نبض زدن ماهیچه پا بعد از پیاده روی
پا درد از نظر نوع و شدت آن، متفاوت است و به طور معمول به سبک زندگی خاص و مشکلات پزشکی مربوط به آن بستگی دارد. ممکن است پا درد، علاوه بر آسیب دیدگی پا، ناشی از مشکلاتی باشد که در ناحیه کمر، ران یا لگن وجود دارند. ممکن است این نوع از درد، بر اساس علت اصلی آن، متفاوت باشد. معمولاً برای درمان پا درد، درمان های غیر جراحی مانند دارو، فیزیوتراپی یا تزریق استروئید اپیدورال در نظر گرفته می شوند.
این مقاله درباره دلایل بالقوه پا درد، روش های تشخیص خاص و انواع مختلف روش های درمانی موجود برای آن، اطلاعاتی ارائه می کند.
علت درد پا
علل پا درد که مربوط به ستون فقرات هستند
ممکن است مشکلات موجود در بخش پایینی ستون فقرات، عصب نخاعی را تحت تاثیر قرار داده و باعث رسیدن درد به پاها شود (رادیکولوپاتی). دلایل عمده پا درد که منبع آنها در ستون فقرات است، عبارتند از:
- دیسک فتق یا برامدگی دیسک: برآمدگی یا نشت کردن محتوای داخلی دیسک های بین مهره ای (هسته پالپوس)
- تنگی کانال نخاعی: باریک شدن روزنه های کوچک استخوانی که اعصاب نخاعی از آنها خارج می شوند.
- دژنراسیون: تغییرات مرتبط با افزایش سن یا آرتروز در دیسک، استخوان های مهره یا مفاصل فاست مهره ای
- اسپوندیلوزیس: لغزیدن مهره ها به سمت جلو یا عقب روی مهره های پایینی
فشرده شدن نخاع در گردن و یا کائودا اکوینا در کمر نیز می تواند باعث پا درد شود.
عروق خونی که باعث پا درد می شوند
ممکن است سرخرگ ها یا رگ های پا، ملتهب یا مسدود شده و باعث پا درد شوند. علل شایع آن عبارتند از:
- بیماری شریان محیطی: کاهش گردش خون ناشی از انسداد عروق
- ترومبوز ورید عمقی: لخته شدن خون در رگ های عمیق پا که باعث کاهش یا تغییر جریان خون شود.
- ترومبوفلبیت سطحی: لخته شدن خون در عروق سطحی ساق پا که باعث ایجاد رگ های واریسی یا رگ های عنکبوتی در زیر سطح پوست می شود.
همچنین ممکن است عروق خونی پاره شده و باعث خونریزی در فضاهای بافتی پا شده و در ادامه منجر به درد و تورم حاد شوند.
دلایل پا درد مربوط به مفصل ران و لگن
ممکن است پا درد، از مفاصل و یا عضلات لگن و ران به پاها انشعاب پیدا کند. علل شایع این وضعیت عبارتند از:
- سندروم پیریفورمیس: اسپاسم عضله پیریفورمیس در لگن، باعث وارد شدن فشار به عصب سیاتیک می شود.
- اختلال عملکرد مفصل ساکروایلیاک: حرکت غیرطبیعی یا عدم تراز مفصل ساکروایلیاک
- آرتروز مفصل ران: آرتروز و ساییدگی و فرسایش مفصل ران
- بورسیت تروکانتریک: التهاب کیسه های پر از مایع (بورسی) در کنار مفصل ران
همچنین ممکن است استخوان لگن یا سایر مشکلات مربوط به مفصل ران به دلیل ضربه، استفاده بیش از حد یا فرسایش باعث پا درد شود.
پا درد به دلیل آسیب عصبی
برخی مشکلات پزشکی خاص وجود دارند که ممکن است باعث وارد شدن آسیب به اعصاب محیطی پا شوند. علل شایع این مشکلات عبارتند از:
- مشکلات متابولیک مانند دیابت نوع دو یا کم کاری تیروئید
- عفونت هایی مانند عفونت باکتریایی استخوان مهره و دیسک، آبسه اپیدورال (تجمع چرک و عفونت در فضای اپیدورال اطراف نخاع)، تبخال زوستر، ایدز و یا بیماری لایم
در برخی موارد نادر، مشکلات خود ایمنی، مانند سندروم گیلن باره که در آن سیستم ایمنی بدن به سیستم عصبی محیطی حمله می کند، نیز ممکن است باعث پا درد شود.
علت پا درد مربوط به تغذیه
ممکن است کمبود برخی ویتامین ها و مواد معدنی نیز باعث آسیب به اعصاب محیطی (نوروپاتی محیطی) پا درد و یا ضعف شود. مواد مغذی رایجی که ممکن است کمبود آنها وجود داشته باشد عبارتند از:
- ویتامین B12
- ویتامین B6
- مس
همچنین مصرف بیش از حد الکل و فلزات سنگین مانند آرسنیک، تالیوم یا جیوه نیز ممکن است باعث آسیب عصب محیطی و درد در پاها شود.
دلایل درد و بی حسی پا
برخی مشکلات وجود دارند که ممکن است باعث درد و یا بی حسی پاها، یا گاهی اوقات بی حسی بدون درد شوند. پا درد معمولاً در موارد زیر بروز می کند:
- سندروم تونل تارسال: فشرده شدن عصب تیبیال به دلیل ضربه، تورم، پوشیدن کفش های نامناسب، مشکلات تاندون یا بزرگ شدن عروق پا
- نوروپاتی پرونئال: فشرده شدن عصب پرونئال به دلیل ضربه، وجود تومور یا سایر مشکلات سیستمیک
- گرفتگی عصب سورال: فشرده شدن عصب سورال به دلیل وجود تومور، بافت اسکار، یا پوشیدن چکمه های اسکی تنگ
- رادیکولوپاتی L5 و/ یا S1: فشرده شدن ریشه های عصبی L5 یا S1 در کمر
ضعف شدید پاها می تواند باعث افتادگی پا نیز شود (ناتوانی در بلند کردن پاها از زمین)
عوامل خطرناک پا درد
چند عامل خطرناک مربوط به پا درد عبارتند از:
- سن بالا
- ژنتیک
- موقعیت وضعی ضعیف بدن
- مشاغلی مانند کارهای سنگین ورزش ها یا خدمت نظامی
اگرچه عللی که در بالا ذکر شده عوامل خطر جامع نیستند؛ اما معمولاً یک یا چند مورد از این موارد، با درد پا همراه است.
ممکن است چند تا از دلایل درد پا، علائم و نشانه های یکسان داشته باشند و از همین رو، تشخیص دقیق آنها دشوار شود. در حالی که تشخیص دقیق علت اصلی پادرد، برای درمان موثر بیماری و همچنین رد کردن احتمال وجود مشکلات جدی مانند تومورها، عفونت ها و آسیب های عصبی، بسیار مهم است.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت تجربه یکی از موارد زیر فوراً به دنبال مشاوره پزشکی تخصصی باشید:
- درد ناگهانی، بی وقفه، ناتوان کننده و شدید پا
- در هنگام راه رفتن یا پس از آن
- تورم در یک یا هر دو پا
- رنگ پریدگی یا خنکی غیر طبیعی پا
- درد ساق پا، به خصوص پس از نشستن دراز مدت؛ مانند مسافرت طولانی مدت با هواپیما یا ماشین
- کاهش وزن اخیر
- آسیب دیدگی یا زمین خوردن در مدت اخیر
- علائم عفونت مانند تب یا احساس ناراحتی، قرمزی پوست، گرمی یا تورم
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن پاها
- احساس ضعف در پاها
- مشکلات عملکرد مثانه روده
- دردی که پس از گذشت چند روز یا چند هفته به خودی خود برطرف نشود.
تشخیص
تشخیص علت اصلی پادرد، برای تنظیم یک برنامه درمانی موثر ضرورت دارد. روش تشخیص معمولاً شامل گرفتن یک سابقه پزشکی کامل از بیمار، همراه با معاینه فیزیکی است. ممکن است در برخی موارد، آزمایشات تصویربرداری پزشکی یا تزریق بلوک عصبی به منظور تشخیص نیز مناسب باشد.
معاینه فیزیکی
هدف از معاینه فیزیکی و بررسی سابقه پزشکی بیمار، شناسایی الگوی درد در پاها و همچنین بررسی مشکلات پزشکی همزمان و یا قبلی است. در طول معاینه فیزیکی، ممکن است پزشک موارد زیر را بررسی کند:
- درد در بخش پایینی کمر، باسن، ران، ساق پا و پایین پا
- تورم و تغییرات پوستی در پاها
- واکنش به برخی محرک ها مانند فشار دادن آرام انگشتان پا یا ناحیه ساق پا
همچنین ممکن است پزشک برای بررسی رفلکس های مفصلی، به نواحی خاص از زانو یا مچ پا ضربه بزند. این رفلکس ها به ارزیابی قدرت عضلانی کمک می کنند.
سابقه پزشکی
بررسی سابقه پزشکی ممکن است شامل بررسی موارد زیر توسط پزشک باشد:
- نوع، ماهیت، مدت زمان و زمان شروع درد
- وجود اسپاسم یا گرفتگی عضلات در پا
- تغییر در قدرت عضلات پا
- عواملی که باعث بهتر شدن یا بدتر شدن درد می شوند
- وارد شدن ضربه یا آسیب به کمر، ران یا پاها
- مشکلات پزشکی کنونی یا درمان ها و یا جراحی های گذشته
در صورتی که علت مشکوک وجود داشته باشد، ممکن است از آزمایش های تصویربرداری پزشکی یا آزمایش بلوک عصبی به منظور تشخیص استفاده شود. آزمایش ها معمولاً به پزشک کمک می کنند تا علت مشکوک درد پا را تایید کرده و همچنین مشکلات جدی مانند تومور یا عفونت را شناسایی کند. آزمایشات تصویربرداری پزشکی یا تزریق های تشخیصی، همچنین به برنامه ریزی برای عمل جراحی یا سایر درمان های تهاجمی کمک می کنند.
آزمایشات تصویربرداری پزشکی برای پا درد
به طور معمول برای تشخیص علت پادرد، از تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)، توموگرافی کامپیوتری (CT)، سونوگرافی یا عکسبرداری با اشعه ایکس ساده استفاده می شود.
آزمایش های تصویربرداری به تشخیص برامدگی های دیسک، زائده های استخوانی غیرطبیعی (خار استخوانی)، شکستگی استخوان و تومور کمک می کنند.
تزریق بلوک عصبی برای تشخیص علت پا درد
ممکن است پزشکان از بلوک عصبی تشخیصی برای شناسایی موارد فشرده سازی یا تحریک عصب استفاده کنند. تزریق های بلوک عصبی معمولاً حاوی یک ماده بی حسی هستند که نزدیک به عصب مشکوک، یا رشته عصب تزریق می شود. اگر درد تسکین پیدا کند، می توان درد عصب (نوروپاتی یا رادیکولوپاتی) در اعصاب آسیب دیده را تشخیص داد.
تزریق های تشخیصی، معمولاً تحت هدایت فلوروسکوپی (اشعه ایکس زنده) و با استفاده از رنگ کنتراست برای وارد کردن دقیق سوزن، انجام می شود. تزریق بلوک عصبی برای تشخیص نیز ممکن است مانند هر روش تزریق دیگری، خطر اندک خونریزی، آسیب عصبی و آسیب بافت نخاعی را به همراه داشته باشد.
هنگامی که علت پا درد تشخیص داده شد، برای مشکلات خاص تشخیص داده شده روش درمانی ساختاری طراحی می شود. برای درمان پا درد از هر دو روش جراحی و غیر جراحی استفاده می شود.
درمان پا درد
ممکن است درد خفیف تا متوسط پا در ابتدا با مراقبت از خود و تغییر سبک زندگی درمان شود. دردی که شدید است و طی دو هفته بهبود پیدا نمی کند،به تدریج افزایش پیدا می کند و یا باعث ایجاد اختلال در فعالیت های روزمره می شود باید حتماً توسط یک پزشک متخصص درمان شود.
مراقبت از خود
استراحت کردن
استراحت کردن پس از یک ورزش یا یک حرکت دردناک، در مراحل اولیه آسیب ضرورت دارد. در بسیاری از موارد، ضرب المثل «نابرده رنج؛ گنج میسر نمی شود» صادق نیست. قاعده اصلی این است: «برای 2 تا 3 روز اول، هیچ کاری انجام ندهید که باعث ایجاد مجدد درد شود» و پس از آن، باید درد را از بین ببرید وگرنه مشکلات دیگری ایجاد می شود.
یخ درمانی یا گرما درمانی
معمولاً پزشکان به بیماران توصیه می کنند در 48 ساعت اول پس از آسیب، از گرما (و ماساژ گرم) استفاده نکنند. گرما باعث افزایش خونریزی می شود و اگر خیلی زود مورد استفاده قرار گیرد، می تواند مضر باشد. در آسیب های تصادفی مانند رگ به رگ شدن رباط، پارگی عضلات یا کبودی، یخ می تواند در کاهش درد و تورم به شما کمک کند.
هنگامی که مدتی از آسیب دیدگی گذشت، می توانید از پک های حرارتی استفاده کنید. پزشکان توصیه می کنند برای افزایش جریان خون و سرعت بخشیدن به فرآیند بهبودی، چند بار در روز و هر بار به مدت 20 دقیقه از گرما استفاده کنید. گرما همچنین به ماهیچه های شما کمک می کند تا شل شده و درد شما را کاهش دهند.
بانداژ فشاری
روز اول پس از آسیب دیدگی، استفاده از یک بانداژ فشاری به کنترل تورم و خونریزی کمک می کند. در بیشتر موارد بانداژ در هنگام ایجاد بافت اسکار جدید، به پشتیبانی از ناحیه آسیب دیده نیز کمک می کند. بانداژ فشاری به کاهش درد شما کمک می کند. در برخی آسیب ها لازم است از پشتیبانی سفت تر و محکم تری مانند بریس یا آتل استفاده کرد.
بالا بردن
جاذبه باعث می شود تورم در پایین ترین نقطه قرار بگیرد. بالا گرفتن ناحیه آسیب دیده در چند روز اول، خصوصاً در موارد آسیب دیدگی مچ پا یا دست بسیار مفید است. به این فکر کنید که آسیب دیدگی شما در کجا قرار دارد و قلب شما در کدام نقطه قرار گرفته است. سعی کنید ناحیه آسیب دیده را بالاتر از قلب خود قرار دهید.
دارو
ممکن است پزشک، داروهای مسکن یا ضد التهاب را به شما توصیه کند. بهتر است از مشاوره پزشک متخصص بهره ببرید؛ زیرا ممکن است برخی داروها باعث ایجاد تداخل در سایر مشکلات سلامتی به ویژه بیماری آسم شوند.
داروهایی که برای کاهش درد وجود دارند، ممکن است به سادگی بدون نسخه پزشک در دسترس باشند؛ یا می توانند شامل داروهایی باشند که باید توسط پزشک متخصص تجویز شود. داروها همچنین ممکن است شامل داروهای شل کننده عضلات یا داروهای ضد نوروپاتی (درد عصب) باشند. گاهی اوقات نیز از کرم های مسکن ترکیبی برای تسکین درد استفاده می شود.
فیزیوتراپی
محققان دریافته اند که مداخله با درمان فیزیوتراپی طی چند روز، فواید بسیاری خواهد داشت. این مزایا شامل موارد زیر می باشند:
- تسکین سریعتر درد از طریق تکنیک های حرکت مفاصل، ماساژ و الکتروتراپی
- بهبود بافت اسکار شما با استفاده از تکنیک هایی برای هدایت جهتی که بافت تشکیل می شود
- بازگشت سریع تر شما به ورزش و کار از طریق افزایش سرعت بهبودی
- شل کردن یا تقویت ناحیه آسیب دیده با ورزش های تجویز شده به صورت فردی
- بهبود عملکرد شما در هنگام بازگشت به ورزش- فیزیوتراپیست ها اشکالات بیومکانیکی که ممکن است در تکنیک های شما تأثیر بگذارند یا شما را مستعد آسیب دیدگی کنند را شناسایی کرده و به شما کمک می کنند تا آنها را اصلاح کنید.
تزریق
از روش های تزریق می توان برای هدف قرار دادن، تشخیص و مدیریت درد مزمن ناشی از عضله، مفصل و درد عصب استفاده کرد. درمان با تزریق، شامل درمان های مداخله ای مانند تزریق بلوک عصبی (عصب شاخه میانی، ریشه های عصبی کمر، اعصاب کلونال، اعصاب گلوتئال، عصب سیاتیک، شبکه عصبی کمر) اپلیکیشن فرکانس رادیویی (RFA)، پالس فرکانس رادیویی (PRF)، تزریق استروئید اپیدورال و تزریق استروئید به ریشه عصبی برای اعصابی است که قبلاً مسدود شده اند. بلوک عصب سمپاتیک را نیز می توان در شبکه سمپاتیک کمر انجام داد.
برخی از این درمان ها می توانند روی ساختارهای مختلفی که ممکن است باعث ایجاد درد شده یا باعث بدتر شدن آن شوند، متمرکز شوند؛ ساختارهایی مانند مفاصل فاست، ریشه عصب نخاعی و سایر اعصاب مجاور نخاع. در برخی نواحی اطراف این منطقه نیز می توان از تزریق پلاسمای غنی با پلاکت استفاده کرد. برای انواع خاصی از درد عضلانی یا عصبی. می توان تزریق بوتاکس را در نظر گرفت. جهت بهبود درد عضلانی می توان بوتاکس را به عضله تزریق کرد و برای درد عصبی نیز معمولاً زیر پوست نواحی دردناک تزریق می شود و می تواند در کاهش درد مفید باشد و نتیجه آن ممکن است چندین ماه باقی بماند.
تحریک عصبی
تحریک عصب که به آن نورومدولاسیون یا تحریک نخاع نیز گفته می شود، یک روش پیشرفته برای کاهش درد است که می تواند برای پا درد شدید بسیار خوب عمل کند. برخی از اشکال تحریک ریسمان نخاعی شامل تحریک با فرکانس بالا (HF10)، تحریک تونیک، تحریک چند موجی، تحریک Burst DR و حتی تحریک گانگلیون ریشه دُرسال (DRG) هستند. تحریک نخاع، یک روش درمان معمول برای پادرد ناشی از درد عصب است که به سایر اشکال درمانی پاسخ نمی دهد.
عمل جراحی
ممکن است در مواردی که درمان های غیرجراحی بی اثر هستند و یک یا چندین عامل زیر وجود دارد، عمل جراحی توصیه شود:
- عفونت شدید، وجود سرطان یا تومور
- نواقص عصبی پیشرونده مانند ضعف پا و یا بی حسی
- کاهش یافتن یا از دست رفتن کامل عملکرد روده و یا مثانه
برای به دست آوردن نتایج موفقیت آمیز از یک عمل جراحی، علاوه بر عوامل دیگر، لازم است بیمار دارای مشکلات ساختاری باشد که بدانیم به عمل جراحی پاسخ می دهد.
پیاده روی و قدم زدن بدون شک یکی از بهترین تمرینات است که هر کسی می تواند انجام دهد. مطالعات نشان داده اند که سلامت قلب را بهبود می بخشد، باعث کاهش استرس، کاهش وزن می شود.همچنین یک تمرین خوب برای جوانان و افراد چاق است که فشار زیادی هم بر روی بدن وارد نمی کند.
به گزارش امور بین الملل فدراسیون پزشکی ورزشی به نقل ازLIVESTRONG ، با این حال پیاده روی همیشه هم نمی تواند یک تمرین بدون درد و آسیب باشد , و این به نوبه خود تعجب آور است و اکثر افراد هم به این آسیب ها توجه نمی کنند ونمی دانند که این درد ها می تواند نشانه مشکلات جدی باشند.
درد شصت پا
درد در قسمت انگشت بزرگ پا می تواند به این معنی باشد که شما پینه پا دارید.پینه ها معمولا به علت عدم تعادل استخوان در انگشت کوچک یا بزرگ است که باعث درد و تورم می شود.اگر کفش های تنگ یا تخت و یا با قوس کم بپوشید باعث می شود که پینه ها بیشتر شوند
درمان: اگر کفش های راحت تر بپوشید پینه ها بهبود می یابند هر روز بر روی انگشت آسیب دیده به مدت بیست دقیقه یخ بگذارید توجه داشته باشید که در موارد جدی ممکن است نیاز به درمان فیزیوتراپی یا جراحی داشته باشند.
درد پاشنه
هر زمان که می خواهیم گام برداریم و راه برویم پاشنه پا اولین قسمت از بدن است که با زمین تماس و برخورد دارد و درد این قسمت باعث می شود راه رفتن غیر ممکن شود. درد ناشی از پاشنه پا تا جلوی پا در حین پیاده روی، نشانه ای از فاشیای پلانتار است این عارضه بر اثر التهاب بافت محکمی که پاشنه پا را به پنجه متصل می کند، ایجاد می شود. توجه داشته باشید که نادیده گرفتن درد پاشنه می تواند منجر به جراحات دچار مصدومیت شود چرا که دیگر نمی توانید پیاده روی کنید.
درد ماهیچه های ساق پا
اکثر مواقع از درد عضلات پشت ساق پا به علت سفت شدن عضله رنج می بریم. کشش عضله های این قسمت به طور مرتب این نوع درد را می تواند کاهش دهد. با این حال ، درد عضلات ساق پا نیز می تواند نشانه ای از بیماری سرخرگ خارجی باشد. وضعیتی که توسط محدود شدن شریان های محیطی مشخص می شود، عمدتا بر عضلات پا تاثیر می گذارد.
توجه داشته باشید که درد هنگام راه رفتن شدیدتر می شود و هنگام استراحت می رود.این درد می تواند در قسمت پا ، ران ها و ناحیه لگن هم بروز کند. بیماری های عروقی ناشی از آترواسکلروز آئورت شکمی، آرتریت ایلایک و پایین اندام که منجر به تنگی یا انسداد رگ می شود.
درد پایین کمر
اگر در حین راه رفتن درد کمر را تجربه کنید، احتمالا شما مشکلات موضعی دارید. وضعیت نامناسب فشار بر ستون فقراتتان را افزایش می دهد که باعث کمر درد می شود. درد ممکن است در اثر پاره شدن عضلات پشتی باشد که در این صورت باید ورزش را متوقف کرد.
درد ساق پا
درد ساق پا می تواند به این معنی باشد که فشارهای زیادی بر روی ساق پایتان وجود دارد.به خصوص زمانی که پیاده روی طولانی بدون گرم کردن و تمرین آماده سازی قبلی باشد.در این موارد با استراحت دو هفته ای یا کمتر راه رفتن می توانید درد را مدیریت کرده و از بین ببرید البته اگر این دردها بعد از دو هفته از بین نرود باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
درد زانو
آیا زانو شما هر بار که قدم بر می دارید لرزش دارد؟ ممکن است نشانه ای از تاندونیت باشد که التهاب تاندون در زانوی شماست.
درد لگن
اغلب اوقات، دشوار است که علت واقعی درد کمر را دقیقا مشخص کنید، زیرا علل بالقوه بسیاری وجود دارد. اما اگر یک پا بلند بردارید یا بیش از حد پیاده روی کرده اید می توانید به این معنی است که شما بورسیت دارید.( بورسیت تروکانتر از علل شایع درد لگن است. بورسیت تروکانتر به معنی التهاب بورس روی تروکانتر بزرگ بوده و میتواند موجب احساس درد در قسمت خارجی لگن شود. بورس ها کیسه هایی با دیواره بسیار نازک هستند. در بدن انسان این کیسه ها در بین بافت هایی قرار می گیرند که روی یکدیگر حرکت کرده و می لغزند.)
راه حل: پیاده روی خود را کاهش دهید و تمریناتی مانند دوچرخه سواری و شنا کردن، را انجام دهید تا زمانی که درد از بین برود.
نام پزشکی پرش عضلات، فاسیکولاسیون است و در حالی که می توان آن را به عنوان نشانه اولیه بیماری اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS )مشاهده کرد، اما توسط بسیاری از افراد دیگر به دلایل مختلف مانند کمبود مواد مغذیی و آب بدن، عدم خواب کافی ،مصرف بیش از حد کافئین، استرس ویا بعد از ورزش تجربه می شود و اغلب علت آن هیچ چیز جدی نیست. اگر پرش عضله برای مدت طولانی تری ادامه یابد، ممکن است به یک مشکل اساسی سلامتی و بسیاری از اختلالات دستگاه عصبی اشاره داشته باشد و لازم است تعدادی آزمایش انجام شود و سایر علائم از جمله تضعیف تدریجی و اسپاسم عضلات در نظر گرفته شود. در ادامه ی مطلب علت و درمان پرش عضلات توضیح داده شده است. در صورت داشتن هر گونه سوال و یا تردید از پزشک مربوطه سوال کنید.
اکثر اسپاسم های عضلانی ناشی از پرش عضلات ، طولانی و یا باعث درد شدید شوند، بهتر است از یک متخصص پزشکی در این زمینه کمک بگیرید. متخصصین و فیزیوتراپیست های حرفه ای ما در کلینیک تخصصی امید، روش های درمان مناسب را با توجه به شرایط خاص، وضعیت فیزیکی، سن و میزان شدت پرش عضلات در نظر می گیرند. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره ی درمان بیماری فاسیکولاسیون و یا رزرو نوبتدر کلینیک تخصصی امید با شماره تلفن 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
علت پرش عضلانی چیست؟
دلایل متعددی برای پرش عضله وجود دارد که برخی از آنها به شرح زیر می باشند:
تغذیه نامناسب و فقدان الکترولیت ها
الکترولیت ها از قبیل کلسیم، پتاسیم و منیزیم نقش مهمی را در حفظ عملکرد صحیح عضله ایفا می کنند.
- کلسیم در انقباض عضله نقش دارد و همانند منیزیم به ارسال سیگنال ها کمک می کند این دو ماده مغذی ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و از گرفتگی عضلات پیشگیری می کند. مصرف مواد غذایی گیاهی اغلب می تواند این دو ماده مغذی را در اختیار بدن قرار دهد.
- پتاسیم یک نوع الکترولیت دیگر است که نقش مهمی را در ارسال پیام های عصبی و انقباضات عضله ایفا می کند و کمبود این ماده مغذی می تواند باعث اختلال در عملکرد عضله شود.
- در نهایت ویتامین دی در حفظ سلامت استخوان ها و عضلات نقش حیاتی را ایفا می کند. ویتامین دی به فرایند جذب کلسیم کمک می کند و پزشکان عقیده دارند که در انتقال پیام های عصبی تاثیر به سزایی ایفا می کند.
- در صورتی که در رژیم غذایی ما این مواد معدنی به مقدار کافی وجود نداشته باشد دچار پرش عضلات خواهیم شد. نکته مهمی که باید بدانید این است که مصرف برخی داروهای خاص از قبیل داروهایی که برای کنترل فشار خون تجویز می شوند می توانند بر روی تعادل الکترولیت های بدن تاثیر بگذارند.
کم آبی بدن
مایعات حیاتی بدن از طریق عرق کردن، ادرار کردن استفراغ کردن و سایر روش ها از بدن دفع می شوند و این امر منجر به کم آبی بدن خواهد شد. کم آبی بدن می تواند بر روی عملکرد کل بدن تاثیر بگذارد و حتی در فعالیت سلولی نیز اختلال ایجاد کند. هنگامی که بدن شما دچار کم آبی می شود و گردش خون درون عضلات فعال بدن به طرز قابل توجهی کاهش پیدا می کند. این امر بر توانایی عضلات برای انجام فعالیت های طبیعی خود از قبیل انقباض و منبسط شدن تأثیر می گذارد و باعث می شود عضله فعالیت خود را به طور صحیح انجام ندهد. الکترولیت های مهم بدن از قبیل پتاسیم و کلسیم از طریق مایعات دفع می شوند و همان گونه که می دانید این مواد معدنی برای حفظ عملکرد صحیح عضلات بدن کاملا حیاتی هستند. پرش عضلات در اطراف چشم به علت کم آبی بدن کاملاً شایع است اگرچه فاکتورهای دیگری نیز در بروز این وضعیت نقش دارند از قبیل نگاه کردن به صفحه کامپیوتر مدت طولانی یا قرار گرفتن در معرض عوامل آلرژی زا از قبیل گرد و خاک.
ورزش کردن
پرش عضلات پس از ورزش کردن به ویژه در مواردی که شما به انجام فعالیت های ورزشی سنگین می پردازید و عضلات بدن تان خسته شده اند و بیش از حد از آنها کار کشیده اید طبیعی است. در هنگام ورزش کردن مقدار زیادی از مواد مغذی و الکترولیت های بدن از طریق عرق کردن دفع می شوند و همان گونه که می دانید از دست دادن منیزیم و کلسیم می تواند باعث پرش عضلات شود. پرش عضلات اغلب در عضلات ساق پا، ران و عضله دو سر بازو بیشتر رخ می دهد زیرا در هنگام ورزش کردن این عضلات تحت فشار بسیار زیادی قرار می گیرند. اسید لاکتیک که در هنگام ورزش کردن تولید می شود می تواند منجر به پرش عضلات شود.
در این زمان بدن از ذخایر اکسیژن خود استفاده می کند تا قند را به انرژی تبدیل کند و در صورتی که اکسیژن کافی در این فرآیند در اختیار بدن قرار نگیرد لاکتات تولید می شود و می تواند بدون نیاز به اکسیژن به انرژی تبدیل گردد. اسید لاکتیککی که تولید شده است نمی تواند به سرعت مورد استفاده قرار بگیرد و این امر می تواند باعث به وجود آمدن علائم و نشانه های متعددی از قبیل درد و گرفتگی عضله یا ضعف و حالت تهوع شود.
کافئین
بدن ما یک سیستم بسیار هوشمند است که می تواند در هنگام مصرف بیش از حد کافئین هشدار بدهد که یکی از این علائم پرش عضله می باشد. مصرف بیش از حد کافئین می تواند باعث ایجاد انقباضات غیر ارادی و خفیف در رشته های فیبروزی عضلات سراسر بدن شود. کافئین همچنین به عنوان یک ادرار آور خفیف استفاده می کند و در صورتی که شما مقدار زیادی کافئین مصرف کنید احتمال کم آب شدن بدن تان افزایش خواهد یافت و طبق نکاتی که در قسمت بالا اشاره کردیم کم ابی بدن می تواند باعث پرش عضلات شود.
خواب ناکافی
در برخی موارد پرش عضلات می تواند به علت خسته بودن بدن و خواب ناکافی به ویژه پس از ورزش کردن به وجود بیاید. مغز از سیگنال های شیمیایی که انتقال دهنده های عصبی نامیده می شوند برای برقراری ارتباط با بدن استفاده می کند اما هنگامی که شما به اندازه کافی نخوابیده باشید قابلیت مغز برای ارسال این سیگنال ها کاهش پیدا می کند و در نتیجه این وضعیت منجر به ارسال تعداد بسیار زیادی سیگنال به رشته های عصبی و پرش آنها خواهد شد. تشکیل این انتقال دهنده های عصبی درون مغز می تواند باعث پرش عضلات شود.
استرس
استرس یکی دیگر از علل احتمالی پرش عضلات محسوب می شود و زمانی که سیستم استرس فعال می گردد بدن خود را برای مقابله با این خطر آماده خواهد کرد. سیستم عصبی در هنگام واکنش به خطر ایجاد شده به صورت اصولی و قاعده مند عمل نمی کند. از آن جایی که پیام های عصبی وظیفه کنترل عضله را برعهده دارند هیچ گونه تعجبی نیست که استرس باعث پرش عضله می شود.
مصرف برخی داروها
در برخی موارد مصرف برخی داروها از قبیل داروهای ضد افسردگی و داروهایی که برای کنترل فشار خون تجویز می شوند می توانند باعث پرش عضلات شوند. داروهای ضد افسردگی دارای تاثیرات تحریک کنندگی هستند و باعث انقباضات غیر ارادی رشته های عضلانی می شوند و از سوی دیگر داروهای کنترل فشار خون بر روی تعادل الکترولیت های بدن تاثیر می گذارند. اگر شما تصور می کنید که داروهای مصرفی تان بر علائم و نشانه های پرش عضلات تاثیر دارند بهتر است به پزشک مراجعه کنید و از قطع کردن یا تغییر خودسرانه داروی خود اجتناب نمایید.
سیگار کشیدن
نیکوتین موجود در سیگار می تواند باعث پرش عضلات شود زیرا نیکوتین یک نوع محرک محسوب می گردد. اگر شما قصد دارید از سیگار کشیدن خود را ترک کنید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا در این زمینه شما را راهنمایی کند.
سایر علل پرش عضلات
پرش عضلات معمولاً یک اختلال بدون خطر است اما می تواند به دلایل متعددی به وجود بیاید. پرش عضله اغلب به علامت یک اختلال جدی است و گاهی اوقات به علت مشکلات مرتبط با کلیه و اعصاب ایجاد می گردد. برخی از دلایل شایع پرش عضلات به شرح زیر می باشند:
- بیماری ام اس اختلالی است که بر مغز و طناب نخاعی تاثیر می گذارد و در نتیجه منجر به بروز علائم و نشانه های متعددی خواهد شد. ام اس بر روی تعادل، حس، حرکت و بینایی افراد تاثیر می گذارد.
- دیستروفی عضلانی شامل یک مجموعه از اختلالاتی است که با گذر زمان باعث ضعیف شدن عضله می شوند.
- سندروم آیزاک یک اختلال نادر است که می تواند باعث پرش عضلات، سفتی و گرفتگی عضله شود.
- گیر افتادگی عصب نخاعی به وضعیتی گفته می شود که بافت های نرم اطراف عصب فشار بسیار زیادی را به آن وارد کنند. این اختلال معمولاً در ناحیه کمر پا دست و سایر نقاط بدن ایجاد می گردد و منجر به بروز درد، سوزن سوزن شدن، ضعف و بی حسی خواهد شد.
- اسکلروزیس آمیوتروفیک جانبی به یک گروه از بیماری های نورولوژیکی گفته می شود که نادر هستند و معمولاً سلول های عصبی را هدف قرار می دهند.
- لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که منجر به بروز علائم و نشانه های متعددی در نقاط مختلف بدن از قبیل مفاصل، مغز، کلیه و پوست می شود. این اختلال زمانی ایجاد می شود که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت ها و اعضای خود حمل می کند.
- سندرم پرش عضلانی خوش خیم یک اختلال نورولوژیکی است که باعث پرش عضلات در نقاط مختلف بدن از قبیل چشم، دست، انگشتان دست و پا و ساق پا می شود.
- دیستونی یک اختلال نورولوژیکی حرکتی است که باعث اسپاسم دردناک عضلانی در هنگام عملکرد نامناسب سیگنال های مغز خواهد شد.
- بیماری نورون حرکتی به یک مجموعه از بیماری های گفته می شود که بر طناب نخاعی و اعصاب مغز تاثیر می گذارند. در این بیماری فرایند ارسال پیام از مغز به عضله قطع می شود و این امر می تواند باعث به وجود آمدن علائم نشانه های متعددی از قبیل سفتی عضله و ضعیف شدن آن شود.
پیشگیری و درمان پرش عضلات
مناسب ترین شیوه های درمان برای پرش عضلات شامل موارد زیرمی باشد:
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل حاوی مقدار زیادی مواد غذایی سرشار از کلسیم، پتاسیم و منیزیم است که می تواند از پرش عضلات جلوگیری کند. سیب زمینی شیرین، محصولات لبنی و توفو از منابع غذایی سرشار از کلسیم محسوب می شوند. ماهی سالمون و بروکلی دو مورد از منابع غذایی حاوی پتاسیم هستند و منیزیم در مواد خوراکی از قبیل موز و اسفناج یافت می شود. سعی کنید تا حد امکان از مواد غذایی فرآوری شده از قبیل بیسکوییت و مربا خودداری کنید زیرا مقدار بسیار کمی مواد غذایی مفید دارند.
- به منظور بهبود عملکرد عضله باید مقدار کافی آب مصرف کنید به ویژه هنگامی که ورزش می کنید و در این هنگام مایعات زیادی را از دست می دهید. شما باید روزانه 8 یا 9 لیوان آب ساده مصرف کنید تا دچار کم آبی بدن نشویم و به خاطر داشته باشید که در هوای گرم یاد هنگام ورزش کردن به آب بیشتری نیاز دارید.
- مقدار کافئین مصرفی خود را کاهش دهید زیرا کافئین باعث پرش عضلات می شود. شما می توانید از نوشیدنی های غیر کافئینی مانند چای گیاهی استفاده کنید.
- حداقل در طول روز 8 ساعت بخوابید تا از پرش عضلات جلوگیری شود زیرا خواب کافی به بهبود عملکرد بدن کمک خواهد کرد. خواب کافی و به موقع از به وجود آمدن اختلال در الگوی خواب جلوگیری خواهد کرد.
- به کنترل استرس خود بپردازید زیرا استرس در فرایند ارسال پیام عصبی اختلال ایجاد می کند. ورزش کردن، مدیتیشن یا استفاده از روش های تنفس از جمله اقدامات بسیار موثر برای کنترل استرس محسوب می شوند.
- در صورتی که شما در هنگام ورزش کردن دچار پرش عضله می شوید به احتمال زیاد عضلات شما بسیار خسته می شوند. در این حالت باید سعی کنید به جای تمرینات ورزشی سنگین و انجام حرکات ورزشی سبک بپردازید یا حداقل زمان ورزش کردن خود را در طول هفته کاهش دهید.
- پس از یک بازه زمانی که ورزش می کنید باید مقداری استراحت کنید و بدن خود را سرد نمایید سپس برای شروع مجدد به گرم کردن بدن خود بپردازید. این کار به کنترل پرش عضلات کمک خواهد کرد.
- فیزیوتراپی می تواند از طریق روش های مختلف درمانی، به اسپاسم عضلات، تنش در عضله و ارائه راهکارهای تسکین درد ناشی از پرش عضلانی کمک کند. از تکنیک های مفید برای درمان پرش عضلات در فیزیوتراپی، آموزش حرکات کششی ملایم ، گرما و و سرما درمانی، تحریک الکتریکی و تزریق نقاط ماشه ای میباشد. ماساژ تراپی نیز برای درمان گره های عضلانی یا نقاط تحریک کننده نیز مورد استفاده قرار گیرد.