زن ناصرالدین شاه در قبله عالم جیران

** خبرگزاری آنلاین ای بی سی مگ- گروه رادیو و تلویزیون: حسن فتحی یکی از کارگردان هایی است که در این سالها در هر مدیومی موفقیت خوبی را نزد مخاطب بدست آورده است، از همسایه ها گرفته تا پهلوانان نمی میرند و مدار صفر درجه تا شب دهم و میوه ممنوعه. از آن سمت هم در سینما فیلم کیفر و پست چی سه بار در نمی زند از جمله آثاری بودند که با اقبال عمومی خوبی مواجه شدند.

** شهرزاد عاشقانه ای با بیان اتفاق های مهم تاریخی

شهرزاد اولین سریال فتحی در شبکه نمایش خانگی بود. سریالی عاشقانه که در بستر تاریخ معاصر روایت می شد و فتحی در جریان ملودرامی که در داستان قرار داد به بیان اتفاق های مهم تاریخی در دهه 30 و 40 پرداخت. کودتای 28 مرداد، برکناری مصدق و … از جمله این اتفاق ها بود. بعد از موفقیت فصل یک این سریال، در فصل های بعدی هم ادامه پیدا کرد اما نتوانست جذابیت فصل ابتدایی را برای مخاطب داشته باشد. حسن فتحی با پایان بندی این سریال تعجب بسیاری از مخاطبین این سریال را برانگیخت و خیلی ها از پایان بندی این سریال رضایت نداشتند. همچنین اتفاق های حاشیه ای که برای تهیه کننده این سریال رخ داد شهرزاد را از ذهن مخاطبان پاک کرد.

 

** تولید «بامداد خمار» تکذیب شد

فتحی بعد از تولید سه فصل از این سریال و با تمام حواشی و حوادثی که حین تولید و بعد از تولید آن رخ داد، قصد تولید سریالی تاریخی از روی کتاب «بامداد خمار» داشت که بعد از رسانه ای شدن آن به سرعت تولید چنین سریالی را تکذیب کرد و به سمت طرح های دیگری رفت.

** «جیران» و روایت دوره ناصری

بعد از مدتی فتحی که اغلب کارهایش حوزه تاریخ را روایت می کند، از طرحی به نام جیران رونمایی کرد. طرحی که موضوع آن به اوایل دوره ناصری و سال 1268 برمی گردد. 

 جیران یکی از زنان دربار ناصرالدین شاه و سوگلی قبله عالم است که در سال های ابتدایی حکومت ناصر الدین شاه زندگی می کرده است. شخصیت او در واقعیت تاریخ وجود داشته است و در کنارش تعدادی شخصیت های دیگری هم حضور دارند که در تاریخ ما به ازا داشته اند.

** شخصیت های واقعی در سریال حضور دارند

ناصرالدین شاه، جیران، میرزا آقاخان نوری صدراعظم ایران بعد از امیرکبیر، ملک جهان خانم مهدعلیای ایران، ملک زاده خواهر ناصرالدین شاه، گلین، تاج الدوله، شکوه السلطنه و ستاره خانم زنان عقدی ناصرالدین شاه و همچنین عده ای از رجال و نسوان اوایل عهد ناصری از جمله خدیجه همسر محمد شاه، از شخصیت های اصلی و فرعی این سریال هستند که در واقعیت تاریخ نیز حضور داشتند.

** هیچ قلعه ای محکم تر از عشق نیست

در خلاصه داستان این سریال آمده است: «زنهار که طراز و طریقت گم شده و مجاز و حقیقت به هم آمیخته. سهم رعیت کابوس است و سهم سلطان تخت طاووس. کجاست تدبیر کریم خان که تاج شاهی پس بگیرد از ما ندانم کارها؟ کجاست شمشیر نادر که انتقام بکشد از ما خراب کارها؟ مملکت آشفته است و امیرکبیر در گور خفته است. هر نامی آبستن ننگ است و هر صلحی آبستن جنگ. آدمیزاد قبله عالم هم که باشد پناه می خواهد. قلعه ای می خواهد که جان پناهش باشد. برای اولاد آدم هیچ قلعه ای محکم تر از عشق نیست. بدهید همه جا جار بزنند که: ایهالناس! دیروز در حوالی تجریش پادشاه شما عاشق شد …»

** عفیفه: «جیران» متوقف نشده است/ آغاز تولید بعد از اعلام وضعیت عادی

در همین زمینه با «اسماعیل عفیفه» تهیه کننده سریال «جیران» صحبت کردیم. او در گفت وگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون خبرگزاری آنلاین ای بی سی مگ، با اشاره به مراحل تولید این سریال گفت: در این مدت هیچ اتفاق خاصی درباره سریال جیران نیفتاده است و الان به خاطر کرونا همه تولیدهای سریال ها و فیلم های سینمایی متوقف شده است.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه بخشی از کارهای پیش تولید این سریال را قبل از کرونا انجام دادیم در حال حاضر هم منتظر هستیم که بعد از اعلام شرایط عادی تولید سریال را آغاز کنیم. این سریال متوقف نشده است و به امید خداوند به مرحله تولید می رسد.

** عشق و سیاست در کنار هم 

این سریال نیز در ادامه کارهای قبلی فتحی به قلم فتحی و احسان جوانمرد که پیش از این نگارش سریال بانوی عمارت را در بستری تاریخی به عهده داشت، ساخته می شود و به طور قطع رگه های سیاسی و مسائل مهم اجتماعی از مهمترین بخش هایی است که به آنها پرداخته خواهد شد.

** بهرام رادان و اولین همکاری با فتحی

طبق شنیده ها قرار است بهرام رادان در این سریال در نقش ناصرالدین شاه ظاهر شود و در کنار او بابک حمیدیان نقش ملیجک او را دارد. تاریخی ترین فیلمی که رادان تجربه کرده، راه آبی ابریشم است و تا به حال سریال تاریخی بازی نکرده است و این اولین تجربه بازی او در چنین سریال هایی به شمار می رود. آخرین حضور این بازیگر در عرصه سریال سازی به بازیش در سریال رقص روی شیشه برمی گردد که اتفاقا این سریال  و بازی او دچار حاشیه شد و بعد از بازی در دو سه قسمت ابتدایی از حضور در این سریال کناره گیری کرد.

** ایزدیار در نقش «جیران»/ تقابل رادان و ایزدیار برای اولین بار

اینطور که پیداست اغلب نقش های محوری این سریال بر دوش خانم ها است. پریناز ایزدیار که پیش از این در سریال های زمانه و شهرزاد به عنوان بازیگر نقش اصلی حضور داشته است این بار هم در جیران ایفاگر یکی از شخصیت های اصلی داستان است و قرار است نقش شخصیت جیران که همسری ناصرالدین شاه است را بازی کند. ایزدیار در این سریال با گریمی متفاوت مقابل دوربین فتحی قرار می گیرد. گریمی که او را یک دختر دهه 90 ای با صورتی که جراحی زیبایی شده نشان می دهد. ایزدیار در این سریال برای اولین بار با بهرام رادان هم بازی می شود، جیران و ناصر الدین شاه دو شخصیتی هستند که ایزدیار و رادان قرار است در مقابل یکدیگر ایفایش کنند.

 

** آزادی ور و اولین همکاری با فتحی

درباره الی، محمد رسول الله، خشم و هیاهو، حریم شخصی، لونه زنبور، در وجه حامل، چهار راه استانبول و … از مجموع کارهایی بود که آزادی ور تا به حال در آنها ایفای نقش کرده است. نکته جالب این است که او تا به حال در هیچ سریالی حضور نداشته و «جیران» اولین سریالی است که او می خواهد توانایی اش را در این مدیوم محک بزند. 

به طور معمول بعد از انتخاب بازیگران هر سریالی عکس تست گریم آنها در رسانه ها منتشر می شود اما در مورد جیران این اتفاق نیفتاد و به محض انتخاب هر کدام از بازیگران تصویری نقاشی شده از بازیگر مربوطه منتشر شد.

** تولید سریال در چند فصل

از آنجایی که سریال های اینچنینی قابلیت ادامه دار شدن در سه فصل یا بیشتر را دارند و شهرزاد هم به همین شکل تولید و عرضه شد، هنوز معلوم نیست که جیران قرار است در چند فصل تولید و پخش شود.

** ساخت دکور در شهرک سینمایی

از چندی پیش که طرح این سریال تصویب شد گروه تولید در شهرک سینمایی مشغول ساخت دکورهایی هستند و این روزها که اغلب گروه های سریال سازی در توقف تولید به سر می برند بخشی از دکورهای این سریال آماده شده است.

انتهای پیام/

کد خبر:
538815

|

1400/11/30 15:07:08

اعتمادآنلاین |

به بهانه پخش سریال «جیران» تازه ترین عاشقانه «حسن فتحی» نگاهی انداخته ایم به ماجرای عشق ناصرالدین شاه به دختر یک نجار که در ادامه می خوانید:

به گزارش دیده بان ایران، جیران تجریشی همسر و سوگلی ناصرالدین شاه قاجار بود که زندگی او موضوع سریال جیران به کارگردانی حسن فتحی شده است. اما او در واقعیت که بود و چه سرنوشت و عاقبتی داشت؟

اسم اصلی جیران

نام اصلی جیران،  خدیجه تجریشی است و بعد از ازدواج با ناصرالدین تا سال 1276 که فوت شد با لقب فروغ السلطنه شناخته می شود. گفته می شود اسم جیران را ناصرالدین شاه برای خدیجه انتخاب کرد.

پدر جیران باغبان و نجار بود و در تجریش که آن زمان روستا بود کار می کرد.

جیران و ناصرالدین شاه چگونه با هم آشنا شدند

در مورد نحوه آشنایی ناصرالدین شاه و جیران نقل قول های متعددی بیان شده است؛ خسرو معتضد در کتاب خود «از فروغ الدوله تا انیس الدوله» آشنایی آن دو را مربوط به دوران جوانی ناصرالدین شاه دانسته که طی یکی از سفرهای او به تفرجگاه پادشاهان قاجار؛ یعنی شمیران اتفاق افتاده است. به بیان او نخستین ملاقات آن ها در حالی صورت می گیرد که جیران شاه را نمی شناسد و در حالی که بر بالای درخت توت نشسته و توت می خورد، نسبت به شاه که او را غریبه ای مزاحم می داند، بی اعتنایی می کند و در برابر تواضع شاه که به وی دلبسته است، با غرور و درشتی سخن می گوید: «… شاه آهسته سلام کرد. این اولین باری بود که قبله عالم و عالمیان، السلطان بن السلطان بن السلطان به یکی از رعایای خود سلام می کرد… دختر با تحقیر و بی اعتنایی به زیر پای خود نگریست. نیم نگاهی به شاه افکند و گفت: برو پی کارت… برو غریبه، برو گم شو…» اما بعد از آن که مطمئن می شود این غریبه شاه است، رفتاری مؤدبانه توأم با شرم از خود نشان داده و ناصرالدین شاه که یک دل نه صد دل عاشق شده از او خواستگاری می کند و بدین ترتیب جیران به جمع همسران صیغه ای شاه می پیوندد.

حسین لعل در کتاب «قبله عالم» این دیدار تصادفی را به گونه ای دیگر بیان می کند؛ او این آشنایی را در دوران پیری ناصرالدین شاه می داند که او سوار کالسکه ای به طرف صاحب قرانیه در حرکت بوده و ناگهان صدای آواز دلنشینی می شنود؛ از کالسکه پیاده شده و به دنبال صدا می گردد تا این که به دیوار باغی می رسد و نهایتاً صاحب صدا (جیران) را می یابد و عاشق او می گردد؛ جیران هم مدهوش زرق و برق و لباس پر طمطراق شاه شده و نهایتاً این دیدار به ازدواج آن ها می انجامد.

 

اما به نوشته عباس امانت، جیران ابتدا به جهت فراگرفتن رقص و آواز به حرم شاهی آورده شد و اولین بار ناصرالدین شاه او را در جمع ملازمان مهدعلیا دید و به او دلبست و او را به همسری خود درآورد.

 

تقی دانشور (اعلم السلطان) در خاطرات خود، آشنایی آن دو را مربوط به یکی از سفرهای شکاری شاه به شمال تهران دانسته است. او نخستین ملاقات آن ها را چنین شرح می دهد:

شاه روزی در اطراف شمیران و تجریش سواره به شکار بلدرچین رفته بود. غفلتاً چند بلدرچین روی درخت توتی پریدند و شاه برای زدن آن ها زیر درخت توت رفت. دختری دهاتی بالای درخت رفته و مشغول خوردن توت بود. دخترک اعتنایی به شاه نکرد. ولی شاه فریفته جمال دختر دهاتی شد و بر سبیل مزاح خطاب به وی گفت: دختر، زن من می شی؟ دخترک شانه هایش را بالا انداخت و بدون آنکه بداند طرف صحبتش شاه مملکت است، گفت: تو که داخل آدم نیستی. من زن شاه می شم!

ازدواج جیران و ناصرالدین شاه

عشق ناصرالدین شاه به جیران به حدی بود که خواست او را به عقد دائم خود درآورد؛ اما چون پیش از جیران، 4 زن عقدی دیگر داشت، به خاطر او از عقد دائمی ستاره خانم ــ که چهارمین زن عقدی او بود و از وی 3 فرزند نیز داشت ــ صرف نظر کرد و عقد دائم او را به متعه بدل ساخت و جیران را به عقد دائم خود درآورد و سپس او را ملقب به «فروغ السلطنه» کرد.

در واقع چهار زن دائمی  ناصرالدین شاه همه از اشراف زادگان قجری بودند و بنابراین می توانستند مادر ولیعهد باشند، اما جیران همسر صیغه ای شاه؛ روستازاده ای فاقد نسب و تبار بلندپایه بود که گمان می رفت دیر یا زود به خیل زنان فراموش شده حرمسرا بپیوندند؛ اما دیری نگذشت که این سگولی برخلاف خواست بسیاری از زنان حرم سرا و به ویژه مادر شاه (مهدعلیا)، نه تنها به جمع زنان دائمی  شاه پیوست، بلکه موفق شد پسرش را نیز به ولایتعهدی شاه قجر برساند و این در حالی بود که بسیاری، از جمله صدر اعظم و نمایندگان دول خارجی که به دیده تحقیر به جیران نگاه می کردند، مخالف ولایتعهدی پسر او بودند.

فروغ السلطنه چون می خواست جایگاه خاص و محبوبیت خود را نزد ناصرالدین شاه به مردم بزرگ جلوه دهد، در کارهای مشکل وارد می شد و ناصرالدین شاه نیز درخواست او را رد نمی کرد. دل بستگی ناصرالدین شاه به جیران آن چنان بود که دیگر زنان حرم سرای او که بیشتر آنها از شاهزادگان و نجیب زادگان بودند، تا زمانی که جیران در قید حیات بود، زیر سایه او قرار داشتند.

جیران چگونه زنی بود

برخی منابع ذکر کرده اند جیران از نظر ظاهری هیچ ویژگی خاص و زیبایی زیادی نداشت. پولاک ،  پزشک مخصوص ناصرالدین شاه که در زمان حیات جیران در ایران به سر می برد و او را از نزدیک دیده بود، درباره شکل و شمایل او نوشته است: او نه زیبایی خاصی داشت و نه لطف و ملاحتی، و بر گونۀ چپ هم سالکی بزرگ داشت. با وجود همه اینها بر شاه نفوذ بسیاری پیدا کرد و مردم این نفوذ را در اثر سحر و جادو می دانستند.

جیران زنی سرزنده و پرجنب وجوش بود. دوستعلی خان معیرالممالک به نقل از پدرش که بارها همراه دستگاه عظیم جیران در شکارهای او در جاجرود حضور داشته است، می نویسد: جیران به هنگام سواری چکمه به پا می کرد و روبند خود را به دور سر می پیچید و در نهایت چالاکی بر روی زین اسب می نشست و دسته ای انبوه از نوکر و قوشچی و تفنگ دار در رکابش بودند. جیران در شکارگاهها قوش مخصوص خود را به دست می گرفت و از فراز بلندی آن را به سوی کبک رها می کرد و هرکس شکارش را سر می برید یک امپریال ــ که پول طلای روسیه بود و ارزش بسیار داشت ــ انعام می گرفت.

فرزندان جیران

جیران از ناصرالدین شاه دارای 4 فرزند شد که همگی در سنین کم فوت شدند. این زن پس از ورود به حرمسرای شاهی بیکار ننشست و به ویژه از نفوذ خود بر شاه برای ولایتعهدی پسر خود استفاده کرد. هرجند پسر اول او بیش از هشت روز عمر نکرد، اما با به یک سالگی رسیدن پسر دومش؛ یعنی امیرمحمد قاسم خان ملقب به امیرنظام، جیران از خوشحالی در پوست خود نمی گنجید. دست تقدیر نیز با او یار بود؛ چراکه معین الدین میرزا ولیعهد شاه که از بطن خجسته خانم تاج الدوله زن عقدی شاه بود، در سن 6 سالگی بر اثر بیماری فوت کرد و این فرصت طلایی، راه را برای رساندن سوگلی شاه به آرزویش هموار کرد.

مرگ جیران

جیران خیلی زود در عنفوان جوانی در 8 جمادی الآخر 1276 بر اثر بیماری در تهران درگذشت و پیکر بی جانش را در جوار بقعه حضرت عبدالعظیم به خاک سپردند و مقبره ای برای او ساختند.

در واقع جیران بعد از مرگ هر چهار فرزندش، سلطان محمد میرزا، محمد قاسم میرزا، رکن الدین میرزا و خورشید کلاه خانم، دچار افسردگی شد و بعد از آن که دانست دیگر فرزندی به دنیا نخواهد آورد، غم و اندوه او چندین برابر شد و دیری نگذشت که به دیار باقی شتافت.

در خصوص علت مرگ او برخی منابع به بیماری سل و برخی دیگر به سرطان اشاره کرده اند، اما اکثر منابع معتقدند که جیران از اندوه مرگ فرزندانش دق کرده است. به هرحال ناصرالدین شاه هرگز نتوانست یاد جیران را فراموش کند و حتی به وصیت جیران، با دختری به نامه فاطمه ملقب به انیس الدوله ازدواج کرد؛ چراکه این دختر در خدمت جیران بزرگ شده بود و اخلاقش شبیه جیران بود.

با وجود اینکه ناصرالدین شاه پس از مرگ جیران زنان بسیاری گرفت، اما همواره به یاد او بود و آنلاین جیران هیچ گاه از دلش بیرون نرفت.

ناصرالدین شاه تا زنده بود هرگز به کسی اجازۀ سکونت در عمارت جیران را نداد و گاهی خود تنها بدانجا می رفت و با یاد جیران خلوت می کرد. وی هرگز حاضر نشد پس از جیران لقب فروغ السلطنه را به زنان دیگر بدهد.