آشنایی با الگوی هارمونیک گارتلی

عملکرد هر سرمایه گذار در بازارهای مالی به تصمیمات او وابسته است. معمولا این تصمیم ها می توانند سرنوشت مالی فرد را تغییر دهند و سرمایه او را در نوسان های بازار، به سمت سود یا زیان راهنمایی کنند. در مسیر سرمایه گذاری مستقیم، ابزارهای تحلیلی نقش چشمگیری در بهبود عملکرد افراد داشته اند. در میان این ابزارها، الگوی هارمونیک گارتلی، طرفداران زیادی دارد. این الگو که در نظر بسیاری از تحلیل گران بازار سرمایه، به عنوان یکی از معتبرترین الگوها در تحلیل تکنیکال به شمار می رود، می تواند اثر چشمگیری در موفقیت سرمایه گذاران داشته باشد. در ادامه این مطلب با الگوی گارتلی آشنا خواهیم شد.

آشنایی با الگوی هارمونیک گارتلی

برای بررسی الگوی هارمونیک گارتلی، بهتر است ابتدا به معرفی ریشه این الگو بپردازیم. لئوناردو فیبوناچی، ریاضی دانی که در قرن یازدهم میلادی زندگی می کرد، دنباله ای ادامه دار از اعداد را کشف کرد که به دنباله فیبوناچی معروف شد. این دنباله با اعداد 0 و 1 آغاز می شود و هر عضو بعدی آن، از مجموع دو عدد قبلی حاصل می شود. این دنباله در عناصر مختلف طبیعت و الگوهای متفاوت اتفاقات طبیعی مشاهده شده است. نسبت طلایی فیبوناچی در الگوی رشد درختان، دانه های آفتابگردان، لاک حلزون و …. قابل مشاهده است. این دنباله علاوه بر نقش های متفاوت در طبیعت، معماری و… در تحلیل تکنیکال هم مورد استفاده قرار می گیرد. ابزارهای مختلفی بر پایه دنباله فیبوناچی در تحلیل تکنیکال در دسترس هستند که می توانند فرایند تصمیم گیری را برای سرمایه گذاران ساده کنند، از جمله:

• فیبوناچی اصلاحی
• فیبوناچی خارجی
• فیبوناچی انبساطی
• فیبوناچی پروژكشن
• فیبوناچی کمان  ها
• فیبوناچی باد بزن
• فیبوناچی کانال

دنباله فیبوناچی و نسبت طلایی آن (علاوه بر این ابزارها)، الگوی پرکاربرد دیگری را هم در اختیار سرمایه گذاران قرار داده که به الگوی هارمونیک گارتلی معروف است. الگوی گارتلی در سال 1935 و توسط تحلیل گری به همین نام کشف شد. این  الگو، سری فیبوناچی و اشکال هندسی را با هم ترکیب می کند و ساختاری مبتنی بر 5 نقطه دارد. الگوی گارتلی با توجه به نوع آن، اغلب به شکل W یا M تشکیل می شود و با توجه به تفاسیر موجود می توان به وسیله آن، در مورد افت یا صعود قیمت تخمین هایی داشت. نام گذاری این نقاط به ترتیب با حروف D, C, B, A, X انجام می شود و حرکت های نمودار بین هر یک از این نقاط، به دقت مورد بررسی قرار می گیرد.

الگوی هارمونیک گارتلی در انتهای یک روند تشکیل می شود و نشانه های برگشت روند را به تحلیل گران ارائه می کند. به طور معمول، الگوی گارتلی را در دو نوع صعودی و نزولی تشخیص و مورد بررسی قرار می دهند.

قوانین تشکیل الگوی هارمونیک

تشخیص الگوی گارتلی بر نمودار و نتیجه گیری از تشکیل آن، با توجه به قوانین خاصی مورد بررسی قرار می گیرد:

• حرکت از نقطه X به نقطه A

حرکت از نقطه X به نقطه A می تواند هر حرکتی بر نمودار قیمت در نظر گرفته شود. در مورد این حرکت هیچ شرایط خاصی در الگوی هارمونیک گارتلی وجود ندارد.

• حرکت از نقطه A به نقطه B

حرکت از نقطه A به نقطه B باید حدودا 8/61 درصد از اندازه حرکت قبلی (یعنی حرکت از نقطه X به نقطه A) باشد. به این معنا که اگر حرکت از نقطه X به نقطه A صعودی باشد، لازم است در حرکت از نقطه A به نقطه B به میزان 8/61 درصد فیبوناچی بازگشتی نزولی اتفاق بیفتد.

• حرکت از نقطه B به نقطه C

حرکت از نقطه B به نقطه C باید کاملا در خلاف جهت حرکت قبلی (یعنی حرکت از نقطه A به نقطه B) باشد.لازم است که حرکت از نقطه B به نقطه C بین 2/38 درصد تا 6/88 درصد از فیبوناچی موج قبلی باشد.

• حرکت از نقطه C به نقطه D

حرکت از نقطه C به نقطه D باید خلاف جهت حرکت از نقطه B به نقطه C باشد. این حرکت در محدوده فیبوناچی 2/127 درصد تا 8/161 درصد از موج قبلی یعنی نقطه B به نقطه C ادامه پیدا می کند.

• حرکت از نقطه D به نقطه A

حرکت از نقطه D به نقطه A به عنوان آخرین قانون تشکیل الگوی کارتلی در نظر گرفته می شود. این حرکت باید در سطح 6/78 درصد فیبوناچی موج نقطه A به X باشد.

این قوانین را می توانید در شکل زیر مشاهده کنید:

تفسیرهای مربوط به تشکیل الگوی هارمونیک گارتلی با توجه به صعودی یا نزولی بودن آن متفاوت است. در ادامه این مطلب به الگوی گارتلی صعودی و نزولی می پردازیم.

الگوی گارتلی صعودی

برای تشخیص الگوی گارتلی صعودی لازم است قوانین ذکرشده را در نظر داشته باشید. در گارتلی صعودی، حرکت از نقطه X به نقطه A که اولین حرکت الگوی گارتلی است باید صعودی باشد. موج  بعدی در حرکت از نقطه A به نقطه  B نزولی است. سپس حرکت از نقطه B به نقطه C صعودی و در مرحله آخر حرکت از نقطه C به نقطه D نزولی خواهد بود. گارتلی صعودی روی نموداری به شکل حرف M قابل مشاهده است. پس از آخرین حرکت این الگو، قیمت از نقطه D افزایش خواهد یافت.

تشکیل این الگو و ادامه آن با افزایش قیمت را می توانید در شکل زیر مشاهده کنید:

الگوی گارتلی نزولی  

تشکیل یک الگوی گارتلی نزولی هم دقیقا مانند الگوی صعودی و با پیروی از قوانینی که ذکر کردیم، خواهد بود. در گارتلی نزولی، حرکت از نقطه X به نقطه A که اولین حرکت الگوی گارتلی است باید نزولی باشد. موج  بعدی در حرکت از نقطه A به نقطه  B صعودی است. سپس حرکت از نقطه B به نقطه C نزولی و در مرحله آخر حرکت از نقطه C به نقطه D صعودی خواهد بود. گارتلی نزولی روی نموداری به شکل حرف W قابل مشاهده است. پس از آخرین حرکت این الگو، قیمت از نقطه D کاهش خواهد یافت.

تشکیل این الگو و ادامه آن با افزایش قیمت را می توانید در شکل زیر مشاهده کنید:

نکته های مهم در استفاده از الگوی گارتلی

الگوهای هارمونیک یکی از کاربردی ترین ابزارهای تحلیل تکنیکال به شمار می روند. استفاده از این الگو ریسک معامله را کاهش می دهد و احتمال موفقیت و کسب سود از آن را بالا خواهد برد. با این حال بهتر است توجه داشته باشید، در تشکیل هر یک از الگوهای هارمونیک گارتلی، رسیدن به نقطه E نشان دهنده اتمام روند (چه نزولی و چه صعودی) نخواهد بود. سرمایه گذاران می توانند اتمام این روندها را با استفاده از دیگر ابزارهای تحلیلی، تایید یا رد کنند. ترکیب این الگو با دیگر ابزارها روش های تحلیلی، اعتبار تفسیرهای مبتنی بر الگوی هارمونیک را افزایش می دهد.

در نظر داشته باشید که تشکیل کامل یک الگوی گارتلی در نمودار، نیاز به زمان دارد. به همین دلیل توصیه می شود الگوی گارتلی را برای معامله های روزانه یا در موقعیت های تغییر روند به کار بگیرید و برای اطمینان بیشتر در بازه های زمانی کوتاه تر از یک روز، از این الگو استفاده نکنید. هر چه بازه زمانی نمودار در زمان تشکیل و تشخیص یکی از الگوهای گارتلی طولانی تر باشد (برای مثال روزانه یا هفتگی)، می توان اعتبار بیشتری برای آن قائل شد و تفسیر صحیح تری از آن داشت. پس از تشخیص الگوی گارتلی، به خصوص تشخیص و محاسبه صحیح نقطه D لازم است ابتدا در مورد تغییر روند نمودار اطمینان پیدا کنید. پس می توانید با مشاهده واکنش نمودار قیمت بعد از نقطه D در مورد ورود به سهام تصمیم  بگیرید.

الگوی گارتلی و تعیین نقطه ورود و خروج

همان طور که پیش از این هم گفتیم، تشخیص و رسم درست الگوی گارتلی برای وارد شدن یا نشدن به معامله، گامی بسیار مهم به شمار می رود. در این تشخیص، پس از رسم نقاط این الگو می توانید نسبت های فیبوناچی بین آن ها را محاسبه و با قوانین مربوط به تشکیل الگوی گارتلی مقایسه کنید. پس از بررسی این نکات می توانید قانون آخر یا حرکت از نقطه C به نقطه D را بررسی کنید. اگر این حرکت در 2/127 درصد یا 8/161 درصد از حرکت از نقطه B به نقطه C بود و حرکت نمودار قیمتی پس از نقطه D به سمت بالا بود، این نقطه می تواند نقطه محدوده مناسبی برای ورود به معامله باشد. البته این نکته مربوط به تشکیل الگوی گارتلی صعودی است. در الگوی گارتلی نزولی، پس از بررسی همه مواردی که در مرحله قبل ذکر شد، نقطه مناسب برای فروش را می توان تشخیص داد.

الگوی گارتلی و تعیین حد ضرر

الگوی گارتلی در کاهش ریسک معاملات هم می تواند به سرمایه گذاران کمک کند. این کار با تشخیص حد ضرر معامله امکان پذیر است. تعیین حد ضرر می تواند سرمایه گذاران را از زیان های چشمگیر حفظ کند. برای تعیین حد ضرر به وسیله الگوی گارتلی می توان از دو قانون استفاده کرد:

• در زمان تشخیص گارتلی صعودی باید حد ضرر را در پایین نقطه D در نظر بگیرید.
• در زمان تشخیص گارتلی نزولی باید حد ضرر را در بالای نقطه D در نظر بگیرید.

با در نظر گرفتن این حد ضررها می توانید در صورت نابسامان شدن شرایط بازار، با ضرری کم از معامله خارج شوید.

مزایا و معایب به کارگیری الگوی گارتلی

استفاده از این ابزار مانند هر ابزار دیگری در بازار سرمایه با مزایا و معایبی همراه است. الگوی گارتلی در همه بازارهای مالی با هر تایم فریمی قابل استفاده است. این ابزار با کاهش ریسک معامله می تواند زمینه ای برای کسب سود بیشتر را فراهم کند. از دیگر مزایای این الگو می توان به تشکیل مکرر آن در نمودار اشاره کرد. البته باید در استفاده از این الگو، نکات ذکرشده را در نظر داشته باشید. البته چالش هایی که سرمایه گذاران در استفاده از الگوی گارتلی با آن مواجه می شوند هم نباید از نظر پنهان بماند. این الگو به سادگی قابل شناسایی نیست و رسم آن هم نیاز به رعایت نسبت های دقیقی دارد. به علاوه، الگوی گارتلی در یک بازار تثبیت شده، عملکرد چندان مناسبی ندارد. پیش از این هم اشاره کردیم که بهتر است نتایج به دست آمده از این الگو را با استفاده از ابزارهای دیگر مورد بررسی قرار داد.

کلام آخر

در میان ابزارهای موجود برای تحلیل بازار، الگوی گارتلی را می توان یکی از محبوب ترین آن ها در میان تحلیل گران حرفه ای بازار به شمار آورد. الگوی گارتلی در نمودارها به دو نوع نزولی و صعودی قابل مشاهده است. استفاده از این الگو و رسم آن در نمودار، نیاز به رعایت نکات و تشخیص دقیق نسبت های فیبوناچی در نظر داشته باشید که هر سرمایه گذار می تواند برای اطمینان بیشتر از درستی تحلیل خود از الگوی گارتلی، نتایج به دست آمده را با ابزارهای تحلیلی دیگر مجددا بررسی کند. این ابزار در دو حالت صعودی و نزولی تشکیل می شود و در بازارهای صعودی و نزولی مورد استفاده قرار می گیرد.