دمپر شومینه چیست و چگونه کار می کند؟

شومینه یکی از وسایل محبوب گرمایشی است که بسیاری از افراد در فصل سرد زمستان از آن استفاده می کنند؛ پیش از استفاده از شومینه لازم است نکات زیادی را رعایت کنید که یکی از آن ها توجه به دمپر شومینه است؛ اما دمپر شومینه چیست و چه کاربردی دارد؟ دمپر وسیله ای است که معمولا به صورت دستی باز و بسته شده و به گازها اجازه می دهد هنگام باز بودن به صورت ایمن از ساختمان خارج شوند. دریچه دمپر ابزاری کارآمد است که در کنترل جریان هوا نقش مهمی دارد.

دمپر شومینه چیست؟

دمپر شومینه، یک دریچه فلزی یا سرامیکی، در ابتدا دهانه دودکش است که با باز و بسته کردن آن، می توان خروج دود، گاز، ضایعات آتش یا ورود حشرات، حیوانات و زباله ها را به داخل خانه را کنترل کرد. جنس damper باید مقاوم به حرارت آتش و دود باشد. توجه کنید در هنگام روشن بودن شومینه، حتما دمپر باز باشد وگرنه باعث پخش دود در خانه و ایجاد خطرات جدی می شود. برای خرید دمپر میتوانید از طریق سایت تارا تهویه اقدام کنید.

اجزای دمپر شومینه

اجزای دریچه دودکش شومینه شامل این موارد هستند:

صفحه دمپر که از فلز یا سرامیک، به شکل مستطیل یا دایره، با توجه به شکل دودکش، تهیه می شود و با بر اساس نوع آن، در گلو یا بالا شومینه قرار می گیرد.

دسته دمپر که به عنوان دستگیره آن نیز شناخته می شود از جنس خود دمپر است و به راحتی، برای باز و بسته کردن، از آن استفاده می شود.

زنجیر دمپر شومینه

زنجیر دمپر شومینه یک قطعه است که در سیستم دودکش شومینه مورد استفاده قرار می گیرد. این زنجیر به دمپر متصل می شود و با جابجا کردن یا تغییر موقعیت زنجیر، می توان میزان هوا و دودی خروجی را تنظیم و عملکرد سیستم گرمایشی را کنترل نمود.

در واقع دمپر شومینه یک نوع دروازه کنترلی است که معمولاً از یک زنجیر سبک تشکیل شده و برای تنظیم میزان دود خروجی از دودکش مورد استفاده قرار می گیرد. دمپر به شکلی ساده عمل می کند، زمانی که زنجیر بیشتر باز شود، مقدار بیشتری هوا وارد شومینه می شود و دمای آن کاهش می یابد. در حالی که با بستن زنجیر، جریان هوا ورودی کاهش می یابد و دما افزایش می یابد. این ویژگی امکان کنترل دما و کارایی سیستم گرمایشی را فراهم می کند.

وزن زنجیر دمپر شومینه، باید با وزن ورقه فلزی دمپر تناسب داشته باشد تا دریچه بسته نماند و به راحتی قابل تنظیم باشد.

انواع دمپر شومینه

دمپر های شومینه به دو نوع زیر تقسیم می شوند:

دمپرهای گلوگاهی در پایه دودکش، روی جعبه آتش نصب می شوند و توسط زنجیر، دسته یا میل لنگ در داخل شومینه باز و بسته می شوند.

درپوش دودکش یا دمپر آب بندی بالا، در بالای شومینه نصب شده و توسط زنجیری در وسط دودکش باز و بسته می شوند.

دمپر شومینه در کجا قرار دارد؟

یک دمپر شومینه سنتی معمولاً درست در داخل پایه دودکش (به نام گلوگاه دودکش)، در بالای شومینه قرار می گیرد. این طراحی اجازه می دهد تا دمپر از دید پنهان شود، اما از داخل شومینه نیز به راحتی قابل دسترسی خواهدبود. گاهی اوقات ممکن است یک دمپر در بالای دودکش شما قرار داشته باشد که به عنوان دمپر بالا یا درپوش دمپر شناخته می شود.

دمپر دودکش برای چه مواردی استفاده می شود؟

دمپری که در داخل دودکش قرار دارد به طور سنتی با شومینه چوب سوز استفاده می شود و می توان آن را درست بالای شومینه یا بالای دودکش پیدا کرد، اما چرا باید از دمپر شومینه استفاده کنید؟ این ابزار پرکاربرد برای موارد زیر استفاده می شود:

کمک به کنترل کارایی و کاهش شدت آتش سوزی در شومینه با بستن جزئی دمپر.

اطمینان حاصل کنید که دود و گازهای زائد ناشی از آتش سوزی زمانی که دمپر باز است، از خانه شما خارج می شود.

جلوگیری از ورود هوای سرد یا گرم از بیرون از طریق شومینه در زمانی که از شومینه استفاده نمی شود و دمپر بسته است.

جلوگیری از خروج هوای گرم یا هوای مطبوع از دودکش در زمانی که از شومینه استفاده نمی شود و دمپر بسته است.

جلوگیری از ورود باران، حیوانات و زباله از طریق دودکش به داخل شومینه در صورت بسته بودن دمپر.

مزایای اصلی آن عبارتند از:

با بستن جزئی دمپر، خروجی دودکش را کاهش دهید.

کمک به کنترل سرعت سوختن آتش

کمک به کاهش میزان گرمای از دست رفته در دودکش.

کمک به خاموش کردن آتش در اجاق گاز هیزمی همراه با استفاده از دریچه های هوای اجاق گاز.

کمک به جلوگیری از ورود باران، حیوانات و زباله ها به داخل اجاق گاز از طریق دودکش در هنگام بسته شدن دمپر.

درب بسته روی اجاق چوبی از خروج هوای گرم از خانه و ورود هوای سرد جلوگیری می کند. بنابراین زمانی که از اجاق گاز استفاده نمی شود، دمپر دودکش معمولاً نیازی به بسته شدن ندارد.

تفاوت بین دودکش و دمپر چیست؟

دودکش لوله ای است که از شومینه به بیرون خانه امتداد می یابد تا هرگونه گازهای زائد، دود و ذرات کوچک ناشی از آتش سوزی را که به داخل خانه رها می شود، تخلیه کند. دمپر وسیله ای است که در داخل دودکش قرار دارد و به کنترل سرعت انتشار هوای گرم، گازهای زائد و دود از شومینه در هنگام آتش سوزی کمک می کند و در عین حال، به کاهش جریان هوای سرد از بیرون کمک خواهدکرد.

آیا شومینه نیاز به دمپر دارد و استفاده از آن ضروری است؟

شومینه برای کار کردن نیازی به دمپر ندارد و داشتن آن برای کنترل آتش سوزی در خانه شما ضروری نیست. اما گاهی اوقات نصب یک دمپر در شومینه یا اجاق گاز می تواند یک مزیت باشد و دلیل اصلی اینکه شما می خواهید یک دمپر شومینه داشته باشید، کمک به جلوگیری از خروج گرما از خانه در طول ماه های زمستان است، به خصوص زمانی که گرمایش مرکزی روشن باشد. همچنین می تواند در ماه های تابستان مفید بوده و یک دمپر بسته از خروج هوای خنک تر از خانه شما در اتاق های دارای تهویه مطبوع جلوگیری می کند.

مزیت دیگر این است که شاید قطر دودکش برای اندازه شومینه بیش از حد بزرگ باشد؛ یک دمپر نیمه بسته به محدود کردن اندازه دودکش کمک می کند. علاوه براین، هوای زیاد و تمام گرما می تواند از دودکش خارج شود و آتش با سرعت بیشتری می سوزد. از سوی دیگر، نداشتن دمپر در شومینه می تواند در برخی شرایط چیز خوبی باشد؛ زیرا قادر خواهدبود از احتمال آتش سوزی در شومینه شما در صورت فراموش کردن بسته بودن دمپر جلوگیری کند.

آیا همه دودکش ها دمپر دارند؟

همه دودکش ها دمپر ندارند و شومینه های باز را معمولاً می توان با دمپری که در قسمت بالایی جعبه آتش قرار دارد، پیدا کرد. یافتن یک دمپر به عنوان بخشی از یک شومینه روباز معمول است، اما در برخی موارد شاید اصلاً دمپر وجود نداشته باشد. همچنین این امکان وجود دارد که شما یک شومینه قدیمی بدون دمپر داشته باشید و هیچ دمپری در هیچ کجای شومینه ما یا بالاتر از دودکش نصب نشده باشد.

دمپر دودکش چگونه کار می کند؟

دمپرهای دودکش اجسامی هستند که باید به صورت دستی به کار گرفته شوند. بنابراین مهم است که بدانیم آنها چگونه کار می کنند تا در هنگام بسته بودن دمپر، آتش سوزی ایجاد نشود، زیرا از خروج بیشتر دود و گازها از خانه جلوگیری می کند. دمپرهای دسته دار را نیز معمولاً می توان با چفت هایی روی دسته پیدا کرد که امکان باز یا بسته شدن جزئی آنها را در زوایای خاص فراهم می کند.

این ویژگی اجازه می دهد تا کارایی و شدت آتش کنترل شود و با نیمه باز گذاشتن دمپر، می توانید یاد بگیرید که آتش را دقیقاً با اضافه کردن کنده های بیشتر یا گاز دادن بیشتر به شومینه کنترل کنید و همچنین اجازه دهید دود و گازهای تولید شده توسط آتش از خانه شما خارج شود.

تا 80٪ یا 90٪ از گرمای تولید شده در شومینه می تواند به جای استفاده از آن برای گرم کردن خانه، در دودکش از بین برود و خوشبختانه با تنظیم دمپر می توانید به کاهش اتلاف حرارت کمک کنید.

سخن پایانی

یک دمپر دودکش معمولا درست بالای اجاق شومینه یا در پایه دودکش یافت می شود، اما ممکن است بالاتر از دودکش قرار داشته باشد. این دستگاه برای باز یا بسته شدن باید به صورت دستی کار کند و بنابراین، همیشه مجموعه ای از کنترل ها روی دودکش وجود دارد که دمپر را به کار می اندازد.

با بستن دمپر، از عبور بیشتر هوا از آن نقطه در داخل دودکش، در هر جهت جلوگیری می کنید. با باز بودن دمپر، هوا می تواند آزادانه در هنگام آتش سوزی و حتی در زمانی که از شومینه استفاده نمی شود، به سمت دودکش برود. اما شاید بپرسید که آیا دودکش من باز است یا بسته؟ اگر مطمئن نیستید که دمپر روی دودکش باز است یا بسته، می توانید مراحلی را مانند بازرسی بصری و گوش دادن به علائم باز یا بسته بودن دمپر را انجام دهید.