علت بی حس شدن پاشنه پای راست
داغ شدن کف پا یکی از مشکلاتی است که شاید در نگاه اول چندان سخت به نظر نرسد اما افرادی که به آن مبتلا می شوند، سختی زیادی تحمل می کنند. علاوه بر داغ شدن، بروز درد در کف پا هم سختی آن را تشدید کرده و حتی می تواند زندگی عادی فرد را مختل کند. در این مقاله از سایت کلینیک نیاوران به بررسی علت داغ شدن کف پا در شب پرداخته ایم.
علت داغ شدن کف پا چیست؟
داغ شدن احساسی شبیه سوزش کف پا است که بیشتر در شب ها اتفاق می افتد، این سوزش در مواردی خفیف بوده و در مواردی هم می تواند شدید باشد. عوامل متعددی می توانند باعث بروز داغ شدن کف پا شوند، در ادامه مهم ترین آنها را بررسی می کنیم:
کمبود مواد مغذی در بدن: عصب ها برای آنکه بتوانند عملکرد طبیعی خود را انجام دهند، نیاز به برخی مواد مغذی دارند. در صورتی که این مواد به بدن نرسد، احتمال آسیب های عصبی و داغ شدن کف پا وجود دارد. کمبود موادی مثل ویتامین B6 و B12 در بروز این مشکلات مؤثر است. توجه داشته باشید که کمبود مواد مغذی برای افرادی که در وضعیت اقتصادی مناسبی نیستند، کسانی که الکل مصرف می کنند، افرادی که اختلالات اشتها دارند یا افراد باردار و مسن بیشتر رخ می دهد.
نوروپاتی دیابتی: نوروپاتی دیابتی یکی از اصلی ترین دلایل داغ شدن کف پا است که در اثر آسیب به عصب ها اتفاق می افتد. این مشکل از عوارض هر دو نوع یک و دو دیابت است و علائمی مثل درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی در دست ها و پاها را نشان می دهد.
بارداری: زنان باردار در اثر تغییرات هورمونی ممکن است افزایش دمای بدن و کف پای داغ را تجربه کنند. افزایش وزن بدن در دوره بارداری و زیادشدن مایعات بدن هم می تواند در افزایش دمای بدن زنان باردار تأثیر داشته باشد.
یائسگی: زنان در دوران یائسگی هم تغییرات هورمونی را تجربه می کنند که می تواند باعث افزایش دمای بدن و داغ شدن کف پا شود. این حالت بیشتر در سنین 45 تا 55 سالگی رخ می دهد.
عفونت قارچی: نوعی عفونت قارچی وجود دارد که می تواند باعث داغ شدن کف پا شود. در صورت ابتلا به این نوع عفونت باید سریع برای درمان آن اقدام کنید، زیرا امکان سرایت آن به دیگر قسمت های بدن و افراد دیگر وجود دارد.
قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین: قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین مثل آرسنیک، سرب یا جیوه می تواند عامل داغ شدن کف پا یا دست ها شود. اگر تجمع این مواد در بدن زیاد شود، می تواند به سطوح سمی رسیده و عملکرد عصبی بدن را مختل کند.
شیمی درمانی: کسانی که تحت شیمی درمانی برای درمان سرطان قرار دارند، ممکن است داغ شدن و مورمور پاها و دست ها را تجربه کنند.
نارسایی مزمن کلیه: وقتی کلیه آسیب می بیند از تصفیه سموم خون ناتوان می شود. این سموم می توانند باعث نوروپاتی در بدن شوند.
کم کاری تیروئید: کمبود تیروئید در بدن می تواند باعث وارد شدن آسیب به عصب ها و ایجاد درد، مورمور و بی حسی در پاها و دست ها شود.
ایدز و اچ آی وی: یکی از علائم ایدز یا اچ آی وی در مراحل آخر آن، نوروپاتی محیطی یا داغ شدن و سوزش کف پاها است. گفته می شود یک سوم مبتلایان به ایدز، آسیب به عصب ها را تجربه می کنند. همچنین برخی داروهایی که این افراد مصرف می کنند، باعث بروز نوروپاتی می شوند.
سومصرف الکل: یکی دیگر از دلایل شایع داغ شدن کف پا مصرف الکل است که بر توانایی بدن در جذب برخی مواد مغذی تأثیر گذاشته و به اصطلاح باعث نوروپاتی الکلی می شود.
بیماری های زمینه ای: برخی بیماری های زمینه ای مثل سندرم گلین باره، پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن، اریتروملالژیا، واسکولیت، سندرم تونل تارسال و سارکوئیدوز، هرکدام می توانند باعث داغ شدن کف پا شوند.
عادت های غلط: پوشیدن کفش نامناسب و ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت به خصوص روی سطوح داغ می تواند باعث داغ شدن یا سوزش کف پاها شود.
علائم و نشانه های سوزش کف پا
افرادی که داغ شدن کف پا را تجربه می کنند، ممکن است علائمی مثل مورمور شدن، بی حسی، خارش را هم در کف پا احساس کنند. همچنین معمولاً داغ شدن کف پا هنگام خواب بیشتر می شود.
تشخیص علت داغ شدن کف پا
در صورتی که احساس داغ شدن کف پا یا درد در این ناحیه دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک ابتدا اقدام به ارزیابی فیزیکی پای شما برای تشخیص علت داغ شدن کف پا می کند. ارزیابی فیزیکی می تواند مشکلات زیر را به پزشک نشان دهد:
- ناهنجاری های ساختاری در ساق یا کف پا
- عفونت قارچی
- رنگ پریدگی یا قرمزی پوست
- بروز رفلکس در کف پا
- بی حسی در کف پا
مطالعه بیشتر: اسکن کف پا چیست و چه فوایدی دارد؟
پس از آن پزشک سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی شما و داروهایی که مصرف کرده اید، می پرسد. پزشک همچنین درمورد زمان شروع علائم و مدتی که طول کشیده اند، می پرسد. پزشک شما همچنین احتمال بروز دیابت را بررسی می کند، زیرا یکی از مهمترین دلایل داغ شدن کف پا است. سابقه سوءمصرف الکل هم یکی دیگر از مواردی است که پزشک درمورد آن سؤال می پرسد. علاوه بر اینها احتمالاً آزمایش خون برای بررسی موارد زیر تجویز می شود:
- سطح هورمون تیروئید
- عملکرد کلیه ها
- کمبود ویتامین
- بروز اچ آی وی
- بروز انواع عفونت در بدن
در صورتی که پزشک شما نسبت به بروز سندرم تونل تارسال مشکوک باشد، آزمایش های تصویربرداری مثل رادیولوژی را تجویز خواهد کرد. همچنین کفش ها و نحوه راه رفتن شما بررسی می شود. علاوه بر همه این ها پزشک درمورد علائم دیگر و احتمال بروز عفونت یا آسیب های دیگر از شما سؤال می پرسد.
راه های پیشگیری از داغ شدن کف پا
از آنجا که داغ شدن کف پا معمولاً در اثر بیماری های زمینه ای ایجاد می شود، باید بیش از همه از بروز این بیماری ها جلوگیری کنید. عادت های تغذیه ای غلط و نرساندن ویتامین ها به بدن از مهم ترین دلایل داغ شدن کف پا است. همچنین از سوءمصرف الکل خودداری کنید. پوشیدن کفش راحت و استاندارد هم از فشار به عصب های پا و داغ شدن آن جلوگیری می کند.
درمان داغ شدن کف پا
روشی که برای درمان کف پای داغ در نظر گرفته می شود بستگی به علت ایجاد آن دارد. در برخی موارد که علت آسیب مشخص است، درمان آن هم ساده است. در چنین مواردی احتمالاً به یکی از درمان های زیر نیاز دارید:
- داروی ضد عفونت قارچی
- استفاده از کفش مناسب یا پد اصلاحی در داخل کفش
- داروهای تقویتی ویتامین B
- داروهای منبع تیروئید
مطالعه بیشتر: مچ پا
در مواردی که علت داغ شدن کف پا دیابت باشد، نیاز به تغییر برخی عادت ها و همچنین داروهای خود دارید. در این موارد باید تحت درمان کلی دیابت قرار گیرید. پزشک شما همچنین ممکن است داروهایی برای کاهش درد عصبی تجویز کند اما در مواردی که درد شدید باشد، استفاده از روش های تحریک عصبی زیر می تواند به شما کمک کند.
- تحریک الکتریکی عصب
- مگنت تراپی
- لیزر درمانی
- نور درمانی
جمع بندی
داغ شدن کف پا مشکلی است که معمولاً در اثر آسیب به عصب های پا اتفاق می افتد. این آسیب می تواند در اثر بیماری های مثل دیابت یا سوءمصرف الکل و همچنین کمبود مواد مغذی مثل ویتامین ها در بدن بروز یابد. برای درمان داغی کف پا معمولاً روشی برای برطرف کردن علت بروز آسیب در پیش گرفته می شود.
فهرست مطالب
-
علت خواب رفتن پا چیست؟
-
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
-
آیا خواب رفتن دست و پا نگران کننده است؟
-
پزشک از چه روش هایی برای تشخیص مشکل بیمار استفاده می کند؟
-
درمان خواب رفتن پا
-
چگونه می توان از بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا جلوگیری کرد؟
بی حسی و خواب رفتن اختلالی است که ممکن است در هر نقطه از بدن به وجود بیاید. سوزن سوزن شدن یا مور مور شدن بیشتر در دست و پا احساس می شود. معمولا این وضعیت به علت تحت فشار قرار گرفتن اعصاب یا عروق خونی که وظیفه خونرسانی به عصب را برعهده دارند به وجود می آید. این وضعیت معمولاً پس از قرار گرفتن در یک وضعیت نامناسب به مدت طولانی مانند قرار دادن پاها روی هم در حالت نشسته ایجاد می شود که نشانه گیر افتادگی عصب است. در برخی موارد این وضعیت نشان دهنده یک بیماری بسیار جدی مانند دیابت است. در صورتی که علائم و نشانه های شما شدید است و پس از مدتی بهبود پیدا نکرده می تواند یک بیماری جدی را مطرح کند. در این شرایط شما باید به پزشک مراجعه کنید تا علت بروز این مشکل را مشخص کند.
علت خواب رفتن پا چیست؟
مور مور شدن و بی حسی در هر نقطه از بدن به وجود می آید که به علت تحت فشار قرار گرفتن عصبی که به ارسال پیام به مغز می پردازد یا عروقی که وظیفه خون رسانی را بر عهده دارند ایجاد می شود. این وضعیت بیشتر در دست و پا و صورت به وجود می آید. برخی از علل شایع خواب رفتن بدن یا مور مور شدن آن به شرح زیر می باشد که این فهرست همه موارد را پوشش نداده است:
تحت فشار قرار گرفتن بدن
پوشیدن کفش تنگ یا نشستن روی پاها به مدت طولانی باعث بی حس شدن پا یا مور مور شدن آن خواهد شد. این نوع بی حسی بدن دلیل مشخصی دارد و با رفع فشار از روی ناحیه مورد نظر بهبود پیدا می کند و شما دچار مشکلات دیگری نخواهید شد.
گیر افتادن عصب
بی حسی یا مور مور شدن یک قسمت از بدن می تواند به علت گیر افتادگی عصب ایجاد شود. لغزش دیسک یا مشکلات ناحیه کمر به عصبی که از ناحیه کمر به سمت ساق و انگشتان پا می رود فشار وارد می کند. سندروم خروجی قفسه سینه و تنگی کانال نخاعی از دیگر دلایل خواب رفتن پاها محسوب می شوند.
دیابت
دیابت می تواند باعث آسیب دیدگی عروق خونی کوچک شود که وظیفه خونرسانی به اعصاب انگشتان دست و پا را بر عهده دارند. این وضعیت باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن و درد در دست و پا خواهد شد که به آن نوروپاتی محیطی می گویند. نداشتن حس در دست و پا یک وضعیت خطرناک است زیرا شما در هنگام لمس کردن اجسام داغ چیزی را احساس نخواهید کرد و به بدن خود آسیب می رسانید.
آسیب دیدگی
آسیب دیدگی پایانه های عصبی انگشتان دست و پا می تواند به علل مختلف به وجود بیاید. افرادی که با وسایل مختلفی که ارتعاش زیادی دارند کار می کنند دچار آسیب دیدگی عصب می شوند و درد و سوزن سوزن شدن دست و پای خود را احساس خواهند کرد.
مصرف برخی داروها
مصرف برخی از داروها می تواند باعث آسیب دیدگی عصب شود که قطع مصرف دارو به بهبود مشکل ایجاد شده کمک خواهد کرد. برخی از این داروها عبارتند از داروهایی که برای درمان سرطان سینه و لنفوما مورد استفاده قرار می گیرند، داروهای آنتی بیوتیک مانند مترونیدازول و داروهایی که برای مبارزه با عفونت های ویروسی مانند اچ آی وی تجویز می شوند.
بیماری هایی که باعث آسیب دیدگی عصب می شوند
تعداد زیادی از بیماری ها می توانند به سیستم عصبی آسیب برسانند و شما دچار بی حسی یا سوزن سوزن شدن خواهد شد. برخی از این بیماری ها عبارتند از سکته مغزی، ام اس و تومورهای مغزی. این بیماری ها بسیار جدی اما نادر هستند که علاوه بر بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا علائم دیگری را نیز به دنبال دارند.
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین ب 12 در میان افراد مسن، افراد گیاه خوار و افراد مبتلا به کم خونی بسیار شایع است. کمبود ویتامین ب دوازده باعث کم خونی و آسیب دیدگی عصب خواهد شد.
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که شما قدرت و توانایی عملکرد یک طرف از بدن خود را از دست داده اید باید با مرکز اورژانس تماس بگیرید زیرا به احتمال زیاد دچار سکته مغزی شده اید. در صورتی که شما دچار بی حسی و سوزن سوزن شدن شده اید و این وضعیت دوباره به وجود آمده یا اصلاً بهبود نیافته اید باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که علائم و نشانه های بیماری های نورولوژیکی مانند از دست دادن حس در نقاط مختلف بدن یا زمین خوردن به طور مداوم یا اختلال در راه رفتن در شما به وجود آمده باید توسط پزشک ارزیابی شوید. در صورتی که این وضعیت به طور مکرر ایجاد می شود یا شما به علت بی حسی دست و پا به خودتان آسیب رسانده اید در مراجعه به پزشک درنگ نکنید.
آیا خواب رفتن دست و پا نگران کننده است؟
پاسخ این سوال به علت بروز این وضعیت بستگی دارد. بی حسی مداوم دست و پا که باعث زمین خوردن بیمار می شود نشان دهنده یک مشکل جدی است و باید هرچه سریع تر بیمار توسط پزشک معاینه شود.
پزشک از چه روش هایی برای تشخیص مشکل بیمار استفاده می کند؟
پزشک برای تشخیص علت بی حسی دست و پا به انجام معاینه کامل جسمانی می پردازد و از روش های تشخیصی مختلف مانند بررسی عکس العمل بدن، حس در دست و پا و قدرت عضلات استفاده خواهد کرد. پزشک از بیمار می پرسد که دقیقاً از چه زمانی متوجه علائم خود شده است؟ آیا به نظر بیمار بی حسی دست و پای او دلیل مشخصی دارد؟ آیا به تازگی داروی جدیدی را مصرف کرده است؟ آیا دیابت دارد؟ پاسخ هر یک از این سوالات می تواند اطلاعات دقیقی را در اختیار پزشک قرار دهد.
در صورتی که بیمار علائم نگران کننده ای داشته باشد پزشک درخواست انجام آزمایش خون یا تست های تشخیصی مانند اسکن ام آر آی یا تست هدایت عصبی را خواهد داد. معمولاً هر یکی از این تست های تشخیصی با توجه به علائم بیمار درخواست می شوند. پزشک به بررسی عملکرد قلب از قبیل سطح فشار خون و نبض در ناحیه مچ دست و پا خواهد پرداخت. سپس به بررسی سیستم عصبی بدن می پردازد و از بیمار در خصوص سوزن سوزن شدن یا هر حس دیگری که دارد سوال خواهد پرسید. هدف از انجام آزمایش خون تشخیص دیابت، کم خونی و بررسی سطح ویتامین ب 12 است. گاهی اوقات نیز انجام آزمایشات دیگر مانند بررسی عملکرد قلب و سیستم عصبی نیز ضروری است.
درمان خواب رفتن پا
درمان خواب رفتن پا به علت بروز این اختلال بستگی دارد. ممکن است پزشک از بیمار بخواهد شرایطی که باعث خواب رفتن پای او می شود را یادداشت کند تا از این اطلاعات برای درمان صحیح مشکل او استفاده نماید.
در صورت خواب رفتن پا یا سوزن سوزن شدن آن چه باید کرد؟
اقدامات فوری
در صورت بروز چنین مشکلی باید جوراب، کفش و لباس تنگ خود را در بیاورید و در صورتی که به مدت طولانی نشسته اید یا لم داده اید بلند شوید و کمی راه بروید.
اقدامات مراقبتی در بلند مدت
باید از برداشتن اجسام سنگین و انجام دادن حرکات تکراری خودداری کنید، در فواصل زمانی معین استراحت کنید، از قرار گرفتن بدن در حالت نامناسب اجتناب نمایید و از حرکات یوگا و پیلاتس غافل نشوید تا ریسک بروز مشکلات گردن و کمر را به حداقل برسانید. در صورتی که دچار دیابت هستید باید به کمک داروهای تجویز شده، رژیم غذایی مناسب و مراجعه منظم به پزشک به کنترل قند خون خود بپردازید. رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و به طور منظم آزمایش خون بدهید تا از کمبود ویتامین ب 12 پیشگیری گردد و در صورت لزوم از مکمل استفاده کنید. افرادی که دچار بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا هستند مشکلی برای رانندگی کردن نخواهند داشت اما در صورتی که این مشکل حاد باشد یا علت دقیق آن مشخص نشده باشد باید از رانندگی کردن اجتناب نمود.
فیزیوتراپی چگونه به بهبود بیمار کمک می کند؟
متخصص فیزیوتراپی نقش مهمی را در بهبود و حفظ توانایی عملکردی بیمارانی که دچار بی حسی یا مور مور شدن دست و پا هستند ایفا می کند. او با همکاری بیمار به طراحی یک برنامه درمانی جامع می پردازد تا همه اهداف و نیازهای خاص بیمار را پوشش دهد. از آنجایی که علت، نوع و علائم سوزن سوزن شدن دست و پا در بیماران مختلف متفاوت است از یک برنامه درمانی برای همه آنها استفاده نمی شود. متخصص فیزیوتراپی از اقدامات مراقبتی و توصیه های زیر برای کمک به بیماران استفاده خواهد کرد:
انجام دادن تمرینات مخصوص برای لغزش عصب
اعصاب بدن برای عملکرد مناسب به سه عامل مهم نیاز دارند که عبارتند از حرکت کردند گردش خون مناسب و فضای کافی. انجام دادن تمریناتی که به حرکت کردن و لغزش اعصاب بدن کمک می کند در تسکین علائم و نشانه های بی حسی و مور مور شدن دست و پا و تسکین عصب بسیار مفید هستند. متخصص فیزیوتراپی با توجه به شرایط شما تمرینات ورزشی مفیدی را برای دستیابی به این اهداف توصیه خواهد کرد.
تمرینات ورزشی متوسط تا شدید
متخصص فیزیوتراپی انجام تمرینات ورزشی متوسط تا شدید را به شما توصیه می کند تا عملکرد و قدرت جسمانی شما افزایش پیدا کند.
تمرینات مخصوص تعادل و هماهنگی بدن
متخصص فیزیوتراپی از استراتژی های مختلف برای بهبود تعادل و هماهنگی اعضای بدن استفاده خواهد کرد. بهبود تعادل و هماهنگی بدن می تواند ریسک زمین خوردن را به حداقل برساند.
استفاده از بریس
متخصص فیزیوتراپی استفاده از بریس را برای بهبود آسیب عصب توصیه می کند. استفاده از بریس علاوه بر محافظت از عصب به حفظ سلامت شما در هنگام راه رفتن کمک خواهد کرد.
آموزش به بیمار
متخصص فیزیوتراپی به شما یاد می دهد چگونه به کنترل مشکل سوزن سوزن شدن و خواب رفتن دست و پای خود بپردازید. این فرآیند با توجه به نیازهای خاص شما انجام می شود و بر بهبود شرایط جسمانی، پیشگیری از بروز عوارض جانبی دیگر و یافتن روش های مختلف برای انجام فعالیت های کاری و روزمره تمرکز دارد.
چگونه می توان از بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا جلوگیری کرد؟
از آنجایی که بی حسی و سوزن سوزن شدن دست و پا و دلایل متعددی دارد ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی می تواند ریسک بروز این اختلال را کاهش دهد. برخی از این موارد عبارتند از اجتناب از انجام دادن فعالیت هایی که باعث آسیب دیدگی عصب می شود، اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی محیطی خاص که منجر به بدتر شدن آسیب دیدگی قبلی عصب خواهد شد و انجام دادن فعالیت های جسمانی در طول روز برای کنترل بهتر بیماری هایی که در آسیب دیدگی عصب نقش دارند.
داشتن فعالیت جسمانی، مراجعه منظم به پزشک و انتخاب سبک زندگی سالم می تواند ریسک بروز انواع مختلفی از سوزن سوزن شدن و عوارض مرتبط با آن را به حداقل برساند. متخصص فیزیوتراپی به فاکتورهایی که در بروز این وضعیت نقش دارند مانند سطح قدرت و عملکرد جسمانی شما و حس در دست و پا توجه می کند و توصیه های لازم را برای پیشگیری از بروز مجدد این وضعیت ارائه خواهد داد. در بخش زیر به چند روش اشاره می کنیم که از بروز سوزن سوزن شدن یا مور مور شدن بدن پیشگیری می کنند:
ماساژ درمانی
ماساژ دادن بدن می تواند به کاهش گرفتگی عضله و بهبود گردش خون کمک کند. افرادی که دچار بی حسی دست و پا یا خواب رفتن آنها هستند پس از ماساژ درمانی شاهد بهبود علائم خود خواهند بود.
یوگا یا مدیتیشن
تمرینات مخصوص تنفس عمیق که در جلسات یوگا و مدیتیشن انجام می شوند می توانند به حفظ آرامش در شما و کاهش درد کمک کنند. بهبود انعطاف پذیری بدن از خواب رفتن دست و پا در شرایط خاص جلوگیری می کند.
خنک نگه داشتن بدن
گاهی اوقات گرما باعث افزایش سطح حس در یک ناحیه از بدن و بدتر شدن درد خواهد شد که در این شرایط شما باید از دوش یا حمام آب داغ خودداری کنید و در صورتی که قرار است هنگام گرمی هوا بیرون بروید از کلاه و لباس خنک استفاده نمایید.
پوشیدن کفش مناسب
اگر شما در ناحیه پای خود دچار بی حسی یا سوزن سوزن شدن هستید ممکن است این وضعیت به کفش نامناسب شما ارتباط داشته باشد. پوشیدن کفش تنگ و پنجه باریک از گردش صحیح خون جلوگیری می نماید و به اعصاب پا فشار وارد می کند. باید کفشی را انتخاب کنید که فضای کافی در اختیار پا قرار می دهد و قوس مناسبی دارد. اگر شما به واسطه شغلی که دارید زیاد می ایستید یا راه می روید در انتخاب کفش خود کاملاً دقت کنید.
پوشیدن جوراب فشاری
استفاده از این جوراب مغز را وادار می کند حس ناشی از پوشیدن جوراب فشاری را به جای درد به صورت درد تفسیر کند. این نوع جوراب در اکثر داروخانه ها قابل تهیه می باشد.
خواب کافی
نخوابیدن به اندازه کافی می تواند شدت احساس درد را افزایش دهد به همین دلیل شما باید هر شب به اندازه کافی بخوابید و استراحت نمایید.