پس گرفتن ملک هبه شده | شرایط، قوانین و راه‌های رجوع از هبه
پس گرفتن ملک هبه شده
بله، در شرایط خاصی می توانید از هبه ملک رجوع کنید و آن را پس بگیرید. این شرایط شامل زنده بودن واهب و متهب، موجود بودن ملک و عدم وجود موانعی مثل هبه معوض یا خویشاوندی نزدیک می شود. این موضوع پیچیدگی های حقوقی خاص خودش را دارد و قبل از هر اقدامی، بهتره که با دقت همه جوانب رو بسنجید.
حتماً برای شما هم پیش اومده که به خاطر لطف و محبتی که به کسی دارید، بخواهید یک چیزی رو بدون چشم داشت بهش ببخشید. حالا فکر کنید این یک چیزی یه ملکه! خونه ای که سال ها توش زندگی کردید یا زمینی که حاصل سال ها زحمتتون بوده. گاهی اوقات این بخشش از ته دل و بدون هیچ پشیمانی انجام میشه، اما خب، زندگی بالا و پایین زیاد داره و ممکنه شرایطی پیش بیاد که بخواهید اون ملک رو دوباره به نام خودتون برگردونید.
مسئله پس گرفتن ملک هبه شده دقیقاً همینجاست که اهمیت پیدا می کنه. برخلاف خرید و فروش که یه عقد لازمه و به راحتی نمی شه کنسلش کرد، هبه یه جورایی دست و بالش بازتره، اما نه همیشه! یه سری شرط و شروط داره که اگه رعایت نشه، ممکنه هر چقدر هم که تلاش کنید، دستتون به جایی نرسه. تو این مقاله، قراره با هم این مسیر رو قدم به قدم طی کنیم تا ببینیم کی می تونید ملک بخشیده شده تون رو پس بگیرید، کی نمی تونید و اصلاً چه مراحلی داره. پس بزن بریم تا تمام ریزه کاری هاش رو با یه زبان خودمونی و راحت براتون توضیح بدیم.
هبه ملک چیه اصلا؟ (توضیح مفاهیم پایه)
اول از همه، بیایید ببینیم اصلاً این هبه که اینقدر ازش صحبت می کنیم، یعنی چی؟ تو قانون مدنی ما، هبه یه جور قرارداده که توش یه نفر (بهش میگیم واهب) یه مالی رو کاملاً رایگان و بدون هیچ توقعی، به کس دیگه ای (که بهش میگیم متهب) میده. مالی هم که بخشیده میشه، اسمش عین موهوبه است. مثلاً فرض کنید شما پدر هستید (واهب) و یه خونه رو به دخترتون (متهب) می بخشید. اون خونه هم میشه عین موهوبه.
ببینید، هبه با خرید و فروش خیلی فرق داره. تو خرید و فروش، شما پول میدید و جنس می گیرید، یعنی یه چیزی در ازای چیز دیگه رد و بدل میشه. ولی تو هبه، معمولاً خبری از عوض و معوض نیست (البته هبه معوض هم داریم که در ادامه بهش می رسیم). نکته اصلی اینه که هبه یه عقد جایز محسوب میشه. یعنی چی؟ یعنی برعکس عقود لازم (مثل همون خرید و فروش)، واهب (یعنی شما که مال رو بخشیدید) معمولاً هر وقت که بخواد، می تونه از این بخشش پشیمون بشه و مالش رو پس بگیره. به این کار میگیم رجوع از هبه.
ولی وقتی پای ملک میاد وسط، داستان یه کوچولو فرق می کنه و پیچیدگی های خاص خودش رو داره. برای هبه ملک، علاوه بر اینکه باید قصد بخشیدن وجود داشته باشه، یه چیز مهم دیگه هم لازمه: قبض. یعنی متهب باید ملک رو تحویل بگیره و روش تصرف کنه. تا وقتی تحویل نگرفته باشه، هبه کامل نشده و خب عملاً هم رجوعی معنی پیدا نمی کنه. تو بعضی موارد هم (مخصوصاً اگه هبه نامه رسمی باشه)، لازمه که سند ملک هم به اسم متهب ثبت بشه. پس حواستون باشه، هبه ملک قلق های خودش رو داره.
از هبه ملک میشه رجوع کرد؟ اصل ماجرا چیه؟
همونطور که گفتیم، هبه یه عقد جایزه و قاعدتاً واهب می تونه ازش رجوع کنه. این یه قانون کلیه که تو ماده ۸۰۳ قانون مدنی بهش اشاره شده. یعنی شما اگه یه ملکی رو هبه کردید، تا زمانی که یه سری موانع خاص وجود نداشته باشه، حق دارید پشیمون بشید و ملکتون رو پس بگیرید. اصلاً این یکی از تفاوت های اصلی هبه با بقیه قراردادهای انتقال مالکیت مثل خرید و فروش یا صلح هست.
تو خرید و فروش یا صلح، وقتی معامله تموم میشه، دیگه نمی تونید الکی پشیمون بشید و بزنید زیرش. مگر اینکه مثلاً از قبل یه شرط فسخ گذاشته باشید یا معامله باطل بوده باشه. اما تو هبه، قانون این حق رو به واهب داده که بتونه در شرایط مشخص، حرفش رو پس بگیره. این حق رجوع، برای واهب در نظر گرفته شده و نه برای متهب.
حالا شاید بپرسید چرا قانون این حق رو به واهب داده؟ خب، چون هبه معمولاً بر پایه محبت و بخشش یک طرفه شکل می گیره و خب روابط انسانی هم ممکنه تغییر کنه. قانونگذار خواسته تو این جور موارد، یه راه برگشت برای واهب باز بذاره. اما این راه برگشت، همونطور که گفتیم، مشروط به یه سری موارد خاصه که باید با دقت بهشون توجه کنیم.
شرایط اصلی برای پس گرفتن ملک هبه شده (کی می تونیم ملک رو برگردونیم؟)
رسیدیم به بخش مهم ماجرا. اینکه اصلاً چه زمانی می تونیم از هبه ملک رجوع کنیم و اون رو پس بگیریم؟ قانون برای این موضوع یه سری شرایط گذاشته که اگه یکی از اینا نباشه، دیگه حق رجوع ندارید. پس با دقت بخونید:
۱. وجود عین موهوبه (ملک باید هنوز باشه و تغییر اساسی نکرده باشه)
اولین و مهمترین شرط اینه که ملکی که هبه کردید، هنوز باید وجود داشته باشه. یعنی چی؟ یعنی از بین نرفته باشه. اگه خدای نکرده خونه آتیش گرفته یا زمین سیل برده و کاملاً از بین رفته، دیگه چیزی نمونده که بخواهید پس بگیرید. اما نکته مهم اینجاست که اگه تغییرات جزئی داشته باشه، مثلاً یه دیوارش رو رنگ کرده باشن یا یه درخت جدید کاشته باشن، اینا مانع رجوع نیست. مشکل وقتیه که ملک به طور اساسی تغییر کنه.
- از بین رفتن یا تلف شدن عین موهوبه: اگه ملک کلاً نابود بشه (مثل همون مثال آتیش سوزی یا سیل)، دیگه رجوع معنا نداره.
- تغییرات عمده در ملک: فرض کنید یه زمین رو هبه کردید، متهب اومده روش یه آپارتمان چند طبقه ساخته. اینجا دیگه ماهیت زمین خیلی فرق کرده و تبدیل به یه ملک جدید شده. یا خونه ای رو هبه کردید که متهب اونو کلاً کوبیده و از نو ساخته. در این حالت ها، چون عین موهوبه اون چیزی نیست که قبلاً هبه شده بود، رجوع از هبه سخت میشه و عملاً امکان پذیر نیست.
۲. عدم انتقال مالکیت (ملک به کس دیگه فروخته نشده باشه)
این خیلی مهمه! تا زمانی می تونید از هبه رجوع کنید که متهب، ملک رو به شخص دیگه ای نفروخته باشه یا به روش های دیگه مثل صلح، وقف یا هبه مجدد، از خودش سلب مالکیت نکرده باشه. اگه متهب، ملک رو به اسم شخص سومی زده باشه، دیگه شما نمی تونید اون رو پس بگیرید. چرا؟ چون اون شخص سوم با حسن نیت و به صورت قانونی ملک رو به دست آورده و حقوقش باید محترم شمرده بشه. البته ممکنه تو شرایطی که متهب با کلاهبرداری یا سوءنیت این کار رو کرده باشه، داستان فرق کنه که اون دیگه بحث رجوع از هبه نیست و مسیر قانونی جداگانه ای داره.
۳. عدم وجود رابطه خاص خویشاوندی (متهب، پدر، مادر یا فرزند شما نباشه)
این یکی از استثناهای مهم قانون رجوع از هبه است. طبق قانون، اگه شما ملکی رو به پدر، مادر یا فرزند خودتون هبه کرده باشید، دیگه حق رجوع از هبه رو ندارید. این قانون به خاطر اهمیت روابط خانوادگی و احترام به کانون گرم خانواده وضع شده. یعنی اگه به پدرتون خونه ای رو بخشیدید، دیگه نمی تونید بعداً پشیمون بشید و اون خونه رو پس بگیرید. این قانون رو خوب به خاطر بسپارید چون خیلی ها اشتباه فکر می کنن که تو این موارد هم می شه رجوع کرد.
۴. ماهیت هبه (معوض یا غیرمعوض)
هبه دو نوع اصلی داره: غیرمعوض و معوض.
- هبه غیرمعوض (بدون شرط یا عوض): این همون هبه ای هست که اول تعریف کردیم؛ یعنی شما بدون هیچ چشم داشت و شرطی، مال رو به کسی می بخشید. تو این حالت، حق رجوع برقراره و می تونید ملکتون رو پس بگیرید.
- هبه معوض (با شرط یا عوض): اینجا داستان فرق می کنه. تو هبه معوض، شما مالی رو می بخشید، اما یه شرطی هم برای متهب می گذارید یا در ازای این بخشش، متهب هم یه کاری براتون انجام میده یا چیزی بهتون میده. مثلاً می گید این خونه رو بهت هبه می کنم به شرطی که تا آخر عمر از من مراقبت کنی یا این خونه رو هبه می کنم و در ازاش تو هم ماشینت رو به من بده. اگه این عوض یا شرط، توسط متهب انجام بشه یا به شما تسلیم بشه، دیگه شما حق رجوع از هبه رو ندارید. اگه عوض رو تسلیم نکرده باشه، هنوز حق رجوع هست.
یه نکته طلایی: تو هبه معوض، اگه عوض رو متهب تسلیم کرده باشه، دیگه واهب حق رجوع نداره. پس قبل از بخشش با شرط و شروط، حواستون به این نکته باشه.
۵. عدم خروج ملک از مالکیت متهب (تا ملک به اسم متهب باشه)
این مورد تقریباً همون بند دوم رو تأیید می کنه. یعنی تا وقتی ملک هنوز تو مالکیت متهب هست، حق رجوع وجود داره. اما به محض اینکه متهب به هر دلیلی (مثل فروش، اجاره دادن برای مدت طولانی، رهن گذاشتن، صلح به دیگری) مالکیتش رو از دست بده یا حتی حقی از حقوق ملک رو به دیگری منتقل کنه، حق رجوع شما ساقط میشه. مثلاً اگه متهب ملک رو رهن گذاشته باشه، تا زمانی که رهن پابرجاست، شما نمی تونید رجوع کنید چون حقوق مرتهن (یعنی کسی که ملک در رهنشه) باید حفظ بشه.
۶. عدم فوت واهب یا متهب (زنده بودن هر دو طرف)
حق رجوع از هبه یک حق شخصی هست. یعنی فقط واهب می تونه ازش استفاده کنه. بنابراین، اگه واهب یا متهب فوت کنند، حق رجوع دیگه وجود نخواهد داشت. اگه واهب فوت کنه، ورثه اش نمی تونن به جای اون از هبه رجوع کنن. همینطور اگه متهب فوت کنه، دیگه رجوع به ورثه اش معنا نداره و اون ملک جزو ترکه متهب محسوب میشه. پس برای استفاده از این حق، باید هر دو طرف زنده و سلامت باشند.
موانع پس گرفتن ملک هبه شده (کی دیگه نمیشه کاری کرد؟)
خب، حالا برعکس شرایط بالا رو بررسی کنیم. یعنی چه وقت هایی دیگه نمی تونید ملک هبه شده رو پس بگیرید و باید باهاش خداحافظی کنید. این ها همون موانع رجوع از هبه ملک هستند:
- تلف یا از بین رفتن ملک موهوبه: اگه ملک بخشیده شده کاملاً از بین بره یا خراب بشه، دیگه چیزی نمونده که بخواهید پس بگیرید.
- خارج شدن ملک از مالکیت متهب: اگه متهب ملک رو به شخص سومی فروخته، صلح کرده، وقف کرده یا به هر نحو دیگه از مالکیت خودش خارج کرده باشه، شما نمی تونید رجوع کنید.
- هبه به خویشاوندان درجه یک: همونطور که گفتیم، اگه ملک رو به پدر، مادر یا فرزند خودتون هبه کرده باشید، دیگه حق رجوع ندارید. این یه قانون محکم و تغییرناپذیره.
- هبه معوض و پرداخت عوض از سوی متهب: اگر هبه ای که انجام دادید از نوع معوض بوده و متهب هم اون عوض رو به شما داده باشه (مثلاً کاری که ازش خواستید رو انجام داده یا مالی رو بهتون داده)، دیگه امکان رجوع نیست.
- تغییرات اساسی در عین موهوبه: اگه ملک اونقدر تغییر کرده باشه که دیگه ماهیت اولیه خودش رو از دست داده باشه (مثل زمینی که روش ساختمان بزرگ ساخته شده یا خانه قدیمی که کلاً تخریب و بازسازی شده)، دیگه امکان رجوع نیست.
- فوت واهب یا متهب: اگه هر کدوم از شما (خواه واهب باشید یا متهب) فوت کنید، حق رجوع از بین میره. این حق به ورثه منتقل نمیشه.
- هبه ای که به منظور صدقه یا در راه خدا انجام شده باشد: اگه شما ملکی رو به قصد صدقه یا برای امور خیریه و در راه خدا هبه کرده باشید، این نوع هبه قابل رجوع نیست. چون قصد قربت توش بوده و از نظر شرعی و قانونی، نیت خیر شما محترم شمرده میشه و راه برگشتی نداره.
یادتون باشه، وقتی یکی از این موانع وجود داشته باشه، حتی اگه شما خیلی هم پشیمون باشید، از نظر قانونی کاری از دستتون برنمیاد و نمی تونید ملک رو پس بگیرید. پس قبل از هبه، حتماً خوب فکراتون رو بکنید و از عواقبش آگاه باشید.
مراحل قانونی پس گرفتن ملک هبه شده (قدم به قدم)
خب، حالا فرض می کنیم که هیچ کدوم از موانع بالا وجود نداره و شما حق رجوع از هبه رو دارید. حالا باید چیکار کنید؟ اینجا مراحل قانونی رو بهتون میگیم تا بدونید از کجا باید شروع کنید و چطوری پیش برید:
۱. گام اول: جمع آوری مدارک اولیه (سند و مدرک رو آماده کنید)
مثل هر دعوای حقوقی دیگه ای، اینجا هم مدارک حرف اول رو می زنن. پس هرچی سند و مدرک مربوط به ملک و هبه دارید، باید جمع آوری کنید:
- سند مالکیت ملک: هم سند اولیه ملک که به نام شما بوده و هم اگه سند جدیدی به نام متهب صادر شده باشه.
- هبه نامه یا اقرار به هبه: اگه یه هبه نامه رسمی یا حتی عادی (قولنامه) بین شما و متهب نوشته شده، حتماً اونو همراه داشته باشید. اگه سند کتبی ندارید و هبه شفاهی بوده، باید بتونید با شهادت شهود یا اقرار متهب، هبه رو اثبات کنید.
- مدارک شناسایی واهب: شناسنامه و کارت ملی شما که خواهان پرونده هستید.
- مدارکی که نشان دهنده عدم وجود موانع رجوع است: مثلاً اگه مطمئنید که ملک به شخص ثالث منتقل نشده، یا اینکه متهب از خویشاوندان درجه یک شما نیست و …
۲. گام دوم: ارسال اظهارنامه رجوع از هبه (رسمی اعلام کنید که پشیمون شدید)
این یه مرحله خیلی مهم و حساسه. شما باید به صورت رسمی به متهب اعلام کنید که از هبه ای که انجام دادید، رجوع کردید و قصد پس گرفتن ملک رو دارید. این اعلام رسمی از طریق اظهارنامه قضایی انجام میشه. اظهارنامه یه جور نامه رسمی هست که از طریق دفاتر خدمات قضایی برای متهب ارسال میشه. با ارسال اظهارنامه، شما رسماً و قانوناً اراده خودتون رو برای رجوع اعلام می کنید و این نشون میده که حق رجوع رو اعمال کردید. حتی اگه متهب با دریافت اظهارنامه، ملک رو به شما برگردونه، دیگه نیازی به دادگاه رفتن نیست.
۳. گام سوم: ثبت نام در سامانه ثنا (آماده برای دادگاه!)
امروزه تمام کارهای قضایی تو ایران از طریق سامانه ثنا انجام میشه. پس قبل از اینکه بخواهید دادخواست بدید، حتماً باید تو سامانه ثنا ثبت نام کرده باشید و نام کاربری و رمز عبور داشته باشید. ابلاغیه های دادگاه هم از طریق همین سامانه برای شما ارسال میشه.
۴. گام چهارم: تنظیم و ثبت دادخواست تأیید رجوع از هبه (دعوا رو شروع کنید)
اگه متهب با ارسال اظهارنامه، ملک رو برنگردوند، دیگه چاره ای نیست جز اینکه برید سراغ دادگاه. برای این کار باید یه دادخواست تأیید رجوع از هبه و استرداد ملک رو تنظیم کنید. این دادخواست باید تو دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت بشه.
- مرجع صالح: دادگاه حقوقی محل وقوع ملک، مرجع رسیدگی به این دعواست. یعنی اگه ملکتون تو مشهد هست، باید تو دادگاه های مشهد طرح دعوا کنید.
- نحوه نگارش دادخواست: دادخواست باید شامل مشخصات کامل شما (خواهان) و متهب (خوانده)، خواسته شما (تأیید رجوع از هبه و استرداد ملک هبه شده)، و مهمتر از همه، دلایل و مستندات شما باشه. مثلاً هبه نامه، کپی سند مالکیت، کپی اظهارنامه ارسالی و هر مدرک دیگه که به نفع شماست رو باید ضمیمه کنید.
- نقش وکیل ملکی: از اونجایی که این دعاوی حقوقی پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن، کمک گرفتن از یه وکیل ملکی متخصص خیلی می تونه بهتون کمک کنه. وکیل می تونه دادخواست رو به بهترین شکل تنظیم کنه، مدارک رو درست جمع آوری کنه و تو دادگاه از حق شما دفاع کنه.
۵. گام پنجم: پیگیری پرونده در دادگاه (صبر و دفاع)
بعد از ثبت دادخواست، دادگاه یه وقت رسیدگی تعیین می کنه و ابلاغیه برای شما و متهب ارسال میشه. حالا باید مراحل زیر رو طی کنید:
- جلسات دادرسی و ارائه دفاعیات: شما و یا وکیلتون باید تو جلسات دادگاه حاضر بشید و دلایل و مستنداتتون رو ارائه بدید. متهب هم حق داره از خودش دفاع کنه و مدارکی رو ارائه بده.
- صدور رأی بدوی: بعد از بررسی همه مدارک و شنیدن دفاعیات، دادگاه رأی خودش رو صادر می کنه. اگه به نفع شما باشه، یعنی رجوع از هبه تأیید میشه.
- مراحل تجدیدنظر و فرجام خواهی: اگه یکی از طرفین از رأی دادگاه راضی نباشه، می تونه تو مهلت قانونی (معمولاً ۲۰ روز برای ایرانیان مقیم داخل کشور) درخواست تجدیدنظر بده. پرونده میره دادگاه تجدیدنظر و اونجا دوباره بررسی میشه. اگه باز هم کسی اعتراض داشت، تو موارد خاص میشه درخواست فرجام خواهی به دیوان عالی کشور رو هم مطرح کرد.
۶. گام ششم: اجرای حکم (پس گرفتن ملک!)
اگه رأی دادگاه به نفع شما قطعی بشه (یعنی دیگه قابل اعتراض نباشه)، حالا می تونید درخواست اجرای حکم رو از دادگاه بکنید. واحد اجرای احکام دادگاه، طی مراحل قانونی، ملک رو از متهب گرفته و به شما برمی گردونه. اینجاست که بالاخره به هدفتون می رسید و ملکتون رو پس می گیرید.
نکات طلایی و ریزه کاری های حقوقی در رجوع از هبه ملک
تو مسیر پس گرفتن ملک هبه شده، یه سری نکات ریز و درشت حقوقی هست که دونستنشون می تونه خیلی بهتون کمک کنه و از دردسرهای احتمالی جلوگیری کنه:
۱. اثبات هبه (اگه هبه نامه رسمی نداشته باشید)
بعضی وقت ها هبه شفاهی انجام میشه و هیچ سند کتبی ای وجود نداره. تو این حالت، اثبات اینکه اصلاً هبه ای صورت گرفته، به عهده واهبه. یعنی شما باید بتونید با شهادت شهود، اقرار متهب یا هر مدرک دیگه ای که دارید، ثابت کنید که ملکتون رو به اون شخص هبه کردید. این کار می تونه کمی سخت باشه، مخصوصاً اگه متهب زیر بار نره. برای همین، همیشه بهتره هبه ملک به صورت رسمی یا حداقل با یه هبه نامه کتبی انجام بشه تا بعداً به مشکل نخورید.
۲. تفاوت رجوع از هبه با ابطال سند
رجوع از هبه با ابطال سند فرق داره. تو رجوع از هبه، شما حق قانونی برای پس گرفتن ملک رو دارید و عقد هبه رو به هم می زنید. اما ابطال سند معمولاً وقتی مطرح میشه که خود سند از اول به مشکل خورده باشه یا به صورت غیرقانونی صادر شده باشه (مثلاً با جعل یا کلاهبرداری). این دو تا مسیر قانونی جداگانه دارن و هر کدوم شرایط و مراحل خودشون رو دارن. پس حواستون باشه که کدوم دعوا رو باید مطرح کنید.
۳. مسائل مالیاتی مربوط به هبه و رجوع از آن
هبه هم مثل بقیه نقل و انتقالات مالی، ممکنه مشمول مالیات بشه. البته برای خویشاوندان درجه یک، معافیت های مالیاتی خاصی وجود داره. اما وقتی از هبه رجوع می کنید، وضعیت مالیاتی ممکنه فرق کنه. بهتره برای اطلاع دقیق از آخرین قوانین مالیاتی و اینکه رجوع از هبه چه تأثیری روی مالیات داره، با یه مشاور مالیاتی یا وکیل متخصص مشورت کنید.
۴. نقش تصرف در ملک پس از هبه
همونطور که اول گفتیم، برای کامل شدن هبه، قبض یا تصرف متهب تو ملک لازمه. حالا بعد از هبه، اگه متهب تصرف کنه، این تصرف نشونه اینه که هبه کامل شده. اما در صورتی که واهب بخواد رجوع کنه، متهب باید ملک رو به واهب برگردونه. اگه متهب از برگردوندن ملک خودداری کنه، تصرفش دیگه غاصبانه محسوب میشه و واهب می تونه علاوه بر رجوع، دعوای خلع ید هم مطرح کنه.
۵. حقوق شخص ثالث بر ملک موهوبه (در صورت انتقال ملک توسط متهب)
این یکی از مهمترین موانع رجوع از هبه بود. اگه متهب، ملک هبه شده رو به شخص سومی منتقل کرده باشه (فروخته، اجاره داده، رهن گذاشته)، دیگه واهب نمی تونه از هبه رجوع کنه. حقوق اون شخص ثالث محترم شمرده میشه. مگر اینکه ثابت بشه انتقال به شخص ثالث با سوءنیت و برای فرار از حق رجوع شما بوده، که این موارد اثباتشون خیلی سخته و نیاز به دلیل و مدرک قوی داره.
۶. هزینه های دادرسی و حق الوکاله
طرح دعوای حقوقی، هزینه داره. باید هزینه های دادرسی رو پرداخت کنید که بر اساس ارزش ملک محاسبه میشه. علاوه بر اون، اگه وکیل بگیرید (که شدیداً توصیه میشه)، باید حق الوکاله وکیل رو هم بپردازید. این هزینه ها رو هم باید تو محاسباتتون در نظر بگیرید.
نمونه دادخواست رجوع از هبه ملک
برای اینکه یه دید کلی از نحوه تنظیم دادخواست پیدا کنید، اینجا یه نمونه دادخواست رجوع از هبه ملک رو براتون آماده کردیم. حواستون باشه که این فقط یه نمونه کلیه و هر پرونده ای شرایط خاص خودش رو داره. پس حتماً برای تنظیم دادخواست نهایی، با یه وکیل متخصص مشورت کنید.
ریاست محترم دادگاه حقوقی (نام شهرستان محل وقوع ملک)
با سلام و احترام،
خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل واهب]
نام پدر: [نام پدر واهب]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه واهب]
کد ملی: [کد ملی واهب]
آدرس: [آدرس کامل واهب]
خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل متهب]
نام پدر: [نام پدر متهب]
شماره شناسنامه: [شماره شناسنامه متهب]
کد ملی: [کد ملی متهب]
آدرس: [آدرس کامل متهب]
خواسته:
۱. تأیید رجوع از عقد هبه (به مبلغ [تقویم ریالی خواسته، مثلاً ۲۰ میلیون تومان] تقویم شده).
۲. استرداد و خلع ید از یک دستگاه ملک مسکونی/تجاری/زمین (با مشخصات ثبتی مندرج در شرح دادخواست) واقع در [آدرس کامل و دقیق ملک].
۳. صدور دستور موقت بر منع نقل و انتقال پلاک ثبتی مورد هبه (در صورت نیاز و با پرداخت خسارت احتمالی).
دلایل و مستندات:
- تصویر مصدق سند مالکیت پلاک ثبتی شماره [شماره پلاک] اصلی [شماره اصلی] فرعی [شماره فرعی] واقع در بخش [نام بخش ثبتی] شهرستان [نام شهرستان].
- تصویر مصدق هبه نامه عادی/رسمی شماره [شماره هبه نامه] مورخ [تاریخ هبه نامه] (در صورت وجود).
- تصویر مصدق اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه].
- تصویر مصدق کارت ملی و شناسنامه خواهان.
- استشهادیه محلی (در صورت عدم وجود هبه نامه کتبی).
- تحقیقات محلی و معاینه محل.
- ارجاع امر به کارشناسی (در صورت لزوم).
شرح ماوقع:
با سلام احتراماً به استحضار عالی می رساند این جانب خواهان، مالک شش دانگ یک دستگاه ملک مسکونی/تجاری/زمین به مشخصات فوق الذکر بوده ام که به موجب عقد هبه مورخ [تاریخ هبه]، آن را بدون دریافت هیچ گونه عوض و شرطی و به صورت هبه غیرمعوض به خوانده محترم که [رابطه خویشاوندی با متهب را ذکر کنید، مثلاً خواهر/برادرزاده/دوست] بنده می باشد، هبه نموده و قبض و اقباض نیز صورت گرفته است.
نظر به اینکه عقد هبه از عقود جایز بوده و بر اساس ماده ۸۰۳ قانون مدنی، واهب حق رجوع از هبه را دارد، این جانب به دلایل شخصی [می توانید به صورت کلی به اختلافات یا تغییر شرایط اشاره کنید، اما از جزئیات غیرلازم خودداری کنید] از هبه مذکور پشیمان شده و قصد رجوع از هبه ملک فوق الذکر را دارم.
مراتب رجوع از هبه، طی اظهارنامه قضایی شماره [شماره اظهارنامه] مورخ [تاریخ اظهارنامه] به خوانده محترم ابلاغ گردیده است. با وجود ابلاغ رسمی اظهارنامه، متاسفانه خوانده محترم از استرداد ملک هبه شده خودداری نموده و همچنان در ملک تصرف غیرقانونی دارد. همچنین، ملک موصوف همچنان در مالکیت خوانده می باشد و هیچ گونه نقل و انتقالی نسبت به آن به اشخاص ثالث صورت نگرفته و عین موهوبه نیز موجود و دچار تغییرات اساسی نشده است.
لذا با تقدیم این دادخواست، از محضر محترم دادگاه استدعای رسیدگی و صدور حکم بر تأیید رجوع از هبه و استرداد و خلع ید خوانده از ملک هبه شده و همچنین در صورت لزوم صدور دستور موقت بر منع نقل و انتقال پلاک ثبتی مورد هبه، تا تعیین تکلیف نهایی، مورد تقاضاست.
با تشکر و احترام فراوان،
نام و نام خانوادگی واهب: [نام کامل واهب]
امضا:
جمع بندی
خب رفقا، تا اینجا با هم مفصل در مورد پس گرفتن ملک هبه شده صحبت کردیم و ریز و درشت ماجرا رو بررسی کردیم. فهمیدیم که هبه، اون بخشش از ته دل، می تونه یه راه برگشت داشته باشه، اما نه همیشه و نه به همین راحتی! این راه برگشت که بهش میگیم رجوع از هبه، یه سری شرایط مهم داره و اگه یکی از اون موانع سر راهتون باشه، دیگه کاری از دستتون برنمیاد.
یاد گرفتیم که ملک بخشیده شده باید هنوز موجود باشه و ماهیتش عوض نشده باشه، متهب اون رو به کس دیگه ای نفروخته باشه، و مهمتر از همه، متهب، پدر، مادر یا فرزند شما نباشه. همچنین اگه هبه از نوع معوض باشه و عوضش رو هم دریافت کرده باشید، دیگه راه برگشتی نیست. و البته، فوت هر یک از طرفین هم به این حق رجوع پایان میده.
مسیر قانونی پس گرفتن ملک هبه شده هم یه سفر طولانی و پرپیچ وخم از جمع آوری مدارک، ارسال اظهارنامه، ثبت نام ثنا، تنظیم دادخواست و پیگیری در دادگاهه. تو این مسیر پر از پیچیدگی های حقوقی، بهتره که تنها نباشید و حتماً از مشاوره و کمک یه وکیل ملکی متخصص استفاده کنید. یه وکیل خوب می تونه مثل یه نقشه راهنمای دقیق عمل کنه و از اول تا آخر، کنارتون باشه تا به بهترین نتیجه برسید و حق و حقوقتون رو پس بگیرید.
پس اگه تو موقعیتی قرار گرفتید که ملکی رو هبه کردید و حالا پشیمون هستید، اول این مقاله رو دوباره بخونید و شرایط خودتون رو باهاش بسنجید. بعدش، بدون فوت وقت، حتماً با یه حقوقدان مشورت کنید. آگاهی و اقدام به موقع، کلید موفقیت تو این پرونده هاست.