اسید سیتریک، یک اسید آلی
اسید سیتریک یک اسید آلی ضعیف است که در مرکباتی مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت یافت می شود. به دلیل ویژگی های چند منظوره ای که دارد کاربردهای زیادی در صنایع مختلف دارد. در این مقاله، کاربردهای فراوان اسید سیتریک در صنایع مختلف و چگونگی تبدیل آن به یک جزء ضروری در زندگی روزمره را بررسی خواهیم کرد.
اسید سیتریک چیست؟
اسید سیتریک یک اسید آلی ضعیف است که معمولاً در مرکباتی مانند لیمو، لیموترش، پرتقال و گریپ فروت یافت می شود. همچنین در سایر میوه ها و سبزیجات مانند آناناس، توت فرنگی و گوجه فرنگی نیز یافت می شود. اسید سیتریک یک نگهدارنده طبیعی و تقویت کننده طعم است که در بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها استفاده می شود. همچنین به دلیل خواص چند منظوره ای که دارد در صنایع مختلف استفاده می شود.
تاریخچه اسید سیتریک
اسید سیتریک اولین بار در سال 1784 توسط شیمیدان سوئدی کارل ویلهلم شیله کشف شد. با این حال، تا سال 1893 بود که شیمیدان ایتالیایی C. Wehmer کشف کرد که اسید سیتریک در مقادیر زیادی در مرکبات وجود دارد. تولید تجاری اسید سیتریک در اوایل دهه 1900 آغاز شد و از آن زمان به یک ماده شیمیایی صنعتی مهم تبدیل شده است.
اسید سیتریک در صنایع غذایی
اسید سیتریک به دلیل خواص نگهدارنده، افزایش دهنده طعم و امولسیون کنندگی به طور گسترده در صنایع غذایی استفاده می شود. طبق گفته منبع موثق خرید مواد اولیه غذایی (در دسته مواد شیمیایی)، نویان شیمی، درباره خواص اسید سیتریک برای پوست داریم:
خواص اسید سیتریک برای پوست
این ماده، که به مقدار بسیار زیاد در مرکبات وجود دارد، خواص گوناگونی داراست که می توانیم به ویژگی مراقبت از پوست آن، اشاره کنیم. علاوه بر این اسید، اسیدهای دیگری نیز در مابقی میوه ها وجود دارند که همین خاصیت را دارند. اگر از اسید سیتریک به عنوان ماسک استفاده شود، موجب از بین بردن خطوط سیاه پوست، رفع فرورفتگی های پوست و آکنه می شود. علاوه بر این، این نوع ماسک می تواند باعث شفاف سازی پوست نیز شود.
برای خرید اسید سیتریک میتوانید به این بازرگانی مراجعه کنید
حفظ
اسید سیتریک یک نگهدارنده موثر است که از رشد باکتری ها، کپک ها و مخمرها در غذا جلوگیری می کند. معمولاً در غذاهای کنسرو شده و شیشه ای مانند آب میوه، مربا و ترشی برای افزایش ماندگاری آنها استفاده می شود.
تقویت کننده طعم
اسید سیتریک یک تقویت کننده طعم طبیعی است که معمولاً در نوشابه ها، آب نبات ها و محصولات پخته شده استفاده می شود. طعم ترش و اسیدی به غذاها می دهد و همچنین می تواند برای متعادل کردن شیرینی در برخی محصولات استفاده شود.
امولسیفایر
اسید سیتریک همچنین به عنوان یک عامل امولسیون کننده در محصولات غذایی مانند سس مایونز، سس سالاد و سس استفاده می شود. به جلوگیری از جدا شدن مواد کمک می کند و به محصول بافتی صاف می بخشد.
اسید سیتریک در صنعت نوشیدنی
اسید سیتریک به دلیل طعم اسیدی و خواص نگهدارنده، یک ماده رایج در بسیاری از نوشیدنی ها است. از آن در نوشابه ها، نوشابه های انرژی زا و نوشیدنی های ورزشی استفاده می شود تا طعم آنها را افزایش داده و ماندگاری آنها را افزایش دهد.
اسید سیتریک در صنعت داروسازی
اسید سیتریک در صنعت داروسازی به عنوان یک ماده کمکی استفاده می شود، که یک ماده غیرفعال است که برای اتصال یا تثبیت مواد فعال در یک دارو استفاده می شود. همچنین در برخی از داروها به عنوان ترش کننده برای بهبود طعم آنها استفاده می شود.
اسید سیتریک در صنعت آرایشی و بهداشتی
اسید سیتریک در صنایع آرایشی و بهداشتی به عنوان تنظیم کننده PH و نگهدارنده استفاده می شود. معمولاً در محصولات مراقبت از پوست مانند کرم ها، لوسیون ها و پاک کننده ها یافت می شود
اسید سیتریک در صنعت نظافت
اسید سیتریک یک ماده تمیز کننده طبیعی است که معمولاً در محصولات تمیز کننده خانگی استفاده می شود. در از بین بردن لکه های سخت، کف صابون و زنگ زدگی سطوح موثر است. اسید سیتریک همچنین یک عنصر رایج در مواد شوینده ماشین ظرفشویی و لباسشویی است زیرا به حذف رسوبات معدنی و بهبود راندمان تمیز کردن محصول کمک می کند.
اسید سیتریک در صنعت نساجی
اسید سیتریک در صنعت نساجی به عنوان تثبیت کننده رنگ استفاده می شود. به چسباندن رنگ در پارچه و جلوگیری از خونریزی یا محو شدن آن کمک می کند. اسید سیتریک همچنین به عنوان یک ماده تمیز کننده برای از بین بردن رسوبات معدنی و لکه ها از پارچه ها استفاده می شود.
اسید سیتریک در صنعت تمیز کردن فلزات
اسید سیتریک یک جایگزین غیر سمی برای مواد شیمیایی خشن مانند اسید هیدروکلریک و اسید سولفوریک در صنعت تمیز کردن فلزات است. در از بین بردن زنگ زدگی و رسوبات معدنی از سطوح فلزی بدون آسیب رساندن به مواد موثر است.
اسید سیتریک در صنعت پزشکی
اسید سیتریک در صنعت پزشکی به عنوان یک عامل کیلیت استفاده می شود. به حذف فلزات سمی از بدن کمک می کند و در درمان مسمومیت با فلزات سنگین استفاده می شود. اسید سیتریک نیز در برخی داروها به عنوان بافر برای حفظ pH محلول استفاده می شود.
فواید اسید سیتریک
اسید سیتریک فواید زیادی دارد، از جمله:
طبیعی و غیر سمی
خواص همه کاره
خواص نگهدارنده و افزایش دهنده طعم
موثر در از بین بردن لکه ها و رسوبات معدنی
می تواند طعم برخی از داروها را بهبود بخشد
عوارض جانبی اسید سیتریک
در حالی که اسید سیتریک به طور کلی برای مصرف و استفاده بی خطر است، می تواند در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند. این شامل:
فرسایش دندان
مشکلات گوارشی مانند اسهال و درد معده
تحریک پوست
عکس العمل های آلرژیتیک
اسید سیتریک چگونه ساخته می شود؟
اسید سیتریک از طریق فرآیند تخمیر ساخته می شود. این فرآیند شامل استفاده از سویه خاصی از کپک به نام Aspergillus niger است که در محلول قند رشد می کند. این قالب اسید سیتریک را به عنوان محصول جانبی فرآیندهای متابولیکی خود تولید می کند. سپس اسید سیتریک از محلول استخراج شده و برای استفاده تجاری خالص می شود.