چگونه حضانت فرزند را از پدر بگیریم؟ + راهنمای جامع

در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران حضانت فرزند پس از جدایی والدین موضوعی بسیار حساس و حائز اهمیت است که همواره مورد توجه قانون گذاران و مراجع قضایی بوده است. گرچه به طور سنتی و مطابق با قانون مدنی پدر به عنوان ولی قهری حق حضانت فرزند را در اولویت دارد اما قانون گذار با در نظر گرفتن مصلحت کودک و تحولات اجتماعی شرایطی را پیش بینی کرده است که در آن حضانت فرزند به مادر واگذار شود و یا حتی از پدر سلب گردد. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی به بررسی دقیق این موضوع از منظر قوانین جمهوری اسلامی ایران می پردازد و تلاش می کند تا با زبانی ساده و روان مفاهیم پیچیده حقوقی را برای مادرانی که به دنبال کسب حضانت فرزند خود هستند تبیین نماید.

تعریف حقوقی حضانت و مبانی قانونی آن در ایران

حضانت در لغت به معنای نگهداری پرورش و تربیت کودک است و در اصطلاح حقوقی عبارت است از مجموعه وظایف و تکالیفی که به منظور مراقبت جسمی روحی و اخلاقی کودک بر عهده والدین یا شخص دیگری قرار می گیرد. حضانت حق و تکلیف والدین نسبت به فرزندانشان است و هدف اصلی آن تامین مصلحت کودک و رشد و پرورش سالم او در محیطی مناسب می باشد.

مبانی قانونی حضانت در حقوق ایران عمدتاً در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده منعکس شده است. ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی به صراحت بیان می دارد : “برای حضانت و نگهداری طفل مادام که مادر شوهر نکرده است مقدم بر پدر خواهد بود در صورت وقوع اختلاف در صورتیکه بین ابوین طفل جدایی واقع شود تعیین تکلیف حضانت با دادگاه است.” این ماده اصل تقدم مادر در حضانت فرزند تا سن ۷ سالگی را مقرر می دارد و پس از آن در صورت بروز اختلاف تصمیم گیری در مورد حضانت را به دادگاه واگذار می کند.

همچنین ماده ۴۰ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ با تاکید بر مصلحت کودک به دادگاه اجازه می دهد در صورت وجود شرایط خاص حضانت فرزند را به هر یک از والدین یا شخص ثالثی واگذار کند. این ماده قانونی انعطاف پذیری بیشتری را در تعیین حضانت ایجاد کرده و دادگاه را ملزم می سازد تا در تصمیم گیری خود مصلحت طفل را به عنوان معیار اصلی در نظر بگیرد.

اصطلاحات تخصصی حقوقی مرتبط با حضانت :

• ولی قهری : پدر و جد پدری که به موجب قانون مسئولیت اداره امور مالی و غیرمالی فرزندان صغیر خود را بر عهده دارند.
• قیم : شخصی که دادگاه برای اداره امور مالی و غیرمالی محجور (مانند کودک فاقد ولی قهری) تعیین می کند.
• مصلحت طفل : منافع و مصالح عالیه کودک که شامل نیازهای جسمی روحی عاطفی آموزشی و پرورشی او می شود.
• اهلیت قانونی : صلاحیت قانونی برای دارا شدن حق و تکلیف و انجام اعمال حقوقی.
• ضمانت اجرایی : پشتوانه قانونی برای اجرای حکم یا قانون مانند مجازات های قانونی برای عدم اجرای حکم حضانت.

شرایط قانونی سلب حضانت از پدر و واگذاری آن به مادر

گرچه قانون مدنی و رویه قضایی حق حضانت را به طور اولیه به پدر اعطا می کند اما این حق مطلق نبوده و در شرایط خاصی قابل سلب و انتقال به مادر می باشد. مهمترین شرایطی که می تواند منجر به سلب حضانت از پدر و واگذاری آن به مادر شود عبارتند از :

• عدم صلاحیت اخلاقی پدر : اگر پدر به اعتیاد به مواد مخدر یا مشروبات الکلی مبتلا باشد به بیماری روانی غیرقابل علاج دچار باشد سوء رفتار یا خشونت نسبت به فرزند یا مادر داشته باشد یا به جرایم سنگین محکوم شده باشد دادگاه می تواند با احراز این موارد حضانت را از او سلب کند. این موارد مصادیق عدم صلاحیت اخلاقی پدر برای حضانت فرزند محسوب می شوند.
• عدم توانایی مالی پدر در نگهداری فرزند : اگر پدر به دلیل بیکاری ناتوانی جسمی یا بیماری قادر به تامین هزینه های زندگی و نگهداری فرزند نباشد دادگاه می تواند حضانت را به مادر که توانایی مالی بهتری دارد واگذار کند.
• مخالفت شدید کودک با حضانت پدر : در صورتی که کودک به سن تمیز رسیده باشد (عموماً بالای ۷ سال) و ابراز مخالفت شدید با زندگی نزد پدر کند دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت کودک و دلایل مخالفت او ممکن است حضانت را به مادر واگذار نماید.
• ازدواج مجدد پدر : اگر پدر پس از جدایی از مادر ازدواج مجدد کند و زندگی خانوادگی جدید او به مصلحت کودک آسیب برساند (مانند سوء رفتار همسر جدید با فرزند) دادگاه می تواند حضانت را به مادر منتقل کند.
• مسافرت طولانی مدت پدر به خارج از کشور : اگر پدر قصد مهاجرت یا مسافرت طولانی مدت به خارج از کشور را داشته باشد و این امر مانع از ایفای وظایف حضانت به نحو مطلوب شود دادگاه می تواند حضانت را به مادر واگذار نماید.

ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی به طور مشخص به برخی از این موارد اشاره دارد : “هرگاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد دادگاه می تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم یا به تقاضای رئیس حوزه قضائی تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند اتخاذ کند. موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و انحطاط اخلاقی محسوب می شود : ۱- اعتیاد زیان آور به الکل مواد مخدر و قمار. ۲- اشتهار به فساد اخلاقی و فحشا. ۳- ابتلاء به بیماری های روانی با تشخیص پزشکی قانونی. ۴- سوء استفاده از طفل یا اجبار او به مشاغل ضد اخلاقی از قبیل گدائی و قاچاق. ۵- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.”

مراحل قانونی طرح دعوای سلب حضانت از پدر و واگذاری آن به مادر

برای سلب حضانت از پدر و واگذاری آن به مادر مادر باید دادخواستی تحت عنوان “تقاضای سلب حضانت از پدر و واگذاری آن به مادر“ به دادگاه صالح ارائه دهد. دادگاه صالح برای رسیدگی به این دعوا دادگاه خانواده محل اقامت کودک است.

مراحل رسیدگی قضایی به دعوای سلب حضانت :

1. تنظیم و تقدیم دادخواست : مادر باید دادخواست خود را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی (ثنا) ارائه دهد. دادخواست باید به صورت مستند و مستدل تنظیم شده و دلایل و مدارک اثبات کننده عدم صلاحیت پدر برای حضانت (مانند گواهی پزشکی گزارش مددکاری اجتماعی شهادت شهود و غیره) به آن پیوست شود.
2. تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ به طرفین : پس از ثبت دادخواست دادگاه وقت رسیدگی تعیین و به طرفین دعوا (مادر و پدر) ابلاغ می کند. طرفین باید در جلسه رسیدگی حاضر شده و دفاعیات خود را ارائه دهند.
3. رسیدگی دادگاه و استماع اظهارات طرفین : دادگاه در جلسه رسیدگی به اظهارات و دفاعیات طرفین گوش داده و مدارک و مستندات ارائه شده را بررسی می کند. دادگاه ممکن است برای تحقیق بیشتر اقدام به ارجاع پرونده به مددکاری اجتماعی انجام تحقیقات محلی یا استماع شهادت شهود نماید.
4. صدور رای : پس از انجام تحقیقات و بررسی های لازم دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت کودک و دلایل و مدارک ارائه شده اقدام به صدور رای می کند. رای دادگاه می تواند مبنی بر سلب حضانت از پدر و واگذاری آن به مادر عدم سلب حضانت از پدر یا تعیین حضانت مشترک باشد.
5. مرحله تجدیدنظر : در صورت اعتراض هر یک از طرفین به رای دادگاه بدوی پرونده به دادگاه تجدیدنظر استان ارجاع می شود. دادگاه تجدیدنظر رای دادگاه بدوی را تایید یا نقض می کند. رای دادگاه تجدیدنظر در خصوص حضانت قطعی محسوب می شود.

نکات مهم در تنظیم دادخواست سلب حضانت :

• ذکر دقیق مشخصات طرفین : مشخصات کامل مادر پدر و فرزند (نام نام خانوادگی تاریخ تولد کد ملی آدرس و شماره تماس).
• تشریح کامل دلایل و مستندات : ذکر دقیق دلایل عدم صلاحیت پدر برای حضانت و ارائه مدارک و مستندات اثبات کننده این دلایل.
• درخواست معاینه پزشکی قانونی و مددکاری اجتماعی : در صورت نیاز درخواست معاینه پزشکی قانونی برای اثبات اعتیاد یا بیماری روانی پدر و درخواست ارجاع پرونده به مددکاری اجتماعی برای بررسی وضعیت زندگی کودک و ارائه گزارش به دادگاه.
• درخواست استماع شهادت شهود : در صورت وجود شهود درخواست استماع شهادت شهود برای اثبات ادعاهای مادر.

نقش مصلحت کودک در تصمیم گیری دادگاه در خصوص حضانت

مصلحت کودک به عنوان معیار اصلی و بنیادین در تصمیم گیری دادگاه در خصوص حضانت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دادگاه در تمامی مراحل رسیدگی به دعوای حضانت مصلحت کودک را در اولویت قرار داده و تصمیم خود را بر اساس آن اتخاذ می کند.

عوامل موثر در تعیین مصلحت کودک :

• سن کودک : در سنین پایین تر نیاز کودک به مادر بیشتر بوده و دادگاه معمولاً حضانت را به مادر واگذار می کند. با افزایش سن کودک نظر و خواسته کودک نیز مورد توجه قرار می گیرد.
• جنسیت کودک : در گذشته رویه قضایی بیشتر تمایل به واگذاری حضانت دختر به مادر و حضانت پسر به پدر داشت اما امروزه این رویه کمرنگ شده و مصلحت کودک به عنوان معیار اصلی در نظر گرفته می شود.
• وضعیت روحی و روانی کودک : دادگاه به وضعیت روحی و روانی کودک توجه ویژه ای دارد و در صورتی که زندگی با پدر یا مادر به سلامت روان کودک آسیب برساند حضانت را به طرف دیگر یا شخص ثالث واگذار می کند.
• وضعیت اخلاقی و رفتاری والدین : صلاحیت اخلاقی و رفتاری والدین برای تربیت و پرورش کودک از جمله عوامل مهم در تعیین مصلحت کودک است. دادگاه به سابقه کیفری اعتیاد سوء رفتار و خشونت والدین توجه می کند.
• توانایی مالی والدین : توانایی مالی والدین برای تامین نیازهای زندگی کودک (مسکن خوراک پوشاک آموزش و بهداشت) نیز در تعیین مصلحت کودک موثر است.
• محیط زندگی والدین : محیط زندگی والدین (امنیت آرامش بهداشت) و امکانات آموزشی و پرورشی موجود در آن محیط از جمله عوامل مهم در تعیین مصلحت کودک محسوب می شوند.
• نظر و خواسته کودک : در صورتی که کودک به سن تمیز رسیده باشد دادگاه نظر و خواسته کودک را در خصوص محل زندگی و شخص حضانت کننده مورد توجه قرار می دهد.

حضانت مشترک : راهکاری نوین در تعیین حضانت

حضانت مشترک به عنوان یک رویکرد نوین در تعیین حضانت به معنای تقسیم مسئولیت های حضانت بین هر دو والد است. در حضانت مشترک هر دو والد در تصمیم گیری های مربوط به زندگی فرزند (آموزش بهداشت تفریح و غیره) مشارکت داشته و به طور مشترک در تربیت و پرورش او نقش ایفا می کنند.

مزایای حضانت مشترک :

• حفظ ارتباط کودک با هر دو والد : حضانت مشترک به کودک این امکان را می دهد که ارتباط خود را با هر دو والد حفظ کند و از محبت و حمایت هر دوی آن ها بهره مند شود.
• کاهش اختلافات بین والدین : حضانت مشترک با تقسیم مسئولیت ها و مشارکت هر دو والد در تصمیم گیری ها می تواند به کاهش اختلافات و تنش ها بین والدین کمک کند.
• افزایش رضایت مندی والدین : حضانت مشترک می تواند به افزایش رضایت مندی هر دو والد از نحوه تربیت و پرورش فرزند منجر شود.
• تطابق با مصلحت کودک : در بسیاری از موارد حضانت مشترک بهترین راهکار برای تامین مصلحت کودک است زیرا به کودک این امکان را می دهد که از محبت و حمایت هر دو والد بهره مند شود.

شرایط تحقق حضانت مشترک :

• توافق والدین : حضانت مشترک معمولاً بر اساس توافق والدین و در قالب توافقنامه حضانت محقق می شود.
• صلاحیت هر دو والد : دادگاه باید صلاحیت هر دو والد برای حضانت مشترک را احراز کند. در صورتی که یکی از والدین فاقد صلاحیت اخلاقی یا رفتاری باشد حضانت مشترک منتفی خواهد شد.
• مصلحت کودک : دادگاه باید مصلحت کودک را در حضانت مشترک احراز کند. در صورتی که حضانت مشترک به مصلحت کودک نباشد دادگاه از آن خودداری می کند.

نفقه فرزند : تکلیف پدر در تامین هزینه های زندگی فرزند

نفقه فرزند عبارت است از هزینه های ضروری زندگی کودک که شامل مسکن خوراک پوشاک بهداشت آموزش و سایر نیازهای متعارف او می شود. پرداخت نفقه فرزند تکلیف قانونی پدر است و در صورتی که پدر از پرداخت نفقه خودداری کند مادر می تواند از طریق مراجع قضایی اقدام به مطالبه نفقه نماید.

مراحل مطالبه نفقه فرزند :

1. تقدیم دادخواست مطالبه نفقه : مادر باید دادخواست مطالبه نفقه فرزند را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی (ثنا) ارائه دهد. دادخواست باید به صورت مستند و مستدل تنظیم شده و دلایل و مدارک اثبات کننده رابطه زوجیت سابق و نیاز فرزند به نفقه (مانند شناسنامه فرزند سند ازدواج و غیره) به آن پیوست شود.
2. تعیین وقت رسیدگی و ابلاغ به طرفین : پس از ثبت دادخواست دادگاه وقت رسیدگی تعیین و به طرفین دعوا (مادر و پدر) ابلاغ می کند. طرفین باید در جلسه رسیدگی حاضر شده و دفاعیات خود را ارائه دهند.
3. تعیین میزان نفقه توسط دادگاه : دادگاه در جلسه رسیدگی با بررسی وضعیت مالی پدر و نیازهای فرزند اقدام به تعیین میزان نفقه می کند. میزان نفقه به صورت ماهانه تعیین شده و پدر موظف به پرداخت آن به مادر است.
4. اجرای حکم نفقه : در صورتی که پدر از پرداخت نفقه خودداری کند مادر می تواند از طریق اجراییه دادگاه اقدام به وصول نفقه نماید. دادگاه می تواند از طریق توقیف اموال و حساب های بانکی پدر نفقه را از او وصول کند.

نکات مهم در مطالبه نفقه فرزند :

• تعیین دقیق میزان نفقه : مادر باید در دادخواست خود میزان نفقه مورد نظر را به صورت دقیق و مستدل تعیین کند. برای تعیین میزان نفقه باید هزینه های ضروری زندگی کودک را به صورت مستند (مانند فاکتور خرید اجاره نامه قبوض آب و برق و غیره) به دادگاه ارائه دهد.
• اثبات تمکن مالی پدر : مادر باید تمکن مالی پدر برای پرداخت نفقه را به دادگاه اثبات کند. برای اثبات تمکن مالی پدر می تواند از شهادت شهود گزارش مددکاری اجتماعی استعلام از بانک ها و ادارات دولتی و غیره استفاده نماید.
• مطالبه نفقه معوقه : مادر می تواند علاوه بر نفقه جاری نفقه معوقه فرزند را نیز از دادگاه مطالبه کند. نفقه معوقه شامل نفقه گذشته فرزند است که پدر از پرداخت آن خودداری کرده است.

ملاقات فرزند : حق والد غیرحضانت کننده برای دیدار با فرزند

ملاقات فرزند حق والد غیرحضانت کننده (معمولاً پدر) برای دیدار و ارتباط با فرزند است. ملاقات فرزند هم حق والد و هم حق فرزند است و هدف از آن حفظ رابطه عاطفی بین والد و فرزند و تامین مصلحت کودک می باشد.

نحوه تعیین ملاقات فرزند :

• توافق والدین : بهترین روش تعیین ملاقات فرزند توافق والدین و تنظیم توافقنامه ملاقات است. در توافقنامه ملاقات زمان مکان و نحوه ملاقات به طور دقیق مشخص می شود.
• تعیین ملاقات توسط دادگاه : در صورت عدم توافق والدین دادگاه با در نظر گرفتن مصلحت کودک و وضعیت والدین اقدام به تعیین ملاقات می کند. دادگاه معمولاً ملاقات هفتگی یا ماهانه را برای والد غیرحضانت کننده تعیین می کند.

محدودیت ها و تغییرات در ملاقات فرزند :

• محدودیت ملاقات : در صورتی که ملاقات فرزند با والد غیرحضانت کننده به مصلحت کودک نباشد (مانند سوء رفتار والد اعتیاد بیماری روانی) دادگاه می تواند ملاقات را محدود یا ممنوع کند.
• تغییر در ملاقات : در صورت تغییر شرایط (مانند تغییر محل زندگی کودک یا والد غیرحضانت کننده) دادگاه می تواند در نحوه و زمان ملاقات تغییر ایجاد کند.

مسئولیت مدنی و کیفری عدم اجرای حکم حضانت و ملاقات

عدم اجرای حکم حضانت و ملاقات هم مسئولیت مدنی و هم مسئولیت کیفری را برای والد حضانت کننده یا والد غیرحضانت کننده به همراه دارد.

مسئولیت مدنی :

• مطالبه خسارت : والد متضرر از عدم اجرای حکم حضانت یا ملاقات می تواند از طریق دادگاه اقدام به مطالبه خسارت نماید. خسارت می تواند شامل هزینه های دادرسی هزینه های مشاوره حقوقی و سایر خسارات مالی و معنوی باشد.

مسئولیت کیفری :

• مجازات حبس و جزای نقدی : ماده ۵۴ قانون حمایت خانواده برای عدم اجرای حکم حضانت یا ملاقات مجازات حبس تا ۶ ماه یا جزای نقدی را پیش بینی کرده است.

ضمانت اجرایی حکم حضانت و ملاقات :

• اجراییه دادگاه : برای اجرای حکم حضانت و ملاقات اجراییه دادگاه صادر می شود. اجرای احکام دادگاه موظف به اجرای حکم و رفع موانع اجرای آن است.
• استفاده از ضابطین دادگستری : در صورت مقاومت والد حضانت کننده یا والد غیرحضانت کننده در برابر اجرای حکم ضابطین دادگستری (مانند پلیس) می توانند برای اجرای حکم مداخله کنند.
• تغییر حضانت : در صورتی که والد حضانت کننده به طور مکرر از اجرای حکم ملاقات خودداری کند دادگاه می تواند حضانت را از او سلب و به والد دیگر یا شخص ثالث واگذار کند.

نقش وکیل دادگستری در دعاوی حضانت

وکیل دادگستری با تخصص و تجربه خود نقشی تعیین‌کننده در دعاوی حضانت دارد و می‌تواند همراهی ارزشمند برای والدینی باشد که به دنبال احقاق حقوق خود و فرزندانشان هستند. این وکیل با ارائه مشاوره حقوقی دقیق و کاربردی تنظیم دادخواست‌های مستدل نگارش لوایح دفاعیه قوی حضور فعال در جلسات دادگاه و پیگیری مستمر روند پرونده به مادران یا پدران کمک می‌کند تا در مسیر کسب حضانت فرزند موفق عمل کنند و از حقوق قانونی خود و فرزندانشان دفاع نمایند. اگر در ایران هستید پیشنهاد می‌کنم حتماً برای انتخاب وکیل حضانت فرزند به سایت ایران وکلا مراجعه کنید؛ این پلتفرم به‌عنوان مرجعی تخصصی بهترین وکلای هر حوزه حقوقی از جمله حضانت فرزند و طلاق را معرفی می‌کند تا با اطمینان خاطر گزینه‌ای مناسب برای پرونده خود بیابید و از پشتیبانی حرفه‌ای بهره‌مند شوید.

مزایای استفاده از وکیل در دعاوی حضانت :

• آگاهی از قوانین و مقررات : وکیل دادگستری به قوانین و مقررات مربوط به حضانت آگاهی کامل دارد و می تواند بهترین راهکارهای قانونی را برای حل مشکل ارائه دهد.
• تنظیم دادخواست و لوایح دفاعیه : وکیل می تواند دادخواست و لوایح دفاعیه را به صورت دقیق مستند و مستدل تنظیم کند و مدارک و مستندات لازم را جمع آوری و به دادگاه ارائه دهد.
• حضور در جلسات دادگاه و دفاع از حقوق موکل : وکیل می تواند در جلسات دادگاه حضور یافته و به طور موثر از حقوق موکل خود دفاع کند. وکیل می تواند اظهارات و دفاعیات طرف مقابل را نقد و رد کند و دلایل و مستندات موکل خود را به دادگاه ارائه دهد.
• تسریع در روند رسیدگی به پرونده : وکیل با پیگیری مستمر پرونده و انجام اقدامات قانونی لازم می تواند به تسریع در روند رسیدگی به پرونده کمک کند.
• کاهش استرس و اضطراب : دعاوی حضانت معمولاً پراسترس و اضطراب آور هستند. استفاده از وکیل می تواند به کاهش استرس و اضطراب مادران کمک کند زیرا مادران می توانند مسئولیت پیگیری پرونده را به وکیل خود بسپارند و از حمایت و راهنمایی یک متخصص حقوقی بهره مند شوند.

جمع بندی و نتیجه گیری : اهمیت مشورت با وکیل و پیگیری حقوق قانونی

همانطور که در این مقاله بررسی شد سلب حضانت از پدر و واگذاری آن به مادر در شرایط خاصی و مطابق با قوانین جمهوری اسلامی ایران امکان پذیر است. مادران می توانند با اثبات عدم صلاحیت پدر و تامین مصلحت کودک از طریق مراجع قضایی اقدام به مطالبه حضانت فرزند خود نمایند.

نتیجه گیری :

• حضانت فرزند حق و تکلیف والدین است و هدف اصلی آن تامین مصلحت کودک می باشد.
• پدر به عنوان ولی قهری حق حضانت را در اولویت دارد اما این حق مطلق نبوده و در شرایط خاصی قابل سلب و انتقال به مادر است.
• مصلحت کودک معیار اصلی و بنیادین در تصمیم گیری دادگاه در خصوص حضانت است.
• حضانت مشترک به عنوان یک رویکرد نوین می تواند بهترین راهکار برای تامین مصلحت کودک در بسیاری از موارد باشد.
• پرداخت نفقه فرزند تکلیف قانونی پدر است.
• ملاقات فرزند حق والد غیرحضانت کننده و حق فرزند است.
• عدم اجرای حکم حضانت و ملاقات مسئولیت مدنی و کیفری را به همراه دارد.
• وکیل دادگستری نقش بسیار مهمی در دعاوی حضانت ایفا می کند و می تواند به مادران در کسب حضانت فرزند و دفاع از حقوق خود و فرزندانشان کمک کند.

سوالات متداول

۱. سوال : آیا مادر شاغل می تواند حضانت فرزند خود را بگیرد؟

پاسخ : بله شاغل بودن مادر به تنهایی مانع از واگذاری حضانت به او نمی شود. دادگاه در تعیین حضانت به مصلحت کودک توجه می کند و توانایی مادر در تامین نیازهای کودک (چه مالی و چه عاطفی) را در نظر می گیرد. اگر مادر شاغل بتواند شرایط مناسبی برای نگهداری و تربیت فرزند فراهم کند دادگاه می تواند حضانت را به او واگذار نماید.

۲. سوال : اگر پدر به مادر اجازه ملاقات با فرزند را ندهد چه باید کرد؟

پاسخ : در صورتی که پدر به مادر اجازه ملاقات با فرزند را ندهد و حکم ملاقات از دادگاه صادر شده باشد مادر می تواند از طریق اجراییه دادگاه اقدام به اجرای حکم ملاقات نماید. در صورت عدم تمکین پدر دادگاه می تواند از ضمانت اجراهای قانونی (مانند جریمه نقدی یا حبس) استفاده کند. همچنین مادر می تواند درخواست تغییر حضانت را به دادگاه ارائه دهد زیرا عدم همکاری پدر در اجرای حکم ملاقات می تواند دلیلی بر عدم صلاحیت او برای حضانت محسوب شود.

۳. سوال : آیا بعد از ازدواج مجدد مادر حضانت فرزند از او سلب می شود؟

پاسخ : ازدواج مجدد مادر به خودی خود موجب سلب حضانت از او نمی شود. اما در صورتی که زندگی خانوادگی جدید مادر به مصلحت کودک آسیب برساند (مانند سوء رفتار همسر جدید با فرزند) دادگاه می تواند با در نظر گرفتن مصلحت کودک حضانت را از مادر سلب و به پدر یا شخص ثالث واگذار نماید. در هر صورت تصمیم گیری در این خصوص بر عهده دادگاه است و مصلحت کودک معیار اصلی در این تصمیم گیری خواهد بود.