انواع استراتژی اسپرد
کسب سود با ریسک پایین، هدف بسیاری از معامله گران است. استراتژی اسپرد یکی از استراتژی های کم ریسک برای کسب سود در انواع بازارهای مالی است. برای مثال در صورت وجود تفاوت، بین دو قیمت، دو نرخ یا دو بازده و… با توجه به نوع بازار، می توان از این استراتژی استفاده کرد. در ادامه شما را با مفهوم استراتژی اسپرد تقویمی در معاملات آتی و نحوه استفاده از آن در بازار آتی کالا آشنا می کنیم.
انواع استراتژی اسپرد
پیش از این در مقاله اسپرد در بورس به معرفی مفهوم اسپرد پرداختیم. در ادامه انواع استراتژی اسپرد را برای شما تشریح می کنیم.
سه نوع استراتژی اسپرد در بازارهای مالی وجود دارند:
- اسپرد درون کالایی (Intra-Market Spread) از اختلاف قیمت یک دارایی با زمان سررسیدهای متفاوت استفاده می کند.
- اسپرد درون بازاری (Inter-Exchange Spreads) از اختلاف قیمت دارایی متفاوت اما نزدیک به هم، با زمان سررسید یکسان استفاده می کند.
- اسپرد میان بازاری (Intermarket Spread) از اختلاف قیمت دارایی های مشابه اما در بازارهای متفاوت استفاده می کند.
استراتژی اسپرد در بازار مشتقه (قراردادهای آتی و اختیار) هم قابل استفاده است. اسپرد درون کالایی یا تقویمی (Intra-Market Spread) استراتژی رایج مورد استفاده معامله گران در قراردادهای آتی در ایران است.
در ادامه به توضیح این استراتژی در قراردادهای آتی پرداخته می شود.
استراتژی اسپرد تقویمی در معاملات آتی کالا
در این نوع معاملات یک معامله گر، دو قراداد آتی با سررسیدهای متفاوت، از یک دارایی پایه را به طور همزمان خرید و فروش می کند. به عنوان مثال، در بازاری که اختلاف قیمت تسویه بین دو سررسید از یک قرارداد آتی بسیار زیاد است معامله گر انتظار دارد برای جبران فاصله قیمتی به وجود آمده، قیمت قرارداد با سررسید نزدیک، افزایشی و قیمت قرارداد با سررسید دور، کاهشی شود. بنابراین برای خرید یک قرارداد آتی با سررسید شهریور ماه (سررسید نزدیک) و فروش یک قرارداد آتی با سررسید آبان ماه (سررسید دور) اقدام می کند. از طرف دیگر، در بازاری که اختلاف قیمت تسویه بین دو سررسید از یک قرارداد آتی بسیار کم است و انتظار می رود فاصله قیمتی دو قرارداد در آینده افزایش یابد، معامله گر می تواند یک قرارداد آتی با سررسید شهریور ماه (سررسید نزدیک) فروخته و یک قرارداد آتی با سررسید آبان ماه (سررسید دور) خریداری کند.
نکته: اسپرد تقویمی منجر به کاهش نوسانات سود و زیان می شود چرا که زیان در یک قرارداد، اغلب با سود قرارداد دیگر جبران می شود.
نحوه استفاده از روش اسپرد در قرارداد آتی کالا
با استفاده از فرمول زیر می توان نرخ بهره معاملات در سررسیدهای مختلف قراردادهای آتی روی یک دارایی پایه را به دست آورد. در صورتی که نرخ بهره به دست آمده خیلی پایین تر یا بالاتر از نرخ بهره بدون ریسک باشد و همچنین بین قیمت های تسویه دو سررسید، اختلاف قابل توجهی وجود داشته باشد؛ امکان استفاده از استراتژی اسپرد وجود دارد.
فرمول محاسبه ارزش ذاتی قرارداد آتی:
مثال:
اگر امروز 20 خرداد 1402 باشد و اطلاعات قراردادهای آتی صندوق طلا به صورت جدول زیر باشد، با استفاده از فرمول بالا، نرخ بهره هر یک از سررسیدها به دست می آید. برای محاسبه نرخ بهره در این فرمول، F قیمت تسویه و S0 قیمت تسویه سررسید قبلی قرارداد می شود.
| ردیف | نام قرارداد آتی | تاریخ سررسید | تعداد روز تقویمی باقی مانده تا سررسید | قیمت تسویه امروز | نرخ بهره | فاصله قیمتی |
| 1 | صندوق طلا خرداد 1402 | 31 خرداد | 11 | 187.217 | ||
| 2 | صندوق طلا مرداد 1402 | 25 مرداد | 67 | 196.191 | 29% | 8.974 |
| 3 | صندوق طلا آنلاین 1402 | 26 آنلاین | 130 | 207.831 | 34% | 11.640 |
| 4 | صندوق طلا آذر 1402 | 22 آذر | 186 | 221.091 | 39% | 13.260 |
| 5 | صندوق طلا بهمن 1402 | 11 بهمن | 235 | 239.506 | 47% | 18.415 |
از مقایسه نرخ بهره های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که نرخ بهره سررسید بهمن، بالاتر از سایر سررسیدها است. اگر تفاوت قیمت بین قیمت های تسویه برای هر دو قرارداد پشت سرهم را طبق ستون آخر جدول بالا محاسبه کنیم، بیشترین فاصله قیمتی بین دو سررسید آذر و بهمن (18415) است. بنابراین می توان با اخذ موقعیت خرید در سررسید نزدیک (آذر) و موقعیت فروش در سررسید دور (بهمن) از این استراتژی بهره برد.
محاسبه سود استراتژی اسپرد و بستن موقعیت های باز
در حالت کلی، انتظار می رود فاصله نرخ بهره محاسبه شده در قراردادها به هم نزدیک شود یا تفاوت بین قیمت تسویه قراردادهای آتی دور و نزدیک کاهش پیدا کند. در این زمان، سود این استراتژی محقق می شود. به این ترتیب، هر یک از موقعیت ها با اخذ موقعیت معکوس در همان سررسید بسته می شود. محاسبه سود و زیان موقعیت ها مطابق جدول زیر است.
| اسپرد | صندوق طلا (بهمن) | صندوق طلا (آذر) | |
| 24.000 | 240.000 فروش | 222.000 خرید | قیمت وارد شدن به قرارداد |
| (10.000) | 230.000 خرید | 2290.000 فروش | قیمت خارج شدن از قرارداد |
| 10.000 | 7.000 | سود و زیان هر قرارداد | |
| 17.000 | سود کل استراتژی اسپرد | ||
با توجه به این که اندازه قرارداد 1000 است، سود به دست آمده در اندازه قرارداد ضرب می شود. با فرض این که وجه تضمین پرداختی برابر 7,300,000 تومان باشد، بازده حاصل از این استراتژی 23 درصد است.
در صورتی که فاصله قیمتی دو سررسید به یکدیگر نزدیک نشود، برای مثال در هر دو قرارداد، قیمت ها افزایشی یا کاهشی باشند؛ معامله گر می تواند از قراردادها خارج شود. در این حالت معمولا برآیند سود و زیان دو قرارداد مقدار کمی خواهد بود.
مزایای استفاده از اسپرد تقویمی در قراردادهای آتی کالا
استفاده از اسپرد تقویمی در قراردادهای آتی کالا مزایای زیر را برای معامله گران به همراه دارد:
1- نوسان پذیری و ریسک کمتر
در این روش سود و زیان یک موقعیت با موقعیت دیگر پوشش داده می شود که در نتیجه ریسک معاملات نیز کاهش پیدا می کند. نوسانات کمتر، مورد علاقه معامله گران محافظه کار است. در مقایسه با وارد شدن به یک معامله عادی، معاملات اسپرد، معامله گران را از نوسانات شدید بازار محافظت می کنند که با توجه به نوسانات شدید قیمتی ممکن است مجبور به خروج از بازار شوند.
2- کاهش وجه تضمین
با استفاده از استراتژی اسپرد، معامله گر می تواند از تخفیف بین سررسید در وجوه تضمین استفاده کند. بنابراین برای معامله گرانی که سرمایه محدودی دارند، میزان سرمایه مورد نیاز به طرز قابل ملاحظه ایی کاهش می یابد و در نتیجه اهرم معامله افزایش پیدا می کند. بنابراین اسپرد می تواند گزینه مناسبی برای معامله گران خرد باشد. به عنوان مثال، با مبلغ وجه تضمین یک قرارداد آتی به راحتی می توانید به جای تنها 1 قرارداد، 2 قرارداد (یک خرید و یک فروش در زمان سررسیدهای متفاوت) اخذ کنید.
3- انعطاف پذیری بیشتر و پیشگامی در معاملات
معاملات اسپرد دورنمایی بیشتر از نمودارهای قیمتی ارائه می دهند و نیاز کمتری به رصد لحظه ایی قیمت روی تابلو دارند. بنابراین اسپرد، انعطاف پذیری بیشتری برای معامله گران ایجاد می کند.
سخن پایانی
استراتژی معاملاتی اسپرد به طور کلی فرصت های سودسازی متنوعی ارائه می دهد. معامله گران اسپرد دائما از تجربه خود برای شناسایی فرصت های معاملاتی جدید و به دست آوردن برتری در بازار استفاده می کنند. در این نوشتار به بررسی استراتژی اسپرد در قراردادهای آتی پرداخته شد.این استراتژی در بازارهای مختلفی قابل اجرا است. بنابراین تجزیه و تحلیل بازارها، مقایسه انواع مختلف دارایی و الگوهای اسپرد به منظور کسب سود به عهده معامله گر است.