ضعف پا کمبود کدام ویتامین است

علت غش رفتن دست و پا

برای دیافت برنامه غذای ویژه خواب رفتگی دست و پا و تعادل بدن و کاهش وزن اینجا کلیک کنید

خواب رفتن، گزگز و مورمور شدن دست و پا را همه مان تجربه کرده ایم، اما همین حس خواب رفتن و مورمور شدن اگر طولانی و مکرر شود، می تواند نشانه وجود برخی مشکلات در بدن ما باشد.

سندروم ضعف پاها باعث ایجاد احساس  ناراحتی و گزگز پا در ساق پا ها میشود.به همین دلیل برای آرام شدن پاها شما مجبور به تکان دادن پاهایتان هستید. ضعف رفتن ساق پا زمان استراحت ودرپایان روز اتفاق می افتد.اگر علائم این عارضه خفیف باشد درمان پا درد نیاز نیست اگر این شرایط باعث ایجاد ناراحتی درفرد شوند بوسیله مصرف دارو می توانید علائم را کاهش دهید و علت ضعف رفتن ساق پا را رفع میکند .

میزان علائم ضعف پا متفاوت است این علائم شامل ضعف های خفیف درساق پا دربعضی ازروزها هنگا م عصر ودرد های شدید که درهرروز عصروشب یا درطول روز رخ میدهد وباعث برهم زدن خوا ب شما میشود.خیلی ازافراد زمانیکه دچارضعف های شدید شدند پای خود را به جایی میکوبند. درصورتیکه فرد ی دچار دردهای خفیف وشدید شود ممکن است باعث ایجاد نگرانی وافسردگی در اوشود.
خونرساني ناكافي به بدن
به خواب رفتن يا سوزن سوزن شدن دست و پا علامتي از يك اختلال است كه نبايد به سادگي از آن گذشت. گردش خون نا كافي ساده ترين علتي است كه به اين عارضه نسبت داده مي شود.
با توجه به اين كه اكسيژن لازم سلول هاي مختلف بدن از طريق گردش خون تامين مي شود، ثابت ماندن، بي تحركي و يا تحت فشار قرار گرفتن اعضاي بدن از جمله دست و پا مانع اكسيژن رساني كافي به سلول ها شده و آنها را بي حس مي كند.
ايستادن يا نشستن به مدت طولاني يكي از شايعترين علت هاي به خواب رفتن اندام ها بخصوص پاها است. در اين موارد با تغيير حالت وخارج كردن عضو به خواب رفته از حالت فشرده بايد خون بيشتري به عضو رسانيده شود.
قدم زدن در محيط كار و پرهيز از ايستادن يا نشستن به مدت طولاني از بروز چنين عارضه اي پيشگيري مي كند.
بي خطر ترين علت به خواب رفتن دست يا پا بي تحركي است ولي با تغيير حالت بايد برطرف شود، در صورتي كه پس از برگشتن به حالت عادي اين عارضه بهبود پيدا نكرد، بايد به پزشك مراجعه شود.

كمبود هاي تغذيه اي
كمبود برخي ويتامين ها و املاح، مصرف بعضي از دارو ها، كاهش گردش خون به دنبال گرفتگي عروق خوني، ديابت، ميگرن، بيماري مولتي پل اسكلروز، ضربه، حمله قلبي، اختلالات غده تيروئيد، تبخال، تحت فشار قرار گرفتن نخاع، راديو تراپي، سندرم تونل كارپ، مصرف توتون و تنباكو و آسيب به مهره هاي گردن يا كمر از مهم ترين علل به خواب رفتن دست و پا به شمار مي روند.
تيامين يا ويتامين ب1 از ريزمغذي هايي است كه در گردش خون بدن نقش مهمي دارد.
كمبود اين ويتامين در بدن باعث سردي دست و پا و تضعيف گردش خون شده و عملكرد سيستم قلبي – عروقي و عصبي را بر هم مي زند.نياز روزانه بدن انسان به ويتامين ب1، 4/1 ميلي گرم است كه كمبود آن علاوه بر عوارض فوق، خستگي، ضعف، كاهش اشتها و به خواب رفتن دست و پا را به دنبال دارد.
دانه هاي خوراكي و غلات غني از ويتامين ب1 است كه بايد در رژيم غذاي گنجانده شود. نوشيدن روزانه بيش از سه فنجان قهوه باعث دفع ويتامين ب1 مي شود و با كاهش سطح اين ريز مغذي گردش خون كندتر و به خواب رفتن اندام ها آغاز مي شود.

كمبود ويتامين ب2
ريبوفلاوين يا ويتامين ب2 از ريز مغذي هايي است كه در عملكرد سيستم عصبي انسان نقش مهمي ايفا مي كند.
كمبود ويتامين ب2 باعث التهاب اعصاب مي شود و علائمي شبيه به بيماري مولتي پل اسكلروز به وجود مي آورد.
در ام.اس يا مولتي پل اسكلروز كه ناشي از التهاب سيستم عصبي است، پروتئين ميلين سلول هاي مغزي كه اطراف رشته هاي عصبي را گرفته است تخريب مي شود و فرد را دچار علائمي مانند ضعف عضلاني، لرزش دست يا پا، اختلال ذهني و حسي، به خواب رفتن يا سوزن سوزن شدن آن مي كند. علي رغم آن كه علت دقيق اين بيماري هنوز مشخص نشده است، مكمل غذايي و ماساژ درماني در درمان ام.اس مفيد واقع شده است.
گوشت قرمز و سفيد، غلات، حبوبات بخصوص عدس، قارچ، ماهي و دانه آفتابگردان مواد غذايي غني از ويتامين ب2 است كه بدن انسان روزانه به 4/2 ميلي گرم از آن احتياج دارد.

نقش ويتامين ب5

برای دیافت برنامه غذای ویژه خواب رفتگی دست و پا و تعادل بدن و کاهش وزن اینجا کلیک کنید

سلامت پوست، عضلات و اعصاب بدن انسان ارتباط مستقيم با سطح ويتامين ب5 در گردش خون دارد.
اين ويتامين براي رشد مو ها لازم است و سوخت و ساز بدن را كنترل مي كند.
آزادسازي انرژي از كربوهيدرات ها، چربي ها، پروتئين و ترشح برخي هورمون ها مانند كورتيزول از مهمترين اعمال ويتامين ب5 در بدن است.
تحقيقات نشان داده است كمبود ويتامين ب5 در بدن باعث سردي انتهاي دست و پا، سوزن سوزن شدن آن و ضعف عضلاني مي شود.گز گز دست و پا، مشكلات قلبي، افسردگي و از همه مهمتر گرفتگي عضلاني از ديگر علل كمبود ويتامين ب5 در بدن است.
گوشت، سبزيجات، غلات، شير، لبنيات و حبوبات از جمله عدس از منابع غني ويتامين ب5 است كه نياز روزانه بدن يعني 5 تا 10 ميلي گرم بايد از طريق آن تامين شود.
علاوه بر ويتامين هاي گروه ب، كلسيم، پتاسيم و سديم ريز مغذي هايي هستند كه كمبود آنها باعث به خواب رفتن و سوزن سوزن شدن دست و پا مي شود. بر اين اساس مصرف لبنيات، ميوه و سبزي بخصوص در سالمنداني كه دچار گرفتگي عروق شده اند اهميت زيادي دارد.

سندروم تونل كارپال
آسيب به اعصاب، التهاب آن و يا تحت فشار قرار گرفتن عروق و اعصاب بين مهره ها يكي از عواملي است كه باعث خواب رفتگي اعضاي بدن بخصوص دست و پا مي شود.
در حال حاضر يكي از شايعترين علل به خواب رفتن يا بي حس شدن انگشتان دست، سندرم تونل كارپال است. اعصاب اصلي دست از ميان حلقه اي كه بين استخوان هاي مچ دست وجود دارد مي گذرد.
در صورتي كه رباط هاي موجود در حلقه دست به هر علتي از جمله كشش يا فعاليت بيش از اندازه ملتهب شده باشد و حلقه بين استخوان هاي دست تنگ شده و عصب بين آن بشدت تحت فشار قرار مي گيرد. در اين حالت، دست دچار درد و ضعف مي شود.
افراد مبتلابه سندرم تونل كارپال معمولاً هنگام نوشتن، تايپ و يا بلند كردن اشيا دچار مشكل مي شوند. استراحت، ثابت نگه داشتن دست، داروهاي ضد التهاب، استراحت دادن به دست هنگام كار، فيزيوتراپي و در نهايت جراحي روش هاي درماني است كه براي كاهش علائم اين عارضه توصيه مي شود.

آسيب هاي ستون فقرات
آسيب در ناحيه مهره هاي گردن و تحت فشار قرار گرفتن اعصاب آن از ديگر اختلالاتي است كه باعث به خواب رفتن يا سوزن سوزن شدن بازوها يا دست ها مي شود.اين در حالي است كه تحت فشار قرار گرفتن اعصاب كمر بر اثر ديسك، سوزن سوزن شدن يا گزگز شدن پاها را به دنبال دارد.
سياتيك عصب اصلي پا است كه به صورت چهار رشته از ميان مهره هاي بخش انتهايي ستون مهره ها خارج مي شود. هر گونه جابه جايي ديسك باعث برآمدگي عصب و تحت فشار قرار گرفتن آن مي شود كه در نهايت درد و احساس خواب رفتگي پا و انگشتان آن را به وجود مي آورد.
با توجه به اين كه اولين گام در رابطه با به خواب رفتن اندام، درمان عوامل به وجود آورنده آن است، پيگيري و درمان بيماري هاي زمينه اي فيزيوتراپي و ورزش در اولويت قرار دارد.

مسمومیت ویتامینی
اگرچه گروه ویتامین های B بی ضرر هستند، اما استفاده بیش از اندازه ویتامین B6 می تواند مسمومیت ایجاد کند که این مسمومیت خود را به صورت بی حسی دست و پا نشان می دهد.برای جلوگیری از خواب رفتن دست هنگام خواب، آن را زیر بالش یا سرتان قرار ندهید.

بیماری گیلن  باره
بیماری گیلن  باره نیز با علائم خواب رفتن دست و پا، کرختی و بی حسی آغاز می شود که ممکن است این علائم با معاینه پزشک در بیمار تشخیص داده نشود. اما در هر صورت خود بیمار از حالت های اختلال حسی در اندام های خود آگاه است.

عمل جراحی دست
این حالت باعث تحریک یا آسیب عصب می شود.

برای دیافت برنامه غذای ویژه خواب رفتگی دست و پا و تعادل بدن و کاهش وزن اینجا کلیک کنید

– دیابت
خواب رفتن دست و پا حتی هنگام بیداری ممکن است نشانه دیابت باشد.مهم ترین و شایع ترین بیماری مربوط به اعصاب محیطی، دیابت است که در تغذیه اعصاب اختلال ایجاد می کند و از آنجا که هر چه طول اعصاب بیشتر باشد تغذیه آن ها بیشتر با مشکل مواجه می شود، اعصاب پاها آسیب پذیرترند و خواب رفتگی پاها در دیابت بیشتر مشاهده می شود. علاوه بر خواب رفتن دست و پا، در بیماران دیابتی، انواع اختلالات حسی از جمله کرختی، بی حسی، سوزن سوزن شدن و گزگز کردن دست و پا نیز مشاهده می شود.

آرتریت
بیماری آرتریت باعث التهاب و درد مفاصل بدن می شود. این بیماری باعث تحریک و آسیب اعصاب در ناحیه مفاصل نیز می شود.

گردش خون ضعیف
شایع ترین علت خواب رفتن دست ها و پاها در خواب، کاهش جریان خون در دست ها و پاها است که با تغییر دادن حالت خواب می توانید آن را رفع کنید.

خواب رفتن بدنبال فشار به ریشه اعصاب محیطی

 اعصاب محیطی بعد از عبور از اندام برای ورود به نخاع از درون سوراخ بین مهره ای و از مجاورت دیسک بین مهره ای عبور میکند. فتق دیسک بین مهره ای که نوعی جابجایی این دیسک است میتواند به ریشه عصبی مجاورش فشار آورده و موجب خواب رفتگی عصب مربوطه شود. فتق دیسک های گردنی موجب خواب رفتن دست ها و فتق دیسک های کمری موجب خواب رفتن پاها میشوند. بطور مثال هرنی یا فتق دیسک بین مهره ای پنجم و ششم گردنی موجب خواب رفتگی اطراف شست دست و فتق دیسک بین مهره های چهارم و پنجم کمری موجب خواب رفتگی قسمت داخلی ساق و شست پا میشود.

این بیماران معمولا همراه با بیحسی دست یا پا دچار درد گردن و یا کمر و انتشار درد به دست یا پا هم هستند. بسیاری از بیماران مبتلا به فتق دیسک بین مهره ای با انجام نرمش هایی برای تقویت عضلات گردن و کمر بهبود میابند ولی بعضی از آنها نیاز به عمل جراحی پیدا میکنند.

ديگر عوامل موثر
متخصصان به خواب رفتن يا بي حس شدن دست و پا را علايم هشداردهنده اي از برخي بيماري ها مي دانند.
اختلال اعصاب محيطي، پاركينسون، ميگرن، افسردگي، آلزايمر و انواع ناهنجاري هاي خواب از مهمترين اين عوارض به شمار مي رود.
ديابت از بيماري هاي شايعي است كه با افزايش ميزان قندخون موجب وارد شدن آسيب به چشم، قلب، كليه، گوارش، مجاري ادرار، كاهش وزن و كج خلقي مي شود.
علاوه بر موارد فوق، آسيب به اعصاب يكي ديگر از عوارض افزايش قندخون است كه باعث گزگز و بي حسي اندام بخصوص پاها مي شود.
درمان دارويي ديابت، رژيم غذايي مناسب و ورزش منظم مهمترين راه درمان اين عارضه محسوب مي شود.
افزايش كلسترول خون عارضه ديگري است كه با سخت كردن جدار عروق و انسداد آن از خونرساني به اندام هاي بدن جلوگيري مي كند.
در اين شرايط اكسيژن رساني ناكافي به اعضاي بدن باعث سوزن سوزن شدن دست و پاها حتي هنگام پياده روي مي شود.
به خواب رفتن دست يا پا بدون علت، احساس درد در ناحيه گردن، ساعد يا انگشتان، بي حس شدن پا و تشديد آن هنگام پياده روي، وجود كهير يا تحريكات پوستي روي دست يا پاي بي حس شده، سرگيجه، گرفتگي عضله يا ديگر علايم غيرطبيعي، ضعف يا بي حسي همراه با گزگز و بي حسي پس از آسيب به كمر يا گردن از علايمي است كه بايد جدي گرفته شوند.
گيجي، اختلال در راه رفتن و يا از دست دادن كنترل نيز از ديگر شواهدي است كه نبايد نسبت به آن بي تفاوت بود.
علاوه بر درمان بيماري هاي زمينه اي، تغيير وضعيت و قدم زدن در فاصله انجام كارهاي طولاني مدت مانند ماشين نويسي يا خياطي مانع از كاهش اكسيژن رساني به اندام مي شود و از گزگز آن پيشگيري مي كند.
ورزش روزانه، پياده روي، دو و شنا باعث بهبود جريان خون مي شود. استفاده از جوراب ضخيم و كفش مناسب براي افرادي كه بيشتر اوقات دچار گزگز يا بي حسي پا مي شوند از وارد شدن صدمات بيشتر جلوگيري مي كند. همچنين گرمادرماني و قرار دادن پاها در آب گرم به مدت 20 دقيقه باعث بهبود جريان خون مي شود.

ايرج خسرونيا

برای دیافت برنامه غذای ویژه خواب رفتگی دست و پا و تعادل بدن و کاهش وزن اینجا کلیک کنید

متخصص گوارش، عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

به طور طبيعي، مويرگ ها، عروق و اعصاب اصلي بدن به شاخه هاي فرعي باريكتري تقسيم مي شوند كه تا انتهاي انگشتان دست و پا ادامه پيدا مي كنند.
گاهي اوقات عروق و اعصابي كه گردن يا كمر را عصب رساني مي كنند در اثر جابه جايي مهره يا ديسك تحت فشار قرار گرفته و دچار آسيب مي شوند بنابراين گزگز يا سوزن سوزن شدن بازو، انگستان دست و پا يكي از شايع ترين نشانه هاي تحت فشار بودن اعصاب گردن يا ستون فقرات است.
ديسك كمر يا گردن عارضه اي است كه در اثر ضربه و يا با افزايش سن و جابه جايي مهره ها به وجود مي آيد. انجام حركات كششي تحت نظر پزشك و فيزيوتراپي كمك زيادي به كاهش علائم ديسك و گزگز اندام مي كند.املاح و ويتامين ها ريزمغذي هايي هستند كه ميزان كافي آن در خون با سلامت عروق و اعصاب مرتبط است.
كلسيم از جمله املاح معدني است كه براي عملكرد سلول هاي جدار عروق ضروري است.
كمبود اين ريزمغذي در بدن علاوه بر تاثير بر بافت و استحكام استخوان ها، باعث انقباض عروق خوني مي شود و علائمي مانند گزگز و سوزن سوزن شدن دست و پا را به وجود مي آورد.
كمبود كلسيم در موارد شديد موجب تشنج و لرزش دست يا پا مي شود.
آهن نيز از املاحي است كه براي ساخت و ساز گلبول هاي قرمز خون ضروري است.
در صورت كمبود آهن و ابتلابه كم خوني، تعداد گلبول هاي قرمز خون كاهش پيدا مي كند و در نتيجه مهمترين عمل سلول هاي خوني كه اكسيژن رساني به بافت ها است مختل مي شود.
اكسيژن رساني ناكافي به اندام هاي بدن، موجب سردي، تيرگي و بي حسي آن مي شود. از آنجا كه زنان بيش از مردان در معرض ابتلابه كم خوني قرار دارند، استفاده از منابع غني از آهن مانند گوشت، تخم مرغ و حبوبات بخصوص در دوران بارداري اهميت بسزايي در پيشگيري از اين عارضه دارد. مصرف سيگار، توتون و تنباكو با اختلال در خونرساني به اعضاي مختلف بدن مانع از اكسيژن رساني كافي مي شود و به خواب رفتن دست و پا را به وجود مي آورد.
اختلالات مادرزادي ستون فقرات، تنگي عروق مادرزادي و خونرساني ناكافي از قفسه سينه به سمت اندام ها از علل ديگر خواب رفتن دست و پا است.
اگرچه اغلب گزگز دست و پا مربوط به حالت هاي نامناسب هنگام نشستن، ايستادن و خوابيدن است ولي اين عارضه هنگامي كه چندين مرتبه در هفته اتفاق بيفتد و با تغيير وضعيت برطرف نشود بايد جدي گرفته شود.
آزمايش خون، راديوگرافي از گردن و مهره هاي كمر، بررسي فشار خون و عروق خوني مهمترين راه هاي تشخيص اين عارضه است كه بايد توسط پزشك متخصص انجام شود. مصرف مواد غذايي سرخ كرده و غذاهاي آماده با افزايش ميزان چربي هاي موجود در خون موجب تنگي عروق و خونرساني ناكافي به اعضا مي شود بنابراين مصرف آنها بايد به حداقل برسد. سبزيجات تازه، ميوه و لبنيات با تامين ويتامين ها و املاح مورد نياز بدن از كمبود ويتامين ها و املاح بخصوص كلسيم پيشگيري مي كند.

درمان

برای دیافت برنامه غذای ویژه خواب رفتگی دست و پا و تعادل بدن و کاهش وزن اینجا کلیک کنید

در مان اصلی # ماساژ با روغن سیاه دانه

تغذیه سالم

• تمرینات ورزشی
  

شواهد زیادی وجود دارد که حاکی ازاین مورد است که انجام تمرینات منظم درطول روز میتواند باعث کاهش علائم ضعف رفتن ساق پا وکاهش حرکات ساق پا که هنگام خواب باعث برهم زدن خواب میشود شود.

به عنوان مثال افرادی که دچا رضعف پا هستند به دوگروه تقسیم شدند وبرروی آنهامطالعاتی انجام داده شد یک گروه آنها 3 جلسه دریک هفته تمرین انجام دادند وگروه دیگر هیچ تمرینی انجام ندادند بعد ازگذشت 20هفته گروهی که تمرینات خاص انجام داده بودند درمقایسه با گروه دیگر دچار کاهش علائم شده بودند.اما برای اطمینان از این مطالعات تحقیقات بعدی نیازاست انجام این تمرینات باعث ایجاد ضرر نمیشود وشما میتوانید برای بهبود علائم این تمرینات را انجام دهید.

پیشگیری از خواب رفتن دست ها موقع خواب
– هنگام خواب، دست ها را زیر بالش یا سر قرار ندهید.
– روی دست ها نخوابید، زیرا این امر باعث قطع گردش خون می شود.
– کف دست را هنگام خوابیدن مشت نکنید و باز بگذارید.
– دست ها را روی قلب قرار دهید تا بی حسی آن برطرف شود.
– ورزش های مخصوص برای تقویت شانه، گردن و دست ها را انجام دهید.
– در صورت ابتلا به سندروم تونل کارپل که باعث به خواب رفتن یا بی حسی دست می شود،از داروی ضدالتهاب با تجویز پزشک استفاده کنید.

برای دیافت برنامه غذای ویژه خواب رفتگی دست و پا و تعادل بدن و کاهش وزن اینجا کلیک کنید

نوییسنده و جمع آوری : محمد حسین زارع خورمیری

منابع :

بهاره حميدي در روزنامه ایران

akairan.com

گردآوری سلامت اکاایران گردآوری سلامت اکاایران

ضعف پا ممکن است در درجات مختلفی دیده شده و به طور ناگهانی یا تدریجی ایجاد شود. بسیاری از افرد مبتلا به این عارضه، به هنگام راه رفتن یا ایستادن احساس خستگی عمومی می کنند که به دلیل عدم انجام فعالیت های سنگین می تواند آن ها را سردرگم کند. زمانی که ضعف عضلات پا همراه با درد ایجاد می شود می تواند مشکل ساز باشد. بسته به شرایط فرد، ممکن است درد حالت مبهم و خفیفی داشته و یا شدید باشد.

ضعف پا علت های مختلفی دارد و یکی از شایع ترین آن ها کمبود ویتامین D و در برخی موارد کمبود ویتامین B است. متخصصین نقش ویتامین دی را پررنگ تر از ویتامین  B برای ضعف پا می دانند. کمبود ویتامین B بیشر مربوط به گزگز و بی حسی عضلات مربوط است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت در کلینیک سلامت امید با شماره تلفن­  09025804413 تماس حاصل فرمایید.

ضعف پا علائم کمبود کدام ویتامین است؟

ضعف پا به علت کمبود ویتامین دی و بی:

کمبود ویتامین دی و ضعف پا

کمبود ویتامین دی می تواند باعث درد استخوان و ضعف عضلات پا شود. البته کمبود خفیف این ویتامین الزاماً علامتی ایجاد نخواهد کرد. ویتامین دی با نام ویتامین خورشید شناخته می شود چرا که در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید، در پوست بدن تولید می شود. این ویتامین را می توان از منابع لبنی نیز دریافت کرد ولی اصلی ترین منبع برای تأمین این ویتامین، غذاهای غنی شده با آن (مثل شیر و دیگر محصولات لبنی) خواهد بود. مقادیر قابل توجه این ویتامین به طور طبیعی فقط در چند غذا یافت می شود ازجمله روغن ماهی، روغن جگر ماهی و تخم مرغ.

چگونه کمبود ویتامین دی را تشخیص دهم؟

اگر در خطر کمبود ویتامین دی قرار دارید یک آزمایش خون ساده می تواند کمبود این ویتامین در شما را تأیید کند. این تست برای همه ی افراد توصیه نمی شود ولی به شکل رایج برای افردی که علائم کمبود ویتامین و یا عوامل خطر مربوط به آن را دارند انجام می شود.

آیا می توان کمبود ویتامین دی را درمان کرد؟

خوشبختانه کمبود ویتامین دی را می توان با مکمل های خوراکی مختلفی درمان کرد. از آن جایی که مقادیر زیادی ویتامین دی می توانند سمی باشند، مهم است که در مورد دوز مصرفی این ویتامین با پزشک خود مشورت کنید و از او در مورد بهترین مکمل برای درمان کمبود ویتامین دی راهنمایی بگیرید.

ضعف پا و کمبود ویتامین بی

ویتامین ب 12 برای بدن انسان ضروری است. این ویتامین برای عملکردهای مختلفی از جمله شکل گیری سلول ها، متابولیسم سلولی، فعالیت های عصبی، تولید DNA و غیره مورد استفاده قرار می گیرد. ویتامین ب 12 محلول در آب بوده و باید به عنوان بخشی ضروری در رژیم غذایی مورد توجه قرار بگیرد. کمبود ویتامین ب 12 در بدن می تواند علائمی را ایجاد کند. این ویتامین برای فعالیت مغز و تولید گلبول های قرمز خون نیز ضروری است. کمبود ویتامین ب 12 عارضه ای شایع است به خصوص در افراد گیاه خوار چرا که منابع اصلی این ویتامین در غذاهای حیوانی وجود دارند.

ضعف و خستگی پاها ازجمله علائم اصلی کمبود ویتامین ب 12 هستند. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود گلبول های قرمز خونی ایجاد می شود. کمبود گلبول های قرمز روند انتقال اکسیژن در بدن را با مشکل مواجه کرده و منجر به ضعف در پاها خواهد شد. همچنین ممکن است متوجه ناتوانی برای انجام کارهای روزمره ی خود شوید.

علت بروز کمبود ویتامین بی چیست؟

در زیر به 4 علت اصلی کمبود ویتامین بی اشاره می کنیم:

• عدم تعادل در رژیم غذایی: با وجود اینکه این مشکل شایع نیست ولی برخی از افراد به دلیل کمبود ویتامین ب 12 در رژیم غذایی دچار کمبود آن می شوند. داشتن رژیم غذایی متعادل معمولاً می تواند مقادیر کافی این ویتامین را تأمین کند. ولی گیاه خواران و افرادی که رژیم غذایی نامناسب دارند در خطر بالایی برای ابتلا به این کمبود قرار می گیرند.
• مصرف الکل: مصرف الکل می تواند برای بدن مضر باشد که یکی از مضرات آن کمبود ویتامین بی خواهد بود. الکل در کوتاه مدت کلیه های شما را وادار به دفع ویتامین بی کرده و اجازه ی استفاده از این ویتامین را به بدن نمی دهد درنتیجه این ویتامین در بدن هدر می رود.
• بسیاری از داروها: برخی داروها می توانند در روند جذب ویتامین ب 12 مشکل ایجاد کرده و منجر به کمبود آن شوند. متفورمین که یک داروی پر استفاده برای بیماران دیابتی است یکی از همین داروهاست. ازجمله مثال های دیگر می توان به نئومایسین، کلرامفنیکول، کلشیسین و برخی داروهای ضد تشنج اشاره کرد.

درمان کمبود ویتامین ب 12

روش درمانی مورد استفاده به علت بروز کمبود ویتامین ب 12 بستگی خواهد داشت. در بسیاری از موارد، تزریق ویتامین و یا استفاده از مکمل های خوراکی آن برای درمان عارضه کافی خواهد بود.

• ممکن است پزشک تزریق دوز های بالای ویتامین ب 12 به شکل هیدروکسوکوبالامین را برای شما تجویز کند که به صورت یک روز در میان و به مدت 2 هفته و یا تا زمان برطرف شدن علائم انجام خواهد شد.
• در صورتی که کمبود ویتامین منشأ غذایی داشته باشد، استفاده ی روزانه از مکمل و یا انجام تزریقات با فواصل 6 ماهه یا کمتر برای شما توصیه خواهد شد. همچنین توصیه می شود با مراجعه به متخصص تغذیه، میزان دریافت ویتامین ب 12 از رژیم غذایی خود را افزایش دهید. ازجمله منابع غذایی ویتامین ب 12 می توان به گوشت، ماهی، تخم مرغ و محصولات لبنی اشاره کرد.
• در مواردی که کمبود ویتامین به رژیم غذایی فرد ربطی نداشته باشد، معمولاً انجام تزریقات ویتامین ب 12 هر 3 ماه یک بار و یا بیشتر ضروری خواهد بود.
• افرادی که علائم درگیر کننده ی دستگاه عصبی مثل سوزن سوزن شدن اندام ها را دارند ممکن است به متخصص بیماری های خون ارجاع داده شوند تا کمبود این ویتامین به صورت تخصصی مورد درمان قرار گیرد. ممکن است لازم باشد تا این افراد تزریقات ویتامین را هر دو ماه یک بار و یا بیشتر انجام دهند.
• تزریقات ویتامین ب 12 معمولاً عوارض جانبی ایجاد نخواهد کرد و تنها ناراحتی موجود در اثر ورود سوزن به پوست خواهد بود.

وقتی سخن از بی قراری و ناآرامی به میان می آید، معمولا همه به یاد بی قراری های روحی می افتیم، غافل از این که فقط روح انسان از بی قراری رنج نمی برد و گاه پاها نیز دچار نوعی بی قراری می شوند که در بسیاری از موارد صدای بیماران را درمی آورد. این عارضه که به «سندرم پای بی قرار» معروف است، در زمان نشسته یا خوابیده باعث احساس ناراحتی در پاها بخصوص عصرها و شب ها می شود به طوری که فرد را وادار می کند از جا برخاسته، کمی راه رود تا این احساس بد از بین برود.

 سندرم پاهای بی قرار یک اختلال عصبی و احساس ناخوشایند مانند خفقان، کشش غیرقابل کنترل پاها است که در شب بیشتر است. زنان به نظر می رسد بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این بیماری هستند. علت دقیق سندرم پاهای بی قرار مشخص نیست. با این حال، حاملگی، چاقی، سیگار کشیدن، کمبود آهن و کم خونی، بیماری های عصبی، دیابت، نارسایی کلیه، فشار خون بالا و بیماری های قلبی در ارتباط است.

سندرم پاهای بی قرار در هر سنی ممکن است بروز کند، ولی معمولا با بالا رفتن سن، احتمال ابتلا به آن افزایش می یابد. از مشخص ترین ویژگی های این عارضه، اختلال خواب است که به خواب آلودگی در طول روز می انجامد.

علل بروز سندروم پای بیقرار

اصلا این بیماری ارتباط تنگاتنگی با سلامت بدن دارد؛ یعنی اگر ذهن و جسم سالم باشد امکان ابتلا به این بیماری کم می شود و البته بیماری که به صورت ارثی منتقل شده هم رفع و رجوع می شود. بین همه ویتامین ها کمبود ویتامین B6 می تواند در مدت کوتاهی فرد را به این سندرم مبتلا کند. بنابراین کمبود ویتامین را جدی بگیرید، چون اینطور که معلوم است، اثرات کمبود ویتامین فقط رنگ زرد و بی حالی نیست و ممکن است باعث بیقراری در پاها شود.

مصرف برخی داروها مانند ضدافسردگی ها به ویژه در شب می تواند منجر به بروز و تشدید علایم سندروم پای بی قرار شود که توصیه می شود با هماهنگی پزشک مصرف این داروها را به زمان دیگری از روز موکول کرد. استرس موجب شدت سندروم پای بیقرار می شود. فشار روانی یکی دیگر از علل ابتلا به سندروم پای بی قرار است که در صورت عدم مدیریت آن می تواند وضعیت درد را شدت بخشد.

اگر سندروم پای بی قرار با رعایت بهداشت خواب و مدیریت استرس درمان نشود فرد باید تحت درمان دارویی قرار گیرد. استرس از نوع ذاتی و اکتسابی اش می تواند مهمترین عامل ابتلا به این سندرم باشد، به خاطر همین هم هست که خانم ها بیشتر از آقایان به این بیماری دچار می شوند و طول درمانشان هم از مردها بیشتر است. به جز استرس، بی تحرکی و کمبود ویتامین و اعتیاد هم در رده های بعدی مهمترین دلایل قرار می گیرند. به همین خاطر روش درمانی این بیماری هم به سه دسته تغذیه ای و دارویی و ورزش تقسیم می شود.

بارداری با تغییرات هورمونی ایجاد شده ممکن است به طور موقت علائم و نشانه های سندرم پاهای بی قرار را تشدید کند. برخی زنان برای نخستین بار در دوران بارداری و بویژه طی سه ماهه اول این عارضه را تجربه می کنند.  چاقی، سیگار کشیدن، بیماری های اعصاب و برخی مشکلات مغز و اعصاب مرتبط با کم کاری تیروئید و مسمومیت با فلزات سنگین و سایر بیماری های هورمونی مانند دیابت و نارسایی کلیوی که با کمبود ویتامین ها و مواد معدنی ارتباط دارد، از دیگر عوامل مستعدکننده محسوب می شود. کم خونی و فقر آهن هم از دلایل ایجاد یا تشدید این سندرم به شمار می رود. حتی بدون وجود کم خونی، فقر آهن ناشی از خونریزی  معده و روده ای، قاعدگی با خونریزی زیاد یا نیاز به تزریق خون مداوم ممکن است بیماری را تشدید کند. علاوه بر این، مصرف کافئین، نیکوتین، الکل، مسدود کننده های هیستامینی و شماری از داروهای ضدافسردگی نیز با ایجاد سندرم پاهای بی قرار مرتبط  است.

بیماری های مزمن. بعضی از بیماری های مزمن و خاص همچون کمبود آهن، بیماری پارکینسون، نارسایی کلیه، دیابت و نوروپاتی محیطی معمولا با سندرم پای بی قرار مرتبط هستند. درمان این بیماری ها معمولا باعث درمان سندرم پای بی قرار هم می شود. داروها. بعضی از انواع داروها همچون داروهای ضدتهوع، داروهای آنتی سایکوتیک، داروهای ضدافسردگی و داروهای درمان سرماخوردگی و یا آلرژی که شامل آرام بخش آنتی هیستامین هستند، می توانند بیماری را شدیدتر نمایند.

علائم

این بیماری نوعی اختلال حرکتی و اختلال خواب است. افراد دچار این بیماری بسختی می توانند مشکل حسی مبهم در عمق پاهای خود را توصیف کنند. این بیماران نیاز مبرمی به حرکت دادن پاهایشان دارند. احساس کشیدگی، سوزش، گزگز، احساس کاذب حرکت مایع یا حرکت مورچه در ساق پاها مواردی هستند که بیماران ذکر می کنند. اکثر بیماران نمی توانند به خواب روند یا مکررا از خواب بیدار می شوند. علائم با حرکت دادن پاها بهتر می شوند و موقع استراحت بدتر می شوند. همچنین اوج علائم عصرها و شبهاست. گاهی همراه این بیماری، پرش در پاها بلافاصله پس از بخواب رفتن یا در طی خواب رخ می دهد (نام این پرشها “حرکات دوره ای اندام در خواب” است).

تشخیص

مراجعه به پزشک و دادن آزمایش خون برای بررسی میزان آهن, و یا بررسی نوار مغزی. در واقع هیچ روشی قطعی برای تشخیص سندروم پای بی قرار وجود ندارد. و آزمایش یا تصویربرداری و نوار عصب و عضله ممکن است  علل ثانویه یا بیماریهای زمینه ای منجر به این سندروم را نشان دهد.

درمان

 

بعضی برای درمان سندرم پای بی قرار باید سایر بیماری های مرتبط همچون کمبود آهن یا نوروپاتی محیطی را باید درمان نمود. درمان کمبود آهن ممکن است با تجویز مکمل های آهن در ارتباط باشد. با اینحال دقت نمایید که برای دریافت آهن باید قبل از آن سطح آهن خونتان را چک کرده و با تجویز پزشک اقدام به دریافت دارو نمایید. اگر سندرم پای بی قرار در شما با هیچ بیماری دیگری مرتبط نباشد، برای درمان آن می بایست بر تغییرات سبک زندگی و یا درمان دارویی تمرکز نمایید. درمان دارویی فقط با دستور پزشک مجاز بوده و بدون مراجعه به پزشک ممکن نیست.

دارو درمانی:

از داروهایی مانند روپیرینول، پرامیپیکسول، پری گابالین، گاباپنتین استفاده شده است که بسته به بیمار نوع دارو انتخاب می شود.

طب سوزنی:

یکی از درمانهای موثر در سندروم پای بی قرار طب سوزنی است .در مقاله ای که اینجانب منتشر کردم تاثیر خوب طب سوزنی را روی این سندروم نشان دادم خوشبختانه مقالات متعدد دیگری در مورد اثرات خوب طب سوزنی روی این سنروم منتشر شده است.

درمانهای خانگی برای سندرم پای بیقرار

1- دیرتر بخوابید.

• سندرم پای بیقرار باعث سخت خوابیدن می شود.
• پاها دچار درد، سوزش، گزگز، فشردگی و تکان های تند می شوند.
• برای داشتن خواب عمیق، کمی دیرتر به رختخواب بروید و صبح ها بیشتر بخوابید.
• ساعات خواب صبح می تواند از بهترین ساعات استراحت شما باشد.

 2- سر ساعت معینی بخوابید و بیدار شوید.

• خوابیدن و بیدار شدن سر یک ساعت مشخص در هر روز می تواند وضعیت خوابیدن را بهتر کند.
• ورزش شدید و طولانی بخصوص قبل از خواب، علائم سندرم را بدتر می کند
• بایستی بدانید که شما نیاز به چند ساعت خواب دارید تا احساس بهتری پیدا کنید.
• بیشتر افراد بزرگسال نیاز به 7 تا 9 ساعت خواب شبانه دارند.

 3- قبل از خواب پاهای خود را ورزش دهید.

• انجام کمی حرکات کششی قبل از خواب می تواند مفید باشد.
• برای کشش ساق پا، پای چپ خود را کشیده و عقب ببرید و پای راست خود را از زانو کمی خم کرده و جلو بیاورید.
• می توانید دستان خود روی ران پای راست خود و یا دیوار قرار دهید.
• این حرکت را برای پای دیگر خود تکرار کنید.
• کشش ساق پا باعث می شود بتوانید مدت بیشتری بنشینید.

 4- دوش آب گرم بگیرید.

حمام کردن با آب گرم قبل از خواب، باعث آرامش و راحت تر خوابیدن شما می شود. همچنین علائم سندرم پای بیقرار را کاهش می دهد.

5- مواد کافئین دار نخورید.

مصرف قهوه، چای، کاکائو و نوشابه سیاه به علت داشتن کافئین باعث می شود کمی احساس انرژی و شادابی کنید، ولی علائم سندرم پای بیقرار را بدتر می کنند، حتی بعد از چند ساعت. لذا قبل از خواب این مواد را نخورید. به یاد داشته باشید کافئین در برخی افراد تا 12 ساعت اثرات خودش را دارد.

6- پاهایتان را سرد یا گرم کنید.

ببینید با گذاشتن حوله گرم روی پاهایتان احساس بهتری پیدا می کنید یا کیسه یخ؟ هر نوع تغییر دمایی می تواند تسکین دهنده باشد. برخی افراد می گویند دوش آب سرد برای آن ها بهتر است.

 7- هر روز ورزش کنید.

ورزش متعادل (نه کم و نه زیاد) در طی روز باعث می شود خواب بهتری در شب داشته باشید؛ مثل پیاده روی، آهسته دویدن، بلند کردن وزنه و هر ورزش دیگری که از آن لذت می برید. یک بررسی نشان داد که ورزش باعث کاهش تکان های پا و خواب طولانی تر و عمیق تر در افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار می شود. اما به یاد داشته باشید که نباید خیلی زیاد و یا شدید ورزش کنید. ورزش شدید و طولانی بخصوص قبل از خواب، علائم سندرم را بدتر می کند.

 8- مغز خود را ورزش دهید.

نشستن علائم سندرم را بدتر می کند، مثل وقتی که نشسته اید و تلویزیون تماشا می کنید و یا در یک اتوبوس شلوغ نشسته اید. کارهایی که حواس شما را پرت می کنند، می توانند گاهی اوقات علائم سندرم را کمتر کنند. لذا جدول حل کنید، کتاب بخوانید، یک بازی کامپیوتری انجام دهید، بافتنی ببافید و … .

9- پاهای تان را حرکت دهید.

وقتی پاهایتان درد می گیرند، حرکت دادن آن ها، احساس ناراحتی را کاهش می دهد.

گاهی اوقات تکان دادن و یا حرکت دادن پاها می تواند مفید باشد. لذا در راهروی هواپیما یا سینما یا تئاتر می توانید این حرکات را به راحتی انجام دهید.

10- به طور عمیق نفس بکشید.

فشار روحی و جسمی، علائم سندرم را بدتر می کند. لذا با تنفس آرام و عمیق، گرفتگی عضلات خود را برطرف کنید. همچنین می توانید قبل از خواب، در یک اتاق کم نور به یک موسیقی آرام گوش دهید.

11- قبل از خواب، تلویزیون را خاموش کنید.

تماشای تلویزیون و یا کار کردن با کامپیوتر قبل از خواب، خوابیدن را سخت می کند. کارشناسان خواب می گویند نباید در اتاق خواب، تلویزیون و یا کامپیوتر وجود داشته باشد.

12- پاهای خود را ماساژ دهید.

ماساژ دادن ساق پاها قبل از خواب می تواند علائم سندرم را کم کند و بهتر بخوابید. شما و یا یکی از اعضای خانواده تان می تواند این کار را برای شما انجام دهد.

 13- ببینید نیاز به قرص آهن نیاز دارید یا نه.

افراد مبتلا به سندرم پای بیقرار اغلب میزان کمی آهن در مغز خود دارند. بدن شما برای ساخت دوپامین نیاز به آهن دارد. دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که حرکات شما را کنترل می کند. لذا با مراجعه به پزشک و دادن آزمایش خون، ببینید نیاز به مصرف قرص آهن دارید یا خیر؟

اگر دچار کمبود آهن بودید، قرص آهن را همراه با یک لیوان آب پرتقال یا سایر منابع غذایی ویتامین ث مصرف کنید تا جذب آهن در بدن بیشتر شود.

 14- با حرکات یوگا، درد خود را کم کنید.

انجام حرکات یوگا به همراه حرکات کششی، تنفس عمیق و آرام سازی عضلات می تواند علائم سندرم خفیف را کاهش دهد. شما می توانید از روی یک کتاب، حرکات یوگا را انجام دهید.

15- الکل ننوشید و سیگار نکشید.

مصرف الکل و سیگار باعث بروز علائم سندرم پای بیقرار می شود و برای خواب مضر است . گرچه نوشیدن الکل ابتدا شما را خواب آلود می کند، ولی باعث می شود نصفه شب از خواب بیدار شوید و باعث کاهش کیفیت خواب شما می شود. نیکوتین موجود در سیگار هم علائم سندرم را بدتر می کند، لذا از مصرف سیگار، قلیان و هر نوع محصول دخانی دیگر خودداری کنید.

16- داروهای مصرفی خود را چک کنید.

برخی داروهای سرماخوردگی و آلرژی، علائم سندرم را بدتر می کنند، به خصوص برخی آنتی هیستامین ها (ضد حساسیت ها). برخی داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد تهوع نیز چنین مشکلی را ایجاد می کنند. به پزشک، نام تمام داروها و مکمل های مصرفی خود را بگویید تا در صورت لزوم یک داروی دیگر برای شما تجویز کند که علائم سندرم پای بیقرار را ایجاد نکند.

17-اجتناب از مصرف غذاهایی که در فرهنگ ما سردی شناخته می شوند مانند گوشت گوساله،ماهی،دوغ ،ماست،خیار ،گوجه فرنگی ،بادمجان،قهوه ،ترشی ،سرکه ،آبلیمو و…

نویسنده: فرناز محسنی