اثر دانینگ کروگر

اثر دانینگ-کروگر: چرا فکر می کنیم باهوش تر از آنچه هستیم؟

همه ما دوست داریم باهوش باشیم درسته؟ ولی گاهی اوقات به خصوص وقتی با افراد دیگه در تعامل هستیم یه حس عجیبی بهمون دست می ده. یه حسی شبیه این که بقیه یه چیزایی رو می فهمن که ما نمی فهمیم. یا یه حسی که اون ها خیلی باهوش تر از ما هستن!

در واقع این حس یه اتفاق کاملا طبیعی و یه پدیده روانشناسی به اسم "اثر دانینگ-کروگر" هست.

اثر دانینگ-کروگر چیست؟

این اثر به این معنیه که افراد با مهارت پایین در یه زمینه خاص به طور کلی توانایی خودشون رو بالاتر از واقعیت ارزیابی می کنن و توانایی افراد با مهارت بالا رو کمتر از واقعیت می بینن.

به زبان ساده این یعنی "کسایی که چیزی از یه موضوع نمی فهمن فکر می کنن که همه چیز رو می فهمن!"

ریشه اثر دانینگ-کروگر

این اثر در سال ۱۹۹۹ توسط David Dunning و Justin Kruger از دانشگاه Cornell کشف شد. این دو محقق متوجه شدند که دانشجویان با نمره پایین در موضوع "منطق" نه تنها توانایی خودشون رو در این موضوع بالاتر از حد معمول می بینن بلکه باور دارن که مقیاس ارزیابی "منطق" برای سنجش توانایی اون ها به اندازه کافی دقیق نیست!

چه چیزی باعث میشه این اتفاق بیفته؟

علت اصلی این پدیده "عدم آگاهی از عدم آگاهی" هست. یعنی کسی که اطلاعات کافی نداره نمی تونه عدم آگاهی خودش رو درک کنه و به همین دلیل توانایی خودش رو خیلی بالاتر از آنچه واقعا هست می بینن.

یه مثال ساده تر؟ یه کسی که تازه رانندگی یاد گرفته فکر می کنه راننده فوق العاده ای هست و قوانین رانندگی رو بهتر از بقیه می دونه.

تاثیر این اثر بر زندگی ما

اثر دانینگ-کروگر می تونه تاثیر منفی بر زندگی ما بذاره. مثلا در شغل ما می تونه باعث بشه که در انجام وظایف خودمون موفق نباشیم یا در مذاکرات و تعاملات اجتماعی موفق نباشیم.

چطور با اثر دانینگ-کروگر مبارزه کنیم؟

با این که این اثر یه پدیده روانشناختی طبیعی هست اما ما می تونیم با توجه به بعضی نکات و توصیه ها اثر این اثر رو به حداقل برسونیم:

۱. خودآگاهی

اولین و مهم ترین قدم برای مبارزه با اثر دانینگ-کروگر اینه که به خودمون آگاه باشیم. ما باید به خودمون بگیم که ما انسان هستیم و حتما در برخی زمینه ها نقص داریم و نیاز به یادگیری و تمرین داریم.

۲. انتقاد پذیری

خیلی مهم هست که در برابر انتقادات مقاومت نکنیم و خودمون رو قابل انتقاد بدونیم. در واقع انتقادات میتونن به ما کمک کنن که نقایص خودمون رو شناسایی کنیم و برای بهبود اون ها تلاش کنیم.

۳. یادگیری مستمر

یکی از بهترین راه ها برای کاهش اثر دانینگ-کروگر اینه که همیشه در حال یادگیری باشیم. مطالعه گوش دادن به پادکست شرکت در کارگاه ها و دوره ها و … همه می تونن به ما کمک کنن که دانش و مهارت خودمون رو بهبود بدیم.

۴. تمرین مداوم

تمرین مداوم کلید موفقیت در هر زمینه ای هست. هر چه بیشتر تمرین کنیم مهارت ما بهتر میشه و از طرف دیگه با تمرین مداوم علاقه ما به اون زمینه هم افزایش پیدا میکنه و این موضوع به ما کمک میکنه تا با اشتیاق و انگیزه بیشتر به یادگیری ادامه بدیم.

۵. از کسانی که در زمینه شما متخصص هستن مشاوره بگیرید

حتما اطراف شما افراد با تجربه و متخصص در زمینه شما هستن. از این افراد بخواهید که به شما مشاوره بدن و نظر خودشون رو در مورد توانایی شما به شما بگن. البته مهم اینه که با ذهن باز به نظر اون ها گوش بدید و از انتقادات اون ها برای بهبود خودتون استفاده کنید.

جدول ارزیابی اثر دانینگ-کروگر

مرحله	توانایی	خود ارزیابی
شروع	توانایی پایین	ارزیابی خیلی بالاتر از واقعیت
پیشرفت	توانایی متوسط	ارزیابی بالاتر از واقعیت
متخصص	توانایی بالا	ارزیابی متناسب با واقعیت
استاد	توانایی بسیار بالا	ارزیابی کمتر از واقعیت

نتیجه گیری

اثر دانینگ-کروگر یه پدیده روانشناختی طبیعی هست که میتونه باعث بشه که ما توانایی خودمون رو بالاتر از واقعیت ارزیابی کنیم. اما با توجه به نکات و توصیه ها می تونیم این اثر رو به حداقل برسونیم و برای بهبود خودمون تلاش کنیم. به یاد داشته باشید که همیشه برای یادگیری و بهبود خودمون وقت وجود داره و هرگز برای کمال دیر نیست.

پرسش و پاسخ

۱. من فهمیدم که اثر دانینگ-کروگر خیلی مهم هست. چطور می تونم مطمئن بشیم که به این اثر مبتلا نیستم؟

راه مطمئنی برای شناسایی اثر دانینگ-کروگر وجود نداره اما می تونید به خودتون سوالاتی مثل این رو بپرسید:

• آیا من همیشه با نظرات دیگران موافق هستم؟
• آیا من به راحتی انتقادات رو قبول می کنم؟
• آیا من همیشه خودم رو به عنوان بهترین می بینم؟
• آیا من در مورد مهارت خودم در یه زمینه مطمئن هستم و با وجود اینکه در آن زمینه دانش و مهارت کافی ندارم به نظرات دیگران توجه نمی کنم؟

• آیا من به طور منظم در حال یادگیری و بهبود خودم هستم؟

  اگر پاسخ شما به این سوالات "بله" هست ممکن هست که اثر دانینگ-کروگر رو تجربه کنید.

۲. اثر دانینگ-کروگر فقط در زمینه های علمی و دانشگاهی وجود داره یا در زندگی عادی هم وجود داره؟

خیر. اثر دانینگ-کروگر در همه زمینه های زندگی وجود داره. از رابطه عاطفی و خانوادگی تا موضوعات علمی و دانشگاهی و … هر جایی که افراد با هم در تعامل باشن و با هم مقایسه کنن این اثر میتونه دیده بشه.

۳. با توجه به اثر دانینگ-کروگر آیا باید از انتقاد کردن افراد خودداری کنیم؟

خیر. انتقاد کردن از افراد به خودی خود اشکالی نداره. اما مهم اینه که نحوه انتقاد کردن رو بدانیم و با احترام و حرفه ای انتقاد کنیم. همچنین مهم اینه که اهداف خودمون رو از انتقاد روشن کنیم و به جای اینکه کسی رو تحقیر کنیم به اون افراد کمک کنیم که توانایی خودشون رو بهبود بدن.