دیسک گردن و درد دست راست

گردن درد ممکن است در محل مهره های گردن احساس شده که این درد ممکن است به سمت بازو کشیده شود (رادیکولوپاتی).

تمام گروه های سنی در معرض خطر ایجاد گردن درد هستند. افرادی که در یک محل نشسته و فعالیت با کامپیوتر را برای مدت زمان طولانی انجام می دهند نیز با سطح بالای این خطر مواجه هستند. در حدود 10% از افراد با یک دوره گردن درد در هر سال روبرو می شوند. به هر حال گردن درد در بین زنان کمی بیشتر از مردان مشاهده می شود. در ادامه به موضوع علت درد گردن و درمان آن میپردازیم.

علائم و نشانه ها

معمولاً از علل گردن درد می توان به درد ناشی از گرفتگی عضلات گردن اشاره کرد. گاهی اوقات درد در ناحیه گردن با حرکت دادن گردن یا چرخاندن سر تشدید می شود. سایر علائم دیسک گردن مربوط به بعضی انواع گردن درد شامل بی حسی احساس سوزش حساس شدن درد به صورت تیر کشیدن احساس سیری مشکل در بلع غذا احساس ضربان قلب صدای وز وز در سر احساس گیجی یا سبکی سر و ورم غدد لنفاوی است.

گردن درد همچنین می تواند با سر درد خشکی گردن درد صورت شانه درد و بی حسی یا سوزش بازو (پارستسیاس شدید فوقانی) همراه باشد. این علائم اغلب در نتیجه وارد شدن فشار به اعصاب در گردن ایجاد می شود. در این حالت با توجه به شرایط گاهی اوقات گردن درد با درد در ناحیه بالا یا پایین کمر همراه است و این شرایط معمولاً با التهاب ستون فقرات در نتیجه اسپوندیلیت آنکیلوزان ارتباط دارد.

 سر درد

رایج ترین علت گردن درد و سر درد ناشی از گردن درد عملکرد نامناسب مفاصل بالای گردن عضلات گردن یا اعصاب آن است که باعث انتقال سیگنال های درد از طریق عصب سه قلو به ساقه مغز می شود و به این ترتیب شما سیگنال های درد را به عنوان سر درد ناشی از گردن درد احساس می کنید.

رایج ترین دلیل سر درد ناشی از گردن درد مربوط به عملکرد نامناسب سه مفصل بالای گردن است. به بیان ساده مفاصل گردن می تواند باعث سر درد ناشی از گردن درد یا درد در مواقعی شوند که این مفاصل بیش از حد سفت شده یا به مقدار زیاد حرکت کنند (برای مثال تکان خوردن زیاد و عدم حمایت به خاطر عضلات ضعیف گردن) و یا در یک موقعیت نامناسب قفل گردند (برای مثال قفل شدن مفصل فاست یا قرارگیری آن در موقعیت نامناسب). همانطور که گفته شد هنگامی که مفصل گردن تحت فشار قرار گرفته و دردناک شود سیگنال های درد از طریق عصب سه قلو به ساقه مغز منتقل می شود و به این ترتیب سر درد ناشی از گردن درد یا در برخی موارد درد صورت آغاز می شود!

 درد دست و کتف

درد بازو گاهی اوقات نشانه ای از ایجاد مشکل در بازو نیست بلکه ایجاد مشکل در مهره های گردن را نشان می دهد. مشکلات گردن می تواند بر وضعیت شانه ها بازوها و حتی دست ها نیز تاثیر داشته باشد. این مشکلات می تواند در نتیجه فرسایش مفاصل با گذشت زمان وارد شدن آسیب یا فعالیت بیش از حد در یک پایان هفته ایجاد شود. اگر شما از درد بازو رنج می برید و در ارتباط با گردن خود نیز با مشکل روبرو هستید لازم است از خدمات پزشک برای درمان علایم دیسک گردن و گردن درد استفاده کنید.

علت ها و دلایل

اکثر موارد فرسایش مهره های گردن (کاربرد مکانیکی) می تواند علت گردن درد ایجاد می شوند و این شرایط می تواند با بالا رفتن سن و استفاده زیاد از گردن یا بازوها همراه باشد. با این وجود در حدود 10% موارد ایجاد گردن درد با بیماری های سیستمیک همچون پلی میالژی  روماتیكا یا آرتریت  گیجگاهی ارتباط دارند. مشکلات مکانیکی عادی که باعث درد گردن می شوند به شرح زیر هستند:

• کشیدگی عضلات که معمولاً با فعالیت فیزیکی بلند مدت همچون نشستن پشت کامپیوتر برای یک دوره زمانی طولانی مرتبط است. علاوه بر این امکان ایجاد کشیدگی شدید گردن نیز پس از خوابیدن در یک موقعیت نامناسب وجود دارد.
• آرتروز ناشی از باریک شدن دیسک های میان مهره ها (تکه های غضروف که بین استخوان ها قرار دارد) در ستون فقرات می تواند باعث درد گردن شود. به این ترتیب مهره های مجاور شروع به تولید بخش های زائد استخوانی در واکنش به افزایش فشار وارد شده به خود می کنند. در این حالت رشد استخوانی می تواند باعث ایجاد درد موضعی در گردن یا بازوها به خاطر تحت فشار قرار گرفتن اعصاب شود.
• فتق دیسک گردن بیشتر می تواند باعث درد بازو به جای گردن درد شدید شود. به این ترتیب وارد شدن فشار به یک عصب در گردن باعث درد شدید بازو (بازو درد) می شود. علاوه بر فتق دیسک گردن می تواند باعث از بین رفتن عملکرد عصب شود که مشکلاتی همچون از بین رفتن قابلیت واکنش احساس یا کاهش قدرت عضلات را به همراه دارد.
• تنگی نخاعی در ناحیه کمر مشکلی است که در آن کانال ستون فقرات تنگ شده و باعث وارد شدن فشار به طناب نخاعی می شود (میلوپاتی گردن). این مشکل می تواند باعث برآمده شدن دیسک ایجاد زائده های استخوانی و ضخیم شدن پیوندهای نخاعی شود. به هر حال فشرده شدن طناب نخاعی ممکن است در همه موارد باعث درد گردن نشود اما این مشکل با بی حس شدن پاها ضعیف شدن بدن و از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع همراه است.
• ضربه شلاقی یک حرکت سریع گردن به سمت جلو و عقب است که باعث وارد شدن آسیب به بافت نرم گردن می شود. این مشکل معمولاً هنگام تصادف با وسیله نقلیه پشت سر ایجاد می شود. به هر حال درد و سفتی مربوط به ضربه شلاقی معمولاً 24 تا 48 ساعت پس از وارد شدن آسیب توسط بیمار احساس خواهد شد.

مشکلات سیستماتیک که می توانند باعث درد گردن شوند شامل اسپوندیلیت آنکیلوزان آرتریت روماتوئید پلی میالژی  روماتیكا یا آرتریت  گیجگاهی تومور و عفونت است.

تشخیص

در اکثر موارد سابقه پزشکی و معاینات فیزیکی از بخش های اصلی ارزیابی های مورد نیاز برای تشخیص مشکلات گردن است. در بعضی موارد برای افرادی که به درمان های اولیه واکنش نشان نمی دهند ممکن است از تست های عکس برداری تخصصی همچون عکس برداری رادیولوژی اسکن ام آر آی یا پرتونگاری کامپیوتری برای بررسی سایر مشکلات مربوط به بافت نرم دیسک های گردن تنگی نخاعی تومورها یا آسیب های عصبی استفاده شود.

راه ها و روش های درمان

در صورتی که شما دچار درد گردن شده اید می توانید از روش های درمانی مختلف برای بهبود خود استفاده کنید. در ابتدا لازم است بدانید که در اکثر موارد درمان درد گردن نیازی به عمل جراحی دیسک گردن ندارد. در این حالت از روش های متعدد غیر جراحی قبل از تعیین لزوم انجام عمل جراحی استفاده می شود و در ادامه این مطلب بعضی از مهمترین این روش های درمان گردن درد توضیح داده می شوند. در اکثر موارد درد گردن ممکن است ناشی از کشیدگی گردن باشد و به این ترتیب امکان درمان آن با استفاده از روش های غیر جراحی وجود دارد. در اکثر موارد این روش ها شامل کاهش فشار وارد شده بر گردن و از بین بردن اسپاسم عضلات است.

در صورتی که گردن درد خفیف دارید می توانید تا زمان مراجعه به پزشک از نکات زیر برای تسکین درد و مراقبت صحیح از گردن خود قبل از ملاقات با پزشک بهره ببرید:

• در روزهای اول از یخ بر روی محل آسیب دیده گردن استفاده کنید. پس از این زمان از کمپرس آب گرم یا دوش آب گرم استفاده نمایید.
• داروهای مسکن موجود در داروخانه ها مثل ایبو پروفن یا استامینوفن را برای کاهش درد و ناراحتی خود مصرف کنید.
• برای چند روز از فعالیت های ورزشی و فعالیت هایی که باعث تشدید علائم مشکل شما می شود و نیز بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. با کاهش علائم بیماری به تدریج و به آرامی فعالیت های عادی خود را آغاز نمایید.
• عضلات گردن خود را هر روز تمرین دهید. در این رابطه به آرامی حرکت های کششی سر را از یک سمت به سمت دیگر و از بالا به پایین انجام دهید.
• در هنگام فعالیت و استراحت کردن گردن خود را در وضعیت مناسب قرار دهید.
• از نگه داشتن تلفن بین شانه و گردن خود اجتناب نمایید.
• هر چند وقت یک بار وضعیت بدن خود را تغییر دهید. به این ترتیب برای یک مدت طولانی در یک موقعیت ننشسته یا در حالت ایستاده قرار نگیرید.
• از ماساژ آرام گردن استفاده کنید.
• برای خوابیدن از یک بالش مخصوص استفاده نمایید.
• از بریس یا ابزارهای محافظ گردن بدون تایید پزشک استفاده نکنید. در صورتی که این ابزارها بطور نامناسب استفاده شوند می توانند علائم مشکل شما را تشدید نمایند.

دارو

گاهی اوقات ممکن است از دارو برای درمان درد گردن استفاده شود. در این حالت با توجه به دلیل ایجاد گردن درد ممکن است برای بیمار از داروهای زیر استفاده شود:

• داروهای ضد التهاب غیر استروئید (NSAIDs)
• داروهای ریلکس کننده عضلات
• تجویز موقت داروهای ضد درد اوپیوئیددرمان گردن درد

در بعضی موارد گردن درد می توان از تزریق موضعی داروهای مناسب برای رفع مشکل بیمار استفاده کرد.

فیزیوتراپی

در اکثر مواقع فیزیوتراپی با یک برنامه درمانی برای بیمار همراه است. درمان های فیزیوتراپی می تواند شامل اقدامات انفعالی همچون سرما یا گرما درمانی استفاده از امواج مافوق صوت و ماساژ باشد که می تواند به تسکین درد و کاهش سفتی عضلات کمک موثر کند. علاوه بر این تمرین های حرکتی فیزیوتراپی می تواند باعث تقویت عضلات و افزایش دامنه حرکتی آنها شود. متخصصان فیزیوتراپی همچنین به بیماران آموزش مناسب را درباره شرایط و مسائل مربوط به بیماری و وضعیت قرارگیری مناسب بدن و تکنیک های ریلکس کردن ارائه می نمایند.

حرکات اصلاحی

حرکت های اصلاحی و ورزش گردن درد   یک بخش معمول همه برنامه های درمانی برای گردن درد است. یک برنامه معمول حرکتی در این رابطه شامل ترکیبی از حرکت های کششی و تقویتی حرکت های آیروبیک و احتمالاً حرکت های نقطه ماشه ای (تریگر پوینت) است. در زمان انجام ورزش گردن هنگامی که سر و شانه به سمت جلو خم می شوند بعضی عضلات خاص کوتاه شده و محکم می شوند. این شرایط در صورت ادامه یافتن می تواند باعث گردن درد دائمی شود.

تزریق

فردی که دارای گردن درد مزمن است احتمالاً می تواند از نتایج حاصل از تزریق کورتیزون در مراحل اولیه درمان خود بهره مند شود. کورتیزون می تواند التهاب ایجاد شده در اطراف یک مفصل عصب یا ساختارهای دیگر بدن را کاهش دهد و به این ترتیب به کاهش درد و ریکاوری سریع تر بیمار کمک نماید. کورتیزون بطور خاص یک داروی مسکن درد نیست. فعالیت این دارو فقط کاهش التهاب بدن است. به همین خاطر در اغلب موارد کورتیزون به همراه یک ترکیب از مواد بی حسی به محل آسیب دیده تزریق می شود. به این ترتیب تزریق داروی بی حسی می تواند کاهش فوری و موقت درد بیمار را به همراه داشته باشد و در صورتی که تزریق به صورت موفقیت آمیز انجام شده باشد کورتیزون می تواند به تدریج وضعیت مفاصل را بهبود ببخشید و در بلند مدت درد را از بین برده و حرکت های مفصل را ترمیم کند.

گردنبند طبی

ابزارهای تثبیت کننده گردن می توانند حرکت های گردن را محدود کرده و به گردن برای تحمل وزن سر کمک نمایند. به هر حال دراز کشیدن نیز می تواند دارای تاثیر مشابه بر روی وضعیت گردن باشد. محدود کردن حرکت های گردن و کاهش فشار (وزن) وارد شده به آن می تواند به عضلات استراحت دهد تا به این ترتیب بهبود پیدا کرده و عملکرد عادی خود را باز یابد.

ترکشن (کشش ستون فقرات)

گاهی اوقات می توان از کشش ستون فقرات  بنا به تجویز متخصص  برای کمک به درمان گردن درد استفاده کرد. از این روش درمانی برای جدا کردن سطح مفاصل موجود در گردن استفاده می شود که می تواند در صورت ابتلای فرد به آرتروز گردن نتایج مفید برای بیمار داشته باشد. در صورتی که شما با مشکل برآمدگی یا فتق ریسک روبرو هستید کشش ستون فقرات می تواند مقداری فضا برای اعصاب آسیب دیده ایجاد کند و به این ترتیب درد بیمار کاهش پیدا خواهد کرد.

ماساژ

در صورتی که گرفتگی و سفت شدن عضلات دلیل اصلی گردن درد باشد متخصص فیزیوتراپی می تواند از تکنیک های ماساژ برای کمک به کاهش گرفتگی و درد در این عضلات به علت آرتروز گردن استفاده کند.

درمان دستی ( کایرو پراکتیک)

در این روش ترکیبی از دستکاری ستون فقرات درمان دستی یا سایر تکنیک های مانند آن به عنوان بخشی از برنامه درمانی برای بهبود درد گردن استفاده می شود. بعضی از تکنیک های دستکاری ستون فقرات که در کایرو پراکتیک استفاده می شود شامل: تکنیک فلکشن دیستراکشن دستکاری با کمک ابزار دستکاری خاص ستون فقرات بافت درمانی نرم با کمک ابزار تکنیک های دستی کشش و پایداری مفصل ماساژ تراپی تراپی تریگر پوینت هستند.

لیزر درمانی

لیزر درمانی روشی است که در آن از طول موجه خاص لیزر برای بافت استفاده می شود و به این ترتیب به تسریع فرآیند بهبود بیمار کمک موثر می شود. این روش معمولاً برای بیمارانی استفاده می شود که از مجموعه متنوعی از شرایط دیسک گردن گردن درد حاد و مزمن رنج می برند و در این حالت امکان کاهش و حذف درد ورم و التهاب اسپاسم و بهبود عملکرد عضلات وجود دارد.

در لیزر درمانی از پرتو لیزر بطور مستقیم بر روی ناحیه آسیب دیده از 30 ثانیه تا چند دقیقه استفاده می شود. پرتو لیزر معمولاً توانایی 2 تا 5 سانتی متر نفوذ به زیر پوست دارد. هنگامی که پرتو لیزر از لایه های پوست عبور کرده و به نواحی تحت درمان رسید این پرتو توسط بافت هدف و اجزای حساس به نور موجود در سلول ها جذب می شود. هنگامی که این پرتو انرژی جذب شود یک مجموعه از رویدادها در سلول شروع می شود که به تدریج باعث بهبود بافت آسیب دیده می شود و به این ترتیب بیمار با کاهش درد التهاب ورم و کاهش کلی زمان درمان با افزایش متابولیسم درون سلولی مواجه خواهد شد.

عمل جراحی

در موارد خاص درمان گردن درد نیاز به مداخله عمل جراحی است. مهمترین نشانه های نیاز به انجام عمل جراحی در بین این بیماران به شرح زیر هستند:

• ایجاد مشکل برای طناب نخاعی
• عدم کاهش درد با استفاده از روش های درمانی محافظه کارانه (غیر جراحی)
• درد و یا ضعف مزمن بیمار

برای درمان گردن درد شدید روش های درمانی دیگری مانند طب سوزنی اوزون درمانی و … نیز وجود دارد.

مشاوره رایگان کلینیک نگین آزادی

علت خواب رفتنگزگزبی حسی و مور مور شدن دست و پا و درمان آن:

گزگز خواب رفتن و بی حسی دست و پا ضعف رفتن ساق پا و  علامتی بسیار رایج و آزار دهنده است که گاهی اوقات بی خطر و موقتی است و برای مثال درد مچ دست می تواند ناشی از این باشد که هنگام  خواب رفتن دستتان را زیر سرتان گذاشته  اید و در نتیجه به عصب  های دست فشار وارد شده است یا این که در اثر مدت طولانی پا روی پا انداختن اعصاب پا تحت فشار قرار گرفته  اند. یا در مواردی مانند کیست مچ دست به صورت مزمن شاهد علائم ذیل خواهید بود. پارگی دیسک گردن موجب بروز درد در گردن انتشار درد به بازو درد شانه گزگز و بی حسی بازو و دست می شود.

با این حال گزگز پا و یا دست در بسیاری موارد شدید دوره ای یا مزمن و گاه همراه با علائمی چون درد خارش بی حسی و تحلیل عضلات است. گزگز و خواب رفتن دست و پا در چنین حالت هایی نشانه آسیبی عصبی است که می تواند پی آمد علل گوناگونی چون ضربه دیدن یا صدمه های فشاری مکرر بیماری های سیستمیک مانند دیابت قرار گرفتن در معرض مواد سمی و عفونت های ویروسی یا باکتریایی باشد.

گزگز خواب رفتن و بی حسی دست و پا جزء علائم شایعی است که در مراجعه کنندگان مشاهده می شود . احساس گزگز و بی حسی ممکن است همزمان در دست ها و پاها باشد و یا ممکن است فقط در دست ها یا پاهای شخص حس شود . در هرکدام از این موارد علل ممکن متفاوت هستند.گاهی علت گزگز و خواب رفتگی بخصوص در ناحیه صورت بازوو پا ممکن است سکته مغزی باشد که موردی اورژانسی تلقی می شود. در این مقاله به بررسی دلایل بروز هر کدام از این حالت ها پرداخته شده است .لازم است در صورت احساس خواب رفتگی گزگز و سوزن شدن دست و یا پا حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا پس از تشخیص دقیق علت بروز این نشانه ها نسبت به درمان به موقع آن اقدام کند

علت ها و دلایل

شایعترین علت گزگز دست و پا علل غیر ارگانیک و بیشتر اضطراب و نگرانی است ولی بایدعلل ارگانیک گزگز دست پا ابتدا بررسی شوند و در صورت نبود شواهد کافی دال بر علل دیگر استرس را بعنوان عامل اصلی در نظر گرفته و درمان کرد.استرس با افزایش ترشح  هورمون نوراپی نفرین باعث ایجاد علایم خواب رفتگی گزگز و مورمور می شود.جالب است بدانیم که گزگز ناشی از اضطراب و نگرانی در هر قسمت از بدن مانند صورت دست و پاشکم پشت و یا کل بدن  ممکن است بروز کند.

علل ارگانیک گزگز و خواب رفتگی دست و پا:

علل تغذیه ای و علل متفرقه :

افزایش چربی و کلسترول

کاهش ویتامین ها مانند ویتامین گروه B و D وE

کاهش الکترولیتها مانند کلسیم منیزیوم روی

افزایش قند

افزایش اوره و متابولیتها 

مسمومیت با نیکوتین سیگار

ورزش نکردن یا کم خوابی

اختلال هورمونها مانند هورمون تیرویید و انسولین و استروژن

نوروپاتی محیطی:

منظور از نوروپاتی محیطی اختلال های تأثیرگذار بر عصب های خارج از مغز و نخاع است. آسیب دیدگی فیبرهای حرکتی  نیز بی حسی گزگز سوزش درد یا ضعف دست و پا یا سوزن سوزن شدن زانو را به دنبال خواهد داشت.

شماری از علت های نوروپاتی محیطی علت خواب رفتن دست و پا  همراه با گزگز یا بی حسی دست یا پا عبارتند از:

1.     نوروپاتی محیطی دیابتی (در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 یا 2)

2.     نوروپاتی الکلی: نوشیدن مشروبات الکلی به مقدار زیاد و برای مدت طولانی

3.     روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید): بیماری سیستمیک همراه با تورم و داغ شدن مفاصل دست و یا پا خشکی و گرفتگی صبحگاهی و بی حسی

4.     کمبود ویتامین B12 و اسید فولیک (فولات)

5.     اورمی (پی آمد ازکارافتادگی کلیه)

6.     بیماری لیم (نوع منتشر)

7.     هپاتیت C

8.     پلی نوروپاتی دمیلینه کننده التهابی مزمن (CIDP)

9.     آمیلوئیدوز

اختلال های نخاع و مغز:

یکی از این اختلال ها ام اس یا فلج چندگانه است که باعث بی حسی و گزگز دست و پا وقسمت های مختلف بدن می شود که البته این علامت به ندرت دارای الگویی متقارن است. اختلال دیگر سکته مغزی است که با بی حسی ناگهانی یک سمت بدن برای مثال دست و پای چپ همراه است.

اختلال های گردش خون:

شماری از علل بروز اختلال  در گردش خون که باعث گزگز بین انگشتان پا یا بی حسی دست و یا پا می شود عبارتند از:

1. بیماری عروقی محیطی: تنگ شدن شریان ها به دلیل رسوب کلسیم (تصلب شرایین یا آترواسکلروز) باعث گزگز دست و پا می گردد .

2. بیماری برگر: این بیماری معمولاً در مردان سیگاری 20 تا 40 ساله بروز می یابد و موجب درد بی حسی و گزگز شدن دست و پا بیمار و سوزن سوزن شدن پا می شود؛ علائم در اثر ورزش و فعالیت آغاز و با استراحت کردن برطرف می شود.

3. یخ  زدگی و سرمازدگی

4.سکته مغزی

اختلال های نخاعی:

اختلال های نخاعی یا ستون فقرات (ستون مهره ها) که باعث بی حسی و گزگز دست و یا پا می شود عبارت اند از:

1.     صدمه دیدن نخاع

2.     تومور نخاعی

3.     سیرنگومیلی: وجود کیست (سیرینکس) در نخاع

4.     کیست عنکبوتی نخاعی: وجود کیست حاوی مایع مغزی ـ نخاعی اطراف نخاع

مسمومیت: مسومیت های زیر باعث گزگز دست و پا می شود:

1.     مسمومیت با ماهی یا صدف

2.     مسمومیت با سم آرسنیک

علل بی حسی و گزگز انگشتان پا

انداختن پاها روی یکدیگر در زمان نشستن: روی هم انداختن پاها هنگام نشستن نشستن روی پا چمباتمه زدن یا نشستن طولانی مدت یا گذاشتن کیف پول در جیب عقب گاهی باعث وارد شدن فشار به شریان ها یا عصب های پا می شود و در نتیجه باعث گزگز و خواب رفتگی و مور مور شدن دست و پا  می شود

فتق دیسک کمر: بیرون زدگی یا فتق دیسک مهره های کمر عموماً بین مهره های چهارم و پنجم کمر(دیسک بین مهره  ای L4–L5) یا بین مهره پنجم کمر و مهره اول خاجی(دیسک بین مهره ای S1-L5) به ریشه های عصب سیاتیک فشار می آورد. بیماری فرسایشی دیسک (DDD) یکی از علل رایج بروز فتق دیسک است. فتق دیسک  کمر می تواند تدریجی یا ناگهانی باشد و غالباً پس از بلند کردن جسمی سنگین از روی زمین رخ می دهد. علائم فتق دیسک کمری بسته به اینکه فتق دیسک در کجا اتفاق می افتد متفاوت است. طیف وسیعی از درمان های غیر جراحی وجود دارند که میتوانند در درمان سیاتیک موثر بوده و اکثر انواع فتق دیسک تسکین دهند.

تنگ شدن مجرای نخاعی: این عارضه گاهی ارثی است اما معمولاً پی آمد رشد بیش از اندازه استخوان مهره در اثر افزایش سن است.

سرخوردگی مهره یا اسپوندیلولیستزی: در عارضه سرخوردگی مهره مهره ستون فقرات به سمتی (معمولاً رو به جلو) می لغزد. این اختلال گاهی مادرزادی است و گاهی از تخریب و فرسایش مرتبط با افزایش سن وارد شدن ضربه یا آسیب پس از عمل جراحی نشأت می گیرد. نخست به منظور کمک به التیام شکستگی انجام فعالیت های ورزشی باید متوقف شوند. اولین درمان سرخوردگی مهره کمر ممکن است شامل دارو استراحت ورزش درمانی انجام تمرینات آب درمانی استفاده از کمربند طبی و مدیریت درد باشد.

سندرم پیریفورمیس: گرفتگی و اسپاسم عضله پیریفورمیس واقع در بخش پایینی ستون فقرات باعث فشردگی عصب سیاتیک و در نتیجه کمر درد می شود.

عفونت و تومور نخاعی: تومورهای موجود در نخاع یا ستون فقرات و التهاب ناشی از عفونت هایی مانند سل نخاعی به عصب سیاتیک فشار می آورد و موجب بروز عارضه سیاتیک و کمر درد می شود.

بارداری: رحم در دوران بارداری به ویژه در زمان دراز کشیدن یا راه رفتن گاهی به عصب سیاتیک فشار وارد می کند و در نتیجه مادر دچار کمر درد و گزگز یک یا هر دو پا می شود. بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر نیز یکی از علل رایج به شمار می رود. در زمان بارداری افراد باید بسیار مراقب سلامت خود باشند تا دچار درد از قبیل: درد سیاتیک ورم پا در بارداری و موارد دیگر نشوند.

بی حسی پا پس از جراحی: بیمار گاهی پس از جراحی فیوژن (الحاق یا خشک کردن) مهره های کمر دچار درد و بی حسی پا می شود.

سندرم تونل تارس: این عارضه از فشردگی عصب درشت نی خلفی قرار گرفته در امتداد داخل مچ ناشی می شود. راه رفتن طولانی مدت یا پوشیدن کفش نو صدمه دیدن تورم تاندون ها در بیماری روماتیسم مفصلی و… از علل بروز این عارضه به شمار می رود و علائم آن عبارت است از: پا درد بی حسی گزگز یا سوزش کف پا یا اطراف مچ که در اثر ایستادن یا راه رفتن تشدید می شود و تا حدی در اثر استراحت کردن بهبود می یابد.

سندرم پای بی قرار (RLS): این سندرم اختلالی عصبی با دلیل نامشخص است که بیمار به موجب آن تمایلی غیرقابل مقاومت به تکان دادن پا حس می کند. آهسته حرکت کردن کشیدن پا احساس خارش یا کشیدگی در پا از علائم این عارضه هستند که در زمان استراحت کردن تشدید می شوند و در نتیجه حرکت دادن پا به طور کامل یا جزیی از بین می روند.

علل بی حسی و گزگز دست

فشار روی دست: وارد شدن فشار به رگ ها یا عصب های دست که باعث بی حسی گزگز یا فلج موقت دست می شود می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• قرار دادن دست زیر سر هنگام خوابیدن
• انداختن دست پشت صندلی هنگام نشستن
• بستن بند (ساعت دستبند و…) دور دست یا حمل کیف و کوله پشتی
• باد کردن مچ دست در زمان اندازه گیری فشار خون

بالا بردن دست بالاتر از قلب: نگه داشتن دست(ها) در سطح بالای قلب در زمان کار یا خوابیدن باعث می شود تا خون کافی به دست نرسد و با بی حسی گزگز یا فلج موقت دست(ها) به مدت چند دقیقه مواجه شوید.

سندرم دیسک گردن: بیماری دیسک فرسایشی یا صدمه هایی مانند کشش بیش از اندازه در اثر بروز سانحه رانندگی (حرکت سریع سر به سمت عقب) بیرون زدگی یا فتق دیسک گردن را به دنبال دارد که به نوبه خود موجب وارد شدن فشار به عصب های نخاعی گردن و در نتیجه گزگز دست می شود.

اسپوندیلوز گردن: این عارضه بدشکلی مرتبط با سن مهره های گردن است. دیسک ها یا مهره های تغییر شکل داده به نخاع یا ریشه های عصبی فشار می آورند و به بروز علائم مزمن دامن می زنند.

آسیب دیدگی: بسیاری از آسیب دیدگی های دست و گردن باعث ضعف عضله اختلال مفصل و فشردگی عصب های بالای بازو یا آرنج یا مچ می ود که به نوبه خود به گزگز دست و بازو منجر می شود.

سندرم تونل کارپ(CTS) : این سندرم یکی از عارضه های دردناک دست انگشتان و مچ دست است که از استفاده مکرر از مچ دست یا ورم بافت های مچ دست ناشی می شود و باعث فشردگی عصب میانی می شود. سندرم تونل کارپ یکی از مشکلات رایج کارگران خط مونتاژ کاربران رایانه موسیقی دان ها مکانیک ها و تنیس بازان است.

کیست گانگلیون: این کیست برجستگی نرمی است که معمولاً در پشت دست برخی افراد 20 تا 40 ساله ایجاد می شود. این کیست کیسه غیرسرطانی پر از مایعی است که به دلیل ناشناخته روی صفحه های تاندون یا کپسول مفصل تشکیل می شود.

تشخیص

سابقه بی حسی دست: آگاهی از دوره زمانی خواب رفتگی دست و پا و گزگز یا بی حسی و ضعف احتمالی دست درگیر بودن سر یا پاها سابقه آسیب دیدگی گردن یا دست استفاده مکرر از آرنج یا مچ دست واکنش به سرما کم کاری غده تیروئید دیابت و یائسگی می تواند در تشخیص علت این عارضه راهگشا باشد.

آزمایش عصب شناختی: آزمایش حساسیت بر روی درماتوم مشخص دست عصب های درگیر را تعیین می کند.

تصویربرداری: در تصاویر اشعه ایکس (پرتونگاری) آرتریت (التهاب مفصلی) مهره های گردن یا شکستگی استخوان مشخص می شود. به کمک میلوگرافی نیز فتق دیسک یا تنگی مجرای نخاع تشخیص داده می شود و بافت های نرمی مانند تومور در ام.آر.آی. و سی.تی. اسکن دیده می شود.

الکترومیوگرافی یا عضله نگاری برقی (EMG) و بررسی هدایت عصبی:

اهیت آسیب عصبی به کمک این آزمایش ها تعیین می شود. بهره گیری از این دو روش در کنار تصویربرداری در ارزیابی میزان صدمه وارد شده به شبکه عصبی بازو و دست اهمیت بسیار دارد. 

آزمایش خون: ابتلا به دیابت غیرطبیعی بودن میزان سرم قندی (دیابت) کلسیم پتاسیم سدیم منیزم ویتامین B6 یا B12 تیروکسین (کم کاری تیروئید) هورمون های جنسی (یائسگی) در آزمایش خون مشخص می شود.

آزمایش شبیه سازی سرما: ابتلا به پدیده یا بیماری رینود با انجام این آزمایش مشخص می شود.

راه ها و روش های درمان

پزشکان معمولاً در مواجهه با علائم اشاره شده و درمان گزگز دست و پا مسکن یا داروی ضدالتهاب تجویز می کنند. بااین حال ارزیابی دقیقی باید پیش از تجویز دارو جهت بررسی احتمال ابتلا به عارضه های جدی انجام شود. تعیین علت دامن زننده به این حس ناخوشایند و معالجه آن بهترین روش درمان سوزن سوزن شدن پا است

• اصلاح عضله استخوان یا ستون فقرات
• بهبود وضعیت تغذیه
• کنترل بیماری های خودایمنی
• کنترل سوءمصرف الکل

طب فیزیکی و توانبخشی راهبردهای سودمندی را متناسب با شرایط خاص هر بیمار برای درمان خواب رفتن دست و پا ارائه می دهد.