تفاوت قهوه عربیکا و روبوستا چیست؟

ابتدای بحثمان قبل از اینکه به تفاوت قهوه عربیکا و قهوه روبوستا بپردازیم، باید با این گیاه و میوه اش آشنا شویم.
میدانیم که قهوه‌ای که مورد استفاده ما قرار می‌گیرد، در حقیقت دانه میوه گیاه قهوه است.
میوه این گیاه شبیه گیلاس است.
به طور معمول، در هر میوه گیاه قهوه می‌توانید دو دانه قهوه را پیدا کنید.
گیاه قهوه را می‌توان به عنوان یک درخت در طبقه‌بندی گیاهان معرفی کرد.
زیرا این گیاه می‌تواند تا حدود ۹ متر رشد کند. با این حال، در مزارع قهوه معمولا تمایل مزرعه‌داران این است که از رشد زیاد آن جلوگیری شود تا برداشت میوه قهوه آسان‌تر انجام گیرد.
در نتیجه، در بیشتر مزارع این گیاه شبیه بوته است.
قهوه، تاریخچه ای غنی و بسیار جذاب داره. با آمدن موج سوم قهوه یعنی دوره ای که مصرف و لذت بردن از قهوه ی با کیفیت خیلی پیشرفت کرده، طرفداران قهوه علاقمند شدند که راجع به تک تک مراحل پیشرفت قهوه تا امروز بدونن.
در ادامه به تفاوت های این دو نوع قهوه جذاب می‌پردازیم:
هر دوی این قهوه ها در فرآیند برداشت، رست و دم آوری برای درست شدن قهوه جادویی ما کاملا یکسان هستند، ولی این شباهت ها همین جا تمام میشن!

قهوه روبوستا

روبوستا طعم خشن تر و تلخ تری داره و برخی معتقدن عطری مانند لاستیک داره.

عربیکا بسته به نوع آن طیف گسترده ای از طعم ها را داره. این طیف از شیرینی ملایم تا ترش و تیز بودن متغیره. عطر دانه های رست شده عربیکا رایحه ای میوه ای و شیرین دارند.

گیاه عربیکا در مناطق با ارتفاع بالاتر رشد میکنه و نسبت به آفات و بیماری ها حساسه و بازده محصول کمتری داره، اما گیاه روبوستا مقاوم تره و در ارتفاعات پایین و مناطق مرطوب رشد خوبی داره.

روبوستا نسبت به عربیکا خیلی ارزان تره.

روبوستا کافئین بیشتری داره.

عربیکا تقریباً دو برابر روبوستا قند داره.

روبوستا اسیدیته کمتری داره.

عربیکا چربی بیشتری داره.

روبوستا کرما یا خامه بهتری برای اسپرسوی شما درست میکنه.

حتما بخوانید: معرفی بهترین برندهای قهوه ایرانی

انواع قهوه عربیکا

قهوه عربیکا دو نوع اصلی دارد: تایپیکا (Typica) و بربون (Bourbon). روبوستا هم نوعی از گونه کنفورا است که ما آن را مینوشیم. به همین دلیله که برای این نوع قهوه از اسم روبوستا استفاده میشه.
در اصل دانه های قهوه به دو گروه اصلی عربیکا و روبوستا تقسیم شدن. تفاوت اصلی آن ها به جز اینکه از دو گونه مختلف هستن، به عطر و طعم و خصوصیات دانه آنها برمیگرده.
وقتی یک نوع دانه قهوه در دو مکان متفاوت رشد کنه، یک سری ویژگی های کاملا متمایز از خودش نشان میده.
یک نمونه بارز از این امر قهوه ای به نام کُنا است. با اینکه دانه این قهوه از نوع عربیکاست، دانه های آن فقط در منطقه ای از جزیره بزرگ هاوایی به نام کنا کشت میشه. شرایط خاص محیطی این منطقه باعث میشه که دانه های قهوه ویژگی های منحصر بفردی داشته باشن که هیچ کجای دیگه پیدا نمیشه.
همین موضوع برای دانه های عربیکا و روبوستا هم صدق میکنه. شرایط رشد و منطقه میتونه تغییر زیادی در طعم و کیفیت این دانه های قهوه بوجود بیاره.

کافئین در دانه عربیکا

دانه عربیکا با وجود داشتن کافئین کمتر نسبت به روبوستا، اغلب طعم بهتری داره. دانه عربیکا عطر و طعم ملایم تر و شرین تری داره و رایحه هایی از شکلات و شکر حس میشه. همچنین دانه های عربیکا اغلب نشانه هایی از میوه ها یا توت ها دارند.
از طرف دیگر روبوستا طعم قوی تر، خشن تر و تلخ تری داره و رایحه فرعی ناملایم و کائوچویی حس میشه.
بر اساس سازمان بین المللی قهوه، بیش از ۶۰ درصد تولید قهوه جهان از مزارع عربیکا میاد. کل داستان قهوه با دانه عربیکا در اتیوپی آغاز شد و هنوز هم در ارتفاعات بالاتر بهترین رشد را داره.
عربیکا تنها پس از چندسال گل میده که بوی دلپذیری داره و میوه های بیضی شکلی میده که داخل آنها دوتا دانه لپه مانند وجود داره که همون دانه های قهوه هستند.
یک درختچه عربیکا تا ۵ متر رشد میکنه اما معمولا تا ۲ متر هرس میشه تا از نظر تجاری مناسب تر باشه. عربیکا دو مجموعه کروموزم داره به همین دلیل میتونه خود گرده افشانی کنه.  این به این معنیه که گونه عربیکا به طور کلی پایدار میمونه چون احتمال گرده افشانی متقاطع خیلی کمتر میشه.
از بین دو نوع رایج دانه های عربیکا، تایپیکا اولین نوعی بود که کشف شد. به همین دلیل به عنوان قهوه اوریجینال در نظر گرفته میشه. تایپیکا همچنین گونه کم بازدهی هست که به دلیل کیفیت عالی که داره از ارزش بالایی برخورداره.
از طرف دیگر نوع عربیکای بربون به دلیل آرومای پیچیده و متعادلی که داره مورد توجه است و باعث جهش ها و ایجاد انواع فرعی آن با کیفیت بالا شده است. چند نوع جهش یافته عربیکا به نام های کاتورا (Caturra)، سن رمون (San Ramon) و پاکاس (Pacas) شناخته میشن.

همچنین گونه های دیگری از بربون هم وجود دارن بر حسب آب و هوا و شرایط محیطی رشد کردند. یکی از آنها گونه ی کوهستان آبی یا Blue Mountain است که فقط در ارتفاعات شکوفه میده. از نمونه های دیگر میشه به Mundo Novo و بربون زرد (Yellow Bourbon) اشاره کرد
با وجود اینکه عطر و طعم روبوستا نسبت به عربیکا از لطافت کمتری برخورداره، در بلند یا میکس های اسپرسو شدیدا استفاده میشه و بخاطر کرمای بهتری که تولید میکنه (همان لایه خامه ای روی اسپرسو) بسیار مورد علاقه است.
گیاه روبوستا نسبت به عربیکا مقاوم تره و بازده محصول بیشتری داره. همچنین مقدار کافئین بیشتری داره!
تصور میشود که مقدار کافئین روبوستا به همراه اسید کلروژنیک آن (آنتی اکسیدان های طبیعی) نتیجه ی مکانیزم دفاعی گیاه هستند که در دفع آفات و بیماری ها از خودش نشون میده.
وقتی سطح اسید کلروژنیک که اسید قهوه است پایین باشه، تاثیر مهمی در ویژگی های عطر و طعم قهوه داره. با این حال قهوه روبوستا حاوی سطح بالاتری از این اسیدهاست و نتیجه اکسیداسیون آن میتونه گاهی اوقات باعث طعم ناخواسته و کاهش کیفیت قهوه بشه.

دانه های روبوستا

دانه های روبوستا انواع مختلفی دارن که هر یک از آنها مجموعه ای از ویژگی های منحصر بفرد را به نمایش میگذاره. دانه های عربیکا هم همینطور.
گاهی اوقات انواع روبوستا نسبت به عربیکا ایمنی بیشتری در مقابل بیماری ها دارند و بازده محصول بیشتری از خود نشان میدن. روبوستا که در ارتفاعات پایین رشد خوبی داره، در مناطقی رشد میکنه که عربیکا در آنجا توسط قارچ ها و سایر بیماری ها و آفات از بین میره.
روبوستا گیاه تنومند تریه که اندازش تقریبا دو برابر عربیکا هست و در مناطق مرطوب تر رشد میکنه. گیاه روبوستا بر خلاف عربیکا برای تولید مثل به گرده افشانی متقاطع توسط باد، زنبورها و سایر حشرات نیاز داره.

منبع: قهوه خانه https://www.coffeekhane.com