آموزش تکنیک ها و اصول تحلیل بنیادی در بورس

تحلیل بنیادی چیست؟

تحلیل بنیادی یا اصطلاحاً تحلیل فاندامنتال، یکی از روش های تحلیل بورس است که به کمک آن، سرمایه گذاران می‌توانند وضعیت یک شرکت را بررسی کرده و ارزش واقعی سهام آن را محاسبه کنند. سپس با بررسی ارزش واقعی و قیمت فعلی سهام شرکت نسبت به خرید یا فروش آن تصمیم‌گیری می‌شود. با یادگیری تحلیل بنیادی در کنار سایر روش‌ها، می‌توانید تصمیمات بهتری اخذ کرده و شانس موفقیت خود را افزایش دهید.

تاثیر دانش تحلیل بنیادی بر عملکرد معاملاتی

بی‌شک سرمایه‌گذاری در شرکتی که بر آن اشراف کامل اطلاعاتی دارید، احتمال موفقیت بیشتری در مقایسه با حالتی دارد که شرکت نشناسید. تحلیل بنیادی یا همان فاندامنتال روشی است که با استفاده از آن می‌توان به این اشرف اطلاعاتی دست یافت. در واقع در تحلیل بنیادی یک شرکت عواملی متعددی همچون «وضعیت مالی و سودآوری شرکت»، «محصولات تولیدی»، «رقبا»، «چشم‌انداز رشد بازار شرکت در آینده»، «قدرت نام تجاری شرکت»، «تیم مدیریتی»، «تامین‌کنندگان شرکت» و … بررسی شده و سپس نسبت به سرمایه گذاری در سهام آن شرکت تصمیم‌گیری می‌شود.

تحلیل بنیادی مناسب چه اشخاصی است؟

تحلیل بنیادی یک شرکت نیاز به صرف زمان و انرژی نسبتا زیادی دارد. چرا که در این روش تمامی گزارش‌ها و اطلاعات آن شرکت بررسی می‌شوند. از این رو معمولاً اشخاصی از روش تحلیل بنیادی استفاده می‌کنند که افق سرمایه گذاری بلند مدت دارند. یعنی اشخاصی که تمایل دارند یک سهم را خریداری کرده و به مدت طولانی مثلا بیش از یک‌سال نگهداری کنند.

تفاوت تحلیل بنیادی با تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی در چیست؟

همانطور که در بخش‌های قبلی بیان شد، تحلیل بنیادی (فاندامنتال) یکی از انواع روش های تحلیل بورس است که به کمک آن می‌توان اطلاعات یک شرکت را بررسی کرده و ارزش واقعی هر سهم آن را برآورد کرد. روش های دیگری نیز برای تحلیل بازار وجود دارند که در میان آن‌ها تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی دارای شهرت بیشتری هستند.

    تحلیل تکنیکال: در یک تعریف ساده، تحلیل تکنیکال روشی است که با استفاده از آن می‌توان تاریخچه قیمت و حجم معاملات یک نماد را بررسی کرده و روند آتی قیمت آن را پیش‌بینی کرد.

    تابلوخوانی: به دانش تجزیه و تحلیل وبسایت TSETMC اصطلاحا تابلوخوانی می‌گویند. در این وبسایت اطلاعات و ابزارهای متنوع و مهمی وجود دارد که در صورت آشنایی با آن‌ها می‌توانید تصمیمات بهتری برای سرمایه‌گذاری اخذ کنید.

هر یک از روش های تحلیل بورس دارای نقاط قوت و ضعف هستند. از این رو سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولاً از تمام روش های تحلیل بهره می‌برند تا بتوانند بهترین تصمیمات را بگیرند. مسلما آموزش بورس و یادگیری تمامی این روش‌ها نیاز به انرژی و زمان زیادی دارد. به همین دلیل اگر فرصت کافی برای این کار ندارید، می‌توانید با سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مدیریت دارایی خود را به افراد متخصص بازار سرمایه بسپارید و بدون صرف هیچ زمانی برای تحلیل، از مزایای بازار سرمایه بهره‌مند شوید.

رویکردهای تحلیل بنیادی

دو رویکرد مختلف برای تحلیل بنیادی وجود دارد: رویکرد بالا به پایین و دیگری رویکرد پایین به بالا.

رویکرد بالا پایین در واقع رسیدن از کل به جزء است. در این رویکرد ابتدا اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می‌گیرد. در مرحله بعد، نوبت به تحلیل صنایع می‌رسد. در این مرحله، صنعت مناسب برای سرمایه‌گذاری مشخص شود. در انتها نیز از بین شرکت‌های موجود در صنعت برگزیده، شرکت‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و بهترین شرکت از نظر بازدهی و سرمایه‌گذاری تحلیل و انتخاب می‌شود.

رویکرد پایین به بالا دقیقا عکس رویکرد بالا به پایین است. به این ترتیب که ابتدا شرکت بررسی می‌شود، سپس صنعت و اقتصاد کلان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مفاهیمی که برای تحلیل بنیادی (فاندامنتال) باید بدانیم

صورت های مالی

صورت های مالی گزارش‌هایی هستند که جزئیات اطلاعات مالی واحد تجاری را نمایش می‌دهند. از جمله مهم‌ترین اطلاعات موجود در صورت‌های مالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– دارایی‌ها

– بدهی‌ها

– درآمد

– هزینه‌ها

– جریان وجوه نقد

شرکت‌ها صورت‌های مالی مختلفی را منتشر می‌کنند که در میان آن‌ها سه صورت مالی زیر از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.

صورت سود و زیان

صورت سود و زیان یکی از انواع صور‌‌‌ت های مالی شرکت‌ها است که سه اطلاعات مالی اصلی واحد تجاری را برای مدت زمان مشخص گزارش می‌کند. این اطلاعات شامل درآمدها، هزینه ها و سود یا زیان شرکت می‌شود. در تصویر زیر یک نمونه از صورت سود و زیان نمایش داده شده است.

ترازنامه

ترازنامه در واقع دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام در پایان دوره زمانی را با جزئیات کامل نشان می‌دهد. ترازنامه گاهی اوقات صورت وضعیت مالی نیز نامیده می‌شود زیرا ارزش خالص واحد تجاری را نشان می‌دهد. با حذف بدهی ها از کل دارایی ها می‌توانید ارزش خالص نهاد مالی را پیدا کنید.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد یکی از صورت‌های مالی است که حرکت پول نقد واحد تجاری را نشان می‌دهد. این گزارش به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا درک کنند که حرکت پول نقد در واحد اقتصادی چگونه است. در صورت جریان وجوه نقد سه بخش مهم وجود دارد. جریان نقدی حاصل از عملیات، جریان نقدی حاصل از سرمایه گذاری و جریان نقدی حاصل از تامین مالی

نسبت های مالی

نسبت های مالی اعدادی هستند که با استفاده از مقادیر استخراج شده از صورت های مالی به دست می‌آیند. نسبت های مالی اطلاعات مفیدی درباره وضعیت شرکت ارائه می‌کنند و از این رو کاربرد زیادی در تحلیل بنیادی دارند. به عنوان نمونه از نسبت های مالی می‌توان برای ارزیابی نقدینگی، میزان سودآوری و نرخ بازده شرکت استفاده کرد.

مهم‌ترین نسبت‌های مالی عبارتند از:

نسبت سرمایه در گردش

نسبت سرمایه در گردش که به آن «نسبت جاری» نیز گفته می‌شود، از ﺗﻘﺴﯿﻢ دارایی‌های ﺟﺎری ﺑﻪ بدهی‌های ﺟﺎری به دست می‌آید. به بیان دیگر این نسبت مالی نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های جاری خود با استفاده از دارایی‌های جاری آن است. به همین دلیل نسبت سرمایه در گردش، یک معیار مهم برای بررسی و اندازه‌گیری سلامت مالی واحد تجاری است. طلبکاران و سایر ذینفعان می‌توانند با بررسی این نسبت، توانایی شرکت را در پرداخت بدهی‌های خود در طی یک سال اندازه‌گیری کنند.

نسبت سود هر سهم (EPS)

هنگامی که سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید، در واقع شما مالک بخشی از آن واحد تجاری می‌شوید. لذا در صورتی که آن شرکت در آینده سود ایجاد کند، شما نیز متناسب با تعداد سهام خود از سود ایجاد شده بهره‌مند خواهید شد. نسبت سود هر سهم (EPS)، همانطور که از نامش پیداست نشان‌دهنده سودی است که شرکت به ازای هر سهم خود ایجاد کرده و یا انتظار دارد که در آینده ایجاد نماید. برای محاسبه این نسبت، درآمد خالص شرکت بر تعداد سهام عادی موجود آن در طول سال تقسیم می‌شود.

نسبت درآمد بر قیمت (P/E)

این نسبت به طور خلاصه P/E (بخوانید P به E) نامیده می‌شود. نسبت P/E بیان کننده مبلغی است که سرمایه‌گذاران حاضرند به‌ازای هر ریال از «سود هر سهم» شرکت پرداخت کنند. نسبت P/E از تقسیم قیمت سهام شرکت بر سود هر سهم (EPS) آن به دست می‌آید و یکی از متداول‌ترین معیارهای ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها در روش تحلیل بنیادی است.

نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهی‌ها

اگر بدانید شرکتی که هدف سرمایه گذاری شما است بیش از حد وام گرفته است، چه می‌کنید؟ مطمئنا این موضوع می‌تواند حاشیه ایمن برای پرداخت بدهی‌ها را کاهش دهد. هزینه‌های ثابت را افزایش داده و درآمد موجود برای سود سهام افرادی مانند شما را کاهش دهد و حتی باعث یک بحران مالی در شرکت شود.

اشراف اطلاعاتی

اولین گام در تحلیل بنیادی یا همان فاندامنتال یک شرکت، آشنایی کامل با کلیه فرآیندهایی است که شرکت برای تولید محصولات یا ارائه خدمات خود طی می‌کند و شناسایی پارامترهای تاثیرگذار بر آن‌ها است. به عنوان مثال، در خصوص یک شرکت تولیدی، باید چگونگی تامین مواد اولیه، فرآیندهای تولید، توزیع و فروش محصول و کلیه ریسک های تاثیرگذار بر فعالیت‌های آن و سودآوری آن مورد بررسی قرار گیرد. علاوه بر این، ساختار رقابتی صنعت مربوط به حوزه فعالیت شرکت و مواردی مانند رقبا، محصولات جایگزین و سایر موارد این چنینی نیز باید مورد بررسی قرار گیرند.

مدل های ارزش گذاری

برای تخمین ارزش ذاتی یک شرکت، می‌توان از مدل های ارزش‌گذاری مختلفی استفاده کرد. ارزش گذاری معمولا بر اساس مقایسه یک دارایی با دارایی‌های مشابه یا بر اساس ارزش فعلی متغیرهایی که بازده دارایی به آن‌ها وابسته است، انجام می‌شود.

در حالت کلی رویکردهای ارزش گذاری سهام به دو دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

ارزش گذاری بر اساس ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی یا روش ارزش فعلی

ارزش گذاری بر پایه ارزش فعلی جریان‌های نقدی آتی، بر این مبنا تعریف می‌شود که مالک هر سهم، در حقیقت مالک بخشی از جریانات نقدی است که قرار است در آینده توسط شرکت کسب شود. از جمله مدل‌های رایج این نوع ارزش گذاری می‌توان به مدل‌‌های زیر اشاره کرد.

– تنزیل سود نقدی (DDM)

– جریان نقدی آزاد شرکت (FCFF)

– جریان نقدی آزاد صاحبان سهام (FCFE)

– درآمد باقی مانده (RI)

ارزش گذاری نسبی یا روش ضرایب قیمت

در ارزش‌گذاری نسبی نیز ارزش یک دارایی با توجه به قیمت‌گذاری دارایی‌های مشابه و با استفاده از ضرایب قیمت انجام می‌شود. از جمله متداول‌ترین ضرایب قیمت که برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

– ضریب قیمت به سود هر سهم (P/E)

– ضریب قیمت به ارزش دفتری (P/BV)

– ضریب قیمت به فروش (P/S)

برای آشنایی بیشتر با مدل‌های ارزش‌گذاری سهام شرکت‌ها، به مقاله نگاهی به مدل‌های ارزش گذاری سهام شرکت‌ها را مراجعه کنید.

چگونه اطلاعات مورد نیاز برای تحلیل بنیادی را به دست بیاورم؟

کدال

داده‌های مورد نیاز برای ارزش‌گذاری یک شرکت و همچنین داده‌های مورد نیاز برای محاسبه نسبت‌های مالی آن، عمدتا از صورت‌های مالی آن استخراج می‌شود. کلیه صورت‌های مالی شرکت‌ها نیز از طریق سامانه کدال به نشانی codal.ir منتشر شده و در اختیار همگان قرار می‌گیرد. بنابراین، سامانه کدال به عنوان مرجع اصلی استخراج داده‌های مورد نیاز برای تحلیل بنیادی شناخته می‌شود.

کدال، سامانه جامع اطلاع‌رسانی ناشران است. همه شرکت‌هایی که نماد آن‌ها در بورس یا فرابورس درج شده است، می‌بایست گزارش‌های مصوب خود را در این سامانه که متعلق به سازمان است منتشر کنند. صورت‌های مالی شرکت‌ها، آگهی‌های افزایش سرمایه و اطلاعیه‌های تقسیم سود شرکت‌ها از جمله مهمترین اطلاعات موجود در کدال هستند.

بورس ویو

یکی از دستیاران معاملاتی کارگزاری سامانه بورس ویو است. بورس ویو سامانه‌ای است که تحلیل را برای هر کسی آسان می‌کند. در این سامانه اطلاعات شرکت‌های بورسی را با بیشترین دقت و در سریع‌ترین زمان ممکن در نمایی حرفه‌ای مشاهده می‌کنید.

این سامانه بدون نیاز به کدنویسی امکان فیلترنویسی بنیادی و تکنیکال را فراهم کرده است. نسبت‌های مالی، آمار تولید و فروش، ترازنامه شرکت ها، صورت‌های سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و گزارش پرتفوی شرکت‌های سرمایه گذاری بخشی از اطلاعات پردازش شده‌ای است که بورس ویو در اختیار شما قرار می‌دهد.

گزارش هفتگی ، ابزاری برای ارتقای مهارت تحلیل بنیادی شما

گزارش هفتگی که کاربران به آن سبد سهام پیشنهادی نیز می‌گویند، به صورت هفتگی توسط شرکت مشاور سرمایه‌گذاری و از طریق پلکان منتشر می‌شود. گزارش هفتگی کارگزاری علاوه بر ارائه لیستی از سهام پیشنهادی با دید میان‌مدت، گزارشی از وضعیت بنیادین یک شرکت را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.

در این گزارش به معرفی کامل شرکت، محصولات و خدمات آن، فرآیند تولید یا زنجیره خلق ارزش، مهم‌ترین ریسک‌های شرکت پرداخته می‌شود. علاوه بر این، صورت‌های مالی و نسبت های مالی شرکت در سال‌های مختلف نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند.

شما می‌توانید با مشاهده چگونگی تحلیل بنیادی یک شرکت در گزارش هفتگی کارگزاری، مهارت خود را در زمینه تحلیل فاندامنتال ارتقا دهید.

مزایا و معایب تحلیل بنیادی

مزایا:

– می‌توان گفت تحلیل بنیادی برای سرمایه‌گذاری‌های بلند‌مدت مناسب است. توانایی شناسایی و پیش‌بینی روند طولانی مدت اقتصادی یک شرکت در سرمایه‌گذاری‌هایی که با دید کوتاه مدت انجام می‌شود، معنا پیدا نمی‌کند.

– سرمایه‌گذاری بر اساس تحلیل بنیادی می‌تواند به شرکت‌هایی با دارایی‌های ارزشمند، ترازنامه قوی، درآمد پایدار و…  کمک کند.

– یکی دیگر از مزایای تحلیل بنیادی، ارتقا درک کامل سرمایه‌گذاران از فرآیند تجارت است. پس از تجزیه و تحلیل دقیق بنیادی، یک سرمایه‌گذار با عوامل اصلی درآمد و سود یک شرکت آشنا خواهد شد. این درک خوب می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا از سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که مستعد زیان هستند جلوگیری کنند. همچنین با درک بهتر از تجارت یک شرکت، سرمایه گذاران بهتر می‌توانند آگاهی خود را برای دسته‌بندی سهام در گروه صنعت مربوطه خود افزایش دهند.

معایب:

– عیب اصلی تحلیل بنیادی را می‌توان زمان‌گیر بودن و تخصصی‌تر بودن آن دانست.

– تحلیل بنیادی می‌تواند موجب غفلت از شرکت‌های کوچک‌تر شود و توجه تحلیل‌گران را تنها معطوف به شرکت‌های بزرگ‌تر کند.

– نکته‌ی دیگری که تحلیل بنیادی دارد در واقع هیچ اطلاعات خاصی از زمان مناسب ورود به سهام نمی‌دهد. بر همین اساس باید از روش های دیگر تحلیل نظیر تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی نیز در کنار آن کمک گرفت.

روایتی از تغییر و رشدسبک زندگی بورسی

تحلیل بنیادی چیست؟

سرمایه گذاری مستقیم در بازار بورس به گونه‌ای است که تمامی تصمیمات اعم از انتخاب سهم، خرید و فروش و …، توسط خود شخص صورت می‌گیرند بنابراین معامله‌گر باید از دانش کافی در حوزه‌های تحلیل بازار بورس برخوردار باشد. مهارت‌های مورد نیاز برای تحلیل بازار بورس به 3 دسته کلی تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و تابلوخوانی تقسیم می‌شوند. حال این سوال پیش می‌آید که تحلیل بنیادی چیست؟ تحلیل بنیادین یا تحلیل فاندامنتال یکی از روش‌های تحلیل بازار بورس است که در آن معامله‌گران باید صورت‌های مالی، نسبت‌های مالی و مدل‌های ارزش‌گذاری را تحلیل کنند.

تحلیل فاندامنتال (بنیادی) چیست؟

تحلیل بنیادی (تحلیل فاندامنتال) مجموعه فعالیت‌هایی است که تغییرات ارزش سهام را در بلندمدت بررسی می‌کند و ابزار تصمیم‌گیری درست برای خرید یا فروش سهام در آینده است. این تحلیل با آنالیز صورت‌های درآمدی، ترازنامه‌ها، گردش پول و سایر اسناد در دسترس عموم برای تجزیه و تحلیل سلامت مالی یک شرکت انجام می‌شود.

با این حال اطلاعات دیگری نیز ممکن است روی آن تاثیر داشته باشند. با یک تحلیل بنیادی که طبق اصول انجام شده باشد، به راحتی می‌توان یک شرکت ضعیف را از شرکت قوی تشخیص داد و شرکت‌هایی را پیدا کرد که با کاهش یا افزایش ارزش واقعی سهام خود، تجارت می‌کنند.

اصول اساسی تحلیل بنیادی

تمامی معامله‌گران برای آموزش تجلیل بنیادی باید درک اساسی از چگونگی عملکرد تحلیل بنیادی داشته باشند. موارد زیر فاکتورهای اساسی هستند که باید هنگام تحلیل بنیادی در نظر گرفت:

    درآمد شرکت چقدر است؟

     آیا شرکت در حال رشد است و سودآوری دارد؟

     آیا شرکت بدهی‌های خود را می‌پردازد؟

    نرخ گردش مالی آن‌ها چقدر است؟

     آیا مدیران از کارمندان در این شرکت‌ها مراقبت می‌کند؟

همه این‌ها به تعریف یک ارزش ذاتی عددی می‌پردازند که می‌تواند با قیمت فعلی سهام یک شرکت مقایسه شود تا مشخص شود که آیا ارزش آن بیش از حد ارزیابی شده یا پایین آمده است.

پیش از آغاز آموزش تحلیل بنیادی، چه چیزهایی باید یاد بگیریم؟

تحلیل بنیادی دید بسیار وسیعی نسبت به آینده یک شرکت ارائه می‌دهد بنابراین برای انجام آن باید با بسیاری از حوزه‌های مرتبط آشنا باشید.

مبانی حسابداری

از آن جایی که سهام شرکت‌ها زیر شاخه‌ای از علم حسابداری هستند، برای درک بهتر اطلاعات مالی تحلیلگر باید به مبانی حسابداری آشنا باشد. در واقع بدون حسابداری، حتی ساده‌ترین اتفاقات بازار و تحلیل اتفاقات روتین مانند تحلیل جریان وجوه نقد، نقطه ورود و خروج از بازار و … بسیار سخت خواهد شد.

مبانی مدیریت مالی

از آن جایی که سهام اساسا ارزش‌های مالی هستند، بدون شک داشتن دانشی حداقلی در مورد مدیریت مالی یکی از مسائلی است که در بلندمدت بارها به آن نیاز پیدا خواهید کرد.

    در صورت آشنایی کامل با مدیریت مالی، می‌توانید انواع روش‌های ارزش‌گذاری را بشناسید و بدانید که ارزش اسمی، ارزش دفتری، ارزش انحلال، ارزش ذاتی و ارزش بازار چه تفاوت‌هایی با هم دارند.

    از دیگر مسائلی که در آموزش تحلیل بنیادی بارها به آن برخورد خواهید کرد، مفاهیمی مانند ریسک و بازده، حاشیه سود و … است که تمامی این‌ اصطلاحات، ریشه در مدیریت مالی دارند.

مبانی اقتصاد

اقتصاد و بازار بورس دو روی یک سکه هستند و بسیاری از اتفاقات بازار بورس، از فضای کلی اقتصاد تاثیر می‌پذیرند. مثلا اگر اقتصاد یک کشور دچار بحران شود، بازار بورس نیز از آن تاثیر می‌پذیرد و ارزش سهام بسیاری از شرکت‌ها دچار کاهش ارزش شده و سهام برخی دیگر از شرکت‌ها دچار افزایش می‌شود.

مدیریت شرکت

اگر بتوانید نسبت به نحوه مدیریت شرکت‌ها و تصمیم‌های سرنوشت‌ساز مدیریت آشنایی پیدا کنید، خواهید فهمید که چه شرکتی از بحران‌های مالی جان سالم به در خواهد برد و چه شرکتی حتی در بهترین شرایط اقتصادی کشور نیز فقط رشد موقتی دارد و در آینده عملکرد ضعیفی خواهد داشت.

رقابت در بازار

رقابت به صورت کلی یک مفهوم تاثیرگذار بر دنیای بورس است و در تحلیل بنیادی نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. بررسی رقبا در تحلیل بنیادی به موارد زیر بستگی دارد:

    بررسی سهم بازارهای شرکت‌ها

    منحصر به فرد بودن محصول هر شرکت

    محصولات جایگزین در هر شرکت

    مقدار انحصاری بودن هر شرکت

    میزان همکاری با رقبا

شناخت صنعت

بدون شک زمانی که 2 شرکت را با هم مقایسه می‌کنید، هر 2 شرکت‌ باید در یک صنعت حضور داشته باشند به این علت که هر صنعت، شاخص‌ها و عملکردهای مخصوص به خود را دارد. برخی از صنایع با یک سخنرانی از سوی مقامات سیاسی زیر و رو می‌شوند و برخی دیگر از شرایط اقتصادی و فرهنگی تاثیر بیشتری می‌گیرند. شناخت جایگاه صنایع در بازار جهانی نیز به شما کمک می‌کند که تحلیل بنیادی مناسبی داشته باشید و با اطمینان خاطر روی صنایعی سرمایه‌گذاری کنید که در حال رشد هستند یا ضرر مالی آن‌ها را تهدید نمی‌کند.

آشنایی با ابزارها

در تحلیل فاندامنتال، از نرم‌افزارها و سایت‌های مختلفی استفاده می‌شود که معامله‌گر باید دانش و توانایی کار با این ابزارها را داشته باشد. این ابزارها عبارتند از:

اکسل و فرمول‌نویسی: در تحلیل بازار بورس، معامله‌گر  با حجم عظیمی از داده‌ها مواجه می‌شود که استخراج داده‌ها، از طریق افزونه‌ها یا فرمول‌نویسی امکان‌پذیر است. یک فرد بنیادی کار باید فرمول نویسی ساده با اکسل را بلد باشد تا بتواند اطلاعات را داخل ترازنامه‌ها و گزارشات مالی استخراج کند. همچنین برای استخراج مالی شرکت‌ها در سایت بورس ایران (که اصلی‌ترین سایت اطلاع رسانی در مورد ارزش سهام بورس در ایران است) به فرمول نویسی نیاز است.

سایت کدال و سایت‌های کارگزاری‌ها: آشنایی با این سایت‌ها برای ورود به بازار بورس الزامی هستند زیرا از این طریق می‌توانید با بازارهای بدهی آشنا شده یا سهام بنیادی را بشناسید.

قوانین مالی و تجاری

قوانین یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های تاثیرگذار بر بورس و ارزش سهام در ایران هستند. بسیاری از شرکت‌ها با تصویب یک قانون کشوری با کاهش یا افزایش ارزش سهام مواجه می‌شوند. سهام و اوراق بهادار برخی دیگر از شرکت‌ها نیز تحت تاثیر یک قانون صنفی یا داخلی دچار تغییر ارزش می‌شوند. شاید اگر بدانید گاهی حتی برگزاری مجمع های عمومی نیز می‌تواند باعث افزایش یا کاهش ارزش سهام شود!

همچنین باید با قوانین مالیات عملکرد، قوانین تجارت شرکت‌های ایرانی با شرکت‌های خارجی نیز آشنا شوید تا با استفاده از آن‌ها، تصویری واقع بینانه از وضعیت یک شرکت به دست آورید.

مفاهیم تحلیل بنیادی

در تحلیل بنیادی باید 3 عبارت زیر بررسی شوند که هر کدام دارای انواع مختلفی هستند:

صورت‌های مالی

صورت‌های مالی گزارش‌هایی هستند که جزییات اطلاعات مالی یک شرکت را به صورت عمومی اعلام می‌کنند. 3 نوع از مهم‌ترین صورت‌های مالی عبارتند از:

ترازنامه

ترازنامه که به آن صورت وضعیت مالی نیز می‌گوند، نشانگر دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام  در پایان یک دوره است.

صورت سود و زیان

صورت سود و زیان یک نوع از صورت‌های مالی است که اطلاعاتی از قبیل درآمدها، هزینه‌ها و سود یا زیان شرکت برای یک مدت زمان مشخص را گزارش می‌کند.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد یک نوع از صورت‌های مالی است که وضعیت و حرکت پول نقد شرکت را گزارش می‌دهد. این صورت مالی دارای 3 بخش اصلی است که عبارتند از:

    جریان نقدی حاصل از عملیات

    جریان نقدی حاصل از سرمایه گذاری

    جریان نقدی حاصل از تامین مالی

سود به ازای هر سهم (EPS)

سود به ازای هر سهم (Earnings Per Share) مقدار سودی است که برای هر سهم شرکت محقق شده است یا در آینده محقق خواهد شد. در واقع اگر EPS شرکتی عدد بزرگ‌تری را به خود اختصاص دهد، سودآوری آن شرکت بیشتر بوده و آن سهم از شرایط بنیادی بهتری برخوردار است.

نسبت‌های مالی

از صورت‌های مالی می‌توان اعدادی استخراج کرد که به نسبت‌های مالی معروف هستند. از مهمترین کاربردهای نسبت‌های مالی می‌توان به ارزیابی نقدینگی، میزان سودآوری و نرخ بازده شرکت اشاره کرد. 4 نوع از مهم‌ترین نسبت‌های مالی عبارتند از:

نسبت قیمت بر درآمد (P/E)

نسبت قیمت بر درآمد (P/E)، حاصل تقسیم قیمت بر سود پیش‌بینی شده شرکت است که بیانگر زمان بازگشت سرمایه یا دارایی است.

نسبت بدهی به صاحبان حقوق سهام (D/E)

نسبت بدهی به صاحبان حقوق سهام (D/E)، نشان می‌دهد که یک شرکت برای تامین مالی دارایی‌های خود از چه مقدار بدهی نسبت به ارزش سهام صاحبان سهام استفاده می‌کند. هر چقدر این‌ نسبت عدد بالا‌تری را نشان دهد، بدهی شرکت بیشتر است.

حقوق صاحبان سهام / کل بدهی‌ها = نسبت بدهی به صاحبان حقوق سهام

نسبت جاری (نسبت سرمایه در گردش)

نسبت جاری، ارتباطی میان میزان دارایی‌های جاری یک شرکت با میزان بدهی‌های جاری آن برقرار می‌کند. در واقع، این نسبت میزان توانایی و قدرت شرکت در بازپرداخت بدهی‌ها و تسویه آن‌ها را بررسی می‌کند.

بدهی‌های جاری / دارایی‌های جاری = نسبت جاری

مدل‌های ارزش‌گذاری

ارزش‌گذاری‌ها مبنای مفاهیم دیگری مانند رویکردهای مختلف (رویکرد تنزیلی، رویکرد نسبی، رویکرد ترازنامه‌ای و…) نیز هستند که با فراگیری مدیریت مالی و جنبه‌های مختلف آن، با این مفاهیم نیز آشنا می‌شوید.

تفاوت تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال

تحلیل فاندامنتال تفاوت‌های اساسی با تحلیل تکنیکال دارد چرا که روی نوسان قیمت لحظه‌ای تمرکز ندارد و دید کلی‌تر و وسیع‌تری را ارائه می‌دهد. در واقع تحلیلگر تکنیکالی، به بررسی تاریخچه و حجم معاملات یک سهم می‌پردازد و مطابق آن آینده سهم را پیش‌بینی می‌کند ولی تحلیلگر بنیادی به بررسی صورت‌های مالی و نسبت‌های مالی شرکتی که سهم را عرضه کرده است پرداخته و آینده بلند مدت سهم را پیش‌بینی می‌کند. بنابراین برای دستیابی به بهترین نتیجه، باید از تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال به طور همزمان استفاده کنید.

مزایای تحلیل بنیادی

    مناسب برای سرمایه‌گذاری بلند مدت

    درک کامل و مناسب از تجارت و انواع دسته‌بندی سهام در گروه‌های صنعتی مختلف

    آشنایی با شرکت‌هایی با دارایی‌های ارزشمند، ترازنامه قوی، درآمد پایدار و …

معایب تحلیل بنیادی

    زمان‌گیر بودن به منظور تحلیل صورت‌های مالی، نسبت‌های مالی و مدل‌های ارزش‌گذاری

    تخصصی بودن

    منحرف کردن معامله‌گران به سمت شرکت‌های بزرگ و غفلت از شرکت‌های کوچک

    به منظور اطلاع از زمان مناسب برای ورود به سهم، باید از تحلیل تکنیکال و تابلوخوانی در کنار تحلیل بنیادی استفاده کنید.

جمع‌بندی

بدون شک تحلیل بنیادی یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین کلید‌های موفقیت در بازار بورس است. هر کسی که بتواند به خوبی تحلیل بنیادی را یاد بگیرد، می‌تواند به راحتی وضعیت یک شرکت را تحلیل کند، میزان قدرت و توانایی‌های مدیریتی آن را تشخیص دهد و تفاوت ارزش واقعی با ارزش ذاتیرا بسنجد. بدیهی است کسی که چنین دانشی دارد به راحتی می‌تواند در بازار عمل کند و سهام مورد نظر خود را خرید و فروش کند.

اصلی‌ترین نکته پیش از ورود به بازار بورس، داشتن دانش نسبت حسابداری، مدیریت مالی، بازارهای اقتصادی و نحوه عملکرد آن‌ها، آشنایی با ابزارها و قوانین‌ مربوطه است. شما نیز اگر قصد دارید وارد دنیای پرتلاطم بورس شوید، عجله را کنار بگذارید و نسبت به یادگیری مطالب گفته شده اقدام کنید تا در بازار با شکست مواجه نشوید.