علت درد پایین کمر و دنبالچه
در اصطلاح پزشکی به درد استخوان دنبالچه (گاهی با عنوان دمبالچه نیز یاد می شود)، کوکسیدنی گفته می شود. دنبالچه استخوانی است که در انتهای ستون فقرات قرار گرفته است. رباط ها و تاندون های مجاور دنبالچه ملتهب و دردناک می توانند شوند. درد دنبالچه می تواند یک ناراحتی خفیف تا یک درد شدید و مزمن باشد. از شایعترین علائم این بیماری دردی است که با نشستن تشدید می شود. علت درد استخوان دنبالچه می تواند روش های درمانی متفاوتی داشته باشد. درد دنبالچه پس از زمین خوردن، شکستگی دنبالچه، بعد از زایمان، کشیدگی مکرر یا جراحی بوجود می آید. در بعضی از موارد، علت درد استخوان دنبالچه مشخص نیست. درد دنبالچه می تواند به راحتی یابه خودی خود درمان شود یا تبدیل به درد مزمنی شود که که چند سال پایدار بالشد. درد استخوان دنبالچه در زنان پنج برابر مردان است، احتمالا به این خاطر که لگن زن ها سطح محافظ کمتری دارد. در اغلب موارد بی ثباتی دنبالچه که باعث التهاب مزمن می شود، درد را بوجود می آورد. در اکثر موارد علل درد استخوان دنبالچه در صورتی که روش درمانی مناسبی برای آن مورد استفاده قرار گیرد، قابل درمان است. با این حال، این موضوع تا حد زیادی به پزشک بستگی دارد که بتواند بطور مناسب بیماری را تشخیص داده و اقدام به درمان درد دنبالچه بکند.
علت و علل
درد دنبالچه علت های مختلفی دارد و شامل بی ثباتی دنبالچه، خارج از راستا بودن، اسپاسم عضلانی، کیست پیلونیدال، کیست تارلوف، بیماری های عصبی، سرطان، درد ارجاعی، درد عصبی، روش های درمانی قبلی یا درد خیالی می شود.
عمده علت درد دنبالچه برمی گردد به نیمه در رفتگی های استخوان دنبالچه و عدم ثبات این استخوان و حرکت بیش از حد آن که درد ناحیه را باعث می شود.
اغلب آسیب دیدگی های دنبالچه با صدمه مستقیم به ناحیه دنبالچه ایجاد می شوند:
- زمین خوردن در حالت نشسته و روی یک سطح سفت، شایع ترین علت آسیب دیدگی های دنبالچه است
- ضربه مستقیم به دنبالچه از قبیل ضربه ای که در طول ورزش های پر خورد صورت می گیرد باعث آسیب وارد شدن به این ناحیه و درد دنبالچه می شود.
- دنبالچه ممکن است در زایمان آسیب ببند یا بشکند
- کشیدگی یا اصطکاک مکرر دنبالچه ( معمولا در حین دوچرخه سواری یا پارو زدن) باعث آسیب به دنبالچه گاهی اوقات، علت آسیب های دنبالچه مشخص نیست.
- از علت های دیگر درد دنبالچه که زیاد شایع نیستند می تواند به اسپرز استخوان (زائده استخوان)، فشردگی ریشه های عصب یا آسیب وارده به بخش های دیگر ستون فقرات، عفونت موضعی و تومور اشاره کرد.
علائم
درد دنبالچه از مشکلات شایع و آزار دهنده ستون مهره است. درد استخوان دنبالچه در پایین ترین قسمت ستون مهره و زیر باسن احساس می شود و موجب اشکال در نشستن بیمار می شود. علائم درد دنبالچه از قرار زیر هستند:
- احساس درد در حین نشستن و پس از آن که شدت درد بستگی به مدت زمان نشستن شما دارد. احساس درد در حین نشستن و پس از آن از علائم اصلی درد دنبالچه است. افزایش درد و حساسیت ناشی از نشستن برای مدت طولانی ممکن است تا چندین روز طول بکشد.
- درد شدید دنبالچه در حین نشستن و برخاستن. برای جلوگیری از این درد سعی کنید در حین برخاستن کمی به جلو خم شوید و کمر خود را گود بیندازید.
- درد دنبالچه ناشی از نشستن بر روی یک سطح نرم
- درد شدید دور استخوان دنبالچه
- حساسیت به فشار دادن انگشت بر روی نوک یا لبه های دنبالچه
- درد شدید در پا
- احساس درد در طول دفع مدفوع و گاهی اوقات در حین برقراری رابطه جنسی هم در زنان و هم مردان
- در صورتی که درد دنبالچه ناشی از صدمه باشد، بخش های دیگری از بدن نیز آسیب می بینند. در صورتی که این آسیب دیدگی قسمت های استخوان خاجی، باسن یا پا را شامل شود، پیدا کردن قسمتی که بیشترین درد استخوان دنبالچه را بوجود می آید بسیار مشکل است. تزریق در ناحیه دنبالچه به شما کمک می کند تا متوجه شوید که چه مقدار از درد ناشی از دنباچه است.
تشخیص
یکی از اولین اهداف تشخیص حذف وجود بیماری های دیگر مثل سرطان به عنوان علت درد دنبالچه است. احتمال سرطان خیلی نادر است، اما باید بررسی شود. عکس برداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن، ام آرا ای و کولونوسکوپی به این منظور مورد استفاده قرار می گیرند. برای تعیین درمان مناسب برای درد ، تشخیص اینکه درد استخوان دنبالچه ناشی از کمر یا قسمت های دیگرغیرمرتبط با دنبالچه است، مهم می باشد. اگر درد ناشی از قسمت های دیگر بدن باشد نیز باعث بوجود آمدن ناراحتی در حین نشستن می شوند، اما نیازمند روش های درمانی متفاوتی به نسبت روش های درمان درد دنبالچه هستند. آزمایشاتی که به آنها اشاره شد همیشه علت درد را تشخیص نمی دهد و ممکن است برای پیدا کردن علت درد دنبالچه به انجام آزمایشات دیگری نیاز باشد. گاهی اوقات تزریق در ناحیه دنبالچه به تشخیص کمک می کند.
درمان
در ادامه انواع راه و روش های رفع و درمان درد دنبالچه ذکر شده است:
درمان خانگی
آسیب دیدگی های دنبالچه اغلب درد شدیدی را به همراه دارند، بنابراین مراقبت های خانگی برای کنترل درد استخوان دنبالچه و جلوگیری از التهاب بیشتر دنبالچه مورد استفاده قرار می گیرند.
- از نشستن به مدت طولانی خودداری کنید. وقتی مجبور به نشستن روی یک سطح سفت هستید، بر روی یکی از طرفین باسن خود بنشینید. همچنین، به جلو خم شوید و وزن بدن خود را از روی دنبالچه بردارید.
- برای درد دنبالچه ناشی از صدمه، در چند روز اول پس از آسیب دیدگی روزی چهار بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی ناحیه دنبالچه خود کمپرس یخ قرار دهید.
- برای تسکین درد، داروهایی مثل ایبوپروفن یا داروهای مشابه را برطبق دستوری که روی جعبه آن نوشته، مصرف کنید.
- می توانید یک بالشت زیر باسنی خریداری کنید و بر روی آن بنشینید. این بالشت در قسمت میانی خود سوراخی دارد که از تماس استخوان دنبالچه با سطوح صاف و تشدید درد دنبالچه جلوگیری می کند.
- برای جلوگیری از یبوست غذاهای سرشار از فیبر بخورید.
دارو
داروهای مسکن می توانند در کاهش درد دنبالچه موثر باشد، اما درد استخوان دنبالچه را درمان نمی کند. در بارداری مصرف داروهایی که در ادامه معرفی می شود، حتما باید با تجویز پزشک باشد.در صورتی که درد و ناراحتی شما خفیف باشد، داروهای مسکن ضد التهابی را برای تسکین علائم کفایت می کنند. پزشک نوعی از مسکن ها به نام داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی را برای شما تجویز می کند. این داروها علاوه بر تسکین درد دنبالچه باعث کاهش التهاب دور دنبالچه می شوند. این داروها وقتی به صورت منظم مصرف شوند و محدود به زمان شدت گرفتن علائم نشوند، بیشترین کارایی را دارند. ایبوپروفن نوعی داروی ضد التهابی غیراستروئیدی است که می توانید بدون نسخه آن را تهیه کنید. بعضی از افراد نمی توانند این داروها را مصرف کنند، زیرا به آنها آلرژی دارند. از عوارض این دارو افزایش احتمال بروز زخم معده می باشد. در صورتی که نمی توانید این داروها را مصرف کنید، داروهای مسکن مثل پاراستامول نیز می تواند مفید باشد.
در صورتی که درد دنبالچه مزمن و شدید باشد، مسکن قوی تری به نام ترامادول باید مورد استفاده قرار گیرد. ترامادول عوارض جانبی از قبیل یبوست، سردرد و گیجی را به همراه دارد. ترامادول عموما برای مدتی کوتاه تجویز می شود، زیرا می تواند اعتیادآور شود. در صورتی که برای مدت بیشتری تجویز شود، میزان مصرف آن به تدریج کاهش پیدا کند تا از بوجود آمدن علائم جلوگیری شود.
تزریق
در صورتی که داروهای مسکن برای تسکین درد دنبالچه موثر واقع نشدند، پزشک دارو را به کمر شما تزریق می کند تا به تسکین درد استخوان دنبالچه کمک کند. کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب و درد استخوان دنبالچه می شود. گاهی اوقات، کورتیکواستروئیدها با بی حسی موضعی ترکیب می شود تا اثر به مراتب بیشتری را داشته باشند. تزریق کورتیکواستروئید باعث بهبود علائم درد دنبالچه می شود، اگرچه اثرات هر بار تزریق کورتیکواستروئید تنها برای چندین هفته باقی می ماند. تزریقات کورتیکواستروئید باعث درمان این بیماری نمی شوند و تزریق بیش از حد کورتیکواستروئید به کمر و دنبالچه آسیب می رساند. بنابراین این نوع تزریق را تنها سالی یک یا دو بار می توانید انجام دهید
فیزیوتراپی
دکتر فیزیوتراپی درد ناحیه دنبالچه را معاینه می کند و برای متوقف کردن درد استخوان دنبالچه بسته به شدت درد روش درمانی صحیح را مورد استفاده قرار می دهد. بعضی از این روش ها عبارتند از:
- ماساژ بافت نرم
- حرکات ورزشی توانبخشی
- درمان دستی
شواهد کمی مبنی بر تاثیرگذاری درمان های دستی ستون فقرات در تسکین درد دنبالچه به در کوتاه مدت برای افراد مبتلا به درد دنبالجه وجود دارد. درمان های دستی ستون فقرات از قرار زیر هستند:
- استخوان درمانی: این روش درمان با دست به تشخیص و درمان مشکلات عضلات، عصب ها و مفاصل مورد استفاده قرار می گیرد.
- کایروپراکتیک: این روش درمان با دست بر اساس این نظریه است که بسیاری از مشکلات از جمله درد دنبالچه با در راستا نبودن ستون فقرات مرتبط است.
به روش های استخوان درمانی و کایروپراکتیک طب مکمل و جایگزین (CAMS) گفته می شود، زیرا با روش های درمانی سنتی تر تفاوت های قابل توجهی دارد. بر خلاف روش های سنتی، طب مکمل و جایگزین همیشه براساس شواهد علمی نیستند. در صورتی که برای درمان درد دنبالچه می خواهید از طب مکمل و جایگزین استفاده کنید، همیشه مطمئن شوید که پزشک معالج شما ماهر و کارآزموده است و کادر مجربی دارد. میتوانیم برای درمان درد استخوان دنبالچه از حرکات ورزشی مناسب استفاده کنیم.
جراحی
عمل جراحی درمان درد دنبالچه شایع نیست و معمولا زمانی توصیه می شود که تمامی روش های درمانی دیگر برای شما جواب نداده باشند. دنبالچه باید بوسیله عمل جراحی برداشته شودیا اینکه قسمتی از دنبالچه خود را از طریق عمل جراحی بردارید. عمل جراحی برداشتن استخوان دنبالچه تحت بیهوشی کامل صورت می گیرد. جراح در پوست روی دنبالچه شما برشی ایجاد می کند تا بتواند آن را جدا کند. عضلات، تاندون ها و رباط های متصل به دنبالچه به قسمت های دیگر لگن شما متصل هستند تا کارایی خود را حفظ کنند.
درد دنبالچه عمدتا در اثر وارد شدن ضربه بوجود می آید و در زنان شایعتر از مردان می باشد. درد استخوان دنبالچه در بارداری و بعد از زایمان (به دلیل فشار زایمان) ممکن است بروز کند. روش های درمان درد دنبالچه در اکثر بدون جراحی است و منجر به درمان قطعی آن می شود. درمان جراحی فقط برای تعادا خیلی کمی از بیماران که با روش های درمانی دیگر مشکلشان حل نشده است مورد استفاده قرار می گیرد.
برای درمان درد استخوان دنبالچه روش های دیگری ازجمله اولتراسوند، طب سوزنی و … نیز وجود دارد.
آناتومی دنبالچه
استخوان دنبالچه بر خلاف تصور، وظایفی برای ایجاد تعادل در ستون فقرات دارد و عضلات کف لگن و اطراف لگن برای عملکرد بهتر به این استخوان نیاز دارند.نام این استخوان از واژه kokkyx یونانی به معنای Cuckoo tail منقار پرنده فاخته بدلیل شباهت دنبالچه به منقار این پرنده بر گرفته شده است.
- درد دنبالچه
دنبالچه پایینترین قسمت ستون فقرات است. این قسمت باقیمانده یک دم وستیجیال یا بازمانده ژنتیکی است (که به همین علت به آن «دنبالچه» گفته میشود) و متشکل از سه تا پنج استخوان مهره بسیار کوچک میباشد که میتوانند به هم جوش خورده یا از هم جدا باشند.
پیشتر گمان میشد که استخوانهای دنبالچه در تمام موارد به هم جوش خوردهاند و هیچ حرکتی میان آنها وجود ندارد، اما امروزه میدانیم که تمامی دنبالچه از یک استخوان یک تکه تشکیل نشده بلکه اغلب دارای چند مهره مجزا است که با استفاده از رباطها و مفاصل فیبری موجود، به صورت محدود حرکت میکنند.
دنبالچه از طریق یک مفصل دارای یک دیسک وستیجیال و همچنین چند رباط به ساکروم متصل است. حرکت مفصل بین دنبالچه و ساکروم بسیار محدود است.
- دنبالچه
التهاب مفصل ساکروایلیاک
التهاب مفصل ساکرو ایلیاک عبارت است از یک روند التهاب پیشرونده که مفاصل ساکروایلیاک یا همان اتصال بین قسمت پایین ستون فقرات (ساکروم) و استخوان لگن را درگیر میکند.درد استخوان دنبالچه یا درد کوکسیکس، عارضهای نسبتاً نادر و تقریباً ناشناخته است که میتواند در پایینترین قسمت ستون فقرات که کوکسیکس یا دنبالچه نام دارد باعث ایجاد دردهای مزمن شود. درد دنبالچه به شکل یک درد موضعی احساس میشود و عموماً هنگام نشستن یا انجام هر فعالیتی که باعث فشار آمدن به پایینترین قسمت ستون فقرات گردد بدتر میشود.این عارضه در خانم ها بیشتر از مردان شایع است، و معمولاً به دلیل آسیب موضعی (مانند زمین خوردن) یا زایمان رخ میدهد. در موارد نادری نیز، وجود تومور یا عفونت میتواند باعث درد دنبالچه شود. میتوان با رعایت کردن نکاتی از بروز درد دنبالچه پیشگیری کرد.در حدود سن چهل سالگی یا دهه چهارم زندگی شیوع بیشتری داشته و در افراد چاق و کسانیکه زیاد می نشینند احتمال بروز بیشتری دارد.
- درد دنبالچه
علائم و نشانه ها
گاهی آزردگی دنبالچه منشا اصلی درد سیاتیک و کمر درد می باشد و بدلیل عدم توجه به آن ممکن است مدتها بیمار بعنوان کمر درد درمان شود ولی عامل اصلی دنبالچه باشد.
علائم درد دنبالچه میتواند شامل یک یا همه موارد زیر باشد:
- دردی که در هنگام نشستن تا حد زیادی بدتر می شود.
- درد دنبالچه که در موقع لمس شدن یا هنگامی که فشاری روی آن قرار میگیرد بدتر میشود.
- دردی که هنگامی تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده بدتر میشود.
- دردی که با یبوست بدتر شده و پس از دفع مدفوع بهتر میشود.
معمولاً استفاده از ترکیبی از درمانهایی که درد را کاهش میدهند و اصلاح فعالیتها جهت جلوگیری از فشار آمدن به دنبالچه، برای کنترل یا تسکین درد کفایت میکند. در موارد بسیار نادری هم، انجام جراحی برای برداشتن دنبالچه توصیه میشود، که البته این جراحی (کوکسیژکتومی) تنها زمانی انجام میشود که درد شدید باشد و انجام دست کم چند ماه درمان غیرجراحی و اصلاح فعالیتها تأثیری در تسکین و رفع درد نداشته باشد.
در این مقاله دلایل، تشخیص و هر دو گزینه درمانی غیرجراحی و جراحی به طور کامل مورد بررسی قرار میگیرند.
علت ها و دلایل
از علت درد استخوان دنبالچه میتوان گفت که هنوز به درستی نمیدانیم که کدام بخشهای آناتومی بدن باعث بروز درد دنبالچه میشوند. در بسیاری از موارد علل درد استخوان دنبالچه دقیق مشخص نیست (که به آن درد دنبالچه ناشناخته گفته میشود)، و به همین دلیل در این موارد علائم عارضه کنترل میشوند.
- آیا نشستن طولانی باعث درد دنبالچه می شود؟
در کل، اگر دنبالچه آسیب ببیند و یا وارد آمدن فشار اضافی بر آن باعث شود که استخوانهایش بیش از دامنه حرکتی طبیعیشان، که بسیار محدود است حرکت کنند، در این ناحیه درد موضعی و التهاب بروز میکند. آسیب دیدن رباطها یا دیسک وستیجیال هم میتواند دلیل درد باشد. همچنین، در موارد نادری نیز، شکستگی استخوانهای دنبالچه و یا وجود یک عفونت یا یک تومور در دنبالچه میتواند باعث درد دنبالچه شود.
علل زمینهای
به طور کلی، تشخیص علت درد دنبالچه یکی از علل زمینهای زیر را به عنوان عامل درد نشان خواهد داد:
- ترومای موضعی: زمین خوردن بر روی استخوان دنبالچه میتواند باعث التهاب رباطها یا آسیب دیدن دنبالچه یا اتصال دنبالچه با ساکروم شود. این مورد شایعترین دلیل درد دنبالچه است.
- زایمان: در طول وضع حمل سر نوزاد از بالای دنبالچه عبور میکند، و گاهی اوقات فشار وارد شده روی دنبالچه میتواند منجر به آسیبدیدگی اجزاء دنبالچه (دیسک، رباطها و استخوانها) شود.
- فشار: برخی از فعالیتها که باعث وارد آمدن فشار طولانی مدت به دنبالچه میشوند، مانند اسبسواری و نشستن طولانی مدت روی یک سطح سفت، میتوانند محرک درد استخوان دنبالچه باشند. معمولاً این عوامل باعث درد دائمی دنبالچه نمیشوند، اما اگر التهاب و علائم کنترل نشوند، امکان دارد که درد، مزمن شود.
- تومور یا عفونت: در موارد نادر، درد دنبالچه ناشی از وجود یک تومور یا عفونت در ناحیه دنبالچه است که باعث فشار آمدن روی دنبالچه میشود.
تشخیص
پزشک، درد دنبالچه را با گرفتن تاریخچه کامل پزشکی بیمار و انجام یک معاینه فیزیکی تشخیص میدهد.
معمولاً از آزمایشهای تشخیصی مانند گرفتن عکس رادیولوژی و امآرآی نیز برای رد سایر علتهایی که میتوانند عامل درد باشند استفاده میشود.
معاینه فیزیکی
معاینه فیزیکی کامل برای عارضه درمان درد استخوان دنبالچه شامل موارد زیر خواهد بود:
- معاینه لگن و مقعد برای بررسی وجود توده یا توموری که میتواند دلیل درد باشد
- لمس دنبالچه برای بررسی وجود حساسیت به لمس
معمولاً قابل توجهترین یافته در معاینه، حساسیت به لمس موضعی است که با لمس دنبالچه مشخص میشود. اگر دنبالچه نسبت به لمس حساس نباشد، درد این ناحیه ناشی از مشکل ساختاری دیگری مانند فتق ديسك بين مهرهاي لومبوساكرال یا بیماری تخریب کننده دیسک خواهد بود.
آزمایشهای تشخیصی مورد نیاز عبارتند از:
- گرفتن عکس رادیولوژی از ساکروم و دنبالچه برای رد این احتمال بعید که یک شکستگی آشکار یا یک تومور بزرگ باعث بروز ناراحتی شده باشد.
- اسکن امآرآی برای رد وجود عفونت یا تومور ستون فقرات به عنوان دلیل درد.
از آنجا که اسکن استخوان و سیتیاسکن اطلاعات ناچیزی فراهم میکنند، به طور کلی از آنها استفاده نمیشود. معمولاً نتیجه تمام آزمایشهای تصویربرداری منفی است.
راه ها و روش های درمان
در کلینیک تخصصی پروفسور فروغ ابتدا شرح حال و معاینه بالینی بیمار انجام شده و پس از اطمینان از علت درد دنبالچه و تهیه عکس رادیوگرافی درمان مناسب برای بیمار انجام می شود. این درمانها شامل ورزشهای مناسب،جا انداختن دنبالچه،تزریق،بلاک گانگلیون پیلار،دارو درمانی می تواند باشد
تلفن نوبت گرفتن 66572220
از بهترین راه ها و روش های درمان درد دنبالچه و رفع درد استخوان دنبالچه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
معمولاً، درمانهای مورد استفاده برای درد دنبالچه موضعی و غیرتهاجمی هستند. عموماً، درمانهایی ابتدایی برای درد دنبالچه عبارتند از:
- تجویز داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDها). NSAIDهای معمول، مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و مهار کنندههای COX-2، به کاهش التهاب اطراف دنبالچه که معمولاً علت بروز درد است کمک میکنند.
- گذاشتن یخ یا کیسه سرد روی ناحیه درد، روزی چند بار در طول چند روز اول شروع درد.
- گرم کردن یا گذاشتن یک کیسه داغ روی ناحیه درد پس از چند روز اول.
- اجتناب از نشستن طولانی مدت یا وارد کردن هرگونه فشار به ناحیه درد، تا حد ممکن.
- استفاده از یک بالش برای جلوگیری از فشار آمدن به دنبالچه در هنگام نشستن. برای بعضیها بالشهای حلقهای شکل به خوبی جواب میدهند، اما برای بعضی دیگر این بالشها مناسب نبوده و مانع فشار آمدن به دنبالچه آنها نمیشوند. بسیاری از افراد بالشهای فوم V شکل یا U شکل (که وسطشان خالی است تا دنبالچه با چیزی در تماس نباشد) را ترجیح میدهند. در کل، هر گونه بالش یا طرز نشستنی که مانع از فشار آمدن به دنبالچه میشود ایدهآل است.
- بالشتک مخصو ص دنبالچه بهتر است به شکل U باشد
- اگر یبوست یا دفع مدفوع باعث بروز یا افزایش درد شد، به بیمار توصیه میشود که از نرم کنندههای مدفوع استفاده کند و مصرف فیبر و آب را افزایش دهد.
سایر درمانهای بدون جراحی
اگر درد دائمی یا شدید باشد، گزینههای درمانی غیر جراحی دیگری وجود دارد که عبارتند از:
تزریق:
تزریق موضعی یک عامل بیحس کننده (لیدوکائین) و استروئید (برای کاهش التهاب) میتواند تا حدودی علائم این عارضه را تسکین دهد. البته، توصیه میشود که این تزریق با استفاده از فلوئوروسکوپ یا دستگاه سونوگرافی به عنوان راهنما انجام شود. تسکین حاصل از این روش میتواند از یک هفته تا چند سال دوام داشته باشد. انجام این تزریق در سال نباید از سه بار بیشتر شود.
- درمان دستی یا جا انداختن دنبالچه: علائم برخی از بیماران از طریق درمانهای دستی (مانند درمان های دستی متد MEIN که توسط متخصصین طب فیزیکی انجام می شود و روش کایروپراکتیک ) تسکین مییابند.
- جا انداختن دنبالچه
- کشش: کشش ملایم رباطهای متصل به دنبالچه میتواند مفید باشد. یک فیزیوتراپ، کایروپراکتور، متخصص طب فیزیکی و توانبخشی یا سایر متخصصان حوزه بهداشت و درمان که در این زمینه آموزش دیدهاند میتوانند بیمار را در مورد حرکات کششی مناسب راهنمایی کنند.
- اولتراسوند: فیزیوتراپی با اولتراسوند نیز برای تسکین درد مفید است.
اگر پزشک پس از انجام معاینه، عکسبرداری رادیولوژی و امآرآی به این نتیجه برسد که عفونت و تومور علل درد دنبالچه نیستند، در این صورت درمان غیرجراحی طولانی مدت برای تسکین درد و اصلاح فعالیتها گزینه معقولی خواهد بود.
پس از آنکه درد به حدی کاهش یافت که دیگر حرکت باعث درد بیش از اندازه نشود، انجام روزانه فعالیتهای هوازی (ایروبیک) سبک مفید خواهد بود، چون افزایش جریان خون مواد مغذی بهبود دهنده را به ناحیه درد میرساند و باعث میشود قابلیت خوددرمانی طبیعی بدن فعال گردد. مزیت دیگر ورزشهای هوازی آزادسازی اندورفین است، که همان فرآیند طبیعی تسکین درد در بدن میباشد.
عمل جراحی
برای افرادی که دچار درد مداومی هستند که با درمان غیرجراحی و اصلاح فعالیتها کاهش نمییابد یا به خوبی کنترل نمیشود، یکی از گزینههای درمانی برداشتن تمامی یا قسمتی از دنبالچه از طریق عمل جراحی است.جراحی زمانی توصیه می شود که بیمار به درمانهای اولیه پاسخ ندهد معمولا در بیش از 90 در صد موارد مشکل بیمار بدون جراحی حل می شود.
این عمل به ندرت انجام میشود، به طوری که حتی روش انجام آن در بسیاری از کتابهای آموزشی جراحی ستون فقرات وجود ندارد. اگر چه خود این عمل نسبتاً ساده است، اما بهبودی بعد از انجام آن برای بیمار فرایندی طولانی و ناراحت کننده خواهد.
جهت رزرو نوبت با تلفن 66572220 تماس حاصل فرمایید.
درد پایین کمر به خصوص در بزرگسالان بین سنین 30 و 50 ساله بسیار شایع است. درد کمر میتواند ناراحتی مزمن و یا دائمی کمر باشد یا اینکه “کمر درد حادی” باشد که به صورت یک عارضه ناگهانی و کوتاه مدت بروز میکند. درد کمر میتواند ناشی از انواع مشکلات در هر قسمت از کمر باشد، این مجموعه شامل شبکه به هم پیوستهای از عضلات ستون فقرات، اعصاب، استخوانها، دیسکها و تاندونهای ستون فقرات کمری است.
فهرست مطالب
- 1 علتها و علائم درد کمر در افراد جوان و میانسال
- 2 علتها و علائم کمر درد در سالمندان
- 3 دلایل نادر کمر درد
- 4 روشهای تشخیص علت کمر درد
- 5 درمان درد پایین کمر
علتها و علائم درد کمر در افراد جوان و میانسال
در افراد 30 تا 60 ساله، احتمال تجربه درد کمری که منشاء آن کشیدگی عضلانی کمر و یا فشار فضای درون دیسکهای کمر باشد، بیشتر است.
کشیدگی عضلانی کمر
کشیدگی عضلات کمر با درد شدید یا تیرکشیدن در پایین کمر که پس از فعالیت، حرکت ناگهانی و یا بلند کردن یک جسم سنگین شروع میشود، خود را نشان میدهد. کشیدگی عضلات کمر یا کشیدگی رباطهای کمر یکی از شایعترین علل درد حاد کمر است. بلند کردن یک جسم سنگین، چرخاندن کمر، یا یک حرکت ناگهانی میتواند باعث کشش عضلات و یا رباطهای کمر شده و یا منجر به پارگیهای بسیار ریز گردد. با وقوع کشیدگی عضلات کمر، بسته به میزان کشیدگی و اسپاسمهای عضلانی ناشی از آسیب، بیمار درد و ناراحتی خفیف تا شدید و یا ناتوان کنندهای را تجربه خواهد کرد.
بیرونزدگی دیسک کمر
فتق دیسک کمر با دردی که به باسن، ساق پا و پا (سیاتیک) تیر میکشد و درد پایین ستون فقرات خود را نشان میدهد. در افراد جوانتر، علت سیاتیک میتواند مربوط به طیف گستردهای از عوارض باشد. فتق دیسک کمر، شایعترین علت سیاتیک است. تخریب دژنراتیو دیسک، سرخوردگی مهرههای کمر و دیگر عوارض نیز ممکن است منجر به سیاتیک کمر شوند.
تخریب دژنراتیو دیسک
هنگامی که دیسکهای بین مهرههای کمر به تدریج دچار آسیب دیدگی میشوند، میتوانند موجب التهاب و مقداری بیثباتی در پایین کمر، بروز درد، اسپاسمهای عضلانی و گاهی اوقات سیاتیک شده و در نهایت منجر به تخریب دژنراتیو دیسک شوند. این عارضه به صورت درد مزمن کمر که با حالتها و حرکات خاصی بدتر میشود، خود را نشان میدهد.
سرخوردگی ایستمیک مهرههای کمر
سرخوردن مهرههای کمر هنگامی رخ میدهد که در پایین کمر یک مهره بر روی دیسک تحتانی بلغزد. سرخوردن مهره در سطح L5-S1 بیشتر شایع است و میتواند با فشردهسازی ریشههای عصبی، منجر به بیثباتی، درد عصب ریشه و کمر درد شود. سرخوردن مهره با درد عمیق در پایین کمر که در هنگام ایستادن و یا راه رفتن بدتر میشود، خود را نشان میدهد.
مشکلات مفصل خاجی خاصرهای (ساکروایلیاک)
مشکلات مفصل ساکروایلیاک زمانی رخ میدهد که حرکت مفاصل ساکروایلیاک بیش از حد یا بسیار کم باشد. این مفاصل، استخوان خاجی در پایین ستون فقرات را به طرفین لگن متصل میکنند. بیماری مفصل ساکروایلیاک با درد پایین کمر و یا باسن یا درد کشاله ران، خود را نشان میدهد. میانسالان نیز ممکن است به آرتروز ستون فقرات و دیگر عوارضی که علل شایع کمر درد در افراد مسن است، مبتلا شوند.
علتها و علائم کمر درد در سالمندان
اگر چه افراد مسن ممکن است درد مربوط به هر یک از عوارض افراد جوانتر را نیز تجربه کنند، اما در افراد بالای 60 سال احتمال بیشتری برای ابتلا به درد مربوط به تخریب مفاصل ستون فقرات وجود دارد.
آرتروز مفصل فاست
آرتروز مفاصل فاست که آرتریت یا آرتروز دژنراتیو ستون فقرات هم نامیده میشود، یک بیماری پیشرونده است که به تدریج در طول زمان توسعه مییابد. درد و ناراحتی آن با تخریب و متلاشی شدن غضروف بین مفاصل فاست در ستون فقرات ایجاد میشود. این عارضه با درد و خشکی کمر که بیشتر در صبح و شب احساس میشود، خود را نشان میدهد.
تنگی کانال نخاع کمری
تنگی کانال نخاعی و سرخوردگی مهرههای کمر میتوانند بر اعصابی که در نقطه خروجی ستون فقرات هستند، فشار وارد کنند. راست ایستادن در هنگام راه رفتن معمولی، موجب افزایش فشار بر عصب و در نتیجه درد ساق پا میشود. فشردگی اعصاب با درد ساق پا که عمدتاً در هنگام راه رفتن و راست ایستادن رخ میدهد، خود را نشان میدهد.
شکستگی فشارنده مهرهها
به عنوان یک قاعده کلی، پس از هر حمله ناگهانی درد در بزرگسالان بالای 50 سال به ویژه در زنان یائسه مبتلا به پوکی استخوان و در مردان و زنانی که به مدت طولانی تحت درمان با داروهای کورتیکواستروئید قرار گرفتهاند، باید امکان شکستگی ستون فقرات ناشی از فشردگی مهرهها در نظر گرفته شود. این عارضه با شروع ناگهانی درد، انعطافپذیری محدود کمر و کاهش ارتفاع کمر خود را نشان میدهد.
دلایل نادر کمر درد
تعدادی از عوارض نه چندان شایع نیز میتواند به کمردرد منهی شود، این عوارض ممکن است شامل:
- سندرم پیریفورمیس
- عفونت
- تومور نخاعی
- فیبرومیالژی
- روماتیسم ستون فقرات
- درد دنبالچه
روشهای تشخیص علت کمر درد
علل درد پایین کمر میتواند پیچیده باشد، زیرا ساختارهای بسیاری در ستون فقرات وجود دارد که میتواند باعث درد پایین کمر شوند. پزشک از بیمار سؤالاتی را برای توصیف محل، شدت و نوع درد و نیز سابقه درد کمر میپرسد. ابزارهای تشخیصی دیگر عبارتند از:
- اشعه ایکس: برای تست بیثباتی، تومورها و شکستگی ستون فقرات استفاده میشود.
- سی تی اسکن: برای بررسی فتق دیسک و یا تنگی کانال نخاعی انجام میشود.
- میلوگرام. امکان شناسایی مشکلات ستون فقرات، نخاع و عصب ریشه را فراهم میسازد.
- ام.آر.آی. برای ارزیابی مشکلات دیسکهای کمری و ریشههای عصبی و همچنین رد احتمالات دیگری مانند عفونتهای ستون فقرات و یا تومورها مفید است.
درمان درد پایین کمر
استراحت
برای مقابله با درد کمر، استراحت کنید. بسته به شدت علائم درد، ممکن است صرفاً کاهش سطح فعالیت به مدت چند روز کافی باشد. برای درمان کمر درد، استراحت در رختخواب به جز برای مدت زمان کوتاهی توصیه نمیشود.
گرما یا سرمادرمانی
با استفاده از پد گرماساز و یک بسته یخ میتوانید تحرک کمر خود را افزایش داده و درد کمر خود را کاهش دهید. برای کاهش التهاب میتوانید یک کیسه یخ را بر روی مناطق حساس کمر خود قرار دهید. پس از چند روز سرمادرمانی، گرمادرمانی را با پد گرماساز و یا حمام آب گرم شروع کنید. گرما موجب شل شدن عضلات سفتی میشود که علت درد پایین کمر شما می باشند.
دارودرمانی
تعدادی از داروها، التهاب را که غالباً علت درد پایین کمر است، کاهش میدهند. در حالی که سایر داروها از انتقال سیگنالهای درد به مغز جلوگیری میکنند.
تزریق کورتیکواستروئیدها
کورتیکواستروئیدها و داروهای بیحسی برای کاهش التهاب تزریق میشوند. بیمار ممکن است به صورت تزریق داخل عضلانی، به صورت خوراکی یا تزریق فلوروسکوپی (تزریق اپیدورال آستروئید -ESI)، داروهای کورتیکواستروئید را دریافت کند.
کشش دستی
در روش کشش دستی، برای همتراز کردن مهرههای ستون فقرات و جا انداختن دیسک در محل اصلی خود، از یک سیستم وزنی استفاده میشود.
اولتراسوند تراپی
اولتراسوند تراپی شامل ماساژ بافتهای نرم اطراف محل آسیبدیدگی کمر با استفاده از امواج صوتی است که با گرما بخشی به عضلات، باعث آرامش و التیام سریعتر آنها میشود.
تحریک الکتریکی عصب (TENS)
روش TENS تحریک الکتریکی اعصاب از طریق الکترودهایی است که بر روی پوست شما قرار داده میشود. الکتریسته باعث مسدود شدن سیگنالهای دردی میشود که از طریق مسیرهای عصبی به مغز منتقل میشوند.
درمان کایروپراکتیک
روش کایروپراکتیک یک درمان دستی برای همترازی مجدد ستون فقرات و سایر مناطق ضعیف و یا آسیب دیده سیستم اسکلتی عضلانی میباشد. در این روش، یک بار تزریق گاز مخلوط با ذرات هوا برای تسکین درد کمر انجام میشود.
روش پی آر پی (PRP)
روش پی آر پی زمانی برای بیماران مبتلا به درد مزمن کمر توصیه میشود که گزینههای درمان محافظه کارانه مانند کاهش فعالیت، مصرف دارو، درمان فیزیکی، درمان کایروپراکتیک و تزریق آستروئید، با شکست مواجه شده باشد و یا تنها گزینه باقیمانده، انجام عمل جراحي باشد.
تمرینات ورزشی مفید برای درد کمر
فعالیت بدنی یک راه مؤثر برای بهبود سریعتر درد و درد کمر است. تمرینات عضلات پایین کمر مانند حرکات چرخشی لگن و حرکت پل، عضلات شکم و کمر را که از ستون فقرات حمایت میکنند، تقویت میکند. هر چه این عضلات قویتر باشند، احتمال کمتری وجود دارد که مبتلا به درد پایین کمر شوید.
عمل جراحی
تعداد نسبتاً کمی از افراد برای درمان درد مزمن و شدید کمر نیاز به عمل جراحی دارند. با این حال، در صورت عدم موفقیت سایر روشها، عمل جراحی گزینه نهایی خواهد بود.