درمان خانگی اسهال و استفراغ کودکان
درمان خانگی اسهال و استفراغ کودکان
اسهال و استفراغ دو علامت شایع در کودکان هستند که می توانند نگرانی والدین را به همراه داشته باشند. این علائم می توانند به دلایل مختلفی مانند عفونت های ویروسی باکتریایی انگلی مسمومیت غذایی یا حتی عدم تحمل لاکتوز رخ دهند. در این مقاله به بررسی علائم تشخیص درمان و پیشگیری از اسهال و استفراغ در کودکان می پردازیم و برخی راهکارهای خانگی را برای تسکین این علائم ارائه می دهیم.
علائم اسهال و استفراغ در کودکان
اسهال و استفراغ می توانند به صورت جداگانه یا به طور همزمان رخ دهند. مهم ترین علائم این دو عارضه عبارتند از:
- اسهال: تغییر در فرکانس قوام و رنگ مدفوع از جمله افزایش دفعات مدفوع تغییر رنگ به سمت زرد سبز یا خاکستری و وجود آب یا مخاط در مدفوع.
- استفراغ: خارج شدن محتویات معده از دهان که ممکن است به صورت فوران یا به طور ناگهانی رخ دهد.
علاوه بر این ممکن است کودک علائم دیگری مانند تب درد شکم بی اشتهایی خستگی و بی حالی را نیز تجربه کند.
تشخیص اسهال و استفراغ در کودکان
تشخیص اسهال و استفراغ در کودکان معمولاً بر اساس علائم بالینی انجام می شود. با این حال پزشک ممکن است برای تعیین علت اسهال و استفراغ معاینه فیزیکی انجام دهد تاریخچه بیماری را از والدین جستجو کند و آزمایشات لازم را درخواست دهد.
جدول 1: آزمایشات مورد نیاز برای تشخیص اسهال و استفراغ در کودکان
| آزمایش | علت انجام |
|---|---|
| آزمایش مدفوع | برای تشخیص عفونت باکتریایی ویروسی یا انگلی |
| آزمایش خون | برای بررسی سطح الکترولیت و تشخیص دهیدراتاسیون |
| آزمایش ادرار | برای بررسی عملکرد کلیه ها |
درمان اسهال و استفراغ در کودکان
درمان اسهال و استفراغ در کودکان به علت و شدت علائم بستگی دارد. اولین و مهم ترین مرحله درمان جلوگیری از دهیدراتاسیون است. برای این منظور نیاز به مصرف مایعات به مقدار کافی است.
مایعات مناسب برای کودکان مبتلا به اسهال و استفراغ:
- آب
- محلول های الکترولیت (ORS) مانند محلول آب و نمک (ORS): این محلول ها محتوی الکترولیت هایی هستند که در طی اسهال و استفراغ از دست رفته است.
جدول 2: محلول الکترولیت خانگی
| ماده | مقدار |
|---|---|
| آب | 1 لیتر |
| نمک | 1/2 قاشق چایخوری |
| قند | 2 قاشق چایخوری |
نکات مهم در مورد مصرف مایعات:
- کودک را وادار به مصرف مایعات نکنید و در فواصل کوتاه و به صورت کمی مایعات به او بدهید.
- به جای دادن یک لیوان آب بزرگ به کودک در فواصل کوتاه چند قورت آب به او بدهید.
- مایعات خنک را ترجیح دهید و از دادن مایعات گرم به کودک خودداری کنید.
درمان خانگی اسهال و استفراغ در کودکان:
- استراحت: به کودک خود استراحت کافی بدهید.
- رژیم غذایی: در ابتدا به کودک خود غذاهای ملایم مانند برنج نان تست مو و ماست بدهید. با بهبود حالت کودک می توانید به تدریج غذاهای دیگری را به رژیم غذایی او اضافه کنید.
- زنجبیل: زنجبیل یک آنتی امتی است که می تواند به کاهش تهوع و استفراغ کمک کند. می توانید یک تکه زنجبیل را به کودک خود بدهید یا چای زنجبیل برای او دم کنید.
- نعناع: نعناع نیز به کاهش تهوع و استفراغ کمک کند. می توانید به کودک خود چای نعناع بدهید یا چند قطره روغن نعناع را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید.
نکات مهم:
- در صورت تداوم علائم اسهال و استفراغ به مدت 24 ساعت یا در صورت مشاهده علائم دهیدراتاسیون مانند تشنگی شدید کاهش ادرار خشکی دهان و چشم خستگی شدید و سرگیجه فورا به پزشک مراجعه کنید.
- از مصرف داروهای بدون نسخه برای درمان اسهال و استفراغ در کودک بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.
پیشگیری از اسهال و استفراغ در کودکان
- شستشوی دست ها: شستشوی دست ها با آب و صابون به طور منظم به ویژه بعد از رفتن به توالت قبل از آماده کردن غذا و قبل از مصرف غذا می تواند خطر عفونت را کاهش دهد.
- مصرف آب مطمئن: اطمینان حاصل کنید که کودک شما از آب مطمئن و آشامیدنی مصرف کند.
- تغذیه سالم: تغذیه سالم و متناسب با سن کودک می تواند به تقویت سیستم ایمنی او و کاهش خطر اسهال و استفراغ کمک کند.
- واکسیناسیون: برخی واکسن ها مانند واکسن روتاری و واکسن مننژیت می توانند خطر اسهال و استفراغ ناشی از عفونت باکتریایی را کاهش دهند.
نتیجه گیری
اسهال و استفراغ علائم شایعی در کودکان هستند که ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهند. جلوگیری از دهیدراتاسیون اولین و مهم ترین هدف در درمان این دو عارضه است. مصرف مایعات به مقدار کافی و استفاده از محلول های الکترولیت می تواند به جبران الکترولیت های از دست رفته کمک کند. در صورت تداوم علائم یا مشاهده علائم دهیدراتاسیون به پزشک مراجعه کنید.
پرسش و پاسخ
1. آیا اسهال و استفراغ همیشه نیاز به مراجعه به پزشک دارد؟
خیر. اگر کودک شما علائم خفیف اسهال و استفراغ را تجربه می کند و قادر به مصرف مایعات به مقدار کافی است ممکن است نیازی به مراجعه به پزشک نباشد. با این حال اگر علائم شدید باشد یا به مدت 24 ساعت تداوم داشته باشد یا اگر علائم دهیدراتاسیون را مشاهده می کنید فورا به پزشک مراجعه کنید.
2. آیا محدود کردن مصرف غذا در زمان اسهال و استفراغ ضروری است؟
محدود کردن مصرف غذا در زمان اسهال و استفراغ می تواند به کاهش تهوع و استفراغ کمک کند. با این حال به کودک خود غذا های ملایم مانند برنج نان تست مو و ماست را به صورت کمی و در فواصل کوتاه بدهید. با بهبود حالت کودک می توانید به تدریج غذا های دیگری را به رژیم غذایی او اضافه کنید.
3. آیا استفاده از داروهای بدون نسخه برای درمان اسهال و استفراغ در کودک مجاز است؟
خیر. استفاده از داروهای بدون نسخه برای درمان اسهال و استفراغ در کودک بدون مشورت با پزشک ممنوع است. این داروها می توانند عوارض جانبی را به همراه داشته باشند و برای کودک شما مناسب نباشند.