گفتمان چیست
گفتمان: یه بازی جذاب با کلمات
شاید یه وقتایی توی یه جمع یا حتی توی یه بحث آنلاین حس کردی که حرفات یه جور دیگه به نظر میرسن انگار "معنا" ی حرفات فرق داره با چیزی که بقیه دارن میشنون! این دقیقا همون جاییه که "گفتمان" بهش میاد یه مفهوم جذاب و پیچیده که می تونه راز "درک مشترک" توی ارتباطات رو فاش کنه.
گفتمان چیه؟
در ساده ترین شکل ممکن گفتمان مثل یه بازی با کلمات هست که توی اون همه یه سری قواعد رو قبول دارن و با هم حرف می زنن و معنا رو ساخت می کنن. حالا این قواعد چی هست ؟ خب اینجا است که چیز ها شروع به جالب شدن می کنن.
قواعد بازی گفتمان
هر گفتمان یه سری "قواعد" داره که شامل چیز هایی مثل این ها می شه:
- موضوع: هر گفتمان درباره چی حرف می زنه؟
- شرکت کنندگان: کیا توی این بازی شرکت دارن؟ (مثلا یه دانشجو با استادش دو تا دوست با هم یا یه سیاستمدار با مردم.)
- ارزش ها: هر گروه چه ارزشی رو قبول دارن؟ (مثلا یه گروه ممکن است به دموکراسی اهمیت بده و گروه دیگه به استبداد.)
- محدودیت ها: چه محدودیت هایی وجود داره که توی بازی گفتمان وجود داره ؟ (مثلا یه دانشجو ممکن است مجبور باشه توی بحث یه موضوع خاص رو دنبال کنه.)
- زبان: چه کلمه هایی توی این بازی مورد استفاده قرار می گیره؟ (مثلا یه گروه ممکن است از کلمات خاص و اصطلاحات علمی استفاده کنه و یه گروه دیگه از زبان محاوره ای.)
اهمیت گفتمان
گفتمان مثل یه مغناطیس است که معنا ها رو به خودش جذب می کنه و یه چشم انداز جدید به ما می ده که دنیا رو به شکل جدیدی ببینیم. اهمیت گفتمان رو می شه توی این موارد دید:
- درک مشترک: گفتمان به ما کمک می کنه که "فهم مشترک" با بقیه پیدا کنیم و حرف هامون رو به درستی برسونیم.
- ساخت معنا: گفتمان به ما یاد می ده که معنا ها "ساخت" می شن و منحصر به فرد نیستن.
- تغییر دیدگاه: گفتمان می تونه دیدگاه ما رو تغییر بده و ما رو به دیدگاه ها و زاویه های جدیدی از دنیا آشنا کنه.
- قدرت زبان: گفتمان به ما یاد می ده که زبان فقط یه ابزار نیست و می تونه "قدرت" هم داشته باشه.
مثال هایی از گفتمان
- گفتمان سیاسی: توی این گفتمان سیاستمداران حزب ها و احزاب و مردم در مورد مسائل سیاسی با هم گفت و گو می کنن و ایده هاشون رو با هم مقایسه می کنن.
- گفتمان علمی: توی این گفتمان دانشمندان پژوهشگران و دانشجویان در مورد مسائل علمی بحث می کنن و نظرات و تحقیقات خودشون رو با هم مقایسه می کنن.
- گفتمان فرهنگی: توی این گفتمان هنرمندان نویسندگان و هنر دوستان در مورد مسائل فرهنگی بحث می کنن و ایده هاشون رو با هم مقایسه می کنن.
گفتمان را به عنوان ابزاری برای ارتقاء ارتباطات خود به کار بگیرید.
- تمرین گوش دادن: توی هر گفتمان به جای این که فقط منتظر باشید که نوبت تون به حرف زدن برسه فعالانه به حرف های بقیه گوش بدید و سعی کنید حرف هاشون رو درک کنید.
- خلاقیت در حرف زدن: از کلمات خلاق و ایده های جدید برای بیان نظرات خودتون استفاده کنید. از موارد جدید و خلاقانه استفاده کنید تا مخاطب هاتون رو درگیر کنید.
- آگاهی از زبان: توی هر گفتمان به زبان استفاده شده توجه کنید و سعی کنید از کلمه هایی استفاده کنید که مخاطب هاتون به راحتی می تونن درک کنن.
- به نظر های دیگران احترام بگذارید: حتی اگر با نظر های دیگران موافق نیستید به نظر های دیگران احترام بگذارید و سعی کنید با احترام و ادب با اون ها بحث کنید.
- تمرین مداوم: هر چقدر بیشتر توی گفتمان ها شرکت کنید بیشتر متوجه قواعد شده و می تونید با اعتماد به نفس بیشتر حرف بزنید.
چه طور می تونم در گفتمان ها موفق باشم ؟
- تخصص خودتون رو شناسایی کنید: توی چه موضوعی بیشتر اطلاعات دارید و می تونید با اعتماد به نفس حرف بزنید؟
- منابع اطلاعاتی را مطالعه کنید: مطالعه و تحقیق در مورد موضوعات مختلف به شما کمک می کنه که مطالب جدیدی رو یاد بگیرید و با اعتماد به نفس بیشتر در گفتمان ها شرکت کنید.
- با دیگران گفت و گو کنید: با دیگران در مورد موضوعات مختلف گفت و گو کنید و نظرات دیگران رو بشنوید.
- استراتژی انتخاب موضوعات: سعی کنید در گفتمان ها موضوعاتی رو انتخاب کنید که در آن ها اطلاعات کافی دارید و به شما کمک می کنه که در مورد آن ها با اعتماد به نفس حرف بزنید.
- به حرف های دیگران گوش بدید: به جای این که منتظر باشید که نوبت تون به حرف زدن برسه فعالانه به حرف های دیگران گوش بدید و سعی کنید حرف هاشون رو درک کنید.
نکات کلیدی
- گفتمان یه بازی هست: برای موفق شدن توی این بازی قوانین رو یاد بگیرید و با اعتماد به نفس بازی کنید.
- گفتمان به شما کمک می کنه که دیدگاه های دیگران رو بهتر درک کنید: با شنیدن دیدگاه های دیگران می تونید دیدگاه خودتون رو هم بهتر درک کنید.
- گفتمان می تونه به شما کمک کنه که قدرت زبان رو بهتر درک کنید: زبان می تونه "قدرت" داشته باشه و به شما کمک کنه که در گفتمان ها موفق باشید.
موارد کاربردی
گفتمان فقط یه مفهوم علمی نیست بلکه می تونه توی زندگی روزمره هم به شما کمک کنه:
- ارتباطات با خانواده: گفتمان به شما کمک می کنه که با خانواده تون بهتر ارتباط برقرار کنید و درک مشترک با اون ها پیدا کنید.
- ارتباطات با دوستان: گفتمان به شما کمک می کنه که با دوستان تون بهتر ارتباط برقرار کنید و رابطه تون رو با اون ها تقویت کنید.
- مذاکره و حل مساله: گفتمان به شما کمک می کنه که در مذاکره ها و حل مسائل موفق تر باشید.
جدول مقایسه ای
| گفتمان علمی | گفتمان سیاسی | گفتمان فرهنگی | |
|---|---|---|---|
| موضوع | مسائل علمی | مسائل سیاسی | مسائل فرهنگی |
| شرکت کنندگان | دانشمندان پژوهشگران دانشجویان | سیاستمداران حزب ها و احزاب مردم | هنرمندان نویسندگان هنر دوستان |
| ارزش ها | منطق علم | دموکراسی عدالت | خلاقیت زیبایی |
| محدودیت ها | قوانین علمی | قوانین سیاسی | قوانین اجتماعی |
| زبان | زبان علمی اصطلاحات علمی | زبان سیاسی اصطلاحات سیاسی | زبان فرهنگی اصطلاحات هنری |
نتیجه گیری
گفتمان یه مفهوم جذاب و پیچیده است که می تونه به شما کمک کنه که درک مشترک با بقیه پیدا کنید معنا ها رو ساخت کنید و دیدگاه های جدیدی رو کشف کنید. گفتمان به شما کمک می کنه که با اعتماد به نفس بیشتر در گفت و گو ها شرکت کنید و ارتباط تون با دیگران رو تقویت کنید.
پرسش و پاسخ
1. چه طور می تونم در گفتمان های آنلاین موفق باشم ؟
در گفتمان های آنلاین به قوانین گفتمان و "netiquette" توجه کنید. از کلمات احترام آمیز و مناسب استفاده کنید و به نظر های دیگران احترام بگذارید.
2. چه طور می تونم "حرف خودم" رو در گفتمان ها بیان کنم ؟
با مطالعه و تحقیق در مورد موضوعات مختلف می تونید "حرف خودم" رو با اطمینان و اعتماد به نفس بیان کنید.
3. چه طور می تونم از گفتمان برای تغییر دیدگاه دیگران استفاده کنم ؟
با استفاده از استدلال های منطقی و مثال های مناسب می تونید دیدگاه دیگران رو به چالش بکشید و تغییر دیدگاه دهید. اما به یاد داشته باشید که هدف تغییر دیدگاه به زور نیست بلکه ایجاد "فهم مشترک" است.