کمر دردی که به پای چپ میزند
درد شکم سمت چپ پایین به چه علت است؟ در این مطلب به بررسی تمام عللی می پردازیم که باعث ایجاد درد شکم در ناحیه پایین و چپ می شود. با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانیم:
دردهای شکمی از جمله دردهایی است که هر فرد در طول زندگی حداقل یک بار آن را تجربه می کند. درد شکم در سمت چپ پایین اغلب به دلایل گوارشی یا مشکلات اندام های تولید مثل، دستگاه ادراری، مشکلات پوستی، عروق خونی یا عضلات شکمی ظاهر می شود.
اندام های موجود در شکم سمت چپ پایین
شکم به چهار قسمت تقسیم می شود. ربع پایین سمت چپ شکم شامل بخش انتهایی روده بزرگ (روده بزرگ نزولی)، کولون سیگموئید و کولون نزولی، بخش هایی از روده کوچک، تخمدان و لوله فالوپ چپ و حالب چپ است.
با توجه به پیچیدگی اندام ها در ناحیه شکم، شکم در بخش پایین سمت چپ حساس به شرایط متعدد است که می تواند درد ایجاد کند. درد ممکن است کانونی باشد و در ربع پایین سمت چپ باقی بماند یا به قسمت های دیگر شکم منتقل شود. منطقه شکم در پایین و سمت چپ، محل معمول درد، به خصوص در میان زنان و افراد مسن است.
علائم درد شکم در سمت چپ پایین
درد ممکن است تیز و ناگهانی یا طولانی و از جمله دردهای برگشت پذیر باشد. توجه داشته باشید که نشانه ها و علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تهوع
- استفراغ
- یبوست
- اسهال
- دل پیچه
- ادرار خونی
اگر شما یک خانم در سن باروری هستید، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید:
- درد در طی رابطه جنسی
- حرکات روده دردناک
- دوره های قاعدگی دردناک و یا لکه بینی
- خونریزی واژینال
- چرخه قاعدگی نامنظم
علت درد شکم سمت چپ پایین
از آنجا که اندام های ناحیه سمت چپ پایین شکم، دچار یک درهم آمیختگی ساختاری است، التهاب، انسداد یا آسیب به هر یک از اجزای آن می تواند درد شدید را ایجاد کند. در ادامه به مهم ترین عوامل ایجاد درد در این ناحیه اشاره می کنیم.
علل گوارشی
اختلالات گوارشی: وجود گاز و نفخ در سراسر دستگاه گوارش می تواند درد و ناراحتی گذرای شکم سمت چپ پایین نیز ایجاد کند.
روده بزرگ یک اندام بسیار طولانی است که در بدن انسان روی خود قرار می گیرد. در نتیجه، هر نوع ضعف و کاهش عملکردی از روده بزرگ می تواند مانع از حرکات روده ای شود و فشار شدیدی ایجاد کند. سایر قسمت های کولون می توانند از طریق این نقاط ضعف از بین بروند و به عضله و بافت اطراف آن فشار وارد کنند که در نتیجه باعث ایجاد فتق می شود. این فرایند می تواند به شدت دردناک باشد.
علل التهابی
به حالتی که در جداره داخلی روده بزرگ یا کولون کیسه های برآمده تشکیل می شود، دیورتیکولیت می گویند. به تدریج این کیسه ها دچار عفونت یا التهاب می شوند. رایج ترین و شدیدترین علائم این مشکل با درد شدید در ناحیه پایین و سمت چپ شکم همراه است. برخی از بیماری های التهابی پوستی روی سطح پوست باعث ایجاد درد می شود. به عنوان مثال زونا بثورات دردناک ناشی از یک ویروس است که می تواند به قسمت پایین شکم به طور موضعی تبدیل شود و باعث درد شدید، خارش و حساسیت شود.
علل تولید مثل
اندام های تولید مثل در مردان و زنان در داخل شکم یا بسیار نزدیک به شکم، پایین سمت چپ قرار دارند. مشکلات این اندام ها معمولا باعث درد اشاره شده به ربع پایین چپ می شود.
مردان: گاهی پیچش بیضه در مردان که مانع از جریان خون می شود؛ باعث احساس درد ناگهانی و پیچیدگی شدید و تورم در بیضه می شود. این درد عموما در ناحیه سمت چپ پایین شکم احساس می شود.
زنان: در زنان، تخمدان ها اغلب در قسمت های پایین شکم قرار دارند. گاهی تخمدان ها به دور خود پیچ می خورند که باعث ایجاد درد می شود. علاوه بر این، تخمدان ها می توانند کیست هایی ایجاد کنند که باعث ایجاد درد می شوند.
علل مرتبط با تروما
تروما یا ضربه به ناحیه پایینی شکم از طریق ضربه مستقیم یا تصادف می تواند درد ایجاد کند که ممکن است با کبودی یا خونریزی داخلی همراه باشد.
بیماری ها و اختلالات گوارشی مرتبط با درد شکم در سمت چپ پایین
بیماری ها و اختلالات زیادی ممکن است باعث ایجاد درد شکم در سمت چپ پایین شود. از جمله:
- یبوست
- ورم معده
- التهاب روده
- مسمومیت های غذایی
- سندرم روده تحریک پذیر
- دیورتیکولیت
- کولیت
- فتق
- سرطان روده بزرگ و سرطان رکتوم
- فتق کشاله ران
- نفخ
- سوء هاضمه
- پیچ خوردگی تخمدان
- آپاندیسیت
- هپاتیت حاد
- عقب افتادگی دوره قاعدگی
- زخم معده حاد
- انسداد روده ای
- تومور یا سنگ کلیه
- کیست تخمدان
- عفونت مجاری ادراری
- حاملگی خارج رحمی
- بیماری التهابی لگن
چه زمانی برای درد شکم سمت چپ پایین باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر درد شکم شما بیش از یک روز طول کشیده است به پزشکان گوارش، کبد و صفرا مراجعه کنید. همچنین اگر علائم درد شکم شما با علائمی همراه است؛ از جمله:
- درد بسیار شدید
- استفراغ مکرر
- از دست دادن ناگهانی وزن
- اسهال مداوم
- احساس گرسنگی، سرگیجه، ضعف یا سرگیجه
- دیده شدن خون در مدفوع
- تغییری در عادت روده
- یبوست
تشخیص درد شکم در سمت چپ پایین
علاوه بر معاینه فیزیکی در هنگام مراجعه به پزشک برای درمان درد، ممکن است برای تشخیص دقیق تر و ریشه یابی درد آزمایش های دیگری نیز انجام دهید از جمله:
- آزمایش های آزمایشگاهی
- اشعه X ساده از شکم
- مطالعات رادیوگرافی
- سونوگرافی
- توموگرافی کامپیوتری (CT) شکمی (شامل تمام اندام ها و روده ها)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی MRI
- آندوسکوپی
- کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر
- سونوگرافی آندوسکوپی
بیشتر بخوانید: مهم ترین دلایل درد شکمی چپ بالای شکم
درمان درد شکم سمت چپ پایین
درمان درد شکم در سمت چپ پایین بستگی به علت ایجاد آن دارد. پس از اینکه پزشک شما تشخیص مناسب را انجام داد، ممکن است درمان های زیر را پیشنهاد کند:
استراحت روده ای: ممکن است پزشک به شما یک رژیم غذایی سبک تر پیشنهاد کند که به بدن شما اجازه می دهد روده و دستگاه گوارش را پس از علل انسدادی یا عفونی که باعث درد شکم در سمت چپ پایین شده، بهبود بخشد.
داروهای ضد التهابی: اگر علائم شما به علت شرایط التهابی است، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک ها یا کرم های استروئید تجویز کند تا علائم شما را درمان کند.
مقررات چرخه قاعدگی: پزشک ممکن است قرص های پیشگیری از بارداری یا سایر گزینه ها را برای کنترل بیشتر درد ناشی از ناهنجاری های قاعدگی تجویز کند.
جراحی: برای شرایطی مانند پیچش تخمدان یا بیضه، جراحی اولین گزینه برای بازگرداندن جریان خون و جلوگیری از عوارض است. جراحی همچنین گزینه درمان برای عوارض بارداری خارج از رحم است.
جلوگیری از ایجاد درد شکم در سمت چپ پایین
برای جلوگیری از اختلالات گوارشی و ایجاد درد در این ناحیه می توان اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا به این درد را انجام داد از جمله:
- خوردن وعده های غذایی به آرامی: به بدن شما اجازه می دهد تا به طور کامل غذا را هضم و از ایجاد نفخ جلوگیری کند.
- رژیم غذایی فیبر بالا: نبود فیبر در رژیم غذایی ممکن است موجب تضعیف بخشی از روده بزرگ شود و روده ای حساس به انسداد و عفونت را ایجاد کند.
- انجام دادن بعضی از تمرینات مانند رقص شکم و تمرینات یوگا: به شما کمک زیادی می کند تا ماهیچه های شکمی قوی داشته باشید و از درد شکم جلوگیری می کند.
منابع:
lifehacks
buoyhealth
محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست. دریافت نوبت دکتر
درد استخوان لگن و باسن یک عارضه ی شایع است که ممکن است به دلایل زیادی به وجود آید.
محل دقیق درد استخوان لگن،می تواند به تشخیص علت اصلی درد کمک کند.درد لگن عمدتا از ناحیه کمر و ناف به پایین حس می شود.گاهی درد لگن در قسمت دیگری از بدن بروز می کند مثلا ممکن است است بیمار با زانو درد مراجعه نماید ولی علت اصلی زانو درد، مشکل لگن است.مشکلات مربوط به مفصل ران نیز می توانند باعث درد در قسمت های داخلی لگن و کشاله ی ران شود.
درد در قسمت های خارجی لگن، بالای ران ها و یا باسن، معمولا به دلیل مشکلات مربوط بهعضلات،رباط ها،تاندون ها و یا دیگر بافت های نرم احاطه کننده ی مفصل ران به وجود می آیند.درد استخوان لگن و درد باسن ممکن است در بعضی موارد به علت بیماری یا عارضه های مربوط به دیگرنقاط بدن نیز بهوجود آید، مانند کمر یا زانو ها، که به این نوع از درد، درد ارجاعی گفته می شود.به عبارتی در این مواردعلت درد لگن منشا بیرون از لگن را دارد مانند تنگی کانال نخاعی یا مشکلات مربوط به زانو.در این مقاله با علائم، علت و درمان درد لگن می پردازیم.
در صورت بروز درد لگن می توانید جهت مشاوره با کلینیک تخصصی پروفسور فروغ تماس حاصل فرمایید تا ضمن بررسی دقیق علت درد از بهترین روش برای درمان شما استفاده شود.
تلفن 66572220
علت ها و دلایل درد استخوان لگن و باسن
درد لگن به چند صورت تقسیم می شود:
- درد حاد که کمتر از 12 هفته از شروع آن می گذرد.
- درد مزمن که بیش از 12 هفته از بروز آن می گذرد.
- درد های عود کننده که بصورت تکراری در مقاطع زمانی مختلف بروز می کنند.
در بیشتر موارد، توضیح ساده ای برای درد لگن وجود دارد؛ مثلا بلند کردن یک جسم سنگین. این درد معمولا توسط یک بافت نرم کشیده شده یا ملتهب به وجود می آید از جمله تاندون ها،و معمولا پس از چند روز از بین خواهد رفت. درد لگن طولانی مدت، می تواند به دلیل عارضه های خاصی باشد.درد به وجود آمده توسط مشکلات مفصل ران، ممکن است در کشاله ی ران، جلوی پا و یا در زانو احساس گردد. در برخی مواقع، درد زانو تنها نشانه ی مشکلات استخوان لگن است که به آن درد ارجاعی گفته شده و نسبتا شایع است.درد استخوان لگن ممکن است در باسن (اگرچه درد در این ناحیه ممکن است به دلیل مشکلات مربوط به کمر نیز به وجود آید) و یا در قسمت خارجی لگن، احساس شود.
برخی از شایع ترین دلایل درد استخوان لگن و باسن عبارت اند از :
1. آرتروز : شایع ترین علت درد لگن و باسن، آرتروز و به خصوص استئوآرتریت (نوعی آرتروز فرسایشی که با بالا رفتن سن در افراد ایجاد می شود) می باشد.
2. شکستگی های استخوان لگن : این شکستگی ها در افراد مسن شایع اند، به خصوص افراد مبتلا به استئوپروز (کمبود تراکم بافت در استخوان ها)
3. تاندونیت و بورسیت : بسیاری از تاندون های اطراف لگن وظیفه ی اتصال ماهیچه ها به مفاصل را بر عهده دارند. در صورت استفاده ی بیش از حد و یا شرکت در فعالیت های شدید، این تاندون ها می توانند به راحتی ملتهب شوند.
4. فتق : در ناحیه ی کشاله ی ران، فتق میتواند باعث ایجاد درد در جلوی ران شوند. زنان باردار به علت افزایش فشار وارده بر دیواره ی شکم آن ها، در معرض فتق کشاله ران قرار دارند.
5. مشکلات مربوط به زنان و کمر : “درد استخوان لگن ممکن است دلایل مربوط به زنان داشته باشد.”
6. اندومتریوز (رشد پوشش رحم در محل نادرست) می تواند باعث حساس و دردناک شدن ناحیه ی لگن بشود
که بعضی از خانم ها آن را درد استخوان لگن می دانند. درد ناشی از کمر و ستون فقرات نیز ممکن است در اطراف باسن و استخوان لگن احساس شود.
7. سیاتیک نیز می تواند در پشت استخوان لگن ایجاد درد کند. البته درد ناشی از سیاتیک ممکن است از ناحیه ی کمر شروع شده و از پشت باسن به پا ها انتشار یابد.
علائم و نشانه ها درد استخوان لگن و باسن
بسته به نوع عارضه ای که باعث درد استخوان لگن و درد باسن شما شده است، ممکن است در نواحی زیر احساس ناراحتی کنید :
• ران ها
• درون مفصل ران
• کشاله ی ران
• خارج از مفصل ران
• باسن
در برخی مواقع، درد ایجاد شده در دیگر نواحی بدن مثل کمر یا کشاله ی ران (دردهای ناشی از فتق)، می تواند به ناحیه ی لگن انتشار پیدا کند.ممکن است درد شما با انجام فعالیت شدید تر شود، مخصوصا اگر علت آن آرتروز باشد. همراه با درد، ممکن استدامنه ی حرکتی شما نیز کاهش یابد. برخی افراد به دلیل درد در ناحیه ی لگن، ممکن است دچار لنگی شوند.
تشخیص
اگر درد لگن شما بیش از دو هفته شدید تر شد، حتما به پزشک مراجعه کنید. او از شما سوالاتی در مورد درد و فعالیت هاییکه باعث تشدید آن می شوند، خواهد پرسید. درد به هنگام خم کردن ران برای بالا و پایین رفتن از پله ها، و به خصوصهنگام پوشیدن جوراب، می تواند نشانه ی مشکلات مربوط مفصل ران باشد. پزشک همچنین از شما خواهد پرسید که علائمچگونه شروع شده، چه تاثیری بر فعالیت های روزانه ی شما می گذارند و همچنین این که در شب احساس درد می کنید یا خیر.پزشک مفصل ران شما را معاینه کرده و حرکات آن را بررسی می کند، این عمل به او اطلاعات کافی برای برنامه ریزییک برنامه ی درمانی را می دهد؛ با این حال ممکن است برای تشخیص عارضه های دیگر، نیاز به انجام آزمایشات دیگری نیز باشد.
آزمایش
آزمایشاتی که ممکن است پزشک برای تشخیص علت درد لگن شما تجویز کند عبارت اند از : عکس برداری با اشعه ی ایکس، سی تی اسکن، اسکن ام آر آی (MRI) و آزمایش خون اگر پزشک شما احتمال بدهد که درد لگن شما به دلیل عفونت و یا آرتریت روماتوئید به وجود آمده است، آزمایش خون می تواند کمک کند.
راه ها و روش های درمان
برای درمان درد باسن و لگن، گزینه های درمانی بسیار زیادی وجود دارند. میزان موفقیت هر یک از این روش ها نه تنها به استخوان لگن فرد، بلکه به علت به وجود آورنده ی درد نیز وابسته است. برای مثال درمان درد ناشی از آرتروز،معمولاشامل ترکیبی از چند روش درمانی می باشد. به منظور طراحی بهترین برنامه ی درمانی، با پزشک خود مشورت کنید.درمان درد لگن می تواند شامل روشهای دارویی،فیزیوتراپی،ورزش درمانی ، طب سوزنی ،ماساژ،تزریق درون مفصل با کمک استروییدها،اوزون،هیالورونیک اسید یا در اصطلاح ژل،سلولهای بنیادی و جراحی باشد.
دارو
بسیاری از دارو ها به منظور درمان آرتروز و کنترل درد ناشی از آن ساخته شده اند. رایج ترین این دارو ها عبارت انداز مسکن های بدون آسپرین، دارو های ضد التهاب، کورتیکواستروئید ها، دارو های تعدیل کننده (تغییر دهنده ی روند بیماری) و دارو های خواب.
تزریق استروئید،ازون ،سلولهای بنیادی،پی آرپی
در برخی مواقع، از تزریق کورتیکواستروئید به منظور کاهش التهاب و در نتیجه درد در ناحیه ی مورد نظر استفاده می شود.پزشک معمولا کورتیکواستروئید را مستقیما به درون مفصل ران تزریق می کند؛ این عمل تا حدی خطرات کمتری نسبت به عوارض جانبی کورتیکواستروئید های خوراکی دارد. تزریق کورتیکواستروئید را می توان چندین مرتبه تکرار کرد.این تزریقات به کمک فلوروسکوپی ویدیویی (یک نوع عکس برداری با اشعه ی ایکس) انجام می شوند تا از تزریق در محل صحیح اطمینان حاصل شود. تزریقات با راهنمایی فراصوت نیز امروزه در حال رواج یافتن می باشند. تزریق ازون،پی آرپی و سلولهای بنیادی نیز در دردهای لگن استفاده شده است و اثرات مفیدی از آنها گزارش شدهاست که در لینکهای اختصاصی آنها توضیح داده شده است و شما می توانید با کلیک روی این کلمات از همین سایتاطلاعات کافی بدست آورید.
فیزیوتراپی و ورزش درمانی
مراجعه به فیزیوتراپیست می تواند در همه ی موارد مفید باشد از تقویت عضلات و افزایش دامنه ی حرکتی، تا حفظ تون عضلانی.برخی از افراد مبتلا به درد استخوان لگن، علاوه بر مراجعه به فیزیوتراپیست دارو نیز مصرف می کنند در حالی که هدف برخی دیگر از مراجعه به فیزیوتراپیست، توقف مصرف دارو می باشد.یک فیزیوتراپیست با بررسی حالت کلی بدن، انعطاف پذیری، تحرک مفاصل (راحت کردن کردن آن ها)، قدرت، نحوه ی قدم برداشتنو طول پا ها کار خود را شروع می کند. اگر یک یا چند مورد از موارد مذکور ضعیف باشند، ممکن است ایجاد درد کنند.هنگامی که فیزیوتراپیست شما علت ایجاد کننده ی درد را تشخیص داد، به طراحی یک برنامه برای درمان آن خواهد پرداخت. معمولا فردی که در دچار آرتروز مفصل ران است، هفته ای 2 تا 3 بار به مدت 6 تا 10 هفته تحت درمان فیزیوتراپی قرار خواهد گرفت.علاوه بر تمریناتی که به همراه فیزیوتراپیست خود انجام می دهید،ضروری است که تمرینات در منزل که فیزیوتراپ مشخص میکند را نیز انجام دهید.
وسایل کمکی،عصا،کفی طبی،ارتزها
می توانید با استفاده از عصا یا دیگر وسایل کمکی برای راه رفتن، فشار وارد بر لگن خود را کاهش دهیدتوصیه می شود عصا
در سمت مقابل مفصل درگیر استفاده شود.
زمانیکه روی پای راست می ایستید همه فشار را پای راست تحمل می کند اگر می خواهید به پای راست کمک کنید عصا را با دست چپ بگیرید و مقداری از وزن خودتان را به دست چپ منتقل کنید و با این کار عصای شما به پای راست شما کمک خواهد کرد که فشار کمتری باه آن وارد شود.
همچنین استفاده ازکفی های طبی که برای حمایت، تنظیم و بهبود عملکرد پا طراحیشده اند،می تواند فشار وارد بر لگن را کاهش دهد.درگیری لگن بدلیل ایجاد عدم تعادل در پخش فشارهای وارده به پای راست و چپ موجب تخریب بیشتر مفصل می گردد لذا طراحی یک کفی مناسبو استفاده از کفش استاندارد می تواند با متعادل کردن فشار پای راستو چپ از تخریب بیشترمفصل لگن جلوگیری نماید.
ارتز
انواع مختلف ارتزهای لگن و ران ، می توانند به کاهش و تسکین درد لگن و افزایش تحرک پذیری و ثبات کمک کنند.
کاهش فشار
معمولا بهترین کار، ادامه ی فعالیت های روزمره به شکل قبلی است، ولی درنظر داشته باشید که زیاد آن ها راانجام ندهید. اگر به آرامی کار خود را پیش ببرید، می توانید روزانه مقداری به فعالیت های خود اضافه کنید.
از توصیه های زیر استفاده کنیدو تغییر سبک زندگی را انجام دهید:
برای پیشگیری از درد لگن از نشستن بر روی صندلی های کوتاه خودداری کنید، چرا که این کار باعث خم شدن بیشاز حد مفصل ران شده و می تواند درد شما را افزایش دهد. از حمل اجسام سنگین بپرهیزید. هنگام خرید اگر حمل کردن سبد برای شما مشکل است، از چرخ دستی استفاده کنید. در محل کار خود، یک حالت راحت و مناسب برای نشستن انتخاب کنید. این کار باعث کاهش فشار وارد بر لگن و پیشگیری از درد لگن می شود.از یک عصا عصا در سمت مخالف ران دردناک به منظور تسهیل راه رفتن استفاده کنید.فیزیوتراپیست یا پزشک می توانند توصیه هاییدر زمینه ی طول مناسب عصا و نحوه ی صحیح کاربرد آن به شما ارائه دهند.برای پیشگیری از درد استخوان لگن اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید. فعالیت هایی که طی آن ها باید روی یک پای خود بایستید را جایگزین کنید، برای مثال هنگام سوار شدن در ماشین،به جای گذاشتن هر پا به صورت جداگانه، ابتدا در گوشه ی صندلی نشسته و سپس هر دو پای خود را وارد ماشین کنید.
تلفن نوبت گرفتن 66572220
بسیاری از افراد در طول زندگی خود دچار درد پایین کمر و گردن درد می شوند. این نوع درد معمولاً در اثر وجود مشکل در دستگاه اسکلتی- عضلانی خصوصاً ستون فقرات شامل استخوان های ستون مهره، دیسک ها و عضلات و رباط های محافظ ستون فقرات ایجاد می شود. در برخی از مواقع علت درد پایین کمر ناشی از عارضه هایی است که ارتباطی به دستگاه اسکلتی- عضلانی ندارند. احتمال بروز درد پایین کمر با افزایش سن افزایش پیدا می کند و بیش از نیمی از افراد بالای 60 سال را درگیر می کند.
ساختار ستون فقرات
ستون فقرات از تعدادی مهره تشکیل شده است. بین هر مهره، دیسک ها به عنوان جذب کننده ضربه قرار گرفته اند. دیسک دارای یک لایه بیرونی سخت است و داخل دیسک یک ماده ژله مانند به نام نوکلئوس قرار دارد. هر مهره دارای دو مفصل پشت دیسک ها می باشد که مفاصل فاست نام دارند. این مفاصل و ستون فقرات توسط رباط ها و عضلات در محل خود تثبیت می شوند. این عضلات عبارتند از:
- دو عضله ایلیوپسواس که در امتداد دو طرف ستون فقرات قرار دارند
- دو عضله راست کننده ستون فقرات که در امتداد طول ستون فقرات قرار دارند
- تعدادی عضله کوتاه پارا اسپاینال که بین مهره ها قرار گرفته اند
عضلات شکمی که از قسمت زیر قفسه سینه تا لگن کشیده شده اند، به حفظ ثبات ستون فقرات کمک می کنند. عضلات باسن نیز در ثبات ستون فقرات مؤثر هستند.
طناب نخاعی در ستون فقرات قرار گرفته است. اعصاب نخاعی از طریق فضای بین مهره ها به اعصاب در سراسر بدن متصل می شوند. در صورت آسیب دیدگی ستون فقرات، امکان دارد ریشه های عصب نخاعی دچار فشردگی شده و درد ایجاد شود.
قسمت پایین ستون فقرات انعطاف پذیر است و چرخش، گردش و خم شدن بدن را امکان پذیر می سازد و قدرت مورد نیاز جهت ایستادن، راه رفتن و بلند کردن اجسام را فراهم می کند. بنابر این قسمت پایین ستون فقرات تقریباً در انجام تمامی فعالیت های روزانه دارای نقش موثری است. درد پایین کمر می تواند سبب محدودیت در انجام این فعالیت ها شده و بر کیفیت زندگی تأثیر منفی بگذارد.
انواع درد پایین کمر
انواع درد پایین کمر سمت چپ و راست شامل درد موضعی، درد انتقالی یا انتشاری و درد ارجاعی می باشند.
- درد موضعی در یک نقطه خاص در قسمت پایین کمر ایجاد می شود. این نوع درد شایع ترین نوع درد کمردرد محسوب می شود. علت بروز درد موضعی معمولاً آسیب دیدگی مختصر دیسک، التهاب مفصل و در برخی از مواقع کشیدگی و پیچ خوردگی عضلانی می باشد. امکان دارد این نوع درد مداوم باشد و یا در برخی از مواقع ایجاد شود. در اثر آسیب دیدگی ممکن است درد ناگهانی ایجاد شود. درد موضعی می تواند در اثر تغییر وضعیت بدن تسکین پیدا کرده و یا تشدید شود. امکان دارد در قسمت پایین کمر در اثر لمس کردن درد ایجاد شود. اسپاسم عضلانی می تواند علت درد پایین کمر سمت راست باشد.
- درد انتشاری از قسمت پایین کمر تا پا کشیده می شود. این نوع درد ممکن است خفیف و یا شدید باشد. درد انتشاری معمولاً در یک طرف و یا پشت ساق پا ایجاد شده و ممکن است به قسمت پایین پا یا تنها به زانو منتقل شود. این نوع درد عموماً نشان دهنده فشردگی ریشه عصبی ناشی از عارضه هایی مانند فتق دیسک، سیاتیک، آرتروز یا تنگی کانال نخاعی می باشد. سرفه و عطسه کردن و یا خم شدن در زمان راست نگه داشتن پا می تواند سبب بروز درد شود. در صورت وارد شدن فشار بر ریشه عصب، ممکن است علاوه بر درد مواردی مانند ضعف عضلانی در پا، احساس گزگز یا حتی از دست دادن حس بروز کند. به ندرت امکان دارد افراد دچار بی اختیاری ادرار یا مدفوع شوند.
- درد ارجاعی در قسمتی غیر از محل آسیب دیدگی احساس می شود. برای مثال در اثر حمله قلبی ممکن است در دست چپ درد ایجاد شود. درد ارجاعی ناشی از اعضای داخلی بدن که در پایین کمر ایجاد می شود عمیق و شدید است و تعیین محل دقیق بروز درد دشوار می باشد. معمولاً انجام حرکت سبب تشدید این نوع درد نمی شود.
علت درد پایین کمر چیست؟
سوالی که بیشتر افراد در زمان کمردرد با آن روبر هستند عبارتست از این که علت درد پایین کمر چیست؟ علت درد پایین کمر سمت چپ و راست در بیشتر موارد عارضه های مربوط به ستون فقرات و مفاصل، عضلات، رباط ها و ریشه های عصب اطراف ستون فقرات یا دیسک های بین مهره ای می باشد. معمولاً نمی توان یک عامل مجزا و خاص را برای علت درد پایین کمر تعیین کرد. هر گونه عارضه دردناک در ستون فقرات می تواند باعث اسپاسم عضلات اطراف ستون فقرات شود. اسپاسم عضلانی ممکن است سبب تشدید درد شود. استرس نیز می تواند باعث افزایش درد پایین و سمت چپ و راست کمر شود.
در برخی از مواقع، کمردرد در اثر عارضه هایی مانند سرطان، بیماری های زنان (مانند سندرم قاعدگی)، بیماری های کلیه مانند سنگ کلیه و بیماری های مجاری ادرار (مانند عفونت کلیه، مثانه و غده پروستات)، بیماری های دستگاه گوارش (مانند دیورتیکولیت) و عارضه های مرتبط با سرخرگ های نزدیک ستون فقرات ایجاد شود. علت درد پایین کمر سمت راست و چپ شامل موارد زیر می باشد:
آسیب دیدگی
آسیب دیدگی امکان دارد در زمان انجام فعالیت های روزانه (مانند بلند کردن اجسام یا ورزش) یا در اثر صدمات ناشی از افتادن بر زمین یا تصادفات خودرو ایجاد شود. معمولاً ساختارهای آسیب دیده در آزمایش های تصویربرداری قابل تشخیص نمی باشند ولی طبق نظر پزشکان، عضلات یا رباط ها دچار آسیب دیدگی می شوند. وارد شدن آسیب به بافت های نرم اطراف ستون فقرات نیز می تواند علت درد پایین کمر سمت راست باشد.
آرتروز
آرتروز می تواند علت درد پایین کمر سمت چپ باشد. در اثر این عارضه، غضروف بین مفاصل فاست دچار ساییدگی شده و زائده استخوانی ایجاد می شود. آرتروز با گذشت زمان در اثر ساییدگی بروز می کند. فشار مداوم وارد بر مفاصل احتمال بروز آرتروز را افزایش می دهد. در این حالت دیسک های بین مهره ها تخریب شده و فاصله بین مهره ها کاهش پیدا کرده و فشار وارد بر مفاصل فاست افزایش پیدا می کند. در نتیجه مفاصل ملتهب می شوند. در اثر تخریب شدید و کاهش ارتفاع دیسک، امکان دارد زائده استخوانی بر ریشه های عصب نخاعی فشار وارد کند. تمامی این موارد باعث ایجاد درد پایین کمر می شوند.
شکستگی فشاری مهره
شکستگی فشاری مهره زمانی ایجاد می شود که تراکم استخوان با افزایش سن در اثر پوکی استخوان کاهش پیدا می کند. مهره ها خصوصاً در مقابل اثرات پوکی استخوان آسیب پذیر هستند. شکستگی فشاری مهره امکان دارد سبب درد شدید و ناگهانی کمر شده و با فشردگی ریشه های عصب نخاعی و در نتیجه بروز کمردرد مزمن همراه باشد. البته بیشتر موارد شکستگی ناشی از پوکی استخوان در قسمت فوقانی و میانی کمر ایجاد شده و باعث بروز درد در این قسمت ها می شوند.
دیسک کمر
دیسک کمر می تواند علت درد پایین کمر سمت چپ باشد. دیسک دارای یک لایه سخت خارجی است و داخل دیسک ماده نرم ژله مانندی قرار گرفته است. در صورتی که دیسک به طور مداوم از جانب مهره های بالا و پایینی خود تحت فشار قرار گیرد (مانند زمان خم شدن به جلو و بلند کردن اجسام سنگین) امکان دارد لایه خارجی دیسک پاره شده و درد ایجاد شود. در اثر فتق دیسک ممکن است بر ریشه عصبی نزدیک به دیسک فشار وارد شده و باعث بروز درد و علائم در یک یا هر دو پا شود. فتق دیسک در قسمت پایین کمر که بر اعصاب تأثیر بگذارد معمولاً باعث بروز سیاتیک می شود. فتق دیسک در افرادی که هیچ مشکل یا علائمی ندارند، معمولاً در آزمایش های تصویربرداری مانند ام آر آی قابل مشاهده است.
تنگی کانال نخاعی در قسمت کمر
علت درد پایین کمر می تواند تنگی کانال نخاعی در قسمت کمر باشد. در این حالت کانال نخاعی که حاوی طناب نخاعی و اعصاب می باشد تنگ می شود. تنگی کانال نخاعی در افراد مُسن یکی از دلایل شایع درد پایین کمر محسوب می شود. این عارضه همچنین در افراد میانسالی که در زمان تولد دارای کانال نخاعی تنگ هستند نیز ایجاد می شود. تنگی کانال نخاعی در اثر عارضه هایی مانند آرتروز، سرخوردگی مهره های کمر، اسپوندیلیت آنکیلوزان و بیماری پاژه استخوان به وجود می آید. این عارضه می تواند باعث بروز سیاتیک و درد پایین کمر شود.
سرخوردگی مهره های کمر
سرخوردگی مهره در اثر جابه جا شدن مهره ها در قسمت پایین کمر ایجاد می شود. نوعی از سرخوردگی مهره معمولاً در دوران نوجوانی (اغلب در ورزشکاران) در اثر آسیب دیدگی و شکستگی بخشی از مهره بروز می کند. در صورت آسیب دیدگی هر دو طرف مهره، امکان دارد مهره به سمت جلو جابه جا شود. سرخوردگی مهره ممکن است در بزرگسالان نیز ایجاد شود ولی معمولاً در اثر وجود شرایط دژنراتیو (تخریبی) بروز می کند. سرخوردگی مهره در بزرگسالان احتمال ایجاد تنگی کانال نخاعی در قسمت کمر را افزایش می دهد.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا یکی از دلایل شایع بروز درد می باشد که بر بسیار از بخش های بدن از جمله پایین کمر اثر می گذارد. این عارضه باعث ایجاد درد مزمن و گسترده در عضلات و دیگر بافت های نرم در بخش هایی غیر از پایین کمر می شود. فیبرومیالژیا بر کیفیت خواب نیز اثر منفی گذاشته و سبب بروز خستگی نیز می شود.
دلایل غیر متداول درد پایین کمر
دلایل غیر متداول درد پایین کمر عبارتند از:
- عفونت ستون فقرات
- وجود تومور در ستون فقرات
- آنوریسم آئورت شکمی
- برخی از عارضه های گوارشی مانند دیورتیکولیت
- بعضی از عارضه های دستگاه ادراری مانند عفونت کلیه، سنگ کلیه و عفونت پروستات
- عارضه هایی که بر لگن تأثیر می گذارند مانند حاملگی خارج رحمی، بیماری التهابی لگن و سرطان تخمدان یا دیگر اندام های تناسلی
- بیماری زونا (قبل و بعد از مشاهده راش)
- بیماری پاژه استخوان
- انواع التهاب مفصل مانند اسپوندیلیت آنکیلوزان
- بیماری های التهابی در فضای پشت حفره شکمی مانند بروز اسکار، خونریزی، بزرگ شدن گره های لنفاوی و بیماری مرتبط با ایمونوگلوبولین G-4
- عارضه های التهابی عضله مانند پلی میوزیت و دیگر میوپاتی های التهابی و پلی میالژی روماتیکا
درمان درد پایین کمر
در صورتی که علت خاصی برای درد پایین کمر تشخیص داده شود، عارضه درمان می شود. برای مثال جهت درمان عفونت پروستات از آنتی بیوتیک استفاده می شود. ولی برای رفع درد اسکلتی- عضلانی ناشی از کشیدگی یا پیچ خوردگی و همچنین بسیاری از عوامل اسکلتی- عضلانی دیگر روش درمانی خاصی وجود ندارد. با این حال برخی از روش های درمانی عمومی در رفع درد پایین کمر مؤثر می باشند. این روش ها زمانی استفاده می شوند که ریشه عصب نخاعی دچار فشردگی شده باشد. این روش ها شامل موارد زیر می باشند:
تغییر در نحوه انجام فعالیت ها
به منظور رفع درد پایین کمر که اخیراً ایجاد شده است، بایستی از انجام فعالیت هایی که بر ستون فقرات فشار وارد کرده و باعث ایجاد درد می شوند (مانند بلند کردن اشیاء سنگین و خم شدن) خودداری شود. استراحت و خوابیدن سبب تسریع روند بهبود درد نمی شود و بیشتر پزشکان ادامه انجام فعالیت های سبک را توصیه می کنند. در صورت وجود درد شدید، استراحت مطلق نباید بیش از 1 تا 2 روز ادامه پیدا کند. استراحت بیش از این مقدار سبب ضعیف شدن عضلات کمر و شکم شده و در نتیجه باعث تشدید درد پایین کمر و طولانی شدن روند بهبود می شود. استفاده از کمربند طبی و تراکشن کمکی به بهبود درد نمی کنند. در واقع تراکشن می تواند سبب به تعویق انداختن روند بهبود شود.
مصرف دارو
معمولاً از آسپیرین جهت تسکین درد استفاده می شود مگر این که التهاب وجود داشته باشد. داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می توانند سبب رفع درد و کاهش التهاب شوند.
در صورتی که آسپیرین یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی باعث تسکین درد نشوند، امکان دارد داروهای مسکن مخدر تجویز شوند. البته این داروها بایستی برای مدت زمان کوتاهی مصرف شوند چرا که مصرف بلندمدت آن می تواند حساسیت به درد را افزایش داده و سبب ایجاد عوارض جانبی و اختلال سوء مصرف مواد مخدر شود.
در برخی از مواقع شل کننده های عضلانی مانند کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین، دیازپام، متاکسالون یا متاکاربامول جهت بهبود اسپاسم عضلانی تجویز می شوند. این داروها برای افراد مُسن که بیشتر در معرض بروز عوارض جانبی مانند خواب آلودگی قرار دارند، توصیه نمی شوند. پزشک معمولاً تا زمانی که بیمار دارای اسپاسم عضلانی آشکار نباشد داروی شل کننده عضلانی تجویز نمی کند. این داروها در صورت تجویز نباید برای مدت بیش از 72 ساعت مصرف شوند. پزشکان در برخی از مواقع به بیمار توصیه می کنند که این داروها را فقط در زمان خواب مصرف کنند.
رعایت وضعیت مناسب بدنی
جهت رفع درد پایین کمر، خوابیدن در وضعیت راحت بر روی تشک با سختی متوسط توصیه می شود. افرادی که به پشت می خوابند می توانند یک بالش زیر زانوهای خود قرار دهند. افرادی که به پهلو می خوابند بایستی یک بالش زیر سر خود قرار دهند (سر باید نه خیلی بالا و نه خیلی پایین باشد). این افراد نیز می توانند یک بالش بین زانوهای خود قرار داده و در صورت لزوم جهت تسکین درد پایین کمر، زانوهای خود را مقداری خم کنند. بیمار می تواند در صورت عدم بروز درد، خوابیدن بر روی شکم را ادامه دهد.
همچنین روش های دیگر مانند حفظ وضعیت مناسب بدنی و روش صحیح بلند کردن اجسام نیز بایستی به دقت رعایت شود. با رعایت نکات ذکر شده، بیشتر میزان درد در عرض چند روز تا 2 هفته رفع خواهد شد. صرف نظر از نوع روش درمان، 80 تا 90 درصد از درد پایین کمر در مدت 6 هفته تسکین پیدا خواهد کرد.
سرما و گرمادرمانی
استفاده از حرارت یا سرما می تواند به رفع علت درد پایین کمر کمک کند. معمولاً در روز اول پس از آسیب دیدگی بهتر است از سرما استفاده شود. یخ و کمپرس سرد نباید مستقیماً بر روی پوست مورد استفاده قرار گیرند. یخ باید پس از مدت زمان 20 دقیقه برداشته شده و مجدداً برای مدت 20 دقیقه با فاصله زمانی 60 تا 90 دقیقه مورد استفاده قرار گیرد. این روند را می توان در طول 24 ساعت پس از آسیب دیدگی چندین بار تکرار کرد. جهت جلوگیری از بروز سوختگی، پدهای حرارتی در قسمت کمر بایستی با احتیاط استفاده شوند. از به کار بردن پد حرارتی در زمان خواب بایستی خودداری شود.
ماساژ
ماساژ به طور موقتی باعث تسکین درد پایین کمر می شود. درمان دستی به همراه برنامه ورزشی می تواند در تسکین درد پایین کمر مؤثر باشد. البته درمان درستی ممکن است سبب افزایش احتمال آسیب دیدگی شده و بایستی از انجام آن در افراد دارای التهاب مفصل، مشکلات مرتبط با گردن که سبب عدم ثبات مهره های گردن شده و یا فتق دیسک خودداری شود.
فیزیوتراپی
پس از تسکین درد، انجام فعالیت سبک طبق توصیه پزشک می تواند سبب تسریع روند بهبودی شود. استفاده از یک دوره درمانی زیر نظر متخصص فیزیوتراپی نیز می تواند در تسکین درد مؤثر باشد. برای جلوگیری از مزمن شدن درد پایین کمر، انجام ورزش های ویژه جهت تقویت عضلات کمر و شکم توصیه می شود.
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست می تواند سبب تسکین درد پایین کمر شود. دستگاه تحریک الکتریکی جریانی تولید می کند که می تواند از انتقال احساس درد از نخاع به مغز جلوگیری کند. بسته به شدت درد، می توان این جریان را در ناحیه آسیب دیده چند بار در روز به مدت 20 دقیقه تا چند ساعت مورد استفاده قرار داد.
تزریق کورتیکو استروئید
در برخی از مواقع کورتیکواستروئید (مانند دگزامتازون یا متیل پردنیزولون) به همراه بی حسی موضعی (مانند لیودوکائین) را می توان در مفاصل فاست یا فضای اپیدورال– بین ستون فقرات و لایه خارجی بافت اطراف طناب نخاعی- تزریق کرد. تزریق استروئید ممکن است برای بهبود سیاتیک تأثیر بیشتری داشته باشد. این روش معمولاً تنها برای چند روز تا چند هفته مؤثر است. هدف اصلی استفاده از تزریق استروئید، تسکین درد تا زمانی است که از برنامه ورزشی جهت بهبود درد برای بلندمدت استفاده شود.
جراحی جهت رفع درد پایین کمر
در صورتی که فتق دیسک به صورت مداوم باعث بروز درد سیاتیک، ضعف، از دست دادن حس یا از دست رفتن کنترل مثانه یا روده شود امکان دارد استفاده از جراحی جهت برداشتن بخشی از دیسک (دیسککتومی) یا در برخی از مواقع بخشی از مهره (لامینکتومی) ضروری باشد.
در موارد تنگی شدید کانال نخاعی ممکن است جهت باز کردن کانال نخاعی، بخش بزرگی از قسمت عقبی مهره (لامینا) با جراحی برداشته شود. در این موارد معمولاً از بیهوشی عمومی استفاده می شود. بیمار بایستی برای مدت 4 تا 5 روز در بیمارستان بستری شود. امکان دارد برای ادامه فعالیت های روزانه به 3 تا 4 ماه زمان نیاز باشد. در حدود دو سوم افراد به طور کامل درمان می شوند. در بقیه موارد جراحی می تواند از بروز درد و تشدید علائم دیگر جلوگیری کند.
در مورد عدم ثبات ستون فقرات (ناشی از فتق دیسک شدید، سرخوردگی مهره یا پس از لامینکتومی جهت رفع تنگی کانال نخاعی) امکان دارد از جراحی فیوژن ستون فقرات کمری استفاده شود. البته این نوع جراحی سبب محدود شدن عملکرد شخص شده و ممکن است فشار بیش از حد بر بقیه قسمت های ستون فقرات وارد کرده و باعث بروز مشکلات بیشتری شود.
خطا: YARPP هیچ نوشته مرتبطی پیدا نکرد.