تصمیم گیری یعنی چه
تصمیم گیری: هنر انتخاب کردن بهترین مسیر
تصمیم گیری مثل انتخاب لباس برای یه مهمونی مهمه! یه طرفش دلت می خواد شیک و خوش تیپ باشی اما از طرف دیگه فکر می کنی کدام لباس مناسب تر هست؟ این همون چالش زندگیه که هر روز با اون روبرو هستیم: "چطور انتخاب کنیم؟"
انتخاب در مه
هر روز با موجی از انتخاب ها روبرو هستیم. از انتخاب صبحانه تا انتخاب شغل آینده! اما مهم اینه که بتونیم در این "مه" انتخاب و تصمیم گیری صحیح رو پیدا کنیم. اما چطور؟
مراحل اصلی تصمیم گیری
-
شناسایی مشکل: اول از همه باید بفهمیم که در کجا گیر کردیم! یعنی باید مشکل و نیاز رو به طور واضح شناسایی کنیم. مثلاً "من به یه شغل جدید نیاز دارم" یا "چطور می تونم بیشتر پول پس انداز کنم؟"
-
جمع آوری اطلاعات: مثل یه کارآگاه باید اطلاعات مورد نیاز رو جمع آوری کنیم. مطالعه کنیم با متخصصین صحبت کنیم و از تجربیات دیگران استفاده کنیم.
-
ایجاد گزینه ها: بعد از جمع آوری اطلاعات مناسب باید چند گزینه رو برای حل مشکل ایجاد کنیم. مثلاً اگر می خوای پول پس انداز کنیم گزینه های مختلف رو در نظر بگیریم: خرج های اضافی رو کاهش بدیم یه کار اضافی بگیریم و یا سرمایه گذاری کنیم.
-
ارزیابی گزینه ها: در این مرحله باید از دیدگاه های مختلف هر گزینه رو ارزیابی کنیم. مزایا و معایب هر گزینه رو با هم مقایسه کنیم و به اهمیت هر کدام بپردازیم.
-
انتخاب و عمل: با مطالعه و ارزیابی گزینه ها نوبت به انتخاب بهترین گزینه می رسه. سپس با اعتماد به نفس و تصمیم قاطع اقدام کنیم.
- ارزیابی نتیجه: بعد از انجام تصمیم و عمل باید نتیجه رو ارزیابی کنیم. این مراحل به ما کمک می کنه تا در تصمیم گیری های آینده با تجربه و با اطمینان بیشتر اقدام کنیم.
نکاتی برای تصمیم گیری صحیح
- شجاعت و اعتماد به نفس: همیشه در تصمیم گیری احتمال خطا وجود داره. مهم اینه که با شجاعت تصمیم بگیریم و با اعتماد به نفس اقدام کنیم.
- فشار روانی رو کنترل کن: اگر در انتخاب دچار فشار روانی شدیم یه کم از موضوع فاصله بگیریم با یه دوست صحبت کنیم و بعد با ذهنی آرام تصمیم بگیریم.
- صبر و تحمل: انتظار نداشته باشیم که همیشه تصمیمات مون بدون خطا باشه! در صورت خطا صبر و تحمل رو در پیش بگیریم و از تجربه ها مون برای تصمیم گیری های آینده استفاده کنیم.
روش های یاری رسان
-
"چارت تصمیم گیری" رو به کار بگیر: این چارت به شما کمک می کنه تا مراحل تصمیم گیری رو با نظم و ترتیب انجام بدید و تمام جنبه های موضوع رو در نظر بگیرید.
-
از قانون "80/20" استفاده کن: حدود 80 درصد نتایج شما از 20 درصد اقدامات شما به دست می آد! در تصمیم گیری نیز باید رو اقدامات کلیدی و مهم تمرکز کنیم و زمان و انرژی مون رو برای اقدامات بی نتیجه هدر ندیم.
- تمرین کنید: هر چه بیشتر تصمیم گیری کنیم توانایی ما در انتخاب و ارزیابی گزینه ها بیشتر می شه. بنابراین ترس از اشتباه رو کنار بزاریم و هر روز در مواقع مختلف تصمیم گیری کنیم.
تصمیم گیری در حوزه های مختلف زندگی
تحصیل
- انتخاب رشته مناسب: باید به علاقه توانایی و بازار کار رشته ها توجه داشته باشیم و با مطالعه و مشاوره با متخصصین بهترین رشته رو انتخاب کنیم.
- انتخاب دانشگاه: علاوه بر موضوع رشته باید به محیط دانشگاه امکانات و کیفیت آموزش و امکانات تحصیلی توجه داشته باشیم.
- انتخاب دوره های آموزشی: برای ارتقا مهارت ها و توسعه شخصی مون می تونیم از دوره های آموزشی مختلف استفاده کنیم.
کار
- انتخاب شغل: باید به علاقه توانایی و بازار کار توجه داشته باشیم.
- انتخاب محل کار: محیط کار فرهنگ سازمانی و شرایط کار رو باید در نظر بگیریم.
- انتخاب مسیر پیشرفت: با توجه به اهداف مون و علاقه ها باید مسیر پیشرفت شغلی رو با دقت برنامه ریزی کنیم.
مالی
- مدیریت بودجه: برنامه ریزی برای خرج کردن پول پس انداز کردن و سرمایه گذاری از مهم ترین تصمیم گیری های مالی هستند.
- انتخاب روش سرمایه گذاری: با مطالعه و مشاوره با متخصصین بهترین روش سرمایه گذاری رو انتخاب کنیم.
رابطه
- انتخاب دوست: از افراد مثبت همراه و پشتیبان در زندگی مون استفاده کنیم.
- انتخاب همسر: با در نظر گرفتن علاقه ها اهداف و ارزش های مشترک بهترین همسر رو انتخاب کنیم.
جدول مقایسه ای روش های تصمیم گیری
| روش | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| لیست مزایا و معایب: | ساده و قابل درک برای تصمیم گیری های ساده مناسب | برای تصمیم گیری های پیچیده و چند جانبه مناسب نیست. |
| روش "پرو و کنترا" : | به شما کمک می کنه تا تمام جنبه های موضوع رو در نظر بگیرید. | ممکن است در برخی موارد وقت گیر باشد. |
| "چرخ تصمیم گیری": | روشی خلاق برای انتخاب از بین چند گزینه | ممکن است برای تمام موضوعات مناسب نباشد. |
نتیجه گیری
تصمیم گیری یه مهارت مهم و ضروری برای زندگی موفق هست . با یادگیری مراحل تصمیم گیری تمرین مستمر و به کار گیری روش های مناسب می تونیم در انتخاب های مون با اطمینان و شجاعت اقدام کنیم و به اهداف مون برسیم.
پرسش و پاسخ
1. من در تصمیم گیری خیلی واهمه دارم و همیشه با خودم مبارزه می کنم. چطور می تونم این ترس رو کنار بزارم؟
اول از همه باید بفهمیم که ترس از اشتباه یه احساس طبیعی هست. اما در مبارزه با این ترس مهم ترین عامل "تمرین" هست. با تصمیم گیری در مواقع مختلف حتی در موضوعات کوچک می تونیم ترس مون رو کاهش بدیم و اعتماد به نفس مون رو افزایش بدیم.
2. چه طور میتونم متوجه بشم که یه تصمیم خوب گرفتم؟
بدون اطمینان از درستی تصمیم مون باید به عواقب و پیامد های آن توجه کنیم. اگر تصمیم مون ما رو به سمت اهداف و ارزش های مون هدایت کنه می تونیم با اطمینان از درستی آن صحبت کنیم.
3. من خیلی آدم مشاوره گرفتن نیستم! چطور می تونم به تنهایی تصمیم گیری کنم؟
همیشه نیازی به مشاوره گرفتن از دیگران نیست. با مطالعه تحلیل و تفکر مستقل می تونیم به تنهایی تصمیم گیری کنیم. اما اگر در موضوع خاصی با چالش رو به رو هستیم مشاوره گرفتن از افراد متخصص و با تجربه می تونه به ما کمک کنه تا با اطمینان بیشتر اقدام کنیم.