انواع هوش گاردنر
هوش چندگانه: تو هم یه نابغه ی مخفی هستی!
تو همیشه فکر میکردی که هوش یه چیزِ ثابته و فقط چند نفرِ خاص مثل انیشتین یا تسلا میتونن نابغه باشن؟ اشتباه میکنی! این روزها دانشمندا به این نتیجه رسیدن که هوش یه چیزِ چند وجهیِ مثل یه الماس که هزاران وجه داره.
هوش چندگانه نظریه ای که توسط هاوارد گاردنر در سال ۱۹۸۳ ارائه شد میگه که نه یه نوع هوش بلکه هشت نوع مختلف هوش وجود داره!
هر کدوم از این هشت نوع هوش مهارت های متفاوتی رو بهت نشون میده مثل: حل مسئله خلاقیت ارتباط موسیقی حفظ اطلاعات و ….
حالا بیا باهم این هشت نوع هوش رو بشناسیم!
هوش منطقی-ریاضی
این هوش مربوط به قدرت حل مسئله تفکر انتقادی و استدلال منطقی هست. اگر از بازی با اعداد و حل معما لذت میبری یا به دنبال یافتن الگو در هر چیزی هستی احتمالا هوش منطقی-ریاضی بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- بازی های فکری: مثل شطرنج سودوکو و تِتریس.
- حل معما: معماهای ریاضی پازل و کلمات متقاطع.
- برنامه نویسی: با یادگیری برنامه نویسی ذهنت رو به دنبال حل مسئله و یافتن راه حل تمرین میدی.
- مطالعه علوم ریاضی: با مطالعه ریاضی و علوم میتونی ذهنت رو به تفکر منطقی و استدلال آموزش بدی.
هوش زبانی-زبانی
این هوش مربوط به مهارت ارتباط و استفاده از کلمات هست. اگر نوشتن خواندن سخنرانی و داستان سرایی برای تو آسونه احتمالا هوش زبانی-زبانی بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- مطالعه و نوشتن: کتاب بخوان داستان بنویس شعر بخوان مقاله و مطالب مختلف رو مطالعه کن.
- بحث و گفتگو: با دیگران در موضوعات مختلف بحث کن نظر خودت رو به وضوح بیان کن و به نظر دیگران با حوصله گوش کن.
- بازی با کلمات: معماهای کلمات متقاطع بازی با کلمات و بازی با حروف رو تجربه کن.
- یادگیری زبان جدید: با یادگیری یک زبان جدید مهارت زبانی و ارتباط رو تقویت میکنی.
هوش فضایی-مکانی
این هوش مربوط به درک روابط فضایی و خلاقیت در فضای سه بعدی هست. اگر میتونی شکل و فرم اشیاء رو در ذهنت تصویر کن یا میتونی راه حل مسائل رو در ذهنت تجسم کنی احتمالا هوش فضایی-مکانی بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- نقاشی مجسمه سازی و هنرهای تجسمی: با نقاشی طراحی مجسمه سازی و کار با وسایل سه بعدی میتونی این هوش رو تقویت کنی.
- حل پازل و معماهای فضایی: پازل سه بعدی مکعب روبیک و معماهای فضایی رو حل کن.
- بازی با بلوک و لگو: با ساختن اشیاء با بلوک و لگو میتونی خلاقیت فضایی رو در خودت تقویت کنی.
- معماری و طراحی: با مطالعه معماری و طراحی میتونی مهارت تجسم فضایی رو تقویت کنی.
هوش جسمانی-حرکتی
این هوش مربوط به قدرت بدن هماهنگی و حرکت و کنترل فیزیکی هست. اگر از ورزش رقص و موسیقی لذت میبری و میتونی به راحتی با بدنت حرکت کنی احتمالا هوش جسمانی-حرکتی بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- ورزش: هر نوع ورزش مثل شنا دو تنیس و …
- رقص: با رقصیدن و یادگیری انواع رقص مثل باله تانگو و …
- موسیقی: با نوازندگی ابزار موسیقی و آواز خوندن.
- هنرهای جسمانی مثل تئاتر عروسک گردانی و …
هوش موسیقیایی
این هوش مربوط به شنیدن آفرینش و درک موسیقی هست. اگر به موسیقی علاقه داری میتونی آهنگ رو به راحتی حفظ کنی و تفاوت ملودی ها رو درک میکنی احتمالا هوش موسیقیایی بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- نوازندگی: یادگیری نوازندگی ابزار موسیقی مثل گیتار پیانو ویولن و …
- آواز: آواز خوندن و شرکت در کلاس های آواز
- گوش دادن به موسیقی: گوش دادن به انواع موسیقی و توجه به تفاوت ملودی ها و آهنگ ها.
- آهنگ سازی: با یادگیری نرم افزار های آهنگ سازی میتونی خودت آهنگ بسازی.
هوش بین فردی
این هوش مربوط به درک و ارتباط با دیگران و مهارت های اجتماعی هست. اگر میتونی احساسات دیگران رو به راحتی درک کنی میتونی با دیگران ارتباط موفق ایجاد کنی و با افراد مختلف به راحتی سازگار شی احتمالا هوش بین فردی بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- شرکت در گروه ها: در گروه های مختلف مثل باشگاه های ورزشی کلاس های آموزشی و …
- گفتگو: با افراد مختلف در موضوعات متفاوت گفتگو کن.
- فعالیت های اجتماعی: در فعالیت های اجتماعی مثل خیریه ها جمع آوری امضا و …
- ایجاد رابطه با افراد جدید: با افراد جدید در محیط های مختلف آشنا شو.
هوش درون فردی
این هوش مربوط به درک و شناخت خودت و احساسات درونی هست. اگر میتونی احساسات خودت رو به راحتی درک کنی میتونی به احساسات خودت توجه کنی و با آنها سازگار شی احتمالا هوش درون فردی بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- مدیتیشن و یوگا: با مدیتیشن و یوگا میتونی ذهن و بدنت رو آرام کنی و به احساسات خودت توجه کنی.
- نوشتن خاطرات: خاطرات خودت رو بنویس و به احساسات و افکارت در مناسبت های مختلف توجه کن.
- شناخت شخصیت: با انجام تست های شخصیت میتونی ویژگی های شخصیتی خودت رو بهتر بشناس.
- مشاوره: با یک مشاور در مورد احساسات و افکارت صحبت کن.
هوش طبیعت گرا
این هوش مربوط به علاقه و ارتباط با طبیعت و محیط زیست هست. اگر از طبیعت لذت میبری میتونی انواع گیاه و حیوان رو به راحتی شناسایی کنی و با محیط زیست رابطه موفق ایجاد کنی احتمالا هوش طبیعت گرا بالایی داری.
برای تقویت این هوش میتونی کارهای زیر رو انجام بدی:
- باغبانی: باغبانی و کاشت گیاهان
- پیاده روی در طبیعت: پیاده روی در جنگل و کوه و مشاهده گیاهان و حیوانات
- مطالعه اکولوژی: با مطالعه اکولوژی و محیط زیست میتونی درک بهتر از رابطه انسان و طبیعت داشته باشی.
- حفاظت از محیط زیست: با حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی میتونی به محیط زیست کمک کنی.
چطور میتونم هوش غالبم رو پیدا کنم؟
خیلی ساده! تو خودت بهتر از هر کسی میتونی هوش غالب خودت رو بشناس. به علاقه مندی ها مهارت ها و چیز هایی که به راحتی انجام میدی توجه کن. مثلا اگر به راحتی میتونی با دیگران ارتباط موفق ایجاد کنی احتمالا هوش بین فردی غالب رو داری.
همچنین میتونی از تست های هوش چندگانه در اینترنت استفاده کنی. این تست ها میتونن به تو در شناسایی هوش های مختلف و هوش غالب کمک کنن.
اما حواست باشه! این تست ها فقط یه راهنمای کلی هستن و میتونن در برخی موارد غلط باشن.
تو میتونی چند نوع هوش رو با هم داشته باشی و حتما هم یه هوش غالب داری.
استفاده از هوش چندگانه در یادگیری
حالا که هوش چندگانه رو شناختی میتونی از این اطلاعات برای یادگیری بهتر و موفق تر استفاده کنی.
مثلا اگر هوش زبانی-زبانی بالایی داری میتونی از کتاب و نوشتن برای یادگیری استفاده کنی. یا اگر هوش فضایی-مکانی بالایی داری میتونی از نقاشی و تصاویر برای یادگیری مفاهیم استفاده کنی.
همچنین میتونی از طریق بازی و سرگرمی نیز یادگیری کنی. مثلا اگر هوش جسمانی-حرکتی بالایی داری میتونی از طریق ورزش و رقص مفاهیم رو یاد بگیری.
مطالعه به صورت مستقل و تمرین مداوم کلید یادگیری موفق هست. هر روز یه مقدار زمان رو به یادگیری و تمرین اختصاص بده و از راه های مختلف برای یادگیری استفاده کن.
جدول مقایسه ی هوش های مختلف:
| هوش | ویژگی | نمونه | راه های تقویت |
|---|---|---|---|
| منطقی-ریاضی | حل مسئله تفکر انتقادی | ریاضی علوم | بازی های فکری حل معما |
| زبانی-زبانی | ارتباط کلمات | نوشتن خواندن | مطالعه گفتگو |
| فضایی-مکانی | تجسم فضایی خلاقیت | نقاشی مجسمه سازی | حل پازل بازی با بلوک |
| جسمانی-حرکتی | کنترل فیزیکی هماهنگی | ورزش رقص | ورزش رقص |
| موسیقیایی | درک موسیقی آفرینش | نوازندگی آواز | گوش دادن به موسیقی نوازندگی |
| بین فردی | ارتباط اجتماعی درک احساسات | کار گروهی گفتگو | شرکت در گروه ها گفتگو |
| درون فردی | خود شناسی درک احساسات | مدیتیشن نوشتن خاطرات | مدیتیشن نوشتن خاطرات |
| طبیعت گرا | ارتباط با طبیعت | باغبانی پیاده روی | باغبانی مطالعه اکولوژی |
نتیجه گیری
هوش چندگانه نظریه ای هست که میتونه به تو در شناخت خودت و یافتن راه های مناسب برای یادگیری کمک کنه. با استفاده از هوش های مختلف میتونی در همه زمینه ها موفق باشی و به بهترین نسخه از خودت برسی.
از یاد نبر که هر کدام از هوش ها ارزش و اهمیت خود رو دارن و میتونن به تو در موفقیت در زندگی کمک کنن.
پرسش و پاسخ
1. آیا هر کسی میتونه هوش غالب خود رو با تست ها شناسایی کنه؟
تست های هوش چندگانه میتونن به تو در شناسایی هوش های مختلف کمک کنن اما لزوما هوش غالب رو با دقت بالایی تشخیص نمیدن. بهترین راه برای شناسایی هوش غالب توجه به علاقه مندی ها مهارت ها و چیز هایی که به راحتی انجام میدی هست.
2. آیا میتونم با تمرین هوش غالب دیگری رو تقویت کنم؟
بله با تمرین و تکرار میتونی هوش های مختلف رو تقویت کنی. اما توجه داشته باش که تقویت هوش غالب دیگری میتونه زمان بر و نیازمند تلاش و صبر باشه.
3. آیا هوش چندگانه فقط برای یادگیری مفید هست؟
نه هوش چندگانه میتونه در همه زمینه های زندگی مثل کار رابطه ها و … به تو کمک کنه. با شناخت هوش های مختلف میتونی با خودت و اطرافیانت بهتر ارتباط برقرار کنی و در همه زمینه ها موفق تر باشی.