اجزا موتور خودرو شامل چه قطعاتی می باشد؟

آشنایی با قطعات به کار رفته در موتور خودرو و دانستن کاربرد هر قطعه به منظور افزایش طول عمر قطعه لازم بوده و این آگاهی در زمان به وجود آمدن مشکل و اختلال در اجزا موتور خودرو به راننده برای تشخیص درست و اقدام صحیح کمک می کند. هم چنین از تلف شدن وقت و هزینه اضافی و هم چنین مانع از آسیب رسیدن به خودرو می شود. در این مقاله قطعات به کار رفته در موتور ماشین معرفی شده و کاربر هر یک را مورد بررسی قرار می دهیم. دوره درجه 1 و 2 تحت نظارت سازمان فنی حرفه ای در تعمیرگاههای مجهز و ویژه بازار کار برگزار می کند. برای اظلاعات بیشتر با ما تماس بگیرید. جهت ارتباط با امداد خودرو همدان ساوه روی لینک ضربه بزنید.

موتور ماشین یک مجموعه منظم و پیچیده است که زندگی انسان ها را متحول کرده است. انواع مختلفی از موتور خودرو در بازار موجود است. اما قطعات اصلی تشکیل دهنده موتور خودرو بین آن ها مشترک است. این قطعات در کنار یکدیگر می توانند باعث افزایش بازدهی و راندمان موتور شده و در مقابل اگر در هر یک از اجزا اشکالی به وجود آید، در عملکرد بقیه قطعات هم اختلال ایجاد کرده و در نهایت باعث آسیب به موتور خودرو می شود.

فیلم معرفی اجزای موتور ماشین

به منظور آشنایی بیشتر با موتور خودرو، در ادامه به قطعات موتور ماشین و کاربرد آن ها می پردازیم:

آموزشگاه فن آموزان در دپارتمان مکانیک خود دوره های تخصصی ویژه مهاجرت و بازار کار از جمله دوره ، ، ، و… را بصورت عملی و از پایه تا پیشرفته برگزار می می کند.

قطعات موتور ماشین و کاربرد آن ها

• بلوک سیلندر
• سیلندر
• سرسیلندر
• واشر سرسیلندر
• بوش سیلندر
• واتر پمپ
• پیستون
• رینگ پیستون
• میل لنگ
• کارتر
• سوپاپ
• میل سوپاپ یا میل بادامک
• شمع
• تسمه تایم
• فلایویل
• شاتون
• فنر سوپاپ
• پمپ روغن
• توربو شارژ
• سوپر شارژ
• موتور استارت
• سوپاپ پی سی وی

اصلی ترین بخش موتور ماشین، بلوک سیلندر بوده که همان تنه یا بدنه اصلی موتور می باشد. سیلندر ها، سرسیلندر، پیستون، شاتون، کارتل، رینگ و میل لنگ در این قسمت فرار داشته و وظیفه فونداسیون موتورهای احتراق داخلی بر عهده بلوک سیلندر است.

به دلیل این که عمل جرقه زنی و احتراق درون بلوک سرسیلندر، این قطعه باید در مقابل گرما و سرما مقاوم باشد. بنابراین بلوک سر سیلندر از آلیاژ آلومینیوم یا چدن ساخته می شود. به دلیل مقاومت بالای بلوک سیلندر در مقابل تغییرات ناگهانی و شدید دما، استهلاک این قطعه بسیار کم می باشد.

هسته مرکزی موتور خودرو، سیلندر بوده که محل جرقه زنی و احتراق می باشد. حرکت پیستون در فضای استوانه ای شکل درون بلوک سیلندر انجاام می شود. به منظور کاهش اصطکاک بین قسمت داخلی  سیلندر و پیستون و هم چنین جلوگیری از تلف شدن انرژی، آب بندی صورت می گیرد. وظیفه دیگر آب بندی، مانع از نشت هوا و روغن به بیرون می شود. دیواره سیلندر متناسب با جنس بلوک سیلندر از آلومینیوم یا چدن ساخته می شود.

موتور خودرو ها از چندین سیلندر با تعداد و آرایش های متفاوت  در بلوک سیلندر جای گرفته اند. نوع موتور ماشین، از تعداد و آرایش قرار گرفتن سیلندر ها کنار هم قابل تشخیص است. در ادامه پرکاربرد ترین آرایش های سیلندر درون بلوک معرفی شده اند:

• آرایش خطی: سیلندر ها در آرایش خطی، به ترتیب و پشت سر هم قرار گرفته اند. معمولا خودرو های امروزی و موتور های 4 سیلندری از آرایش خطی استفاده می کنند.
• آرایش خطی زاویه دار: در آرایش خطی زاویه دار، سیلندر ها به صورت خطی پشت سر هم قرار گرفته اند، اما هر کدام نسبت به زاویه قائم 15 تا 60 درجه فاصله دارند.در مدل آرایش خطی زاویه دار سیلندر ها، موتور ماشین از مرکز ثقل کمتری به  دلیل فضای مورب داخل سیلندرها برخوردار است.
• آرایش خورجینی: موتور های اتومبیلی که از 12 سیلندر تشکیل شده باشد، از آرایش خورجینی یا V شکل استفاده می کند. در این آرایش، سیلندر ها در دو ریف خطی به شکل عدد هفت فارسی  روبروی هم جای گرفته اند.

تعیین شکل، اندازه، محل قرارگیری و طرح سیلندرها متناسب  با اندازه و عملکرد موتور و همچنین کارایی آن صورت می گیرد.

یکی از قطعات مهم در موتور خودرو سرسیلندر بوده که از آلومینیوم ساخته شده و دقیقا در قسمت بالایی بلوک سیلندر قرار دارد. این قطعه اتاقک احتراق را به وسیله بخاری آب و روغن موجود، انجام می دهد. از دیگر قطعاتی که در سرسیلندر قرار گرفته اند می توان به اتاقک احتراق، شمع ها و سوپاپ های دود و هوا، میل سوپاپ و مانیفولد گاز و هوا اشاره کرد. سرسیلندر قادر به تحمل فشار تا حد استاندارد بوده و افزایش فشار باعث معیبوب شدن یا سوختگی سر سیلندر می شود. در این حالت باید سر سیلندر تعویض گردد.

سرسیلندر ها در سه دسته زیر در بازار وجود دارد:

• سرسیلندر تکی با سرمایش آبی
• سرسیلندر تکی با سرمایش هوا
• سرسیلندر چند تایی

یکی از قطعات مهم در موتور ماشین، واشر سرسیلندر است که با عایق بندی سرسیلندر و بلوک سیلندر، از ورود و نشت مایعات به بدنه موتور و هم چنین مخلوط شدن آب و روغن در اتاقک احتراق جلوگیری می کند.

واشر سرسیلندر با اتصال سیلندر و بدنه موتور مانع از نشت گاز شده و باعث افزایش کارآیی موتور خودرو می شود.

با توجه به اهمیت این قطعه، لازم است از مواد با کیفیت مانند فولاد نسوز، پنبه نسوز و مس ساخته شود. به منظور جلوگیری از وارد شدن آسیب احتمال به موتور خودرو، لازم است نسبت به تعویض واشر سرسیلندر در دوره های زمانی مشخص اقدام فرمایید.

واشر سر سیلندر ناگهانی نمی سوزد. هنگامی که آب رادیاتور گرم شود و آمپر ماشین به خط قرمز برسد، پس از چند دقیقه به واشر آسیب می رسد. سوختن واشر سر سیلندر در اثر عملکرد نامناسب ترموستات، نشتی در سیستم آب، فشار به موتور و بالا رفتن آمپر ماشین اتاق می افتد.

بوش سیلندر که از قسمت های مهم موتور خودرو می باشد، با ایجاد محیطی مناسب، پیستون درون سیلندر به راحتی حرکت می کند. به دلیل تماس با رینگ های پیستون از اصطکاک بالایی برخوردار بوده و در معرض فرسایش است. به همین دلیل پس از گذشت زمان طولانی، نیاز به تعویض دارد. این قطعه به شکل استوانه بوده و از فولاد یا چدن ساخته می شود.

بوش سیلندر ها در سه نوع زیر وجود دارند:

• بوش سیلندر آب گرد یا مرطوب
• بوش سیلندر خشک
• بوش سیلندر شیار دار

این قطعه که به نام پولی پمپ آب هم شناخته می شود، یکی از قطعات موتور ماشین است و با جریان یافتن مداوم آب و ضد یخ یا ضد جوش در سیستم خنک کننده ماشین، دمای موتور را تنظیم می کند. واتر پمپ با گردش آب بین رادیاتور و بلوک سیلندر، باعث می شود که در دمای بالا، موتور اصطلاحا جوش نیاورد. از آن جایی که کار کردن موتور با دمای پایین،  باعث افزایش اصطکاک قطعات شده و قطعات زود تر فرسوده می شود، واتر پمپ به رسیدن به درجه مورد نظر در دمای پایین کمک می کند.

واتر پمپ با دریافت نیروی کار از میل لنگ و تسمه تایم، با انتقال آب گرم به رادیاتور باعث خنک شدن آب و استفاده مجدد توسط واتر پمپ می شود.

پیستون بخش متحرک موتور ماشین بوده که عمل جرقه زنی و احتراق را با حرکت بالا به پایین محقق می سازد. انجام چهار مرحله موتورهای احتراق داخلی و انبساط گازهای ناشی از احتراق به وسیله حرکت همین پیستون تکمیل می شود. در ادامه انرژی حاصل از احتراق را از طریق شاتون، به میل لنگ انتقال می دهد.

پیستون ها از موادی مانند چدن، فولاد ریخته گری با آلومینیوم ساخته می شوند. نمونه های آلومینیومی پیستون به دلیل وزن کم، بازده موتور را بالا برده و باعث افزایش شتاب موتور و انتقال بهتر حرارت می شود.

پیستون ها به دلیل اصطکاک زیاد بین سیلندر و پیستون، ممکن است آسیب دیده و دچار فرسودگی شوند.

رینگ پیستون، حلقه ای از جنس چدن با قابلیت انعطاف پذیری بالا ساخته شده که مقاومت بالایی در برابر حرارت دارد و از این جهت می توانند حرکت درون سیلندر ها را عایق بندی کنند. رینگ پیستون که از قطعه هام مهم در عملکرد مناسب موتور می باشد، به وسیله بست های حلقه ای روی پیستون سوار شده اند.

میل لنگ یکی از اجزای مهم در موتور خودرو های احتراق داخلی است که به منظور تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت دورانی کاربرد دارد. نیروی لازم برای به حرکت در آوردن چرخ ها از حرکت چرخش میل لنگ تامین می شود.

تعداد میل لنگ ها با تعداد سیلندرهای خودرو ارتباط دارد به طوری که در موتورهای خطی برابر با تعداد سیلندرها و در موتورهای خورجینی نصف تعداد سیلندرها می باشد.

در صورت نرسیدن روغن کافی به یاتاقان های میل لنگ، میل لنگ خشک کار کرده و موجب آسیب رسیدن به موتور ماشین می شود و به اصطلاح موتور یاتاق زده است.

کارتر در میان تعمیر کاران به کارتل هم معروف بوده که بزرگترین محفظه درون موتور می باشد که میل لنگ در آن قرار گرفته و همزمان از میل لنگ و شاتون محافظت می کند. در کف کارتر مخزنی به منظور جمع شدن روغن داغ خارج شده از موتور تعبیه شده است. این روغن پس از خنک شدن مجددا به موتور بر می گردد. این قطعه دارای پمپ روغن به منظور پمپاژ روغن موتور به سمت میل لنگ و قسمت های موتور می باشد.

سوپاپ ها که از قطعات مهم موتور خودرو می باشد، به دو دسته سوپاپ های ورودی (هوا) و سوپاپ های خروجی (دود)  تقسیم می شوند. سوپاپ ها محفظه و اتاقک احتراق را از کانال های هوا و دود جدا می کنند. سوپاپ ها بر اساس نوع موتور، روی واشر سرسیلندر یا بلوک سیلندر قرار می گیرند. این قطعه در کنترل ورود سوخت و هوا به درون سیلندر و خارج نمودن گاز های ناشی از احتراق کاربرد دارد.

به منظور افزایش مقاومت سوپاپ ها نسبت به دمای بالا، آن ها را از آلیاژ های مناسب می سازند.کار کردن سوپاپ بدون روغن باعث بالا رفتن میزان استهلاک می شود. زمانبندی حرکت سوپا پ ها به وسیله تسمه تایم و سپس میل سوپاپ انجام می گردد.

بیشتر بخوانید:

تنظیم زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها به عهده میل سوپاپ می باشد که از طریق بادامک های متصل به ورودی سوپاپ انجام می گیرد. این قطعه شبیه به میله بوده و کمبود و فشار روغن در موتور اتومبیل موجب آسیب دیدگی میل سوپاپ می شود.

میل بادامک از قطعاتی تشکیل شده که شامل موارد زیر است:

• اتصال
• صفحه قفل
• میله فشار
• واشر
• یاتاقان یا بلبرینگ

شمع یکی از اصلی ترین قطعات در موتور بوده که در بخش سیستم احتراق به منظور ایجاد احتراق درون سیلندر ها وجود دارد. این قطعه، انرژی لازم برای ایجاد جرقه را از حرکت تناوبی دلکو یا کویل به دست می آورد. محل قرار گیری شمع بر روی سرسیلندر بوده و متشکل از عایقی از جنس چینی، الکترود و واشر می باشد. معمولا به ازای هر سیلندر، یک شمع استفاده می شود. البته در برخی اتومبیل ها دو شمع به ازای هر سیلندر مورد استفاده قرار می گیرد. عملکرد نامناسب شمع ها باعث اختلال در احتراق شده و در نتیجه موتور روشن نشده یا به سختی روشن خواهد شد که این امر باعث تاثیر منفی در عملکرد موتور اتومبیل می شود.

شمع ها در انواع متفاوت زیر وجود دارد:

• شمع گرم
• شمع سرد
• شمع نیکلی
• شمع ایریدیومی
• شمع پلاتینیومی
• شمع های چند الکترودی

در بین نمونه ها مختلف شمع ها، شمع های شمع های پلاتینیومی و ایریدیومی از میزان استهلاک کمتری برخوردار بوده که منجر به عملکرد بهتر در میان بقیه نمونه های شمع های موتور می شود.

تسمه تایم که یکی از قطعات اصلی موتور می باشد، وظیفه کنترل کردن زمان باز و بسته شدن سوپاپ ها را برعهده دارد. این قطعه با وصل کردن میل لنگ و میل سوپاپ به یکدیگر و با حرکت همزمان باعث انجام شدن حرکات پایین و بالای موتور به صورت هماهنگ می شود. از کاربرد های دیگر تسمه تایم می توان به حرکت پمپ آب و پمپ روغن اشاره کرد. تسمه تایم از جنس لاستیک بوده و طراحی آن به صورت دندانه دار مانع از لغزیدن تسمه می شود. در مواردی ممکن است از چرخ دنده یا زنجیر تایم به دلیل مقاومت و استحکام بیشتر استفاده می شود.

یکی دیگر از قطعات موجود در موتور خودرو، فلایویل یا چرخ طیار بوده که انتقال نیرو به گیربکس را با کمک دیسک و صفحه نصب شده روی آن انجام می دهد. فلایویل ها در دو نوع تک جرمی و دو جرمی در بازار ساخته شده اند.

فلایویل در زمان افت فشار موتور از نیروی ذخیره شده دریافتی از سمت میل لنگ استفاده می کند. با توجه به این که فلایویل سنگین بوده توسط پیچ و مهره های مخصوصی به میل لنگ متصل می شود. دنده دنده بودن قسمت های اطراف فلایویل باعث می شود که دنده استارت با موتور کاملا با هم درگیر شوند. در اتومبیل های انژکتوری با نصب سنسور دود روی فلایویل، انتقال اطلاعات مربوطه به این بخش به ECU انجام می شود.

وظیفه شاتون در موتور خودرو تبدیل حرکت خطی پیستون به حرکت چرخشی میل لنگ از طریق متصل کردن میل لنگ و پیستون به یکدیگر است. این قطعه اهرمی شکل از جنس فولاد آلیاژی یا فولاد سخت ساخته شده تا در مقابل ضربه هاب احتراقی پیستون استحکام و مقاومت بالایی داشته باشد. یاتاقان میل لنگ مانع از ایجاد اصطکاک بین میل لنگ و شاتون می شود.شاتون از یک ساقه و دو سر بزرگ و کوچک تشکیل شده که سر بزرگ به پیستون و سر کوچک به میل لنگ وصل شده است.

در ادامه، اجزای اصلی شاتون آورده شده است:

• گژن  پین یا انگشتی
• پیچ و مهره های اتصال
• بوش شاتون
• یاتاقان یا بلبرینگ شاتون
• واشر شاتون

فنر سوپاپ از قطعات تشکیل دهنده موتور خودرو بوده که سوپاپ را در جای خود ثابت می کند. هنگامی که سوپاپ در جای اصلی خود استحکام بالایی نداشته باشد، ممکن است در زمان جرقه زدن و احتراق، مایعات به بیرون نشت کنند. فنر سوپاپ با عملکرد صحیح خود باعث می شود از خروج مایعات و نشت آن ها جلوگیری شود.

به منظور جلوگیری از اصطکاک قطعات و عملکرد مناسب موتور خودرو، رسین روغن موتور به تمام قسمت های موتور امری بسیار مهم تلقی می شود. پمپ روغن درون کارتر قرار گرفته و به منظور رساندن روغن به قطعات مختلف، در مسیر بین قطعات واقع شده است. نیروی لازم برای رساندن روغن به قسمت های متفاوت موتور از میل لنگ تامین شده و از تسمه تایم به پمپ روغن منتقل می شود.

توربو شارژ یکی از قطعات اصلی در بالا بردن بازده و راندمان موتور بوده که در کنار موتور قرار دارد. بخش های تشکیل دهنده توربو شارژ شامل توربین و کمپرسور می باشد. توربین در انتهای سوپاپ دود خروجی و در مقابل اگزوز واقع شده و کمپرسور به سوپاپ ورودی هوا متصل است.

توربو شارژ در واقع یک موتور مکانیکی جدا از موتور خودرو بوده که وظیفه اصلی آن افزایش توان خروجی موتور به وسیله بالا بردن میزان هوای ورودی به داخل موتور اصلی خودرو می باشد.

اگر هوای خروجی دمای بالایی داشته باشد، توربو را گرم نموده و باعث می شود احتراق درون سیلندر ها زودتر انجام شود. وظیفه دیگر توربو شارژ، خنک کردن هوای خروجی به وسیله سوپاپ دود بوده که توسط بخش دیگر توربو شارژ به نام سیستم خنک کننده داخلی معروف به اینتر کولر انجام می شود.

قبل از این که استفاده از توربو شارژ رواج پیدا کند، سوپر شارژ در جهت افزایش توان خروجی موتور مورد استفاده قرار می گرفت. این قطعه که روبروی سوپاپ هوا قرار دارد، افزایش توان خروجی را با بالا بردن چگالی هوای ورودی به درون اتاقک احتراق انجام می دهد. از آنجایی که سوپر شارژ بر خلاف توربو شارژ از نیروی موتور برای محقق ساختن هدف خود استفاده می کند، عملکرد موتور را ضعیف کرده و باعث آسیب دیدن آن می شود.

استارت که در بخش پایینی موتور اتومبیل قرار گرفته است از قطعات مهم موتور ماشین برای شروع به حرکت خودرو می شود. این قطعه چرخ دنده های روی استارت و چرخ دنده های روی فلایویل را برای شروع به حرکت موتور فعال می کند.

قطعات تشکیل دهنده موتور استارت شامل موارد زیر است:

• آرمیچر
• زغال
• بالشتک
• اتوماتیک استارت
• دنده استارت

بیشتر بخوانید:

همان طور که اشاره شد کارتر وظیفه ذخیره سازی روغن موتور داغ در زیر موتور را بر عهده داشته و هنگامی که پیستون با حرکت رفت و برگشتی باعث تغییر حجم هوا در فضای بالا و پایین می شود. این تغییر حجم هوا باعث به وجود آمدن ضرباتی در کارتر می شود.

سوپاپ پی سی وی که از قطعه های مهم موتور خودرو می باشد، مسئول تهویه کارتر می باشد و باعث جلوگیری از ضربات می شود. از وظایف دیگر سوپاپ پی سی وی می توان به خارج شدن گاز های نشتی از رینگ های پیستون، خارج کردن بخارات روغن و خنک شدن موتور اتومبیل اشاره کرد.

آموزشگاه فن آموزان همچنین دوره های تخصصی ، ، و بیش از هشتاد دوره کاربردی دیگر را بصورت عملی در تعمیرگاههای مجهز برگزار می کند. تمامی دوره ها با اعظای مدرک معتبر و پشتبانی رایگان ارائه می شود. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره رایگان با آموزشگاه تماس بگیرید.

شناخت بیشتر از هر وسیله  مصرفی، در استفاده  صحیح و نگهداری بهتر از آن تاثیر زیادی دارد. در این میان، درباره  خودرو نیاز به این شناخت بیشتر احساس می شود. دانستن و آگاهی درباره  قطعات موتور خودرو در شناخت اولیه  مشکلات احتمالی آن کمک می کند و باعث می شود تا هنگام بروز مشکلات مختلف، بهترین و درست ترین کار را انجام دهیم. همچنین شناخت موتور ماشین موجب می شود تا از انجام کارهایی که به قطعات آسیب وارد می کند دوری کرده و اعمالی که طول عمر آن ها را بالا می برد در پیش بگیریم.

خب حالا به نظرتان مهم ترین بخش یک اتومبیل کدام بخش است؟ حتما پاسخ تان موتور خواهد بود. بله، موتور اتومبیل به عنوان قلب تپنده  این وسیله  نقلیه، اصلی ترین قطعه  آن محسوب می شود. به همین نسبت، تعمیرات آن هزینه و دردسرهای بیشتری دارد. هرگونه اخلال در عملکرد موتور، می تواند باعث توقف کامل خودروی شما بشود. بنابراین شناخت کامل از آن امری ضروری به نظر می رسد و این شناخت حاصل نمی شود مگر اینکه تمامی قطعات آن را بشناسیم. ما در ادامه می خواهیم به معرفی این قطعات موتور خودرو بر اساس اهمیت شان بپردازیم، پس با ما همراه باشید.

موتور ماشین را می توان از شگفت انگیزترین اختراعات بشر دانست. اختراعی که بی شک زندگی آدم ها را با تحول اساسی مواجه کرد. هرچه بیشتر درباره  این مجموعه  منظم و پیچیده بدانیم به شگفتی آن بیشتر پی می بریم. موتور ماشین انواع مختلفی دارد اما قطعات اصلی در تمام آن ها مشترک است. قطعاتی که عملکرد صحیح همه  آن ها در کنار هم به بازدهی کامل موتور منجر می شود، اما کوچکترین مشکل در کار هر کدام می تواند قطعات دیگر را نیز دچار معضلاتی کند و آسیب به هریک موجب آسیب به باقی قطعات شود. ضرب المثل بنی آدم اعضای یکدیگرند را درباره  قطعات موتور خودرو نیز می توان به کار برد. در ادامه با این قطعات بیشتر آشنا می شوید.

اولین و اصلی ترین بخش موتور ماشین همان بدنه یا تنه  اصلی موتور است که آن را اصطلاحا بلوک سیلندر می نامند. این قطعه که از بخش های اصلی موتور محسوب می شود، نقش فونداسیون موتورهای احتراق داخلی را بازی می کند. چرا که سیلندرها، سرسیلندر، پیستون، شاتون، کارتل، رینگ و میل لنگ را در خود جای می دهد. از آن جا که عمل جرقه زنی و احتراق درون این بلوک انجام می شود باید مقاومت دمایی بالایی داشته باشد. بنابراین آن را از ریخته گری آلیاژی مانند آلومینیوم یا چدن می سازند.

لازم است در ساخت و ریخته گری بلوک موتور به دلیل اهمیت بالای آن دقت فراوانی صورت گیرد. بلوک علاوه بر گرما باید در برابر سرما نیز مقاومت لازم را داشته باشد و همچنین تغییرات دمایی ناگهانی و شدید را نیز تحمل کند. نکته  مثبت در مودر بلوک سیلندر، استهلاک پایین این قطعه به دلیل مقاومت آن است.

فضای استوانه ای درون بلوک سیلندر است که فضای حرکت پیستون را فراهم می کند. سیلندر هسته  مرکزی موتور ماشین محسوب می شود. جنس دیواره  سیلندر برحسب جنس بلوک سیلندر آلومینیومی یا چدنی است. سیلندرها تعداد و آرایش های مختلفی در موتورهای گوناگون دارند و همین نحوه  چیدمان آن ها کنار هم نوع موتور را مشخص می کند.

♦ آرایش خطی: سیلندرها در این چینش در یک راستا و پشت هم قرار می گیرند. آرایش سیلندرها در تمام موتورهای 4 سیلندر خطی است. به طور کلی موتور بسیاری از اتومبیل های امروزی همین آرایش خطی دارند.

♦ آرایش خطی زاویه دار: در این نوع چینش، سیلندرهای خطی با زاویه  15 تا 60 درجه نسبت به زاویه ی قائم قرار دارند. موتورهایی با این آرایش، به دلیل فضای اریب درون سیلندرها از مرکز ثقل پایین تری برخوردار هستند.

♦ آرایش خورجینی: در این چینش که آرایش V شکل نیز نامیده می شود سیلندرها در دو ردیف خطی به شکل عدد 7 (هفت) در مقابل هم قرار می گیرند. موتورهای با این آرایش عموما 12 سیلندر دارند.

برای آرایش سیلندرها مدل های دیگری مانند خطی جناغی، جناغی دو ردیفه، آرایش تخت، آرایش رادیکال و آرایش دوار نیز وجود دارد اما این موارد کمتر مورد استفاده قرار می گیرند. مثلا آرایش دوار معمولا در موتورهای هواپیماهای سم پاش استفاده می شود.

همان طور که از نامش مشخص است دقیقا در بالای سیلندرها قرار دارد. این قطعه  آلومینیومی بالای بلوک سیلندر قرار می گیرد و اتاقک احتراق، شمع ها و سوپاپ های دود و هوا را در خود جای می دهد. بخاری آب و روغن هم که وظیفه  خنک کردن اتاقک احتراق را برعهده دارند در این قطعه تعبیه شده اند. میل سوپاپ و منیفولد گاز و هوا هم در این قطعه جاسازی می شوند. بنابراین سرسیلندر از اهمیت بسیاری در موتور برخوردار است. سرسیلندرها سه دسته دارند؛

دسته اول: سرسیلندر تکی با سرمایش آبی

دسته دوم: سرسیلندر تکی با سرمایش هوا

دسته سوم: سرسیلندر چندتایی

حتما تا به حال شنیده اید که واشر سرسیلندر یک اتومبیل سوخته است. این قطعه نیز اهمیت ویژه ی خود را دارد. وظیفه  آن عایق بندی سرسیلندر و بلوک سیلندر و اتصالات این دو است تا مانع از ورود و نشت مایعات از بدنه  موتور شود. همچنین از مخلوط شدن آب و روغن درون اتاقک احتراق نیز جلوگیری می کند. در نتیجه نیاز است که از متریالی با کیفیت مناسب برای وظیفه ای که بر عهده دارد ساخته شود. این قطعه از فولاد نسوز و با کیفیت است که با دقت و ظرافت خاصی ساخته می شود. البته که با وجود کیفیت ساخت و متریال، به دلیل جلوگیری از آسیب های احتمالی به بلوک سیلندر و قطعات دیگر موتور ماشین، لازم است واشر سرسیلندر در دوره های زمانی مشخص تعویض شود.

این قطعه  استوانه ای فولادی یا چدنی، به منظور ایجاد محیطی مناسب برای حرکت پیستون درون سیلندر قرار می گیرد. بوش سیلندر در ناحیه ای که با رینگ های پیستون در تماس است دچار سایش می شود و ممکن از بعد از گذشت زمان نیاز به تعویض داشته باشد. بوش سیلندر سه نوع دارد که عبارتند از؛

– بوش سیلندر آب گرد یا مرطوب: این نوع بوش، به طور مستقیم با آب خنک کننده در تماس است و آب به دیواره  آن ها که قطری حدود 7 تا 15 میل دارند پاشیده می شود. برای جلوگیری از نفوذ آب به درون سیلندر و محفظه  احتراق از رینگ های درزگیر برای عایق بندی کامل بوش های مرطوب استفاده می شود.

– بوش سیلندر خشک: این بوش که قطر دیواره  آن ها تنها چند میلیمتر است مستقیم درون سیلندر پرس می شوند. به دلیل عدم تماس با مایع خنک کننده در این نوع بوش، از رینگ، واشر و یا هیچ نوع درزگیر دیگری استفاده نمی شود. سوراخ های سیلندر در بلوک سیلندر برای جای دادن این نوع بوش، کمی بزرگتر طراحی می شوند.

– بوش های سیلندر شیاردار: این بوش ها در سیلندرهای شیاردار استفاده می شوند و عامل خنک کننده در آن ها هوا است.

این قطعه که پولی پمپ آب نیز نامیده می شود جزوی از سیستم خنک کننده اتومبیل بوده و وظیفه   تنظیم دمای موتور به وسیله   جریان مداوم آب و ضد یخ یا ضد جوش را بر عهده دارد. در حقیقت این قطعه همین آب را بین رادیاتور و بلوک سیلندر به گردش درمی آورد. این کار در زمانی که موتور در حرکت است و دمای آن در اثر احتراق مداوم بسیار بالا رفته، مانع از جوش آوردن آن می شود و هنگام سرد بودن موتور، کمک می کند تا دمای آن هرچه سریعتر به گرمای مورد نظر برسد. درصورت کار کردن موتور با دمای پایین،  اصطکاک قطعات بیشتر شده و دچار فرسودگی زود هنگام می شوند.

واتر پمپ، مایعات گرم خارج شده از بلوک موتور را به رادیاتور بازمی گرداند تا در آن جا مجدد به دمالی مناسب برسند و بار دیگر توسط واتر پمپ مورد استفاده قرار بگیرند. واتر پمپ نیروی کار خود را از طریق میل لنگ و با واسطه  تسمه تایم دریافت می کند.

بخش متحرک درون سیلندر را پیستون می نامند. حرکت بالا به پایین پیستون عمل جرقه زنی و احتراق را تکمیل کرده، موجب انبساط گازهای ناشی از احتراق می شود. در حقیقت چهار مرحله موتورهای احتراق داخلی با توجه به حرکت همین پیستون صورت می گیرد. پیستون انرژی حاصل از احتراق گازهای منبسط شده  درون سیلندر را توسط شاتون (میل رابط) به میل لنگ منتقل می کند. متریال به کار رفته برای ساخت این قطعه معمولا چدن یا فولاد ریخته گری یا آلومینیوم است که نمونه  آلومینیومی، بازده موتور را به دلیل وزن کم و پایین آوردن توازن وزنی آن بالاتر برده و شتاب موتور را نیز افزایش می دهد. همچنین این نوع پیستون ها از انتقال حرارت بهتری هم برخوردار هستند.

این قطعه حرکت خطی پیستون را تبدیل به حرکت چرخشی(دورانی) می کند. در واقع نیروی حاصل از حرکت رفت و برگشت پیستون ها قادر به چرخش درآوردن چرخ ها نیست، بلکه این حرکت دورانی میل لنگ است که چرخ ها را به حرکت درمی آورد. میل لنگ توسط یاتاقان بر بلوک سیلندر سوار می شود. میل لنگ همچنین نیروی لازم برای چرخش ، پمپ هیدرولیک فرمان، پمپ روغن، کمپرسور کولر و واتر پمپ را تامین می کند که توسط تسمه، میل سوپاپ یا دنده  میل بادامک به آن ها منتقل می شود. اگر روغن کافی به یاتاقان نرسد، میل لنگ خشک کار  می کند و دچار آسیب خواهد شد. این آسیب را به اصطلاح یاتاقان زدن می گویند.

کارتر به محفظه ای گفته می شود که میل لنگ در آن قرار دارد. این قطعه که در میان تعمیرکاران به کارتل هم معروف است بزرگترین محفظه  درون موتور را تشکیل می دهد و از میل لنگ و شاتون محافظت می کند. کف کارتر مخزنی قرار دارد که روغن داغ خارج شده از موتور درون آن جمع شده و برای بازگشت به موتور خنک می شود. پمپ روغن نیز درون این محفظه قرار دارد که روغن موتور را به سمت میل لنگ و دیگر قسمت های موتور پمپ می کند.

این قطعه به دو دسته  سوپاپ های ورودی (هوا) و سوپاپ های خروجی (دود) تقسیم می شود که کانال های هوا و دود را از محفظه  احتراق جدا می کنند. گاهی روی واشر سر سیلندر و گاهی روی بلوک سیلندر قرار می گیرد و وظیفه  کنترل ورود سوخت و هوا به داخل سیلندر و همچنین خروج گازهای ناشی از احتراق را از درون آن ها به عهده دارد. سوپاپ نیز از آلیاژ های مقاوم به گرما ساخته می شود. بدون روغن کار کردن سوپاپ موجب بالارفتن استهلاک آن می شود. زمانبندی حرکت سوپا پ ها توسط تسمه تایم و سپس میل بادامک (میل سوپاپ) انجام می شود.

باز و بسته شدن سوپاپ های موتور ماشین توسط میل بادامک ها انجام می شود. میل سوپاپ توسط بادامک هایی که به ورودی سوپاپ ها متصل هستند باز و بسته شدن آن ها را کنترل می کند. زمان بندی باز و بسته شدن سوپاپ ها نیز بر عهده ی میل بادامک است. تنظیم این زمان بندی با اتصالی که توسط تسمه تایم بین میل بادامک و میل لنگ برقرار شده است صورت می گیرد. کمبود روغن در موتور به این قطعه نیز آسیب می زند. قطعات میل بادامک عبارتند از؛

∗ اتصال

∗ صفحه  قفل

∗ میله  فشار

∗ واشر

∗ یاتاقان یا بلبرینگ

عمل جرقه زنی برای ایجاد احتراق درون سیلندرها توسط شمع صورت می گیرد. این جرقه از برقی که با حرکت تناوبی یا به وسیله  کویل به شمع رسیده است ایجاد می شود. شمع ها معمولا روی سرسیلندر قرار می گیرند. شمع ها از عایقی از جنس چینی، الکترود و واشر تشکیل می شوند. عموما خودروسازان برای هر سیلندر یک شمع به کار می برند اما گاهی در برخی اتومبیل ها برای هر سیلندر دو شمع استفاده می شود. شمع ها انواع مختلفی دارند که عبارتند از؛

♦ شمع گرم

♦ شمع سرد

♦ شمع نیکلی

♦ شمع ایریدیومی

♦ شمع پلاتینیومی

♦ شمع های چند الکترودی