سالم ترین نان کدام نان هست؟

آشنایی با بهترین و سالمترین نوع نان:

در این بخش از سایت نان سالم تبریز؛ به بررسی بهترین و سالمترین نوع نان می پردازیم. با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.

نان سنگک:

ناني سبوسدار با ضخامت 5-4 ميليمتر بوده که در 100گرم آن 258 کيلو کالري انرژي نهفته است و از نظر ميزان مواد مغذي و برخورداري از ويتامين ها (خصوصا ويتامين هاي گروه Bواسيد فوليک)،املاح معدني و پروتئين هاي ضروري بدن، بهترين نان توليدي محسوب مي شود.

خمير سنگک به صورت طبيعي وبدون استفاده از افزودني ها تهيه مي شود ومصرف جوش شيرين در نان سنگک نادرست است . آرد سنگک بيشترين سبوس را دارد ودر نتيجه از بسياري از امراض وعوارض عروقي ،گوارشي وسرطان جلوگيري مي کند وتنها نان سنتي مطلوب بيماران ديابتي به حساب مي آيد.

آزمايش هاي انجام شده بر روي نان سنگک دولتي، نشان مي دهد که اين نان تقريبا کامل است و تقريبا تمام املاح و ويتامين هاي خود را حفظ کرده است. نان سنگک از نظر ويتامين ها زياد غني نيست،زيرا طي فرايند پخت، در معرض نور وحرارت تنور قرار مي گيرد وويتامين هاي خود را ازدست مي دهد. متخصصان وکارشناسان تغذيه به همه افراد توصيه مي کنند که نان کامل سبوسدار مصرف نمايند و نان سفيد را از غذاي خود حذف کنند که بهترين نمونه نان کامل ،نان سنگک است.

نان بربری

 بعد از سنگک، بربری از محبوب ترین نان هاست که اگر خمیر نباشد و با حرارت یکنواخت و ملایم پخته شود، می تواند نیازهای غذایی ما را تأمین کند.  در این نان هم از سبوس استفاده می شود که در سال های اخیر، متأسفانه میزان آن کم شده. آرد اين نان نسبت به سنگک از سبوس پائين تري برخوردار است ودر 100گرم آن 283کيلوکالري انرژي نهفته است. تخمير آن کوتاه بوده وباحرارت مستقيم وسريع پخته مي شود ومصرف جوش شيرين در آن تقريبا فراگير است. اما اگر از شاطر بخواهید نان بربری تان را پر سبوس پخت کند یا دوطرف آن را سبوس بپاشد، می توانید یک نان سالم و بسیار ترد داشته باشید. نان های لواش و تافتون به دلیل ماندگاری طولانی تر و در دسترس بودن بین ایرانی ها حسابی محبوب هستند.

نان تافتون

نانی با شکل مدور، که از لحاظ ضخامت کمتر از نان بربری و سنگک است و به همین جهت دیرتر تازگی خود را از دست می دهد. از نظر ارزش غذایی نان تافتون و نان بربری در یک مرتبه قرار می گیرند و ارزش غذایی تقریبا یکسانی دارند.

نان جو :

در احادیث و روایات بسیار به مصرف نان جو اشاره شده است. نان های جو کنونی که طبخ می شود از آرد جو خالص نیست ، چراکه سبوس جو بسیار زیاد است و قابل مصرف  نیست . بنابراین در حال حاضر نیمی از آرد نان جو، آرد گندم است . به دلیل تأثیر گذاری زیاد سبوس جو بر کاهش قند و چربی خون ، مصرف این نان بسیار توصیه می شود . هم اکنون بیشتر نان جو را در مغازه های فروش نان های فانتزی می توان پیدا کرد .

نان های محلی :

در این انواع نان نیز که در هر شهر و روستایی دستور خاص خود را دارند ، علاوه بر فرمول اصلی تهیه نان از سبزیجات ، دانه ها یا افزودنیهایی استفاده می شود که معمولا” نان های محلی را به شکل یک نان کامل تر و پرفایده تر در می آورد .

نان چاودار یا گندم سیاه:

گندم سیاه دانه ایست که دارای فیبر خوب و زیادی است بنابراین نان های تهیه شده از این آرد هم توصیه می شود و هنوز هم بین مردم خیلی رایج نشده است .

 نان های شوید ، زیره و… :

اخیرا” با بالا رفتن سطح شناخت مردم ازعلم تغذیه ، کارخانجات تولید نان هم دست به کار شده اند و دست به تولید انواع نان های سبوس دار زده اند . نان شویدی ، زیره ، گردویی، کنجدی ، زنجبیلی و… نمونه هایی از این دست هستند .

نان لواش

شکل ظاهری آن انواع مختلف و معمولا به صورت دایره ای یا بیضی است. از لحاظ ضخامت، بسیار نازک است و به همین دلیل می توان مدت زمانی آن را نگهداری کرد، اما از لحاظ ارزش غذایی در حد بسیار پایینی قرار دارد و در رده بندی نان ها در مرتبه پایین ترین قرار دارد و فاقد سبوس است. لازم است یادآور شویم مقدار استاندارد نان برای هر فرد 2-3 تکه است که به طور تقریبی یک کف دست را می توان برای آن تعریف کرد (ابعاد حدودی 10×10 سانتی متر) که این مقدار با توجه به ضخامت نان کم یا زیاد می شود.

این نان ها اما ارزش غذایی پایینی دارند چون معمولا با افزودن جوش شیرین و نمک زیاد در مدت کوتاهی تخمیر و پخته می شوند. از این گذشته، دور ریز زیادی هم دارند و مصرف زیاد آنها ممکن است باعث اختلال در جذب املاح شود. اما اگر قرار باشد بین نان های صنعتی و سنتی یکی را انتخاب کنیم، پزشکان و متخصصان تغذیه طرف نان های صنعتی را می گیرند چون در پخت آنها معمولا زمان تخمیر به اندازه کافی است و استفاده از سبوس و آرد باکیفیت و بهبوددهنده های نان باعث می شود تردتر، خوش طعم تر و سالم تر باشند.

همه قسمت های این نان ها حتی خمیرشان قابل استفاده است، بنابراین نان های حجیم هیچ دورریزی ندارند. البته نان های سنتی را هم می توان به شیوه صنعتی تهیه کرد و از مزایای آن برخوردار شد. از سوی دیگر، نان های صنعتی و نان های حجیم و نیمه حجیم، امکان خلاقیت و تغییر بیشتری در دستور تهیه دارند.

به عبارت دیگر، می توان این نان  ها را با کیفیت تر کرد؛ مثلا آرد غنی شده در آنها به کار برد، ترکیبی از آرد جو و آرد گندم، یا آرد سیب زمینی و پروتئین سویا به آنها اضافه کرد و حتی از سبزیجات و دانه های روغنی در پخت آنها استفاده کرد. به این ترتیب، نان ارزش غذایی فوق العاده بیشتری پیدا می کند و تنوع بهتری هم خواهد داشت. البته نکته مهم درباره این نان ها، اعتبار تولید کننده و داشتن مجوزهای بهداشتی است که هنگام خرید باید به آنها دقت کنید.

 نان سبوس دار:

 کارشناسان تغذیه توصیه می کنند؛ بهتر است مصرف کنندگان را از مصرف نان های سفید، که فاقد ویتامین و ارزش غذایی بالا هستند، به سمت مصرف نان های سبوس دار سوق دهیم. از نظر کارشناسان، نان های سبوس دار که رنگ تیره تری نسبت به دیگر نان ها دارند؛ ارزش غذایی بالاتری داشته و بهترین گزینه برای مصرف هستند.

همچنین، ویتامین B موجود در سبوس، باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن شده و از ابتلا به بیماری های آلرژیک، قلبی عروقی، پوستی و سرماخوردگی جلوگیری می کند.  از دیگر مزایای استفاده از نان های تهیه شده از آرد سبوس، بهبود رشد مو و قد کودکان است. همچنین مصرف سبوس از یبوست نیز جلوگیری می کند. نان هایی که با آرد کامل سبوس دار پخت می شوند؛ می توانند املاح، پروتئین و ویتامین های موردنیاز بدن در رژیم غذایی روزانه را تأمین کنند. فیبر موجود در نان های سبوس دار، باعث دفع آسان تر مواد زائد از بدن می شود.

 عدم استفاده از جوش شیرین

 نان های تهیه شده از، آرد سبوس دار و خمیر مایه بدون جوش شیرین، که با حرارت یکنواخت و ملایم، زیر شعله غیرمستقیم پخت می شوند؛ از نان های سالم محسوب می گردند. این نان ها، ویژگی های نان خوب و سالم را دارند. استفاده از جوش شیرین برای عمل آوری نان، به خاطر مشکلات گوارشی و اختلال در جذب املاح (مثل آهن)، از سوی وزارت بهداشت ممنوع اعلام شده است.

مصرف جوش شیرین برای نانوا منفعت اقتصادی دارد و او را قادر می کند، با استفاده از منابع یکسان، حجم نان بیشتری را تولید کند.  اما مصرف بالای جوش شیرین، آسیبی آشکار بر سلامت فرد وارد می کند.  جوش شیرین PH معادل 10 دارد درحالی که PH معده انسان 2٫2 تا 2٫3 است. درنتیجه مصرف زیاد نان دارای جوش شیرین، باعث می شود که معده، اسید بیشتری ترشح کند و در ادامه موجب بروز مشکلات سوءهاضمه می شود.

نان سلامتی

 میزان نمکی که برای تهیه خمیر نان استفاده می شود باید تا حد امکان پایین باشد؛ چرا که مصرف بالای نمک، ارزش غذایی نان را از بین می برد. به علاوه اینکه؛ احتمال ابتلا به بیماری ها، من جمله فشار خون را، بالا می برد.

دیگر ویژگی های نان خوب

 از نظر کارشناسان تغذیه، نان خوب باید دارای ظاهر مناسب و پخت کامل بوده؛ همچنین برشته باشد. نان های سوخته یا فطیر، برای مصرف مناسب نیستند. نان هایی که با حرارت غیرمستقیم پخت می شوند و در معرض شعله مستقیم آتش قرار نمی گیرند نیز، از نان های مناسب بشمار می روند؛ مثل نان های حجیم، نیمه حجیم و سنگک. نان برای پخت مناسب به حرارت ملایم و یکنواخت نیاز دارد.

به همین خاطر تنورهای صنعتی با زمان پخت کمتر از 3 ثانیه، چندان مناسب نیستند. همچنین، نان خوب نباید به سرعت بیات شود و مدتی پس از پخت حالت لاستیکی به خود بگیرد. بلکه باید به راحتی قابل جویدن و هضم باشد. از دیگر ویژگی های نان خوب برای مصرف روزانه، می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ظاهر اشتهاآور و کاملاً پخته شده، بدون سوختگی
• طعم مطبوع و بوی خوشایند، بدون جوش شیرین
• بافت پوک و غیر متراکم، با قابلیت برش پذیری
• ارزش تغذیه ای بالا؛ برای تأمین مواد معدنی، ویتامین و پروتئین موردنیاز بدن
  ماندگاری بالا

نگهداری نان به مدت طولانی:

همان قدر که کیفیت پخت در ارزش نان تأثیر گذار است، نگهداری درست از نان هم بر آن اثر دارد. بیشتر نان ها را اگر در دمای مناسب و بسته بندی خوب نگه دارید، برای مدت طولانی ماندگار خواهند بود.  فریز کردن نان وقتی هنوز تازه است، یکی از بهترین راه ها برای حفظ کیفیت آن و جلوگیری از دور ریز نان است.

متأسفانه هر سال حدود 2هزار میلیارد تومان نان در ایران دور ریخته می شود که علت اصلی آن خرید بیش از اندازه و نگهداری نامناسب آن است.  برای آنکه نان مدت بیشتری سالم بماند، هنگام خرید، نان های برشته و نسوخته را انتخاب کنید.

به نان تازه و داغ فرصت دهید تا کمی خنک شود و بلافاصله پس از خنک شدن، آن مقدار را که لازم دارید در کیسه پارچه ای بپیچید و بقیه را قطعه قطعه کرده و فریز کنید. هر بار برای استفاده از نان یخ زده، حتی نان های سنتی، آن را در توستر قرار دهید یا روی شعله بسیار ملایم گاز، روی شعله پخش کن گرم کنید.

اجازه ندهید نان در کیسه خمیر شود و همچنین آن را هرگز لای روزنامه نپیچید چون خشک خواهد شد. تا حد ممکن، به اندازه نیازتان نان بخرید تا دور ریز نداشته باشید.