین روش های تحلیل بازار است که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال یا تحلیل نموداری روشی برای تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی قیمت آینده ورقه بهادار با استفاده از نمودارها و داده‌هایی مانند قیمت و حجم معاملات گذشته آن است. تحلیل تکنیکال بر سه فرض اساسی استوار است:

همه چیز در قیمت لحاظ شده است، قیمت‌ها بر اساس روندها حرکت می‌کنند و تاریخ تکرار می‌شود.

هدف تحلیلگر تکنیکال، تجزیه و تحلیل نمودارهای سهم با استفاده از ابزارها و روش‌های مختلف و پیش‌بینی رفتار آینده قیمتی سهم است.

برای یادگیری و آموزش تحلیل تکنیکال در وهله اول باید به خوبی با ابزارها و مفاهیم مربوط به آن آشنا شوید. در ادامه به مهم‌ترین مفاهیم و ابزارهای تکنیکال پرداخته می‌شود.

انواع نمودارها در تحلیل تکنیکال

نمودارهای قیمتی، تغییرات قیمت یک دارایی را در طول زمان نشان می‌دهند. نمودارهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

• نمودار خطی
• نمودار میله‌ای
• نمودار شمعی یا کندل استیک
• نمودار شمعی توخالی یا هالو چارت
• نمودار هیکن آشی

در ادامه به معرفی برخی از این موارد می‌پردازیم.

نمودار خطی

نمودار خطی، ساده‌ترین نوع نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال است. نمودار خطی معمولا از اتصال نقاط مربوط به قیمت پایانی یک نماد به یکدیگر ایجاد می‌شود. البته با استفاده از بیشترین قیمت، کمترین قیمت، قیمت باز شدن یا بسته شدن نماد در یک بازه زمانی مشخص نیز می‌توان نمودار خطی آن را رسم کرد.

نمودار میله‌ای

هر میله در نمودار میله‌ای، یک خط عمودی است که از پایین‌ترین قیمت نماد در یک بازه زمانی مشخص شروع شده و تا بالاترین قیمت آن ادامه پیدا می‌کند. قیمت باز شدن نماد در آن بازه زمانی نیز با یک خط کوتاه در سمت چپ و قیمت بسته شدن آن، با یک خط کوتاه دیگر در سمت راست خط عمودی مشخص می‌شود. هر میله نیز با توجه به اینکه قیمت بسته شدن بیشتر از قیمت باز شدن است یا برعکس، معمولا در دو رنگ سبز یا قرمز نمایش داده می‌شود.

نمودار شمعی یا کندل استیک

نمودار شمعی نسبت به نمودار میله‌ای اطلاعات بیشتری را ارائه نمی‌کند اما ساختار آن به شکلی است که روند قیمت را بهتر می‌توان تشخیص داد. رنگ هر کندل نیز مشابه رنگ هر میله و با توجه به قیمت بازشدن و بسته شدن نماد تعیین می‌شود.

حمایت و مقاومت

حمایت و مقاومت، سطوحی هستند که انتظار می‌رود قیمت سهم نسبت به آن‌ها واکنش نشان دهد. با رسیدن قیمت به سطح حمایتی، معمولا با افزایش تقاضا روبه‌رو هستیم که این افزایش تقاضا موجب افزایش قیمت‌ها می‌شود. به طور مشابه، با کاهش قیمت و رسیدن به سطح مقاومت، معمولا با کاهش تقاضا و در نتیجه کاهش قیمت روبرو می‌شویم.

روندها

روند، جهت کلی بازار یا تغییرات قیمت یک دارایی را نشان می‌دهد. روندها به سه نوع صعودی، نزولی و خنثی تقسیم می‌شوند.

الگوهای قیمتی

الگوهای قیمتی یا الگوهای نموداری، بخش مهمی از تحلیل تکنیکال هستند. تحلیلگران تکنیکال با استفاده از الگوهای قیمتی، روند آینده سهم را پیش‌بینی کرده و بر اساس آن خرید و فروش می‌کنند. الگوها را می‌توان به دو نوع کلاسیک و هارمونیک تقسیم کرد. الگوهای هارمونیک از تلفیق اشکال هندسی و اعداد فیبوناچی شکل‌ گرفته‌اند و شناسایی این الگو‌ها در مقایسه با الگو‌های کلاسیک، به تمرین بیش‌تری نیاز دارد.

اندیکاتورها

اندیکاتور، شاخصی تکنیکالی است که برای هشدار، پیش‌بینی یا تایید تحلیل استفاده می‌شود.  در واقع، اندیکاتورها‌ با استفاده از داده‌های تغییرات قیمت و حجم، عددی را محاسبه می‌کنند که می‌توان بر اساس آن، شرایط را تفسیر کرد. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از سیگنال‌های اندیکاتور‌ها، در مورد زمان و چگونگی باز و بسته کردن یک موقعیت، تصمیم بگیرند. در ادامه به معرفی برخی از اندیکاتورهای پرکاربرد می‌پردازیم.

میانگین متحرک

میانگین متحرک (MA) ابزاری ساده ولی بسیار مهم برای تحلیل تکنیکال است. این اندیکاتور با ایجاد میانگین قیمت‌هایی در طول نمودار، که مداوم به‌روز می‌شود، نمودار قیمتی را هموار می‌کند. میانگین متحرک به معامله‌گران کمک می‌کند تا تحلیل بهتری از روند قیمتی داشته باشند.

اندیکاتور RSI

 RSI مخفف عبارت Relative Strength Index به معنای شاخص قدرت نسبی است. اندیکاتور RSI بین دو عدد صفر و صد نوسان می‌کند و در خصوص روند معاملات و محدوده‌های اشباع خرید و فروش اطلاعاتی را ارائه می‌کند. عدد ۷۰ و بالاتر از آن، نشان‌دهنده محدوده اشباع خرید (خریدهای افراطی) و عدد ۳۰ و کمتر از آن، نشان‌هنده محدوده اشباع فروش (فروش‌های افراطی) است. قرارگیری در محدوده‌های اشباع خرید و فروش می‌تواند علامتی برای تغییر روند قیمتی باشد.

اندیکاتور MACD

MACD (مکدی) مخفف عبارت Moving Average Convergence Divergence و به معنای همگرایی و واگرایی میانگین متحرک است. اندیکاتور MACD یکی از اندیکاتورهای پرکاربرد تحلیل تکنیکال است که با استفاده از آن می‌توان قدرت روند، جهت‌گیری روند و شتاب روند قیمت را تشخیص داد. این اندیکاتور از دو خط و یک هیستوگرام (نمودار میله‌ای) تشکیل شده است: خط سیگنال، خط مکدی و نمودار میله‌ای اختلاف این دو خط.

تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال یکی از مباحث مهم آموزش بورس است که سرمایه‌گذاران با یادگیری و استفاده از آن می‌توانند اطلاعات مالی و وضعیت عملکردی یک شرکت را به دقت بررسی کرده و ارزش واقعی آن را برآورد کنند. سپس با مقایسه قیمت فعلی سهام آن شرکت و ارزش واقعی آن، نسبت به خرید یا فروش آن تصمیم می‌گیرند.

تفاوت اصلی تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی در این موضوع نهفته است که تحلیلگران تکنیکال صرفا بر مبنای تاریخچه قیمت یک نماد تصمیم به خرید یا فروش می‌گیرند. در حالی که تحلیلگران بنیادی بر اطلاعات مالی و عملکردی منتشر شده شرکت متمرکز هستند.

تحلیل بنیادی برای چه افرادی مناسب است؟

تحلیل بنیادی یک شرکت نیاز به صرف زمان و انرژی نسبتا زیادی دارد. چرا که در این روش تمامی گزارش‌ها و اطلاعات آن شرکت بررسی می‌شوند. از این رو معمولاً اشخاصی از روش تحلیل بنیادی استفاده می‌کنند که افق سرمایه گذاری بلند مدت دارند. یعنی اشخاصی که تمایل دارند یک سهم را خریداری کرده و به مدت طولانی مثلا بیش از یکسال نگهداری کنند.

رویکردهای تحلیل بنیادی

دو رویکرد مختلف برای تحلیل بنیادی وجود دارد: رویکرد بالا به پایین و دیگری رویکرد پایین به بالا.

رویکرد بالا پایین در واقع رسیدن از کل به جزء است. در این رویکرد ابتدا اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مرحله بعد، نوبت به تحلیل صنایع می‌رسد. در این مرحله، صنعت مناسب برای سرمایه‌گذاری مشخص شود. در انتها نیز از بین شرکت‌های موجود در صنعت برگزیده، شرکت‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و بهترین شرکت از نظر بازدهی و سرمایه‌گذاری تحلیل و انتخاب می‌شود.

رویکرد پایین به بالا دقیقا عکس رویکرد بالا به پایین است. به این ترتیب که ابتدا شرکت بررسی می‌شود، سپس صنعت و اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مهمترین مفاهیم تحلیل بنیادی

صورت های مالی

صورت های مالی گزارش‌هایی هستند که جزئیات اطلاعات مالی واحد تجاری را نمایش می‌دهند. ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد، از جمله صورت‌های مالی شرکت‌ها هستند.

نسبت‌های مالی

نسبت‌های مالی، اعداد و ارقامی هستند که با توجه به داده‌های استخراج شده از صورت‌های مالی محاسبه می‌شوند. تجزیه و تحلیل نسبت‌های مالی کمک می‌کند تا درک جامع و صحیحی از عملکرد و وضعیت مالی شرکت‌ها بدست بیاوریم. نسبت‌های مالی به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

 نسبت‌های نقدینگی

نسبت‌های نقدینگی نسبت‌هایی هستند که برای ارزیابی توانایی مالی شرکت در تحقق تعهدات مالی و بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند. نسبت جاری، نسبت آنی و نسبت وجه نقد، از جمله نسبت‌های نقدینگی شرکت‌ها هستند.

نسبت‌های فعالیت

نسبت‌های فعالیت، کارایی یک شرکت در استفاده موثر از منابع خود را نشان می‌دهد و بازدهی عملیات شرکت را ارزیابی می‌کند. دوره وصول مطالبات، دوره پرداخت بدهی‌ها، دوره گردش موجودی کالا و نسبت گردش دارایی از جمله نسبت‌های مالی هستند که در این گروه قرار می‌گیرند.

نسبت‌های سودآوری

هدف نهایی در مدیریت مالی، حداکثر کردن بازده سهامداران است و سود خالص بهترین ابزار برای تعیین عملکرد مدیریت در دستیابی به این هدف است. به همین دلیل نسبت‌های سودآوری برای سهامداران اهمیت بسزایی دارد. حاشیه سود خالص، حاشیه سود عملیاتی، بازده حقوق صاحبان سهام و بازده دارایی‌ها، از جمله نسبت‌های سودآوری شرکت‌ها هستند.

نسبت‌های اهرمی (بدهی)

نسبت‌های اهرمی ریسک سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان بلندمدت یک واحد تجاری را نشان می‌دهد. این نسبت‌ها همچنین اطلاعات مفیدی راجع به توان بازپرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت شرکت در سررسید را فراهم می‌آورند. نسبت بدهی، نسبت پوشش بهره، نسبت مالکانه و  نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه، از جمله نسبت‌های مالی هستند که در این گروه قرار می‌گیرند.

مدل های ارزش گذاری

با استفاده از مدل‌های ارزش‌گذاری می‌توان ارزش ذاتی یک شرکت یا یک دارایی را تخمین زد.

در حالت کلی رویکردهای ارزش گذاری سهام به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

ارزش گذاری بر اساس ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی یا روش ارزش فعلی

– تنزیل سود نقدی (DDM)

– جریان نقدی آزاد شرکت (FCFF)

– جریان نقدی آزاد صاحبان سهام (FCFE)

– درآمد باقی مانده (RI)

ارزش گذاری نسبی یا روش ضرایب قیمت

– ضریب قیمت به سود هر سهم (P/E)

– ضریب قیمت به ارزش دفتری (P/BV)

– ضریب قیمت به فروش (P/S)

اطلاعات مورد نیاز تحلیل بنیادی از چه منابعی استخراج می‌شود؟

کدال

همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، عمده اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بنیادی از صورت‌های مالی شرکت‌ها استخراج می‌شود. سامانه کدال نیز مرجعی است که می‌توان صورت‌های مالی همه شرکت‌های بازار سرمایه را از آن دریافت کرد.

بورس ویو

سامانه بورس‌ویو، محصولی از کارگزاری و ابزاری حرفه‌ای و جامع برای تحلیل بنیادی است. بورس‌ویو تمامی اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بنیادی را جمع‌آوری و پردازش کرده و در اختیار تحلیلگران بنیادی قرار می‌دهد.

تابلوخوانی

به دانش تجزیه و تحلیل معاملات یک سهم اصطلاحا تابلوخوانی می‌گویند. تابلوخوانی به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با بررسی تابلوی معاملات یک نماد، رفتار سرمایه‌گذاران و تحرکات بازار را تشخیص داده و در خصوص خرید یا فروش آن، بهتر تصمیم‌گیری کنند.

کدام یک از روش‌های تحلیل بهتر است؟

هیچ یک از روش های تحلیل بورس، روشی جامع و بدون نقص نیست. در تحلیل تکنیکال اطلاعات وضعیت مالی، مدیریت، برنامه‌های آتی شرکت و … مورد بررسی قرار نمی‌گیرد. تحلیل بنیادی نیاز به دانش بالایی دارد و زمان زیادی را تحلیلگر می‌گیرد. تابلوخوانی نیز توجه زیادی به روندهای گذشته یک سهم نداشته و همچنین به بررسی اطلاعات بنیادی شرکت نمی‌پردازد.

از این رو اگر قصد آموزش بورس را دارید، بهتر است برای افزایش احتمال موفقیت، صرفا به یک روش برای تحلیل بسنده نکرده و سایر روش‌ها را نیز بیاموزید. این کار باعث می‌شود از مزایای همه روش‌ها بهره‌مند شوید. بی شک یادگیری همه روش‌های تحلیل بورس و استفاده از آن‌ها، زمان و انرژی زیادی را از شما خواهد گرفت. لذا اگر فرصت کافی برای انجام چنین کاری را ندارید، صندوق های سرمایه گذاری بهترین انتخاب شما برای فعالیت در بورس است.

آموزش بورس: آشنایی با اوراق بهادار قابل معامله در بازار سرمایه

در گام بعدی آموزش بورس، باید بدانید که چه نوع اوراق بهاداری در بازار معامله می‌شوند. مهم‌ترین انواع اوراق بهادار قابل معامله در بازار سرمایه عبارتند از:

• سهام
• حق تقدم سهام
• قراردادهای اختیار معامله سهام
• قراردادهای آتی کالا (زعفران، زیره، پسته، صندوق طلا، نقره)
• قراردادهای اختیار معامله کالا (زعفران، سکه طلا)
• گواهی سپرده کالایی (سکه، زعفران، زیره، پسته، برنج، سیمان)
• صندوق‌های کالایی (طلا، زعفران)
• واحدهای صندوق‌های قابل معامله ETF (درآمد ثابت، مختلط، سهامی، شاخصی، طلا)

البته ذکر این این نکته ضروری است که برای معامله قراردادهای مشتقه (آتی و اختیار معامله) کالایی، باید علاوه بر دریافت کد بورسی، کد معاملاتی آتی را نیز دریافت کنید.

آشنایی با وضعیت‌های مختلف نمادها

آشنایی با وضعیت‌های مختلف نمادها، یکی دیگر از موضوعات مهم آموزش بورس است. نمادهای معاملاتی بازار سرمایه از نظر امکان‌پذیر بودن ثبت سفارش و انجام معامله، وضعیت‌های مختلفی را تجربه می‌کنند.

آشنایی با ساختار جلسه معاملاتی و زمان معاملات

معاملات هر یک از انواع اوراق بهادار، در روزها و ساعت‌های مشخصی انجام می‌شود. به هر یک از این روزها، جلسه معاملاتی گفته می‌شود.

هر جلسه معاملاتی از دو بخش تشکیل می‌شود: پیش‌گشایش و معاملات پیوسته (یا ناپیوسته).

پیش گشایش

پیش‌گشایش در حالت کلی به وضعیتی گفته می‌شود که فعالین بازار سرمایه می‌توانند برای اوراق بهادار مورد نظر خود سفارش خرید یا فروش ثبت، حذف یا ویرایش کنند اما معامله‌ای انجام نمی‌شود. البته معمولا دقایق انتهایی پیش‌گشایش، فقط امکان ثبت سفارش جدید وجود دارد. هدف از پیش‌گشایش، کشف قیمت بازگشایی ورقه بهادار در آغاز هر جلسه معاملاتی است.

معاملات پیوسته (یا ناپیوسته)

پس از پیش‌گشایش، نوبت به انجام معاملات اوراق بهادار می‌رسد. منظور از معاملات پیوسته، وضعیتی است که امکان ثبت سفارش جدید، ویرایش یا حذف سفارش‌های انجام نشده وجود دارد و به محض برقراری شرایط انجام معامله، معامله نیز انجام می‌شود. منظور از معاملات ناپیوسته نیز وضعیتی است که پس از پایان پیش‌گشایش، با توجه به سفارش‌های ثبت شده کشف قیمت انجام شده و بر اساس آن، در یک قیمت مشخص معاملات صورت می‌گیرد و جلسه معاملاتی به پایان می‌رسد.

در این بخش از مقاله آموزش بورس می‌توانید ساعت معاملات مهم‌ترین اوراق بهادار قابل معامله در بازار را به طور خلاصه در جدول زیر مشاهده کنید: (آذر ۱۴۰۰)

آموزش بورس: آشنایی با نحوه خرید و فروش در بازار بورس

خرید و فروش اوراق بهادار در بازار سرمایه تنها به واسطه کارگزاران رسمی بورس امکان‌پذیر است. بنابراین اگرچه کارگزاری‌ها خدمات متنوعی به مشتریان خود ارائه می‌کنند، در میان این خدمات، سامانه‌ها و ابزارهای معاملاتی کارگزاری‌ها جایگاه ویژه‌ای دارد. در ادامه این مقاله آموزش بورس، به معرفی برخی از سامانه‌های معاملاتی آنلاین کارگزار پرداخته می‌شود.

ایزی تریدر

ایزی تریدر، سامانه معاملاتی اختصاصی کارگزاری و یکی از برترین سامانه‌های معاملات آنلاین سهام در بورس ایران است. ایزی تریدر به‌گونه‌ای طراحی شده که هم امکانات پیشرفته‌ای را در اختیار فعالان حرفه‌ای بورس قرار می‌دهد و هم افراد مبتدی می‌توانند به‌سادگی از آن استفاده کنند. این سامانه در دو نسخه دسکتاپ و موبایل طراحی شده و در دسترس مشتریان کارگزاری قرار گرفته است.

مفید تریدر

مفید تریدر در واقع نسخه بومی شده سامانه معروف متاتریدر ۵ است که کارگزاری در اختیار مشتریان خود قرار داده است. متاتریدر، یکی از بهترین سامانه‌ای معاملاتی و تحلیل تکنیکالی در دنیا به شمار می‌رود.

 اگر به دنبال تحلیل تکنیکال حرفه‌ای نمادها در بازار سرمایه ایران و معامله حرفه‌ای آن‌ها به سبک معامله در بازارهای جهانی هستید، بدین منظور در بازار سرمایه ایران سامانه‌ای بهتر از مفید تریدر نخواهید یافت.

آیا بدون صرف زمان برای آموزش بورس نیز می‌توان در بورس سرمایه‌گذاری کرد؟

همانطور که متوجه شدید، آموزش بورس، آشنایی با قوانین و مقررات بورس و یادگیری روش‌های تحلیل بازار و انجام معامله، یک فعالیت زمانبر است. اگر فرصت کافی برای یادگیری بورس و معامله در آن را ندارید، نگران نباشید. شما می‌توانید از طریق سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری یا انعقاد قرارداد سبدگردانی، از فرصت‌های کسب سود در بازار بورس استفاده کنید.

آموزش بورس: آشنایی با صندوق سرمایه گذاری

صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟

به کارگیری روش‌های مختلف تحلیل بازار و شناسایی سهام ارزنده بازار و خرید و فروش آن‌‌ها، تنها راه سرمایه گذاری در بورس نیست. صندوق سرمایه گذاری، از روش‌هایی است که امکان سرمایه گذاری در بورس را بدون صرف زمان برای آموزش بورس فراهم می‌کند.

صندوق سرمایه گذاری، نهادی مالی است که سرمایه‌های خرد و منابع مالی را از عموم افراد جمع‌آوری کرده و با توجه به هدف صندوق، در ترکیب متنوعی از اوراق بهادار به‌طور حرفه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نظر شیوه سرمایه‌گذاری

از نظر چگونگی سرمایه گذاری، صندوق های سرمایه گذاری به دو نوع قابل معامله (ETF) و مبتنی بر صدور و ابطال تقسیم می‌شوند.

صندوق قابل معامله (ETF)

صندوق ETF، صندوقی است که خرید و فروش واحدهای آن از طریق سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها امکان پذیر است. هر یک از صندوق‌های ETF، نماد معاملاتی مشخصی دارند که می‌توان با جستجوی آن‌ها در سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها، شبیه به خرید و فروش سهام، اقدام به خرید و فروش واحدهای آن‌‌ها نمود.

صندوق مبتنی بر صدور و ابطال

سرمایه گذاری در هر یک از صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال، از طریق مراجعه حضوری به شعب آن صندوق یا در بسیاری از موارد، از طریق درگاه اینترنتی رسمی آن صندوق امکان‌پذیر است.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری از نظر ترکیب دارایی‌ها

صندوق های سرمایه گذاری بر اساس نوع فعالیت، ترکیب دارایی‌ها و در نتیجه میزان ریسک و بازده به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در بین انواع صندوق های سرمایه گذاری، صندوق‌های با درآمد ثابت، مختلط، سهامی و مبتنی بر سکه طلا، پرمخاطب‌ترین صندوق‌های بورس هستند. در ادامه به معرفی پرمخاطب‌ترین صندوق های سرمایه گذاری پرداخته می‌شود.

صندوق سهامی

عمده دارایی صندوق های سهامی، در سهام شرکت‌های مختلف سرمایه گذاری می‌شود. از همین رو سرمایه گذاری در این صندوق ها برای افرادی مناسب است که سطح ریسک‌پذیری بالایی دارند. لازم به ذکر است که بازدهی صندوق های سهامی بیش از هر چیز دیگری از شرایط کلی بازار سرمایه تاثیر می‌پذیرد.

صندوق با درآمد ثابت

عمده دارایی صندوق های با درآمد ثابت، در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری می‌شود. بنابراین، بازدهی این صندوق ها تقریبا ثابت است. سرمایه گذاری در این صندوق ها نیز گزینه مناسبی برای افراد با سطح ریسک پذیری پایین است.

صندوق مختلط

حدود نیمی از دارایی این صندوق ها در اوراق با درآمد ثابت و نیمی دیگر در سهام شرکت‌های مختلف سرمایه گذاری می‌شود. بنابراین ریسک و بازدهی صندوق های مختلط، بین صندوق های با درآمد ثابت و سهامی قرار می‌گیرد.

صندوق مبتنی بر سکه طلا

عمده دارایی این صندوق‌ها به سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سکه‌طلا که در بازار سرمایه معامله می‌شوند، تخصیص پیدا می‌کند. بازدهی صندوق‌های مبتنی بر سکه طلا تقریبا مشابه بازدهی سکه طلا بوده و ریسک سرمایه گذاری در آن‌ها بالاست.

صندوق شاخصی

صندوق‌های شاخصی با هدف پیروی از یک شاخص مبنا و کسب بازدهی مشابه با بازدهی آن شاخص، ایجاد می‌شوند. این شاخص می‌تواند شاخص کل بورس یا یکی دیگر از شاخص‌های بازار سرمایه باشد. در حقیقت پرتفوی این صندوق ها به گونه‌ای تشکیل می‌شود که بتواند نوساناتی مشابه با نوسانات شاخص مبنا داشته باشد.

اصطلاحات صندوق‌های سرمایه گذاری

یونیت (واحد)

به کوچکترین جزء یک صندوق سرمایه‌ گذاری، یونیت یا واحد سرمایه گذاری گفته می‌شود.

ارزش خالص دارایی هر واحد (NAV)

اگر بدهی‌های هر صندوق که عموما شامل بدهی بابت خرید سهام به کارگزاری‌ها و بدهی به ارکان صندوق می‌شود را از ارزش دارایی‌های آن کم کنیم، ارزش خالص دارایی صندوق بدست می‌آید. با تقسیم ارزش خالص دارایی صندوق بر تعداد واحدهای سرمایه گذاری صندوق نزد سرمایه گذاران، ارزش خالص دارایی هر واحد صندوق به دست می‌آید.

قیمت صدور هر واحد

قیمت صدور، هزینه‌ای است که هر سرمایه گذار باید برای خرید هر واحد از یک صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال بپردازد. با توجه به وجود هزینه‌های مربوط به کارمزد خرید اوراق بهادار که صندوق هنگام معاملات خود می‌پردازد، قیمت صدور هر واحد اندکی بیشتر از ارزش خالص هر واحد است.

قیمت ابطال هر واحد

قیمت ابطال، مبلغی است که به ازای فروش هر واحد از یک صندوق سرمایه گذاری مبتنی بر صدور و ابطال به سرمایه گذار پرداخت می‌شود. با توجه به وجود هزینه‌های مربوط به کارمزد فروش اوراق بهادار که صندوق هنگام معاملات خود می‌پردازد، قیمت ابطال هر واحد اندکی کمتر از ارزش خالص هر واحد است.

ارکان صندوق‌های سرمایه‌گذاری

برای تشکیل و اداره یک صندوق سرمایه گذاری، چند رکن و نهاد مهم در اساسنامه آن پیش‌بینی شده است تا این ارکان، شرایط اجرایی و نظارتی لازم جهت عملکرد مطلوب صندوق سرمایه‌گذاری را فراهم کنند. ارکان یکی صندوق سرمایه گذاری عبارتند از:

• مجمع صندوق
• مدیر صندوق
• متولی صندوق
• ضامن نقدشوندگی
• بازارگردان
• حسابرس
• کارگزار صندوق

با چه مقدار پول می‌توان در صندوق ها سرمایه گذاری کرد؟

حداقل مبلغ مورد نیاز برای سرمایه گذاری در صندوق های قابل معامله (ETF) به اندازه حداقل ارزش سفارش خریدی است که می‌توان از طریق سامانه‌های معاملات آنلاین کارگزاری‌ها ارسال کرد. در حال حاضر، با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌توانید در صندوق‌های قابل معامله سرمایه گذاری کنید.

حداقل مبلغ مورد نیاز برای صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال نیز معمولا به اندازه خرید یک واحد از این صندوق هاست.

در حال حاضر تنها با چند صد هزار تومان می‌توانید در هر یک از صندوق های کارگزاری که تمایل دارید سرمایه گذاری کنید.

آموزش بورس: آشنایی با اصطلاحات مالی و مفاهیم پایه‌ای

برای یادگیری هر دانشی، لازم است با اصطلاحات و زبان تخصصی آن حوزه آشنا شد. بورس نیز از این قاعده مستثنی نیست. می‌توانید با مراجعه به بخش فرهنگ لغت سامانه آموزش با تمامی اصطلاحات بورسی آشنا شوید.

مهم‌ترین مفاهیم و اصطلاحات

اصطلاحات و مفاهیم زیر، اهمیت بیشتری دارند و توصیه می‌شود ابتدا با این موارد آشنا شوید:

• مفهوم «نماد» در بورس اوراق بهادار
• اوراق بهادار چیست و چه انواعی دارد؟
• آنچه باید درباره سهام شرکت‌ها بدانید!
• هر آنچه که لازم است درباره سهام عدالت بدانید!
• بازار بورس و فرابورس چه تفاوت‌هایی دارند؟
• آشنایی با انواع شاخص های بورس
• اوراق اختیار فروش تبعی را بهتر بشناسیم
• حق تقدم خرید سهام و نحوه استفاده از آن
• سهام جایزه چیست؟
• نکاتی مهم درباره سود سهام شرکت‌ها
• مجمع عمومی شرکت‌ها چیست؟ چرا برگزار می‌شود؟
• سال مالی چیست؟
• نسبت P/E و کارکرد آن
• آشنایی با انواع صورت‌های مالی
• نگاهی به انواع ارزش سهام در بازار سرمایه
• عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ
• مفهوم بازار خرسی و گاوی
• آشنایی با صف خرید و صف فروش
• آشنایی با گره معاملاتی در بورس
• نگاهی با مفهوم دامنه نوسان
• حجم مبنا چیست؟

جمع بندی

اگر قصد آموزش بورس را دارید و به دنبال مرجعی برای آموزش رایگان بورس هستید، این وبسایت هر آنچه نیاز دارید را به صورت رایگان در دسترس شما قرار می‌دهد. خدمات آموزشی سامانه آموزش کارگزاری در قالب‌های گوناگونی ارائه می‌شوند که عبارتند از:

• ۱۰۰۰ محتوای متنی آموزشی
• ۱۶ دوره ویدیویی
• کلاس‌های آموزشی روزانه آنلاین
• آرشیو لایوهای صفحه اینستاگرام کارگزاری

اما اگر زمان کافی برای یادگیری بورس و معامله در آن را ندارید، به راحتی می‌توانید در صندوق های سرمایه گذاری کارگزاری سرمایه گذاری کرده و از فرصت‌های بازار بورس استفاده کنید.

سرمایه‌گذاری در بورس و یادگیری تکنیک های معامله گری امریست که خیلی ها تمایل به یادگیری آن دارند. اما اجازه دهید در ابتدا به یک سوال پاسخ دهیم:

بورس چیست؟

    آیا بورس جایی است که در آن اجناسی با اسم‌های عجیب و غریب مثل کساوه و خمحور مبادله می‌شود؟

    جایی است که پولتان را آنجا می‌گذارید و چند روز بعد دوبرابر آن را بر می‌دارید؟

    یا جایی است که در آن سرمایه آدم‌ها تبخیر می‌شود و از بین می‌رود؟

هیچ‌کدام این تعابیر، درک درستی از بورس نیستند!

ما در ایران سه نوع بورس داریم: بورس کالا، بورس اوراق بهادار و بورس انرژی. در این مطلب قصد داریم در مورد بورس اوراق بهادار صحبت کنیم. معمولا هم وقتی می‌گویند بورس، منظورشان همین بورس اوراق بهادار است.

تصور کنید یک میلیارد تومان پول به دست شما رسیده و قرار است این پول سرمایه زندگی‌تان باشد. شاید به فکر تهیه یک مسکن کوچک بیفتید، یا بخواهید ماشین و وسایل خانه خود را عوض کنید. اما فکر عاقلانه‌تر این است که با پول خود، کسب‌وکاری راه بیندازید. کسب‌وکاری مثل یک مغازه کوچک یا یک کافه محلی.

یک فکر دیگر این است که با چند نفر از دوستان خود شریک شوید و کارگاهی بزرگ‌تر افتتاح کنید و به سودی بیشتر و باکیفیت‌تر برسید.

شاید هم بتوانید با هزاران نفر مثل خودتان شریک شوید و یک بانک بزرگ یا کارخانه تولید فولاد را بخرید. اگر این فکر به نظرتان هیجان انگیز می‌آید، مقاله درستی را برای خواندن انتخاب کرده‌اید. در مقاله آموزش بورس ما می‌خواهیم به شما نشان دهیم که چطور با یک پول کم، به باشگاه هزار میلیارد تومنی‌ها وارد شوید.

چرا آموزش بورس؟

برای این که بورس را به بازارهای دیگر ترجیح دهیم، سه دلیل مهم داریم. اول آن که در بلندمدت (بالای 7 سال)، در هیچ بازار دیگری به اندازه بورس نمی‌توانید سود کنید. دست‌کم در تمام ادوار گذشته این قاعده برقرار بوده است.

دوم این که بالارفتن قیمت سهام، زندگی مردم عادی را به هم نمی‌زند و آن‌ها را بیچاره نمی‌کند. در حالی که اگر دلار دوبرابر شود، عده زیادی در معیشت خود دچار مشکل می‌شوند.

سومین دلیل، برای من از بقیه دلایل محکم‌تر است: اگر شما یک مجسمه طلا بخرید، قیمت طلا هر قدر که بالا برود، بعد از ده‌ها سال، هنوز یک مجسمه طلا دارید. اما اگر با همین پول چند گاو بخرید، گاو‌ها گوساله بیاورند، کم‌کم گاوداری باز کنید، کنار این گاوداری کارخانه لبنیات تاسیس کنید و کار خود را گسترش دهید، می‌توانیم روزی را تصور کنیم که در هر ماه، یک مجسمه طلا بخرید.

“ریشه ثروت در زمین و طلا و دلالی نیست. به تعبیر آدام اسمیت، ریشه ثروت در کار است.”

شروع آموزش بورس از صفر در قالب یک مثال

برای روشن‌تر شدن دلیل آموزش بورس به این مثال توجه کنید:

اگر یک قطعه زمین بخرید، هر قدر که گران شود، باز یک قطعه زمین دارید. اما اگر روی زمین گندم بکارید، گندم را آرد کنید و با آرد شیرینی درست کنید، می‌توانید زمین‌های بیشتری بخرید.

وقتی شما سهام یک شرکت را می‌خرید، دقیقا همین‌کار را می‌کنید. شرکت مالک زمین و تجهیزات تولید است. این دارایی‌ها با تورم گران می‌شوند، درست مثل این که طلا خریده باشید. با این تفاوت که در این زمین‌ها، دارند کار می‌کنند و از فروش محصولات سود می‌سازند. سودی که می‌تواند برای خرید سهام بیشتر هزینه شود.

برای آموزش بورس و سرمایه‌گذرای، بیایید با هم نگاهی بیندازیم به مهم‌ترین اصطلاحات بورسی.

سهام و اوراق بهادار

یک شرکت را تصور کنید که ۱۰۰ هزار میلیارد تومان سرمایه دارد. این شرکت سرمایه خود را به هزار میلیارد واحد تقسیم می‌کند. در نتیجه هر واحد، ۱۰۰ تومان قیمت پیدا می‌کند.

کسی که یک سهم از شرکت را بخرد، به اندازه ۱۰۰ تومان در این شرکت سهیم می‌شود. کسی که یک میلیارد سهم بخرد، سهمش برابر می‌شود با ۱۰۰ میلیارد تومان.

چنین فردی در یک هزارمِ همه چیزِ شرکت سهیم خواهد بود. یعنی اگر شرکت هزار هکتار زمین داشته باشد، یک هکتار از این زمین‌ها به او تعلق خواهد داشت. یا اگر شرکت یک میلیارد تومان بدهی داشته باشد، یک میلیون تومان از این بدهی، گردن او است.

پس تعداد سهم‌های منتشر شده به قسمی تعیین می‌شود که پس از تقسیم کل سرمایه ثبتی به سهم‌های کوچک‌تر، هر سهم ۱۰۰ تومان قیمت داشته باشد.

اما شرکتی که خیلی خوب کار کند و برای هر سهم، ۵۰۰ تومان سود بسازد، با شرکتی که برای هر سهم فقط ۱ ریال سود می‌کند، یکسان نیست. به همین دلیل، قیمت سهم شرکت به مرور زمان تغییر می‌کند و بالا و پایین می‌رود.

حالا دو بانک را تصور کنید. قیمت سهم یکی ۶۰ تومان است و دیگری ۲۰۰۰ تومان. کدام بانک، گران‌تر است؟ شما نمی‌توانید از روی قیمت هر برگه سهم، در مورد گرانی یا ارزانی آن شرکت قضاوتی داشته باشید.

فرض کنید بانک اول هزار میلیارد سهم منتشر کرده و بانک دوم ۱۰ میلیارد سهم. در این حالت تمام سهم‌های بانک اول، ۶۰ هزار میلیارد تومان ارزش دارد، در حالی که بانک دوم را با ۲۰ هزار میلیارد تومان می‌توانید به طور کامل بخرید. یعنی ارزش بازار بانک اول، ۳ برابر بانک دوم است.

Eps مهم‌ترین درس در آموزش بورس همین است: مقایسه عدد قیمت دو سهم، هیچ اطلاعاتی به شما نمی‌دهد.

EPS چیست و به چه کاری می‌آید؟

یک سهم 100 تومان است، سهم دیگر 10 هزار تومان. هیچ کدام از این دو سهم، به خودی خود گران یا ارزان نیستند. موضوع مهم‌تر این است که شرکت دارد چقدر سود می‌کند.

آموزش بورس از صفر

شرکتی را تصور کنید که ۱۰۰ هزار میلیارد تومان ارزش دارد. (گاهی برای سادگی نوشتن، به ۱ هزار میلیارد تومن می‌گوییم ۱ همت که مخفف همان هزار میلیارد تومان است.) این شرکت ۵۰ میلیارد برگه سهم منتشر کرده است. از ارزش بازار (market cap) شرکت، تقسیم‌بر تعداد سهم، به قیمت سهم می‌رسیم. یعنی ۲ هزار تومان.

این شرکت در سال گذشته ۱۳.۵ همت سود ساخته است. اگر این مبلغ را بر ۵۰ میلیارد تقسیم کنیم، می‌فهمیم که به هر سهم ۲۷۰ تومان سود می‌رسد. این عدد (۲۷۰ تومان) سود هر سهم یا Earnings Per Share است که به آن EPS می‌گوییم.

این عدد یعنی چه؟ یعنی اگر ۲۰۰۰ تومان سهم بخرید، در پایان سال (جدای از افزایش قیمت خود شرکت) معادل ۲۷۰ تومان سود خواهید کرد.

خود این سود هم دو بخش دارد. سود عملیاتی و غیرعملیاتی. برای مثال یک شرکت غذایی، از تولید و فروش محصولات خوراکی، سود عملیاتی کسب می‌کند. اما سودی که از سرمایه‌گذاری یا فروش دارایی به دست بیاورد، سود غیرعملیاتی است. چون از عملیات مرتبط با موضوع فعالیت شرکت به دست نیامده است.

سرمایه‌گذاری در بازار‌های مالی مانند هر حرفه و شغلی نیاز به آموزش دارد پس قبل از ضرر و پشیمانی آموزش ببیند

EPS به چه کسی می‌رسد؟

شرکت‌ها هر سال یک مجمع عمومی سالانه برگزار می‌کنند(سهامداران دعوت می‌شوند و دور هم جمع می‌شوند. که البته حضور در این مجامع اختیاری است) و در مورد موارد متعددی تصمیم می‌گیرند. هر کس به اندازه سهمی که در شرکت دارد، می‌تواند برای این تصمیمات رای بدهد.

یکی از موضوعاتی که باید در مورد آن تصمیم گرفت، همین EPS است. معمولا EPS دو بخش می‌شود.

قسمت اول به صورت سود نقدی به سهامداران داده می‌شود. قسمت دوم در شرکت باقی می‌ماند که برای مخارج سرمایه‌ای، مثل خرید تجهیزات جدید، زمین یا تحقیق در مورد یک فناوری نوین.

به آن قسمتی از سود که به سهامداران تخصیص داده می‌شود، سود تقسیمی یا Dividend Per Share یا DPS می‌گوییم.

دقت کنید وقتی از سود هر سهم حرف می‌زنیم، منظورمان سودی نیست که از تغییر قیمت هر برگه نصیب شما می‌شود. بلکه داریم از سودی که شرکت در فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی تولید می‌کند سخن می‌گوییم.

EPS امسال یا سال بعد؟

جا دارد که در مورد EPS یک سوال بسیار خوب بپرسیم. وقتی از EPS حرف می‌زنیم، منظورمان سودی است که شرکت در سال گذشته ساخته، یا سودی که قرار است طی سال جاری شناسایی کند؟

ما می‌دانیم که شرکت در سال گذشته دقیقا چقدر سود کرده است. به بیان دقیق‌تر از اطلاعات 12 ماه قبل شرکت، Trailing Twelve Months یا TTM به طور کامل باخبر هستیم. TTM به ما می‌گوید که در 12 ماهی که گذشت، فلان سهم چند ریال سود ساخت؟

اما یک EPS دیگر هم وجود دارد که به آن EPS فوروارد می‌گوییم. این عدد به ما می‌گوید که در سال مالی پیشِ رو، شرکت قرار است چقدر سود تولید کند.

TTM در سایت TSETMC گزارش می‌شود و شما می‌توانید سابقه شرکت در سال مالی قبل را مشاهده کنید.

(خوب است که اطلاعات مربوط به شرکت‌ها را از سایت کدال codal.ir دریافت کنید.)

محاسبه EPS فوروارد از سطح آموزش بورس از صفر (ازپایه) بالاتر است و نمی‌شود آن را به طور کامل تشریح کرد. اما منابع رایگان متعددی وجود دارد که این عدد را برای شما محاسبه کرده‌اند. البته، به اعتبار منبع و البته تاریخ انتشار تحلیل دقت کنید.

(در گذشته شرکت‌ها پیش‌بینی سود خود در سال مالی جدید را به سازمان بورس اعلام می‌کردند. ممکن بود که این پیش‌بینی تغییر کند(اصطلاحا تعدیل مثبت یا منفی بخورد). به تشخیص سازمان، این کار متوقف شد و تنها سود TTM گزارش می‌شود.)

نسبت معروف P/E

آموزش بورس از همین‌جا شروع می‌شود، و البته به همین‌جا نیز ختم خواهد شد: در نهایت چقدر سود می‌کنیم؟

شما اگر پولتان را در بانک بگذارید یک عدد ثابت، سود دریافت خواهید کرد. فرض کنیم این سود، ۱۸ درصد باشد. معنی ۱۸٪ چیست؟

یعنی اگر ۱۰۰ میلیون تومان پول بگذاری، در پایان سال ۱۸ میلیون تومان سود دریافت خواهی کرد. اما این عدد را به یک شکل دیگر هم می‌شود خواند: اگر می‌خواهی در پایان سال ۱ میلیون تومان سود بگیری، الان باید حدود ۵.۵ میلیون تومان پول بگذاری.

مردم با مفهوم درصد سود آشنا هستند. اما در بازار سرمایه، ما از خوانش دوم استفاده می‌کنیم.

نسبت P/E یا نسبت قیمت بر درآمد (که به صورت پ به ای تلفظ می‌شود) یعنی قیمت سهم (Price) تقسیم بر EPS.

سهمی که P/E هفت دارد، یعنی برای این که در یک میلیون سود شرکت سهیم شوید، باید ۷ میلیون تومان سهام بخرید.

حتما دقت کرده‌اید که P/E برابر با ۴، بهتر است تا ۷. چون با پول کم‌تر به سود بیشتر می‌رسیم.

می‌توانیم یک مثال ساده‌تر بزنیم. و طوری دیگر به این موضوع نگاه کنیم. اگر سود سالیانه یک سهم ۲۰٪ باشد، و سالانه سودهای خود را کاملا برداشت کنید، در واقع شما طی ۵ سال اصل پول خود را به عنوان سود سالانه برداشت کرده‌اید. عدد ۵ اینجا دقیقا همان P/E است.

تفسیر P/E

برای P/E هم می‌شود دو عدد در نظر گرفت:

TTM، که از حاصل تقسیم قیمت امروز سهم، بر سود خالص هر سهم در سال مالی قبل به دست می‌آید.

فوروارد، که از حاصل تقسیم قیمت امروز سهم، بر پیش‌بینی سود خالص هر سهم در سال مالی جاری (یا سال بعد) به دست می‌آید.

برای این که بفهمیم P/E مناسب چقدر است باید آن را با اعداد زیر مقایسه کنیم:

۱- بهره بانکی. بهره بانکی ۱۵ درصد معادل است با P/E=۶.۶.

۲- P/E بازار. یعنی جمع قیمت تمام سهم‌ها تقسیم‌بر جمع سود تمام شرکت‌ها. زمانی که P/E بازار ۴ باشد، عدد ۵، ارزان به حساب نخواهد آمد. این عدد را می‌توانید در منابع مختلف به صورت روزانه پیدا کنید.

۳- P/E گروه. برای مثال بانک ملت، در گروه بانکی‌ها قرار دارد. در تاریخ نگارش این مطلب، P/E وبملت برابر است با 7٫31، P/E گروه (بانکی‌ها) برابر است با 22٫8. یعنی در این تاریخ، وبملت نسبت به گروه خودش سود بیشتری می‌کند.

4- میانگین P/E بازار در ده سال گذشته. این عدد، پیش از رسیدن شاخص به کانال‌های ۸۰۰ هزار و یک میلیون واحدی، 5٫4 بود. ممکن است دوباره بازار تغییراتی بکند که عدد 5٫4 دوباره به عنوان یک میانگین پذیرفته شود.

بازار پول یا بازار سرمایه

آموزش بورس کار ساده‌ای نیست. به این دلیل که برای هر قاعده‌ای هزاران هزار استثنا وجود دارد.

کسی که قصد دارد در دوره آموزش بورس از صفر شرکت کند، خوب است که همزمان کد بورسی بگیرد و با مبلغ کم، سرمایه‌گذاری را شروع کند و رفته‌رفته راه و چاه را بیاموزد.

قبل از آن‌که بگوییم P/E، به عنوان مهم‌ترین نسبت مالی باید در چه بازه‌ای باشد، به یک سوال جذاب‌تر جواب می‌دهیم.

فرض کنید که سهمی با P/E برابر با ۶.۶ به شما پیشنهاد می‌شود. از سوی دیگر می‌دانید که این نسبت، همان ۶.۶ بهره بانکی (۱۵٪) است. پس چه دلیلی دارد که دردسرهای خرید سهم را بپذیریم، در حالی که بانک سود بیشتری می‌دهد؟

سوال بسیار خوبی است.

فرض کنید که یک میلیارد تومان بگذاریم در بانک. بعد از یک سال، بانک باید ۱۵۰ میلیون تومان به ما سود بدهد.

اگر این پول را در شرکتی با این نسبت قیمت به درآمد بگذاریم، اگر شرکت موفق شود سود را محقق کند، باز هم همین مبلغ نصیب ما می‌شود. پس چرا باید بانک بدون ریسک را به بازار سرمایه‌ ترجیح ندهیم؟

نکته اصلی این است که اصل پول شما در بانک، همان ۱ میلیارد می‌ماند و هیچ رشدی نمی‌کند. اما کارخانه‌ای که خریده‌اید، پس از یکسال زمین‌ها و دارایی‌هایش متناسب با تورم رشد کرده، علاوه بر آن یک سود ۱۵۰ میلیون تومانی هم برای شما ساخته است.

“پول شبیه به یک بطری آب‌معدنی است که آن را می‌خوریم، تمام می‌شود و می‌رود. سرمایه شبیه به یک چشمه است که می‌شود هر روز بطری آب‌معدنی را از آن پر کرد.”

فرق پول با سرمایه همین است. سرمایه، یعنی سرِ مایه یا سرچشمه پول.

پول شبیه به یک بطری آب‌معدنی است که آن را می‌خوریم، تمام می‌شود و می‌رود.

سرمایه شبیه به یک چشمه است که می‌شود هر روز بطری آب‌معدنی را از آن پر کرد.

به همین دلیل بهتر است بجای آن که پول خود را برای خرید خودرو و تلویزیون 90 اینچ خرج کنیم، آن را سرمایه‌گذاری کنیم و از سودش، بارها و بارها ماشین‌هایی خوب و تلویزیون‌هایی بزرگ بخریم.

پس اگر به دنبال ثروت واقعی هستید، علاوه بر آموزش بورس در سطح مقدماتی، خوب است که با علم اقتصاد و دانش مالی آشنا شوید.

مزدا ۳ بخریم، یا مزدا ۳ بفروشیم؟

مهرماه ۱۳۹۶ بود که یکی از دوستان «زرنگ» ما، یک مزدا ۳ نو را به قیمت ۱۱۸ میلیون تومان خرید و در پارکینگ گذاشت، که بعدها آن را به قیمتی بسیار گران‌تر بفروشد. چند سال گذشت تا به اردیبهشت ۹۹ رسیدیم. ماشین خود را حدود ۴۲۰ میلیون فروخت. ۲۵۵ درصد سود در دو سال نیم خیلی خوب است نه؟

نه! او بهترین سرمایه‌گذاری ممکن را نکرده بود.

مزدا تولید شرکت بهمن‌موتور است. سهام گروه بهمن (با نماد خبهمن) در مهر ۹۶ ، ۹۱۳ ریال قیمت داشت. امروز که این مقاله را می‌نویسم، همین سهم ۱۲٬۷۰۰ ریال است. علاوه بر آن، شرکت سود هم تقسیم کرده و می‌شد با سود تقسیمی باز هم سهم خرید. اگر او بجای یک مزدا ۳، سهام خبهمن را می‌خرید و نگه می‌داشت، امروز پولش برابر می‌شد با ۲ میلیارد و ۱۲۴ میلیون تومان. یعنی او می‌توانست با پول خود ۵ مزدا ۳ بخرد و به اندازه اصل پولش، پول اضافه بیاورد!

دقت کنید که خبهمن در این سه سال، بهترین سهم بازار نبوده است. می‌خواهم بگویم که اگر فکر می‌کنید قرار است بازار خودرو تغییری جدی داشته باشد، خرید سهام شرکت تولیدکننده می‌تواند از خرید خودرو و انبار کردن آن در پارکینگ، ایده بهتری باشد.

“اگر ماشین گران می‌شود، ندوید ماشین بخرید، بدوید ماشین بفروشید. یعنی بجای خرید خودرو، در تولید و فروش خودرو سهیم شوید.”

P/Eهای بزرگ

گفتیم که P/E نشان می‌دهد که شرکت قرار است در یک سال چقدر برایمان سود بسازد. پس چرا برخی از افراد سراغ سهم‌هایی با P/E بسیار بزرگ، مثل ۱۰۰ یا ۲۰۰ می‌روند؟

دلایل متعددی می‌تواند وجود داشته باشد. ما به چند مورد اشاره می‌کنیم.

تصور کنید شرکتی برای هر سهم 1 ریال سود می‌سازد و در حال حاضر قیمتش حدود ۹۰۰ ریال است. P/E این شرکت برابر می‌شود با ۹۰۰ که عددی بسیار بزرگ است.

اما تغییری بنیادی در شرکت، قرار است این شرکت را در سال آینده به سود ۱٬۰۰۰ریال برای هر سهم برساند. اگر P/E احتمالی در آن زمان 5٫4 باشد، سهم شرکت می‌تواند تا ۵٬۴۰۰ ریال بالا برود. در نتیجه، فرد به امید یک سود ۵۰۰ درصدی از قیمت سهم است که آن را می‌خرد و نه برای ۱ ریال سود.

شاید هیچ تغییری در سودآوری شرکت رخ ندهد. اما شرکت زمین‌ها و دارایی‌هایی داشته باشد که سال‌ها است کسی ارزش آن‌ها را «تجدید ارزیابی» نکرده است. مثلا زمین متری ۱۰ هزار تومان آن، الان بیشتر از ۱ میلیون تومان قیمت دارد. چنین تغییری، به یک سود خوب برای سهام‌دار نیز منتهی خواهد شد.

با این وجود، اگر در حال خواندن مقاله آموزش بورس از صفر هستید و به تازگی می‌خواهید کار خود را شروع کنید، توصیه می‌کنم که از این سهم‌های پرریسک بپرهیزید.

P/E منفی

دیدیم که P/E بزرگ می‌تواند حاوی فرصت‌های بسیار خوبی باشد، که البته استفاده از آن به توان تحلیلی و تجربی بالا نیاز دارد. اما آیا P/E می‌تواند منفی شود؟ بله، اگر شرکت زیان‌ده باشد، P/E منفی خواهد شد.

سوال مهم این است که بین دو شرکت که P/Eهایی برابر با ۱۰۰- و ۵- دارند، کدام وضعیت بدتری دارد؟

تصور کنید که هر سهم از آن‌ها، ۱۰۰ ریال قیمت دارد. شرکت اول به ازای هر سهم ۱ ریال زیان می‌کند، شرکت دوم ۲۰ ریال. P/E آن‌ها به چه صورت خواهد شد؟

برای شرکت اول P/E برابر می‌شود با ۱۰۰- و برای دومی P/E خواهد بود: ۵-

دیده بودیم که P/E کوچکتر به معنای عملکرد بهتر شرکت است. یعنی P/E پنج از صد بهتر است. اما در مورد شرکت‌های زیان‌ده ماجرا به طور کامل فرق می‌کند. در این حالت منفی هزار از منفی دو به مراتب بهتر است.

با این وجود باز هم به شما توصیه می‌کنم که از این سهم‌ها پرهیز کنید.

P/Eهای کوچک

خیلی خب، تا اینجا دیدیم که P/E بسیار بزرگ، یا منفی برای شروع سرمایه‌گذاری امن نیستند و بهتر است P/E بین ۵ تا ۹ را به اعدادی مثل ۱۰۰ یا منفی دو ترجیح بدهید.

حالا سهمی را به شما پیشنهاد می‌کنم که P/E آن معادل ۱٫۱ است. یعنی برای گرفتن سود 1 میلیونی، کافی است ۱٫۱ میلیون تومان از این سهم را بخرید. آیا این یک پیشنهاد فوق‌العاده است؟

خیر.

سوال بسیار مهم این است که چرا دیگران متوجه این سود فوق‌العاده نشده‌اند و با تلاش برای خریدن سهم، باعث نشده‌اند که قیمت و به دنبال آن P/E بالا برود؟ مشکل کجا است؟

این مثال شبیه به کسی است که از شما یک میلیون قرض می‌خواهد و حاضر است سر سال ۲ میلیون تومان پس بدهد. چرا هیچ‌کس به او پول قرض نداده که حالا برای گرفتن پول، به این وضعیت رسیده؟

یک نسبت مالی بسیار مهم

در این مرحله از آموزش بورس خیلی زود است که در مورد نسبت‌های مالی صحبت کنیم. اما حالا که با EPS و DPS آشنا هستید، می‌توانم یک نکته جالب را به شما بگویم.

چه دلیلی وجود دارد که یک شرکت، بیشتر DPS خود را تقسیم کند، در حالی که شرکت دیگر بخواهد سود را برای مخارج سرمایه‌ای به مصرف برساند؟

شرکت‌های جوان عموما مخارج سرمایه‌ای زیادی دارند. این شرکت‌ها معمولا ترجیح می‌دهند که EPS را در شرکت نگه‌دارند. همچنین برای شرکت‌های سرمایه‌گذاری، پول، یک ابزار کار بسیار مهم است. برای همین تمایل به تقسیم سود زیاد ندارند.

“شرکت‌های بزرگ و بالغ، معمولا بیشتر درآمد خود را تقسیم می‌کنند. در طرف مقابل، نباید از این شرکت‌ها توقع رشد چشمگیر و تحول عظیم داشت.”

شرکت‌های متوسط (از نظر ابعاد و سن) ممکن است در حدود نصف سود خود را تقسیم کنند.

هیچ کدام از این اعداد به‌خودی خود نه بد هستند و نه خوب. بلکه درکی کلی از وضعیت شرکت به دست می‌دهند.

اکثر افرادی که در بورس و بازارهای مالی ضرر می‌کنند کسانی هستند که آموزش ندیده و با خیال سود یک شبه وارد این بازارها می‌شوند

موقع تقسیم سود چه اتفاقی می‌افتد؟

سود شرکت به کسانی می‌رسد که در زمان برگزاری مجمع، سهام‌دار باشند. در روز مجمع، سهم بسته است و کسی نمی‌تواند آن را خرید و فروش کند. چه افرادی که از زمان عرضه اولیه تا امروز سهم را دارند، چه سهام‌دارانی که درست یک ثانیه قبل از آخرین جلسه معاملاتی منتهی به مجمع سهم را خریده باشند، به یک میزان از سود تقسیمی استفاده می‌کنند

خب، پس چرا سهم را یک روز مانده به مجمع نخریم و فردای مجمع نفروشیم که فقط سود تقسیمی را بگیریم؟

برای این که به این سوال جواب دهیم، بگذارید یک مثال بزنیم. یک گاوصندوق را تصور کنید که ده میلیون تومان قیمت دارد. شما در صندوق، به اندازه ده میلیون تومان طلا، و چهار میلیون پول نقد می‌گذارید. الان اگر کسی بخواهد نصف صندوق را از شما بخرد، باید ۵ میلیون برای گاو صندوق، ۵ میلیون برای طلا و ۲ میلیون برای وجوه نقد به شما بپردازد.

حالا می‌خواهیم وجه نقد را از گاو صندوق خارج کنیم و بعد سهم خود را به دیگری بفروشیم. برای کسی که با پرداخت ۱۲ میلیون با شما شریک شده، قبل و بعد از عملیات خارج کردن پول اتفاقی نمی‌افتد. یعنی او مالک نصف صندوقی بود که ۲۴ میلیون می‌ارزید. بعد از خارج شدن پول صندوق۲۰ میلیون می‌ارزد و نفری دو میلیون هم پول نقد در جیب می‌گذارید.

سود به شمایی می‌رسد که صندوق خالی را خریده‌اید، و با کار و تلاش درون آن را از طلا و پول پر کرده‌اید.

در مورد سهم هم وضعیت به همین شکل است. یک سهم را می‌خرید ۱٬۰۰۰ تومان. یک سال بعد در زمان مجمع، سهم ۲۰۰ تومان سود تقسیم می‌کند قیمت سهم به عدد ۲٬۰۰۰ تومان رسیده است. بعد از مجمع و تقسیم سود، در بازگشایی نماد، این ۲۰۰ تومان از قیمت سهم کسر می‌شود. یعنی کسی که درست قبل از مجمع سهم را ۲ هزار تومان بخرد، بعد از مجمع ۲۰۰ تومان سود نقدی دارد و سهمش ۱٬۸۰۰ می‌ارزد و سرمایه‌اش تغییری نمی‌کند. آن ۲۰۰ تومان، قبل از تخصیص در حساب شرکتش بوده، حالا به حساب شخصی‌اش آمده.

پس با خرید سهم قبل از مجمع، و فروختن آن درست بعد از مجمع، نمی‌شود سود کرد.

نمادهای بورسی

به هر شرکتی که در بورس پذیرفته می‌شود، یک نماد تخصیص داده می‌شود. برای مثال شرکت کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران، با نماد حکشتی خرید و فروش می‌شود.

این نمادها معمولا از سه‌بخش تشکیل می‌شوند.

بخش اول، سرواژه: حروفی مثل ب، ف، خ و… که نشان می‌دهند سهم در چه گروهی قرار دارد. برای مثال حرف ح در ابتدای حکشتی نشان می‌دهد که این شرکت در زمینه حمل‌ونقل فعال است.

بخش دوم، مخفف نام شرکت: در نماد حکشتی، بخش کشتی از نام کشتی‌رانی گرفته شده است.

بخش سوم، یک عدد: معمولا در انتهای هر نماد یک عدد می‌بینید. برای مثال در پرتفوی شما، حکشتی به صورت حکشتی۱ ثبت شده است. در مورد این موضوع حساس نباشید. ممکن است سهم در بازارهای مختلف برای افراد مختلف در دسترس باشد. برای مثال کالا۳ مخصوص نهادهای مالی و کالا۴ برای سایر سرمایه‌گذاران است. پس اگر می‌خواهید نماد کالا یا انرژی را بخرید، باید سراغ کالا۴ یا انرژی۳ بروید. با این وجود در بیشتر موارد این عدد ۱ است و نیازی نیست نگران آن باشید.

استثناها

نمادهایی وجود دارند که از این قاعده پیروی نمی‌کنند.

در گروه فلزات اساسی، فولاد و فملی با حرف ف شروع می‌شوند، اما نماد فولاد کاوه جنوب کیش «کاوه» است.

فولاد در گروه فلزات اساسی با حرف ف شروع می‌شود. اما فاراک در صنعت فلزات اساسی نیست. ماشین‌سازی اراک در گروه محصولات فلزی قرار می‌گیرد.

سهم‌هایی مثل گشان (توسعه بین‌المللی پدیده شاندیز)، و سمگا (گروه سرمایه‌گذاری میراث فرهنگی) ارتباطی با نام شرکت ندارند.

گاهی این اسم‌ها غلط‌انداز می‌شوند. حتاید (تایدواتر خاورمیانه) در زمینه کشتی‌رانی و خدمات بندری فعالیت دارد نه تولید پودر ماشین لباسشویی.

نکته

خواندن این نمادها برای تازه‌واردها دشوار است. برای خوانش درست از این قاعده پیروی کنید:

سرواژه با کسره بخوانید: فِملی، خِمحور. کِگل.

برای خواندن قسمت بعدی به تلفظ اسم شرکت دقت کنید.

مثال: در کگل، قسمت گل از «گُل‌گهر» گرفته شده است. پس باید کِگُل خوانده شود نه کَگِل.

در مورد نماد تنوین، بخش «نوین» به تامین سرمایه نوین اشاره دارد. پس این نماد به صورت تِنُوین خوانده می‌شود، نه تَنْوین.

دالبر یا البرزدارو باید به صورت دِاَلبُر خوانده شود، هرچند خوانش دالْبِر بین فعالان بازارسرمایه مرسوم است.

معمولا حرف «و» با فتحه خوانده می‌شود، مثل وَنیکی.

تقسیم‌بندی بازارها در بازارسرمایه

شرکت‌هایی که بالای ۲۰ میلیارد تومان سرمایه داشته باشند، در بورس پذیرفته می‌شوند. شرکت‌های کوچک‌تر می‌توانند از طریق فرابورس سهام خود را عرضه عمومی کنند.

بورس به دو بخش بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. بازار اول هم دو قسمت دارد، تابلوی اصلی و تابلوی فرعی.

برای قرار گرفتن در تابلوی اصلی، شرکت باید دست‌کم ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه داشته باشد، حداقل ۲۰ درصد سهامش شناور باشد، حداقل ۱۰۰۰ سهام‌دار داشته باشد، زیان انباشته نداشته باشد، نسبت بدهی به کل دارایی‌اش از ۷۰٪ کم‌تر باشد. (سهام شناور به سهامی می‌گویند که در اختیار افرادی غیر از مدیران و سهامداران بلندمدت شرکت است و توسط مردم در بازار معامله می‌شود.)

برای تابلوی فرعی بازار اول شروطی مثل ۵۰ میلیارد سرمایه، ۱۵٪ سهام شناور، ۷۵۰ نفر سهامدار، بدهی به دارایی کم‌تر از ۸۰ درصد و نداشتن زیان انباشته وجود دارد.

شرکت‌هایی با سرمایه بین ۲۰ تا ۵۰ میلیارد با ۱۰ درصد سهام شناور و نداشتن زیان انباشته، در بازار دوم بورس پذیرفته می‌شوند.

حتما دقت کرده‌اید که شرکت‌های تابلوی اصلی، ریسک کم‌تر و نقدشوندگی بیشتری دارند.

فرابورس هم دو بازار اول و دوم دارد. شرکت با سرمایه حداقل ۱ میلیارد تومان، ۱۰ درصد سهام شناور، ۲۰۰ سهام‌دار، بدون زیان انباشته و نسبت بدهی به دارایی کم‌تر از ۸۵ درصد می‌تواند در بازار اول بنشیند.

اما شرکتی با سرمایه کم‌تر، فقط به شرط آن که یکسال از تاسیس آن گذشته باشد، بدون وجود شرط سودآوری و نداشتن زیان انباشته به بازار دوم راه پیدا می‌کند.

شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس و فرابورس را از دست بدهند، یا نتوانند شرایط پذیرش را احراز کنند، به بازار پایه می‌روند. این بازار از سه بخش زرد، نارنجی و قرمز تشکیل می‌شود:

بازار زرد، تاخیر در افشای اطلاعات بیش از ۲ مرتبه و دو روز نباشد، و حداقل یک صورت مالی حسابرسی شده ارائه کند.

بازار نارنجی، شرایط بازار زرد و قرمز را نداشته باشد.

بازار قرمز، رای بدوی یا قطعی مبنی بر ورشکستگی صادر شده باشد. مجمع، یا مراجع قضایی رای به انحلال شرکت داده باشد، یا در سه سال متوالی صورت مالی حسابرسی شده ارائه نکرده باشد.

برای کسی که دارد آموزش بورس از صفر (آموزش مقدماتی بورس) را می‌بیند، بهتر است که از بازار پایه قرمز پرهیز کند.

آموزش بورس، تحلیل سهام چیست؟

هدف نهایی ما از آموزش بورس و فعالیت در بازار سرمایه، انتخاب درست سهم‌هایی است که بیشترین سود را بدهند و سرمایه ما را افزایش دهند. اما برای همین هدف بسیار ساده، استراتژی‌های مختلفی وجود دارد.

افراد باتوجه به اشتهای ریسک (Risk Appetite) متفاوت، ممکن است به دنبال سرمایه‌گذاری بسیار امن یا بی‌اندازه جسورانه باشند.

افراد متفاوت، افق زمانی (Time Horizon) متفاوتی هم دارند. بعضی افراد می‌خواهند در بازه زمانی کوتاه، سود کنند و از سهم خارج شوند. برخی دیگر سهم را برای بالای ۲۰ سال آینده می‌خرند و در مواردی حتی به سود‌های بسیار بالاتری هم می‌رسند.

بعضی‌ها سودهای خود را از بازار خارج می‌کنند و فقط اصل سرمایه خود را در بورس نگه می‌دارند. بعضی دیگر سودهای تقسیمی را دوباره به بازار بر می‌گردانند.

هیچ‌کدام از این روش‌ها غلط یا درست نیست. موضوع، تفاوت روانشناختی افراد مختلف است.

تعداد روش‌های تحلیل و انتخاب سهم بسیار زیاد است. نکته مهم این است که سهم را کجا بخریم و کجا بفروشیم. اما نگاه همه شبیه به هم نیست.

تحلیل تکنیکال چیست؟

برای بسیاری از افراد آموزش بورس با دوره تحلیل تکنیکال شروع می‌شود.

تحلیل تکنیکال، به بررسی نمودارهای یک سهم می‌پردازد و با توجه به تغییرات قیمت و حجم معاملات، حدس می‌زند که کدام سهم‌ها قرار است بالا بروند یا پایین بیایند. او تلاش می‌کند که نقطه ایده‌آل برای ورود و خروج به سهم را شناسایی کند.

این روش تنها برای سفته‌بازها و نوسان‌گیرها (speculators) نیست. بلکه تحلیلگران بنیادی هم بعد از انتخاب سهم، بدشان نمی‌آید که از روند سهم اطلاع پیدا کنند و ببینند که آیا چند روز بعد نمی‌توانند سهم را ارزان‌تر از امروز بخرند؟

با این وجود تحلیل تکنیکال هم یک روش ثابت و جهانی ندارد و ممکن است تحلیلگران مختلف، از راه‌های متفاوتی برسیم.

سوال اساسی در تحلیل تکنیکال این است که بفهمیم روند تغییرات قیمت سهم صعودی است یا نزولی، و این روند تا کجا ادامه پیدا می‌کند.

تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی با بررسی صورت مالی، محصول، ساختار مدیریت، وضعیت اقتصادی و پیش‌بینی هزینه‌های تولید و میزان فروش، تلاش می‌کند که بفهمد یک سهم چقدر ارزش دارد.

ممکن است در آینده بازار هم به ارزش ذاتی (intrinsic value) سهم پی ببرد و قیمت بالا برود. ممکن است سهم ارزان بماند، اما با ایجاد سودی فوق‌العاده، سود خوبی به سرمایه‌گذار برساند.

تحلیل بنیادی فقط برای سرمایه‌گذاران بلندمدت نیست. خوب است که نوسانگیرها هم درکی کلی از وضعیت بنیادی شرکت، مثل دارایی‌ها و بدهی‌ها داشته باشند.

برای یک تحلیلگر بنیادی، پایین آمدن قیمت یک سهم ارزنده موقعیتی خوبی برای خرید سهام بیشتر است. چرا که معمولا او می‌خواهد سهم ۵ سال یا بیشتر نگه دارد. برخی تحلیلگران بنیادی سهم را برای «تمام عمر» خریداری می‌کنند.

هدف اصلی از تحلیل بنیادی این است که بفهمیم یک سهم چقدر می‌ارزد و آیا قیمت فعلی، بسیار گران یا بسیار ارزان است.

اولین قدم آموزش بورس چیست؟

مقاله آموزش بورس از صفر در اینجا به پایان می‌رسد، اما در همین نقطه است که آموزش اصلی شما شروع می‌شود.

برای شروع آموزش بورس اول باید کد بورسی بگیرید. این کار ابتدا به صورت آنلاین و سپس جهت احراز هویت از طریق کارگزاری بورس و دفاتر پیشخوان دولت انجام می‌شود. که در تاریخ نوشتن این مقاله گفته شده قرار است احراز هویت آنلاین انجام شود.

توصیه می‌شود با یک پول کم، مثل 2 یا 3 میلیون تومان سرمایه‌گذاری را شروع کنید که اگر بخش بزرگی از سرمایه خود را از دست دادید، ضرر بزرگی متحمل نشده باشید.

می‌توانید به کمک دوره تحلیل تکنیکال، با اصول اولیه تحلیل نمودار آشنا شوید و همزمان با آموزش، خرید و فروش را هم شروع کنید تا به یک تجربه قابل قبول در این زمینه برسید.

فراموش نکنید که آموزش های بورس یک نقطه پایانی ندارد و شما تا آخر عمر می‌توانید با مفاهیم جدید آشنا شوید و دانش خود را ارتقا بدهید.

در پایان مطلب آموزش بورس از صفر اگر قصددارید بصورت حرفه ای وارد بازار بورس شوید. می توانید در دوره‌های آموزش آنلاین ما شرکت کنید.