مالیات بر حقوق چقدر است؟ (راهنمای جامع محاسبه و معافیت ۱۴۰۳)
مالیات بر حقوق چقدر است
مالیات بر حقوق در سال 1404 به این بستگی دارد که چقدر درآمد دارید. اگر درآمد ماهانه تون تا 24 میلیون تومان باشه، مالیات صفر است. بعد از اون، مالیات به صورت پله ای از 10 تا 30 درصد محاسبه میشه و این مالیات رو کارفرما از حقوقتون کم می کنه و به دولت میده.
خب، هر سال که میشه، یکی از سوالات مهم برای همه ما که حقوق بگیر هستیم یا کارفرما، اینه که امسال مالیات حقوق چقدره؟ چه تغییراتی کرده؟ اصلاً چطور محاسبه میشه و چه چیزایی شامل مالیات میشه و چی نمیشه؟ واقعیتش اینه که قوانین مالیاتی هر سال یه سری تغییرات دارن و اگه حواسمون نباشه، ممکنه هم خودمون دچار مشکل بشیم و هم برای کارفرماها دردسر درست بشه. تو این مقاله قراره همه این ریزه کاری ها رو با هم بررسی کنیم تا یه دید کامل و حسابی راجع به مالیات حقوق 1404 پیدا کنید. از تعریف کلی مالیات حقوق بگیریم تا جزئیات معافیت ها، نرخ ها، نحوه محاسبه و حتی جریمه های احتمالی. پس تا آخرش با ما همراه باشید.
مالیات بر حقوق: از سیر تا پیاز!
حتما شما هم اسم مالیات رو زیاد شنیدید و می دونید که یکی از راه های اصلی تامین بودجه دولت هاست. این پولی که از ما و کسب وکارها گرفته میشه، صرف خدمات عمومی، توسعه کشور و کارهای دیگه میشه. حالا مالیات هم انواع و اقسام داره، یکی از مهم ترین هاش هم همین مالیات حقوق هست که مستقیم به درآمد ما حقوق بگیرها ربط پیدا می کنه.
مالیات حقوق اصلا یعنی چی؟
اگه بخوایم خیلی ساده و خودمونی بگیم، مالیات حقوق همون مبلغیه که از درآمد ماهیانه یا سالیانه ما، بابت کاری که برای یه نفر دیگه (چه شخص باشه چه شرکت) انجام میدیم، کسر میشه و به دولت پرداخت میشه. این تعریف قانونی هم داره که تو ماده 82 قانون مالیات های مستقیم اومده. طبق این ماده، هر کسی که تو ایران مشغول به کار باشه و در ازای نیروی کارش، چه به صورت پول نقد چه غیرنقد، درآمدی کسب کنه، مشمول مالیات بر درآمد حقوق میشه. یعنی فرقی نمی کنه برای کی کار می کنید، مهم اینه که حقوق می گیرید و بخشی از اون باید به عنوان مالیات پرداخت بشه.
چرا کارفرما مالیات حقوق رو کم می کنه؟ (مالیات تکلیفی)
شاید براتون سوال باشه که چرا این مالیات رو خودمون مستقیم پرداخت نمی کنیم و کارفرما زحمتش رو می کشه؟ داستان از این قراره که مالیات حقوق جزء مالیات های تکلیفی محسوب میشه. یعنی چی؟ یعنی کارفرما این وظیفه رو داره که قبل از اینکه حقوق رو به شما پرداخت کنه، خودش مبلغ مالیات رو محاسبه کنه، از حقوق شما کم کنه و به حساب دولت بریزه. طبق ماده 86 قانون مالیات های مستقیم، این وظیفه به عهده کارفرماست. پس ما حقوق بگیرها دغدغه پرداخت مستقیم مالیات رو نداریم، اما باید حواسمون باشه که چقدر از حقوقمون قراره بابت مالیات کسر بشه.
کیا باید مالیات حقوق بدن؟ (موارد مشمول مالیات بر حقوق 1404)
خب، تا اینجا فهمیدیم که مالیات حقوق چیه و کارفرما اون رو پرداخت می کنه. حالا بریم سراغ اینکه دقیقاً چه چیزهایی تو حقوق و مزایای ما شامل مالیات بر حقوق میشه و چه چیزهایی نه؟ این بحث خیلی مهمه چون گاهی اوقات ممکنه فکر کنیم یه مبلغی مالیات نداره، در صورتی که قانون چیز دیگه ای میگه. ماده 83 قانون مالیات های مستقیم اینجا به کمک ما میاد و همه چیز رو روشن می کنه.
مزایای نقدی که مالیات بهشون می خوره:
بر اساس قانون، درآمد مشمول مالیات حقوق یعنی حقوق اصلی (مثل مزد ثابت یا مقرری) و هر نوع مزایایی که به خاطر شغلتون بهتون میدن، چه هر ماه پرداخت بشه چه گهگاهی. این مبلغ قبل از اینکه کسوراتی مثل وام یا بیمه ازش کم بشه، و بعد از کم کردن معافیت های قانونی، حساب میشه. حالا چه چیزایی از این مزایای نقدی مشمول مالیات میشن؟ لیستش خیلی طولانیه، ولی چندتا از مهم ترین هاش اینا هستن:
- حقوق ثابت و پایه سنوات
- اضافه کار و حق شیفت
- فوق العاده هایی مثل بدی آب و هوا، محل خدمت، مرزی، شرایط محیط کار، نوبت کاری و کشیک
- حق جذب و حق ایاب و ذهاب
- حق خواروبار و حق امضاء
- حق سرپرستی، حق مدیریت، حق خزانه
- حق فنی، حق انبارداری
- حق تولید و حق کمیسیون فروش
- مزایای ارزی و سایر مزایای نقدی
- جمعه کاری
یه نکته مهم در مورد مالیات اضافه کاری و کارانه: خیلی ها فکر می کنن اضافه کار و پاداش ها شاید مالیات نداشته باشن، ولی باید بگم که این ها هم جزء درآمدهای شغلی حساب میشن و مالیات بهشون تعلق میگیره. یعنی اگه شما اضافه کار کنید یا کارانه بگیرید، این مبالغ هم وارد سبد حقوقی شما میشن و تو محاسبه مالیات در نظر گرفته میشن.
مزایای غیرنقدی که مالیات دارن و چطور حساب میشن؟
فقط مزایای نقدی نیست که مالیات دارن، بعضی از مزایای غیرنقدی هم شامل مالیات بر حقوق میشن. تبصره ماده 83 قانون مالیات های مستقیم به این موضوع پرداخته و گفته چطور این مزایا رو باید ارزش گذاری و محاسبه کرد:
- مسکن (با اثاثیه یا بدون اثاثیه): اگه کارفرما بهتون خونه بده، چه با وسایل چه بدون وسایل، 25% (با اثاثیه) یا 20% (بدون اثاثیه) از کل حقوق و مزایای نقدی مستمرتون (بعد از کسر معافیت ها) به عنوان مزایای غیرنقدی حساب میشه و مشمول مالیات خواهد بود.
- اتومبیل اختصاصی (با راننده یا بدون راننده): اگه ماشین اختصاصی از طرف شرکت دارید، 10% (با راننده) یا 5% (بدون راننده) از کل حقوق و مزایای نقدی مستمرتون (بعد از کسر معافیت ها) به این عنوان اضافه میشه و مالیات میخوره.
- سایر مزایای غیرنقدی: هر مزایای غیرنقدی دیگه ای که بهتون میدن، مثلاً هدیه کالا یا خدمات، معادل قیمت تمام شده برای کارفرما، مشمول مالیات میشه. مثلاً اگه یه ساعت دو میلیونی هدیه بگیرید، این دو میلیون تومان به حقوق شما اضافه میشه و مالیاتش رو باید پرداخت کنید.
حواستون باشه که مالیات حقوق نه فقط پول نقد، بلکه مزایای غیرنقدی مثل خونه و ماشین شرکت هم شامل مالیات میشن و باید ارزششون رو به حقوق اضافه کرد.
نرخ مالیات بر حقوق 1404 چقدره؟ (جدول کامل و مثال)
هر سال، دولت با توجه به شرایط اقتصادی، یه سقف معافیت مالیاتی و نرخ های جدیدی رو برای مالیات بر حقوق اعلام می کنه. این نرخ ها معمولاً پلکانی هستن، یعنی هر چقدر درآمدتون بیشتر باشه، درصد بیشتری از درآمدتون مالیات میخوره. بریم ببینیم تو سال 1404 وضعیت چطوریه.
سقف معافیت مالیاتی 1404 چنده؟
خبر خوب برای خیلی ها اینه که بخشی از درآمدتون اصلاً مالیات نمی خوره. تو سال 1404، سقف معافیت مالیاتی حقوق ماهانه، 24 میلیون تومانه. یعنی اگه درآمد ماهانه تون تا 24 میلیون تومان باشه، لازم نیست مالیاتی بابت حقوقتون پرداخت کنید. این معافیت سالانه هم میشه 288 میلیون تومان. هر مبلغی که بیشتر از این باشه، وارد پله های مالیاتی میشه.
جدول مالیات بر حقوق 1404 (ماهانه و سالانه):
این جدول بهتون نشون میده که هر قسمت از درآمدتون با چه نرخی مالیات می خوره:
| پله | حقوق ماهانه مشمول مالیات (تومان) | نرخ مالیات | مالیات متعلقه (تومان) | مالیات تجمیعی (تومان) |
|---|---|---|---|---|
| اول | تا 24,000,000 | 0% | 0 | 0 |
| دوم | 24,000,001 تا 30,000,000 | 10% | 600,000 | 600,000 |
| سوم | 30,000,001 تا 38,000,000 | 15% | 1,200,000 | 1,800,000 |
| چهارم | 38,000,001 تا 50,000,000 | 20% | 2,400,000 | 4,200,000 |
| پنجم | بیش از 50,000,000 | 25% | متغیر | متغیر |
| ششم | بیش از 66,667,001 (یعنی سالانه بیش از 800 میلیون) | 30% | متغیر | متغیر |
توضیحات جدول:
- معافیت مالیاتی: تا سقف 24 میلیون تومان در ماه، از مالیات معاف هستید.
- مالیات متعلقه: مبلغ مالیاتی که برای هر پله درآمدی باید پرداخت بشه.
- مالیات تجمیعی: جمع کل مالیاتی که تا پایان هر پله باید پرداخت کرده باشید.
مالیات پلکانی و نرخ مقطوع 10%؛ فرقشون چیه؟
یه نکته مهم که باید بدونیم، اینه که همه درآمدهای حقوقی با نرخ پلکانی محاسبه نمیشن. قانون مالیات های مستقیم (ماده 85 و تبصره های ماده 86) دو نوع نرخ رو معرفی کرده:
- نرخ های تصاعدی (پلکانی): این همون جدول بالاست که برای حقوق، دستمزد، پاداش، کارانه و بیشتر مزایا اعمال میشه. یعنی هر چی درآمدتون بیشتر باشه، درصد بیشتری مالیات میدید.
- نرخ مقطوع 10%: بعضی از مزایا مثل حق السعی (به جز مزد و پاداش)، مزایای رفاهی و انگیزشی، حق التدریس، حق التحقیق، حق پژوهش و حق کشیک، بعد از کسر معافیت های قانونی، با یه نرخ ثابت 10% مالیات میخورن. این یه تفاوته که حواستون باید بهش باشه.
چند تا مثال عملی برای محاسبه مالیات حقوق 1404:
بیاید با چندتا مثال ساده، محاسبه مالیات حقوق 1404 رو با هم ببینیم:
مثال 1: فرض کنید شما ماهانه 28,000,000 تومان حقوق مشمول مالیات دارید:
- 24,000,000 تومان اول: معاف (0% مالیات)
- 4,000,000 تومان باقی مانده (از 24 تا 30 میلیون): مشمول 10% مالیات (400,000 تومان)
پس، شما ماهانه 400,000 تومان مالیات پرداخت می کنید.
مثال 2: فرض کنید شما ماهانه 35,000,000 تومان حقوق مشمول مالیات دارید:
- 24,000,000 تومان اول: معاف (0% مالیات)
- 6,000,000 تومان بعدی (از 24 تا 30 میلیون): مشمول 10% مالیات (600,000 تومان)
- 5,000,000 تومان باقی مانده (از 30 تا 35 میلیون): مشمول 15% مالیات (750,000 تومان)
پس، شما ماهانه 600,000 + 750,000 = 1,350,000 تومان مالیات پرداخت می کنید.
مقایسه نرخ مالیات حقوق 1404 با سال های 1403 و 1402:
قوانین مالیاتی هر سال عوض میشه و دونستن تغییرات برای برنامه ریزی مالی حسابی کمکمون می کنه. تو این قسمت، نرخ مالیات حقوق 1404 رو با دو سال گذشته مقایسه می کنیم تا ببینیم اوضاع از چه قرار بوده:
| پله درآمدی | حقوق ماهانه (تومان) 1404 | نرخ مالیات 1404 | حقوق ماهانه (تومان) 1403 | نرخ مالیات 1403 | حقوق ماهانه (تومان) 1402 | نرخ مالیات 1402 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| اول (معاف) | تا 24,000,000 | 0% | تا 12,000,000 | 0% | تا 8,000,000 | 0% |
| دوم | 24,000,001 – 30,000,000 | 10% | 12,000,001 – 16,500,000 | 10% | 8,000,001 – 11,000,000 | 10% |
| سوم | 30,000,001 – 38,000,000 | 15% | 16,500,001 – 27,000,000 | 15% | 11,000,001 – 15,000,000 | 15% |
| چهارم | 38,000,001 – 50,000,000 | 20% | 27,000,001 – 40,000,000 | 20% | 15,000,001 – 25,000,000 | 20% |
| پنجم | 50,000,001 – 66,667,000 | 25% | بیش از 40,000,000 | 30% | بیش از 25,000,000 | 25% |
| ششم | بیش از 66,667,001 | 30% | – | – | – | – |
همونطور که میبینید، سقف معافیت مالیاتی هر سال بیشتر شده و تو سال 1404 یه پله جدید 25 درصدی هم اضافه شده که قبلاً تو سال 1403 نداشتیم و مستقیم از 20% می رفتیم رو 30%. این تغییرات نشون میده که هر سال باید به جدول جدید مالیاتی توجه کنیم.
کدوم بخش های حقوق مالیات نمی خورن؟ (معافیت های مالیاتی حقوق 1404)
شاید فکر کنید همه چیز مالیات داره، اما خوشبختانه بعضی از بخش های حقوق و مزایامون از پرداخت مالیات بر حقوق معاف هستن. این معافیت ها طبق ماده 91 قانون مالیات های مستقیم مشخص شدن و هر ساله هم تو قانون بودجه، جزئیاتش اعلام میشه. دونستن این موارد بهمون کمک می کنه تا بهتر برنامه ریزی مالی کنیم و اگه کارفرما هستیم، درست تر محاسبه کنیم.
معافیت اصلی حقوق طبق قانون بودجه (ماده 84):
همونطور که گفتیم، تو سال 1404 یه سقف معافیت مالیاتی داریم. یعنی تا مبلغ 24 میلیون تومان در ماه (که میشه 288 میلیون تومان در سال) از حقوق و مزایای مشمول مالیات، معافیم و مالیات بهش نمی خوره. این معافیت پایه برای همه حقوق بگیرهاست.
لیست کامل موارد معاف از مالیات (ماده 91):
غیر از اون سقف اصلی، یه سری موارد دیگه هم هستن که طبق ماده 91 قانون مالیات های مستقیم، از مالیات معافن:
- حقوق بازنشستگی، مستمری، پایان خدمت، خسارت اخراج، بازخرید خدمت، حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده. (این مورد برای مالیات حقوق بازنشستگان خیلی مهمه که جلوتر بیشتر توضیح میدیم.)
- هزینه سفر و فوق العاده مأموریت شغلی.
- وجوهی که بابت بیمه (مثل بیمه تامین اجتماعی سهم کارگر و بیمه های تکمیلی) از حقوقتون کسر میشه.
- وجوه حاصل از بیمه بابت جبران خسارت بدنی و معالجه.
- عیدی سالانه یا پاداش آخر سال: این بخش تا سقف یک دوازدهم معافیت سالانه مالیاتی (یعنی یک ماه معافیت مالیاتی سالانه) از مالیات معافه. بیشتر از اون، مالیات میخوره.
- مزایای غیرنقدی پرداختی: این مزایا تا سقف دو دوازدهم معافیت سالانه مالیاتی (یعنی دو ماه معافیت مالیاتی سالانه) از مالیات معاف هستن.
- وجوهی که کارفرما بابت هزینه معالجه کارکنان خودش یا افراد تحت تکفلشون مستقیماً به پزشک یا بیمارستان پرداخت می کنه (با ارائه اسناد معتبر).
- حقوق پرسنل نیروهای مسلح، جانبازان و آزادگان.
- معافیت های مربوط به مدیران و اعضای هیئت های سیاسی خارجی، کارشناسان خارجی و کارمندان نمایندگی های خارجی (البته به شرط معامله متقابل).
- مسکن واگذار شده در محل کارگاه یا خانه های ارزان قیمت سازمانی که در اختیار کارگران قرار می گیره.
- خانه های سازمانی مأموران دولتی.
تخفیف مالیاتی برای مناطق محروم (ماده 92):
اگه خدای نکرده تو مناطق کمتر توسعه یافته مشغول به کار باشید، یه خبر خوب براتون دارم! طبق ماده 92 قانون مالیات های مستقیم، 50% از مالیات حقوق کارکنانی که تو این مناطق مشغول به کار هستن، بخشوده میشه. این یه جور تشویقه که افراد به این مناطق برن و به توسعه شون کمک کنن.
وضعیت مالیات حقوق در مناطق آزاد چی میشه؟
تو سال های قبل، حقوق کارکنان تو مناطق آزاد تجاری-صنعتی و پارک های علم و فناوری از مالیات حقوق معاف بود. اما این وضعیت عوض شده! از سال 1399 به بعد، این معافیت ها لغو شدن و الان کارکنان این مناطق هم مثل بقیه باید مالیات حقوقشون رو پرداخت کنن. پس اگه تو مناطق آزاد کار می کنید، حواستون باشه که دیگه خبری از معافیت نیست و باید مالیات رو طبق قوانین پرداخت کنید.
کارفرماها چه وظایفی در قبال مالیات حقوق دارن؟
قبلاً گفتیم که مالیات بر حقوق یه جور مالیات تکلیفیه، یعنی وظیفه محاسبه و پرداختش با کارفرماست. این مسئولیت خیلی مهمه و اگه کارفرماها درست انجامش ندن، ممکنه جریمه های سنگینی در انتظارشون باشه. بیاید ببینیم کارفرماها دقیقاً چه کارهایی باید انجام بدن:
محاسبه، کسر و پرداخت مالیات (ماده 86):
مهم ترین وظیفه کارفرما، اینه که هر ماه مالیات حقوق رو طبق قوانین (ماده 85) محاسبه کنه، از حقوق کارکنانش کم کنه و نهایتاً تا پایان ماه بعدی که حقوق رو پرداخت کرده، لیست اسامی کارکنان، آدرسشون و میزان حقوق دریافتی شون رو به اداره امور مالیاتی بفرسته و مالیات رو پرداخت کنه. تو ماه های بعدی هم فقط کافیه تغییرات رو گزارش بده. اگه این کارها رو به موقع انجام نده، شامل جریمه میشه که تو ماده های 197 و 199 قانون بهش اشاره شده.
مالیات حقوق شغل دوم (تبصره 1 ماده 86):
گاهی اوقات پیش میاد که یه نفر علاوه بر شغل اصلیش، تو یه جای دیگه هم کار می کنه و درآمد داره (شغل دوم). تو این حالت، کارفرمای شغل دوم وظیفه داره مالیات اون درآمد رو حساب کنه. جالبه که این مالیات با یه نرخ مقطوع 10% محاسبه میشه، البته با رعایت معافیت های قانونی مربوط به حقوق (به جز معافیت ماده 84). یعنی اگه حقوق فرد از شغل اصلیش تا سقف معافیت باشه، مالیات شغل دومش 10% از کل درآمدش خواهد بود.
مثال: فرض کنید حقوق اصلی شما (با معافیت) 20 میلیون تومنه و از شغل دوم 10 میلیون تومان دیگه هم درآمد دارید. کارفرمای شغل دوم باید 10% از اون 10 میلیون تومن، یعنی 1 میلیون تومن، رو به عنوان مالیات کسر و پرداخت کنه.
حق التدریس و فعالیت های پژوهشی (تبصره 2 ماده 86):
برای بعضی فعالیت های خاص مثل حق التدریس، حق التحقیق و قراردادهای پژوهشی که از دانشگاه ها یا مراکز علمی دریافت میشه، نرخ مالیات بر حقوق فرق می کنه:
- حق التدریس: مشمول مالیات مقطوع 10% میشه.
- حق التحقیق و حق پژوهش: مشمول مالیات مقطوع 5% میشه.
این نرخ ها هم بعد از کسر معافیت های قانونی حساب میشن و کارفرما (مثل دانشگاه) وظیفه کسر و پرداختشون رو داره.
چطور لیست مالیات حقوق رو بفرستیم؟ (سامانه مالیات حقوق)
الان دیگه بیشتر کارهای مالیاتی به صورت آنلاین انجام میشه تا همه چیز راحت تر و سریع تر پیش بره. برای ارسال لیست مالیات حقوق 1404 هم همینطوره و یه سامانه مخصوص برای این کار وجود داره.
برای ارسال لیست مالیات حقوق، باید به سامانه مالیات حقوق مراجعه کنید. آدرسش اینه: salary.tax.gov.ir. تو این سامانه، کارفرماها یا حسابداران اطلاعات مربوط به اسامی کارکنان و میزان حقوقشون رو وارد می کنن. بعد از اینکه اطلاعات رو وارد کردید، سامانه خودش مالیات حقوق رو حساب می کنه و بهتون میگه چقدر باید پرداخت بشه.
خیلی از شرکت ها برای اینکه این کار راحت تر و دقیق تر باشه، از نرم افزارهای حسابداری و حقوق و دستمزد استفاده می کنن. این نرم افزارها معمولاً قابلیت خروجی گرفتن فایل های مالیاتی با فرمت مورد قبول سازمان مالیاتی رو دارن، که اینطوری کارفرماها میتونن خیلی سریع و بدون دردسر، لیست مالیات حقوقشون رو آماده و تو سامانه بارگذاری کنن.
اگه مالیات حقوق رو ندیم یا دیر بدیم، چی میشه؟ (جریمه ها)
همونطور که گفتیم، کارفرما وظیفه داره که مالیات حقوق رو به موقع محاسبه، کسر و پرداخت کنه. اگه این کار انجام نشه یا دیر انجام بشه، سازمان امور مالیاتی بیکار نمی شینه و برای کارفرما جریمه در نظر می گیره. این جریمه ها تو ماده 90 قانون مالیات های مستقیم و ماده های 197 و 199 این قانون اومده. بیاید ببینیم چه جریمه هایی در انتظار کارفرماهاست:
- جریمه عدم ارائه لیست حقوق یا ارائه اطلاعات غلط: اگه کارفرما لیست حقوق رو تو زمان مقرر نفرسته یا اطلاعاتی که فرستاده اشتباه باشه، 2% از کل حقوقی که پرداخت کرده، جریمه میشه. این خیلی مهمه، چون حتی اگه مالیات رو هم پرداخت کرده باشید ولی لیست رو نداده باشید، بازم جریمه میشید.
- جریمه عدم پرداخت به موقع مالیات: اگه مالیات حقوق رو تو مهلت قانونی پرداخت نکنید یا کمتر از مبلغ واقعی پرداخت کنید، دو تا جریمه بهتون تعلق می گیره:
- 10% از مالیاتی که پرداخت نشده.
- به اضافه 2.5% از مبلغ مالیات برای هر ماهی که تأخیر داشتید.
مثلاً اگه 10 میلیون تومن مالیات رو یه ماه دیر پرداخت کنید، 1 میلیون تومن جریمه عدم پرداخت و 250 هزار تومن هم جریمه تأخیر ماهانه بهش اضافه میشه.
این جریمه ها حسابی میتونن به کسب وکارها ضرر بزنن، پس بهتره کارفرماها با دقت و سر وقت، کارهای مالیاتی حقوق رو انجام بدن.
نکات تکمیلی و موارد خاص مالیات حقوق
بحث مالیات بر حقوق خیلی گسترده است و بعضی جاها نکات خاص و استثناهایی داره که دونستنشون حسابی به دردمون می خوره. تو این بخش میریم سراغ همین موارد خاص که کمتر بهشون پرداخته میشه ولی می تونن مهم باشن.
تکلیف مالیات بر حقوق بازنشستگان:
یکی از سوالات رایج اینه که آیا مالیات حقوق بازنشستگان چقدر است. خبر خوب اینه که طبق بند 5 ماده 91 قانون مالیات های مستقیم، حقوق بازنشستگی، مستمری، پایان خدمت، خسارت اخراج، بازخرید خدمت، حق سنوات و حقوق ایام مرخصی استفاده نشده، کلاً از مالیات معاف هستن. یعنی اگه فقط حقوق بازنشستگی می گیرید، مالیاتی ازتون کسر نمیشه.
اما یه اگه وجود داره! اگه یه بازنشسته، علاوه بر حقوق بازنشستگی، بره یه کار دیگه هم بکنه و از اونجا حقوق بگیره (مثلاً به صورت تمام وقت یا پاره وقت)، اون درآمد جدیدش مشمول مالیات میشه. تو این حالت، اون درآمد جدیدش مثل بقیه حقوق بگیرها بعد از کسر معافیت های قانونی، مالیات بهش میخوره و کارفرماش باید مالیات رو کسر و پرداخت کنه.
مالیات حقوق دریافتی از خارج کشور (ماده 88):
فرض کنید شما تو ایران زندگی می کنید ولی از یه شرکتی که تو خارج از ایران هست و اینجا شعبه یا نماینده نداره، حقوق می گیرید. تو این حالت، دیگه کارفرمایی تو ایران نیست که مالیات شما رو کسر کنه. وظیفه با خود شماست! طبق ماده 88 قانون، شما باید تا پایان ماه بعدی که حقوق رو دریافت کردید، مالیات مربوطه رو طبق مقررات به اداره امور مالیاتی محل سکونتتون پرداخت کنید. همچنین، تا آخر تیرماه سال بعد هم باید اظهارنامه مالیاتی مربوط به اون حقوق رو تحویل بدید.
خروج اتباع خارجی از ایران و مالیات حقوق (ماده 89):
اگه یه تبعه خارجی تو ایران کار می کنه و حقوق می گیره، برای اینکه بخواد از کشور خارج بشه یا حتی اقامت و مجوز کارش رو تمدید کنه، باید یه مفاصاحساب مالیاتی بگیره. یعنی باید ثابت کنه که همه مالیات های حقوقش رو پرداخت کرده و بدهی نداره. البته این قانون برای اونایی که طبق مقررات از مالیات معاف هستن، اعمال نمیشه.
اگه اضافه مالیات دادیم، چطور پس بگیریم؟ (استرداد مالیات حقوق – ماده 87):
گاهی اوقات ممکنه به هر دلیلی، مالیات بیشتری از حقوقمون کسر شده باشه. نگران نباشید، راهی برای پس گرفتن این پول هست. طبق ماده 87 قانون مالیات های مستقیم، اگه مالیات حقوق اضافه پرداخت شده باشه، میشه اون رو پس گرفت. فقط باید بعد از پایان تیرماه سال بعد (تا آخر همون سال)، یه درخواست کتبی به اداره امور مالیاتی محل سکونتتون بدید.
اداره مالیات هم وظیفه داره ظرف سه ماه به درخواستتون رسیدگی کنه. اگه مطمئن شدن که اضافه پرداخت داشتید و بدهی مالیاتی دیگه ای هم ندارید، پولتون رو پس میدن. اگه بدهی مالیاتی داشته باشید، اول از اون پول کم میشه و باقی مانده بهتون برگردونده میشه.
یادتون باشه، معافیت حقوق بازنشستگان فقط برای درآمد بازنشستگی هست و اگه شغل دومی داشته باشن، اون درآمد مالیات میخوره.
سوالات متداول
مالیات بر درآمد حقوق چیست؟
مالیات بر درآمد حقوق، مبلغی است که از حقوق و دستمزد افرادی که برای شخص یا سازمانی کار می کنند، کسر شده و به دولت پرداخت می شود. این مالیات به دو صورت نقدی و غیرنقدی (مانند مسکن و اتومبیل) محاسبه می شود.
سقف معافیت مالیاتی حقوق در سال 1404 چقدر است؟
در سال 1404، سقف معافیت مالیاتی حقوق ماهانه 24 میلیون تومان (240,000,000 ریال) تعیین شده است. به این معنا که تا این مبلغ، حقوق از مالیات معاف است.
آیا اضافه کار مشمول مالیات می شود؟
بله، اضافه کار به عنوان بخشی از درآمد شغلی، مشمول مالیات بر حقوق می شود. همچنین کارانه و پاداش ها نیز، پس از کسر معافیت های قانونی، مالیات به آنها تعلق می گیرد.
آیا حقوق بازنشستگان مالیات دارد؟
خیر، حقوق بازنشستگی، وظیفه، مستمری و مواردی از این دست، طبق ماده 91 قانون مالیات های مستقیم، از مالیات معاف هستند. اما اگر بازنشستگان شغل دومی داشته باشند، درآمد حاصل از آن شغل مشمول مالیات می شود.
مهلت ارسال لیست مالیات حقوق هر ماه تا چه زمانی است؟
کارفرمایان مکلفند مالیات حقوق را محاسبه و کسر کرده و تا پایان ماه بعد (پس از پرداخت حقوق) ضمن تسلیم فهرست دریافت کنندگان حقوق، آن را به اداره امور مالیاتی پرداخت کنند.
جریمه عدم ارسال/پرداخت مالیات حقوق چقدر است؟
جریمه عدم ارائه لیست حقوق در موعد مقرر، 2 درصد از حقوق پرداختی است. جریمه عدم پرداخت به موقع مالیات نیز 10 درصد از مالیات پرداخت نشده به علاوه 2.5 درصد جریمه تأخیر برای هر ماه است.
خب، رسیدیم به انتهای بحث شیرین مالیات بر حقوق! امیدوارم حالا دیگه همه چیز براتون شفاف شده باشه و بدونید که مالیات حقوق چقدره و چطور باید باهاش کنار بیاید. دونستن این قوانین نه تنها به ما کمک می کنه که برنامه ریزی مالی بهتری داشته باشیم، بلکه برای کارفرماها هم خیلی مهمه که از جریمه های احتمالی دور بمونن.
تو این مقاله سعی کردیم تمام جوانب رو بررسی کنیم، از تعریف ساده مالیات حقوق گرفته تا نرخ ها و جداول مالیات حقوق 1404، موارد مشمول و معاف، وظایف کارفرماها و حتی جریمه های عدم پرداخت. خلاصه اینکه، مالیات یه بخش جدانشدنی از زندگی اقتصادی ماست و بهتره که خوب بشناسیمش.