علت درد ماهیچه پشت ساق پا
درد ساق پا معمولا در ارتباط با ورزش کردن ایجاد می شود. واژه ی درد ساق پا یا شین اسپلینت به درد موجود در طول لبه ی داخلی استخوان ساق پا (درشت نی) اشاره دارد.
درد ساق پا معمولا به دنبال فعالیت های بدنی ایجاد می شود و اغلب با دویدن همراه است. هر فعالیت شدید ورزشی می تواند باعث بروز درد عضلات ساق پا شود مخصوصا هنگامی که شما به تازگی یک برنامه ی تناسب اندام را آغاز کرده اید.
با به کارگیری اقدامات ساده می تواند درد استخوان ساق پا را بهبود بخشید. استراحت، کمپرس یخ و کشش، اغلب مفید هستند. مراقب باشید که در هنگام ورزش، بیش از حد از اندامتان کار نکشید تا از بروز دوباره ی این مشکل جلوگیری کنید.
درد ساق پا (سندرم استرس استخوان درشت نی)، التهاب عضلات، تاندون ها و بافت های استخوانی اطراف استخوان درشت نی می باشد. درد، معمولا در امتداد مرز درونی استخوان درشت نی، جایی که عضلات به استخوان می چسبند، ایجاد می شود.
در شکل زیر محل درد نشان داده شده است:
علت ها و دلایل
به طور کلی، درد ساق پا زمانی ایجاد می شود که از ماهیچه و بافت استخوان (ضریع استخوان) پا طی ورزش های مکرر بیش از حد کار کشیده شود.
درد ساق پا معمولا در اثر تغییر ناگهانی در فعالیت های بدنی ایجاد می شود. این تغییرات می تواند در افزایش تکرار دفعات انجام ورزش باشد، مثل افزایش تعداد روزهایی که در هفته ورزش می کنید، و یا تغییر در شدت و مدت آن باشد، مثل دویدن در مسافت طولانی و یا دویدن روی تپه.
سایر عواملی که در ایجاد درد ساق پا دخالت دارند، شامل موارد زیر هستند:
- داشتن کف پای صاف یا قوس غیر طبیعی
- ورزش کردن با کفش نامناسب
دونده ها در معرض بیشترین خطر بروز درد ساق پا قرار دارند. رقصنده ها و سربازان نیز دو گروه دیگر از افرادی هستند که به مراتب دچار این عارضه می شوند.
علائم و نشانه ها
رایج ترین علامت درد ساق پا، درد موجود در امتداد مرز استخوان درشت نی است. ممکن است در این ناحیه کمی ورم هم ایجاد شود.
درد ساق پا ممکن است:
- درد تیز و خنجری باشد و یا کند و ضرباندار
- قبل و بعد از ورزش ایجاد شود.
- با لمس ناحیه ی آسیب دیده، تشدید یابد.
تشخیص
پس از توضیح در مورد علائم بیماری و سوابق پزشکی، پزشک ساق پای شما را مورد معاینه قرار می دهد. تشخیص دقیق بسیار اهمیت دارد. گاهی اوقات ممکن است مشکلات دیگری وجود داشته باشد که می تواند بر بهبودی تاثیرگذار باشد.
پزشک ممکن است به منظور رد احتمال سایر بیماری های ساق پا، دستور عکسبرداری از آن ناحیه را بدهد. مشکلات زیادی از جمله شکستگی استرس، التهاب تاندون (تاندونیت) و سندرم کمپارتمان مزمن می توانند موجب درد ساق پا شوند.
شکستگی استرسی
چنانچه درد ساق پاس شما به درمان پاسخگو نیست، پزشک ممکن است بخواهد از عدم وجود شکستگی استرس اطمینان حاصل کند. شکستگی استرس، یک ترک کوچک است که در اثر فشار و کارکشیدن بیش از حد از استخوان درشت نی ایجاد می شود.
عکسبرداری هایی که تصویر آناتومی ساق پا را نشان می دهند، می تواندد به تشخیص عارضه کمک کنند. اسکن استخوان و MRI، اغلب وجود شکستگی استرس در استخوان درشت نی را نشان می دهند.
تاندونیت (التهاب تاندون)
تاندون ها، عضلات را به استخوان ها متصل می کنند. تاندونیت زمانی اتفاق می افتد که تاندون ها دچار التهاب شوند. این حالت مانند درد ساق پا دردناک است، مخصوصا اگر تاندون دچار پارگی موضعی شده باشد. با استفاده از عکسبرداری MRI می توان وجود تاندونیت را تشخیص داد.
سندرم کمپارتمان مزمن
این سندرم معمولا یک عارضه ی غیر رایج است که علایمی شبیه درد ساق پا ایجاد می کند. سندرم کمپارتمان عارضه ای دردناک است که زمانی که فشار بین عضلات به سطح خطرناکی می رسد، ایجاد می شود. این سندرم معمولا با ورزش کردن همراه است. معمولا با توقف فعالیت، درد به زودی برطرف می شود.
آزمایشات مورد استفاده برای تشخیص این بیماری، شامل اندازه گیری فشار بین اجزای پا، قبل و بعد از ورزش می باشد.
روش های درمان
درمان بدون جراحی
استراحت: به دلیل این که درد ساق پا معمولا در اثر کار کشیدن بیش از حد از این اندام ایجاد می شود، روش درمانی استاندارد، شامل چندین هفته استراحت و عدم انجام فعالیتی است که باعث ایجاد درد شده است. می تواند در طول زمان بهبودی، ورزش های هوازی سبک، مثل شنا، دوچرخه ی ثابت و استفاده از دستگاه الپتیکال را جایگزین کرد.
مصرف داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب:داروهایی مثل ایبوپروفن، آسپیرین و ناپروکسین درد و ورم را کاهش می دهند.
کمپرس یخ: از بسته های یخ، چندین بار در روز و هر بار 20 دقیقه استفاده کنید. یخ را به طور مستقیم بر روی پوست قرار ندهید.
ساق بند طبی:استفاده از ساق بند طبی می تواند از ورم بیشتر جلوگیری کند.
تمرینات انعطاف پذیری:کشش عضلات پا باعث می شود در ساق پا احساس بهتری داشته باشید.
کفش مناسب:استفاده از کفش مناسب با زیرسازی خوب در طول فعالیت های روزانه به کاهش فشار وارد بر ساق پا کمک می کند.
ارتز: افرادی که به صافی کف پا و مشکلات مکرر درد ساق پا دچار هستند، می توانند از ارتز استفاده کنند. با قرار دادن ارتز در کفش، می توان به قرارگیری صحیح و ثبات مچ و کف پا در کفش کمک کرد و در نتیجه فشار وارد بر ساق پا را کاهش داد. ارتز را می توانید خودتان خریداری کنید و یا آن را مخصوص پای خودتان سفارش دهید.
استفاده از نوار درمانی کشی یا کینزیوتیپ: با استفاده از این نوار قبل از دویدن، می توان فشار وارد بر ساق پا را کاهش داد و جریان خون را از طریق گرما و فشار، افزایش داد. این نوار همچنین موجب حفاظت عضلات می شود.
اولتراسوند، تکنیک gratson و تحریک الکتریکی: با اسفاده از اولتراسوند و حرکت دادن آن به آرامی بر روی ناحیه ی ملتهب، جریان خون در نواحی عمقی ساق پا افزایش می یابد. تکنیک gratson عضلات گرفته را شل می کند و به گردش بهتر خون کمک می کند.
علاوه بر این، برخی افراد از روش تحریک الکتریکی عضله استفاده می کنند. با استفاده از پالس های نور، می توان عضلات ساق پا را شل کرد و گردش خون را افزایش داد و همچنین باعث کاهش درد ساق پا شد. از تحریک الکتریکی عضله همچنین می توان برای تمرینات استقامتی هنگام جراحت استفاده کرد.
بازگشت به ورزش:درد ساق پا معمولا با استراحت و انجام روش های درمانی ساده که در بالا توضیح داده شد، بهبود می یابد. قبل از بازگشت به فعالیت های ورزشی، باید به مدت حداقل 2 هفته هیچ دردی نداشته باشید. به خاطر داشته باشید که با بازگشت به فعالیت های ورزشی، فعالیت شما از لحاظ شدت در سطح پایین تری باشد. دفعات انجام حرکات ورزشی و مدت زمان انجام آن ها نباید مانند قبل باشد.
قبل از ورزش، حتما ابتدا بدنتان را گرم کنید و حرکات کششی انجام دهید. تمرینات را به آرامی افزایش دهید. اگر درد شما دوباره شروع شد، بلافاصله ورزش را متوقف کنید. از کمپرس یخ استفاده کنید و یک تا دو روز استراحت کنید. دوباره فعالیت ورزشی را با شدت کمتر شروع کنید. نسبت به قبل شدت تمرینات را با سرعت کمتری افزایش دهید.
عمل جراحی
تعداد بسیار اندکی از افراد برای درمان درد ساق پا به عمل جراحی نیاز خواهند داشت. عمل جراحی در موارد بسیار شدیدی که به درمان های بدون عمل جراحی پاسخ نمی دهد، انجام می شود. با این حال، معلوم نیست که عمل جراحی چقدر موثر باشد.
پیشگیری
- از کفش های مناسب استفاده کنید.
- اطمینان حاصل کنید که کفی های کفشتان جذب کننده ی ضربه هستند. اگر کف پایتان صاف است، استفاده از کفی مناسب، ضروری است.
- از راه رفتن بر روی سطوح ناهموار و دامنه های پرشیب خودداری کنید.
- شدت انجام حرکات ورزشی را به آرامی افزایش دهید.
- قبل از ورزش، حتما گرم کنید.
میتوانید هر زمانی انجام این تمرینات را شروع کنید:
- کشیدن حوله: بر روی یک سطح صاف و سفت بنشینید و پای آسیب دیده را در جلوی خودتان صاف کنید. یک حوله را دور انگشتان پایتان بپیچید و در حالی که پایتان راست است، حوله را به سمت خود بکشید. به مدت 15 تا 30 ثانیه این حالت را حفظ کنید، سپس استراحت کنید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید.
- کشش ساق پا در حالت ایستاده: به سمت دیوار بایستید و دستانتان را در امتداد چشم ها روی دیوار بگذارید. پای آسیب دیده را در عقب قرار دهید، به طوری که پاشنه ی پا روی زمین باشد. پای دیگر را در جلو قرار دهید به طوری که زانو خم شود. پای پشتی را به آرامی به داخل بیاورید. به آرامی به دیوار تکیه کنید تا جایی که احساس کشش در عضله ی پشت ساق پا ایجاد شود. این کشش را به مدت 15 تا 30 ثانیه نگه دارید. سپس به حالت ایستاده ی قبلی بازگردید. این تمرین را چندین بار در روز و هر بار 3 مرتبه تکرار کنید.
- کشش کمپارتمان جلویی: در کنار دیوار یا صندلی به بغل بایستید در حالی که پای آسیب دیده نسبت به دیوار یا صندلی دورتر باشد. یک دست را برای تعادل به دیوار یا صندلی بگیرید. زانوی پای آسیب دیده را خم کنید و و جلوی پا را با دست بگیرید. جلوی پا را به سمت پاشنه ی پا خم کنید. باید در جلوی ساق پا احساس کشش کنید. به مدت 15 تا 30 ثانیه در این حالت بمانید. این حرکت را 3 بار تکرار کنید.
- دورس فلکشن مقاوتی مچ پا: در یک انتهای طناب الاستیک، گره بزنید و آن را به دیوار ببندید. به انتهای دیگر طناب، یک حلقه وصل کنید و پای سمت آسیب دیده را از داخل حلقه رد کنید. به سمت در بنشینید در حالی که پای آسیب دیده روبروی شما قرار دارد. پا را به سمت مخالف در حرکت دهید تا جایی که در طناب کشش ایجاد شود. در حالتی که پای شما راست است، با کشیدن طناب، قسمت بالای کف پا را به سمت بدن خود بکشید. به آرامی به حالت قبل بازگردید. 2 ست 15 تایی از این حرکت انجام دهید.
- دامنه ی حرکتی مچ پا: در حالی که پاهایتان راست است و زانوهایتان به سمت سقف است، بنشینید یا دراز بکشید. انگشتان پای آسیب دیده را به سمت بینی تان خم کنید و سپس به سمت عکس خم کنید. سپس انگشتان پا را به سمت پای دیگر خم کنید و سپس به سمت عکس خم کنید. در نهایت، قسمت بالای کف پا را به طور دورانی بچرخانید. تنها کف پا و مچ پا را حرکت دهید. پایتان را حرکت ندهید. در هر جهت این حرکت را 10 بار تکرار کنید.
- بالا آوردن پاشنه ی پا: پشت یک صندلی یا میز بایستید. در حالی هر دو کف پا بر روی زمین قرار دارد. از صندلی یا میز به عنوان محافظ استفاده کنید و بر روی انگشتان پا بلند شوید. به مدت 5 ثانیه در این حالت بمانید. سپس بدون گرفتن محافظ، به آرامی پایین بیایید. ( اگر نیاز به گرفتن محافظ دارید، اشکالی ندارد) وقتی درد این ورزش کمتر شد، این حرکت را سعی کنید بر روی یک پا (پای آسیب دیده) انجام دهید. این حرکت را 15 بار تکرار کنید. 2 ست 15 تایی انجام دهید. بین ست ها، 30 ثانیه استراحت کنید.
درد پشت ساق پا، یکی از رایج ترین مشکلاتی است که بسیاری از افراد را آزار می دهد. اگر پشت پاهای شما به طور مداوم درد می کنند یا برخی از علائم آزار دهنده را دارید، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشید. گرچه بسیاری از دلایل این مشکل جدی نیستند. از اصلی ترین علت درد پشت ساق پا، آسیب مفصل، شکستگی، واریس، ترومبوز وریدی و بسیاری از موارد احتمالی دیگر است. تشخیص زود هنگام و معاینه توط پزشک می تواند در پیشگیری از افزایش شدت درد و عوارض ناخواسته جلوگیری کند. درمان در مراحله اولیه ی درد بسیار راحت تر و سریع تر اتفاق می افتد.
علل درد پشت ساق پا
دلایل زیادی برای درد پشت ساق پا وجود دارد، از جمله:
گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات انقباض غیر قابل کنترل و دردناک عضلات است. عضلات ساق پا گروه مشترکی از عضلات هستند که تحت تأثیر قرار می گیرند. در عضله آسیب دیده احساس جمع شدگی ایجاد می شود و ممکن است یک توده احساس کنید. ممکن است با استفاده بیش از حد یا کم آبی همراه باشند و معمولاً با کشش عضله آسیب دیده می توانند از بین بروند. ممکن است با استفاده بیش از حد یا کم آبی همراه باشند و معمولاً با کشش عضله آسیب دیده می توانند از بین بروند. گرفتگی پا معمولاً در شب و اغلب بعد از ورزش اتفاق می افتد.
کشیدگی های عضلانی، التهابات تاندون، و شین اسپلینت
آسیب به عضلات، مانند کشیدگی عضلات در هنگام پارگی فیبرهای عضلانی، یکی از دلایل عمده درد پشت ساق پا است. عضلات پا که به طور معمول تحت تأثیر قرار می گیرند شامل، عضلات چهار سر، همسترینگ و ماهیچه ساق پا هستند. آسیب های ورزشی یکی از دلایل عمده آسیب های عضلانی هستند.
تاندونیت یکی دیگر از دلایل شایع درد پشت ساق پا است و می تواند بر تاندون آشیل تأثیر بگذارد (تاندونیت آشیل یا تاندون میانی استخوان درشت نی که باعث ایجاد درد شین یا شین اسپلینت می شود). سندرم کمپارتمان باعث درد ناحیه پایین پا یا ساق پا همراه با احساس سوزش یا گزگز می شود. درد سندرم کمپارتمان می تواند با افزایش فعالیت افزایش یابد، تا حدی که فرد مجبور به متوقف کردن ورزش شود.
شکستگی های فشاری، شکستگی های کوچک (شکاف) در استخوان است که اغلب به دلیل استفاده بیش از حد ایجاد می شود. درد ناشی از شکستگی های فشاری معمولاً در حین ورزش بدتر می شود و با استراحت برطرف می شود یا کاهش می یابد.
ترومبوز ورید عمقی (DVT)
ترومبوز ورید عمقی زمانی رخ می دهد که لخته خون در ورید در اعماق بدن، اغلب در ماهیچه ساق پا، تشکیل شود. ممکن است منجر به حرکت لخته خون به ریه و ایجاد آمبولی ریوی شود. ترومبوز ورید عمقی یکی از دلایل جدی درد پشت ساق پا است که نیاز به فوریت پزشکی دارد. علائم شامل تورم، قرمزی و درد همراه با احساس گرما هنگام لمس است.
رگ های واریسی
رگهای واریسی بزرگ، پیچ خورده و متورم هستند که اغلب در پاها دیده می شوند. رنگ آنها آبی یا بنفش تیره است. علائم رگ های واریسی احساس سنگینی و درد کسل کننده پشت ساق پا است، و احتمالاً گرفتگی نیز وجود دارد. پوست ممکن است تحریک و برانگیخته شود.
لنگش متناوب
یکی از دلایل جدیتر درد پشت ساق پا، لنگش متناوب است. این امر به دلیل تنگی عروق پا است که به عنوان بیماری عروق محیطی یا PVD شناخته می شود و در هنگام ورزش مانند راه رفتن رخ می دهد.
هنگامی که از عضلات پا استفاده می شوند، به اکسیژن بیشتری نیاز دارند. اگر عروق باریک شوند، خون کافی لازم برای تأمین اکسیژن- به عضلات نمی رسد و در نتیجه منجر به درد می شود.
افراد مبتلا به لنگی متوجه می شوند که قبل از اینکه درد پا آنها را مجبور کند برای استراحت توقف کنند، فقط می توانند مسافت مشخصی را طی کنند. بعد از چند دقیقه، آنها معمولاً می توانند تا حمله بعدی مدتی را ادامه دهند.
لنگی بیشتر در افراد سیگاری، افراد دارای اضافه وزن، افرادی که دیابت دارند و افراد با فشار خون بالا و افزایش کلسترول در خون دیده می شود.
اگر نادیده گرفته شود، گردش خون ضعیف می تواند منجر به زخم پا و حتی خوره شود، به این معنی که ممکن است انگشتان پا یا پا قطع شود.
در صورت مشکوک شدن به لنگی، آزمایشات مختلف می تواند درجه و محل هرگونه تنگی عروق را تعیین کند. درمان جراحی گاهی اوقات می تواند به بهبود اوضاع کمک کند، اما تغییرات سبک زندگی مانند قطع سیگار، برنامه تمرینی پله پله و کاهش وزن به همان اندازه مهم است.
لنگی ناشی از تنگی عروقی محیطی علاوه بر اینکه در نوع خود مهم است، می تواند به پزشک شما هشدار دهد که ممکن است با تنگی عروق خونی مهم دیگر مانند آنهایی که قلب یا مغز شما را تأمین می کنند، مشکل داشته باشید.
سندرم پاهای بی قرار
سندرم پاهای بی قرار با ناراحتی و میل به حرکت دادن پاها مشخص می شود. علائم دیگر متغیر است، اما شامل درد در پاها است و معمولاً در شب بیشتر است.
سلولیت
سلولیت نوعی عفونت باکتریایی است که معمولاً روی پوست ساق پا تأثیر می گذارد. این یک عفونت خطرناک است که نیاز به درمان فوری با آنتی بیوتیک های مناسب دارد. پوست در اثر لمس احساس گرما می کند و ممکن است متورم و سفت باشد. اگر تب یا لرز دارید، باید فوراً به کمک فوریت پزشکی بروید.
نقرس
نقرس در اثر تجمع اسید اوریک در خون ایجاد می شود و سپس بلورها را در مفاصل تشکیل می دهد. به طور مشترک روی انگشت شست پا تأثیر می گذارد، اما همچنین می تواند باعث درد در مفاصل زانو، ساق پا و مچ پا شود.
سیاتیک
سیاتیک نوعی درد عصبی است که منجر به دردی که به سمت ساق پا ساطع می شود، در طول مسیر عصب سیاتیک می شود. معمولاً هر بار فقط در یک پا وجود دارد. درد ممکن است مانند احساس گزگز یا احساس سوزن سوزن شدن باشد. سیاتیک غالباً ناشی از فتق دیسک در ستون فقرات است که عصب سیاتیک را فشرده می کند.
درد عصب
آسیب به اعصاب کف پا یا پایین پا از عوارض احتمالی دیابت است و به عنوان نوروپاتی دیابتی شناخته می شود. می تواند احساس گزگز یا سوزش، درد در ناحیه پایین پا و کف پا، بی حسی و حساسیت به لمس را ایجاد کند.
علائم درد پشت ساق پا
علائم و نشانه هایی از درد پشت ساق پا وجود دارد که می تواند به پزشک در یافتن علت کمک کند. ویژگی هایی از جمله ثابت یا متناوب بودن درد. آیا ناگهان ظاهر شد؟ کجا درد می کند؟ درد چه حسی دارد؟ آیا این یک درد شدید و منقطع، یک درد مبهم، یا یک احساس سوزن سوزن شدن است؟ آیا درد با راه رفتن یا ورزش بروز می کند؟ آیا درد با افزایش فعالیت هایی مانند ورزش همراه است؟ آیا درد هنگام شب بدتر است؟
چه موقع باید فوراً به دنبال مراقبت پزشکی بروید؟
برخی از ویژگی های درد پشت ساق پا وجود دارد که نشان می دهد باید فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید، از جمله:
- اگر در ماهیچه ساق پا قرمزی، تورم یا گرما دارید
- اگر پای شما رنگ پریده، متورم و غیرطبیعی سرد است
- اگر بعد از مدت طولانی نشستن، مانند مسافرت با هواپیما یا قطار، درد پشت ساق پا دارید
- اگر نمی توانید وزنتان را روی پا تحمل کنید و قادر به راه رفتن نیستید
- اگر درد پشت ساق پا مداوم باشد یا بدتر شود
- اگر تب دارید
- اگر تورم در هر دو پا دارید
آزمایشات و تحقیق
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص علت درد پشت ساق پا وجود ندارد. بسته به علائم و معاینه فیزیکی پا (پاها) شما، پزشک در مورد نیاز به هرگونه آزمایش مانند آزمایش تصویربرداری تصمیم می گیرد.
درمان برای درد پشت ساق پا
درمان درد پشت ساق پا به علت درد شما بستگی دارد. برای درد جزئی پا که نتیجه آسیب های ورزشی یا آسیب های ناشی از استفاده بیش از حد است، ممکن است بتوانید این مشکل را در خانه درمان کنید. پزشکان این موارد را (استراحت، یخ، فشرده سازی، بالا بردن پا و ارجاع) توصیه می کنند، گرچه اکنون بحث در مورد استفاده از یخ در آسیب های بافت نرم وجود دارد. تسکین درد بدون نسخه، مانند پاراستامول یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، ممکن است مفید باشد. اگر درد پشت ساق پا شما ناشی از بیماری عروقی (مشکلات گردش خون) باشد، پزشک شما ممکن است در صورت لزوم اقدامات مربوط به سبک زندگی را برای کاهش خطر بیماری قلبی و سکته مغزی، همراه با داروهایی برای کنترل فشار خون یا کلسترول، پیشنهاد کند.
پیشگیری از درد پشت ساق پا
با گرم کردن قبل از فعالیت و کشش پس از آن می توان از درد پشت ساق پا به دلیل آسیب ناشی از استفاده بیش از حد یا آسیب های ورزشی جلوگیری کرد. مطمئن شوید که سرعت یا مدت زمان فعالیت خود را خیلی سریع افزایش نمی دهید.
از درد پشت ساق پا ناشی از مشکلات گردش خون ممکن است با انجام ورزش منظم و کافی، حفظ وزن سالم، عدم استعمال دخانیات و سایر اقدامات سبک زندگی، جلوگیری شود. حتما فشار خون، قند خون و کلسترول خود را کنترل کنید.
درد ماهیچه پشت ساق پا به دلیل درگیری عضله دوقلوی پشت ساق یا گاستروکنمیوس است. این نام به معنای معده ساق پاست! این عضله یک ماهیچه قدرتمند سطحی و دو سر است که حجم اصلی پشت ساق از زیر زانو تا بالای پاشنه را تشکیل میدهد. اتصال آن از پایینترین بخش استخوان ران شروع شده و تا پاشنه کشیده شده است. این عضله با اتصال به عضله مهم دیگری بنام سولئوس، تاندون مستحکمی بنام تاندون آشیل را ایجاد میکند که به پاشنه متصل میشود. عضله سولئوس در عمق عضله گاستروکنمیوس واقع شده است. اگر دجار درد و گرفتگی ماهیچه پشت ساق شده اید با مرکز فیزیوتراپی آرامش سعادت آباد تماس بگیرید 88681746 و یا در واتساپ 09354462653 مشاوره فیزیوتراپی دریافت کنید.
آناتومی ماهیچه پشت ساق
برخی از متخصصان آناتومی، ماهیچه سولئوس و گاستر را یک عضله واحد میدانند و به آن ماهیچه سه سر پشت ساق، عضله گاستروسولئوس و یا عضلات کاف میگویند. اما در حقیقت ساختار فیبرهای این دو ماهیچه با هم متفاوت است. گاستر بیشتر از فیبر تند انقباض تشکیل شده و در حرکات سریع و قدرتی فعال است. در حالیکه سولئوس بیشتر از فیبر کند انقباض تشکیل شده و در فعالیت آهسته تر مثل ایستادن و یا راه رفتن فعال است.
علت درد ماهیچه پشت ساق پا
عضله گاستر در خم کردن زانو نقش دارد و به همراه سولئوس مچ پا را به سمت پایین میبرد. گاستر در فعالیتهایی مانند دویدن و پریدن بسیار فعال است، لذا در تمام ورزشهایی که شامل دویدن و پریدن است نقش دارد. اسپاسم در این عضله بسیار رایج است، اسپاسم یک انقباض غیر ارادی طولانی مدت است که با درد شدید همراه است. در دسته ای از بیمارانی که با درد ماهیچه پشت ساق به کلینیک فیزیوتراپی آرامش سعادت آباد مراجعه کردند علت درد اسپاسم ماهیجه دوقلوی ساق بود.
نوع دیگر آسیب ماهچیه پشت ساق با خم شدن ناگهانی مچ پا به سمت پایین اتفاق می افتد که میتواند منجر به کشیدگی، استرین و پارگی گاستر شود. گاهی آسیب به عضله دوقلوی گاستر ممکن است بصورت ناگهانی و یا در اثر فشار سنگین نباشد بلکه استفاده بیش از اندازه آن موجب التهاب و درد شود.
گرفتگی ماهیچه دوقلوی پشت ساق در بسیاری از ورزشکاران دیده میشود. چون این عضله هم به مفصل زانو و هم مفصل مچ پا چسبندگی دارد شانس آسیب دیدگی بالایی دارد. درد ناشی از درگیری گاستروکنمیوس به سمت داخل پا، پشت و پایین ران و پشت زانو پخش میشود. درد ساق پا در حین راه رفتن و گاهی در خواب هم بیمار را آزار میدهد.
علت درد ساق پا
افرادیکه در عضلات پشت ساق سفتی و کوتاهی دارند بیشتر در معرض آسیب هستند. عدم انعطاف پذیری مناسب این عضله موجب میشود در حین ورزش و یا اعمال فشار ناگهانی، عضله بخوبی نتواند نیروی وارده را جذب کند و بجای آنکه عضله با کشش خود نیرو را جذب کند دچار پارگی شود. در فیزیوتراپی آرامش سعادت آباد بسیار مشاهده میکنیم که اکثر ورزشکاران روی تقویت و افزایش قدرت عضله متمرکزند و توجه کمی به افزایش کشش پذیری و انعطاف عضله دارند. خستگی و استفاده طولانی مدت نیز میتواند توان ماهیچه پشت ساق را در دفع نیروی زائد کاسته و شانس درد پشت ساق را افزایش دهد. سفتی و اسپاسم عضله پشت ساق در بیمارانی که پیچ خوردگی مچ پا، مشکلات زانو مانند آرتروز، نرمی غضروف کشکک، پارگی منیسک و رباط صلیبی دارند و همچنین بیمارانی که دچار دردهای سیاتیکی هستند رایج است که موجب درد پشت ساق میشود.
گرفتگی ماهیچه ساق پا در ورزش
در ورزشکاران با توجه به برخی نکات ساده میتوان آمادگی عضله را افزایش داد. گرم کردن مناسب پیش از شروع تمرین و سرد کردن صحیح پس از ورزش کمک زیادی به آمادگی گاستروکنمیوس میکند.
با توجه به نوع فعالیت عضله دوقلوی پشت ساق، این عضله در بیشتر ورزشکاران شانس آسیب دیدگی دارد اما در ورزشهایی که با سرعت و تغییر جهت ناگهانی همراه است بیشتر صدمه میبیند. ورزشهای پرشی، راکتی، فوتبال و راگبی از این جمله اند که گاستر را متحمل نیروی بیش از حد میکنند. توجه و تمرکز زیاد از حد بدنسازان، ورزشکاران بیکینی و ولنس به پرورش عضله دوقلوی پشت ساق هم میتواند، موجب گرفتگی ماهیچه پشت ساق شود. پل دنس یا رقص میله هم میتواند موجب گرفتگی ماهیچه پشت ساق شود. در پل دنس نگه داشتن بدن با میله به صرف نیروی زیادی نیاز دارد. با وجود انجام تمرین های آماده سازی به علت انقباض قدرتی ماهیچه پشت ساق باز هم احتمال درد و گرفتگی آن وجود دارد. بهتر است تمرین ورزشی بصورت اینتروال و با فواصل زمانی مناسب طرح ریزی شوند تا بافت زمان کافی برای استراحت و ریکاوری داشته باشد. چنانچه با انجام درمان خانگی، استراحت، پماد ضد درد و… همچنان درد ساق پا دارید با مرکز فیزیوتراپی آرامش سعادت آباد تماس بگیرید.