معایب و محدودیت های استفاده از VPNها

فیلترشکن که ما آن را با نام VPN  می شناسیم، یک تکنولوژی ارتباطی است که کاربردهای مشخصی دارد. در واقع، از آنها برای استفاده هدفمند در بخش های خاص مثل شرکت ها استفاده می شود. اما در کشور ما VPN و فیلتر شکن برای دور زدن فیلترینگ مورد استفاده قرار می گیرد که تهدیدات امنیتی و سایبری را متوجه کاربران می کند. اگر قصد خرید vpn دارید تا پایان این مقاله همراه ما باشید

استفاده از انواع فیلترشکن ها از پاییز سال گذشته افزایش یافته است و آمارها از اثرات این افزایش بر امنیت شبکه حکایت دارد. اما آیا امنیت کاربران استفاده کننده از VPN نیز در خطر است؟ کارشناسان ضمن تأکید بر اینکه هر خطر امنیتی این حوزه مستقیماً متوجه دولت و نهاد فیلترکننده است، توضیحاتی درباره امنیت فیلترشکن ها ارائه کردند.

برخلاف باور عده ای از افراد، اینترنت در دنیا تنها یک معنا دارد که آن هم دسترسی به شبکه آزاد جهانی است. اما شرایط از پاییز سال 1401 به گونه ای رقم خورده که مردم کشور از این حق شهروندی خود محروم شده اند. آنها با روی آوردن به استفاده از VPN و فیلترشکن، خطرات احتمالی آن را به جان خریده تا بتوانند از اینترنت به معنای واقعی استفاده کنند.

تحلیل داده های گزارش ابردراک از وضعیت اینترنت سال 1401 نشان داد فیلترینگ اثرات مخربی به همراه داشته و با افزایش دوبرابری بات ها، آلودگی شبکه و به تبع آن، حملات سایبری را افزایش داده است.

«عیسی زارع پور» وزیر ارتباطات نیز چندی پیش با اشاره به اثرات امنیتی فیلترشکن ها گفت: «توصیه ما به مردم این است که حتی المقدور از فیلترشکن استفاده نکنند، چون امنیت سیستمشان را به مخاطره می اندازد. به تازگی دیدید که اطلاعات چند 10 میلیون کاربر یک فیلترشکن رایگان منتشر شده است.»

این اظهارات موجب شده تا به سراغ کارشناسان شبکه برویم تا ببینیم استفاده از فیلترشکن و VPN چه خطراتی برای امنیت کاربر و شبکه دارد. طبق گزارش کمیسیون صنایع و معادن مجلس، 64 درصد مردم از فیلترشکن استفاده می کنند، اما «غلامرضا نوری»، رئیس فراکسیون مستقلین مجلس این رقم را تا 96 درصد هم تخمین زده است.

ایجاد فضای رقابتی بین کسب و کارها چه تأثیری بر سالم سازی فضای مجازی دارد؟

بسیاری از کاربران اینترنت داخل کشور به دلیل قوانین حاکمیتی و عدم تطابق محتوای موجود در فضای مجازی با فرهنگ ایرانی اسلامی با دستور مراجع ذی صلاح دسترسی به برخی سایت ها برایشان امکان پذیر نیست. در نتیجه به استفاده از پروکسی و وی پی ان روی آورده و رجوع کاربران به این روش های عبور از فیلترینگ، باعث رشد فروش اکانت های VPN و نرم افزار های فیلترشکن شده است.

VPN ها برای گسترش دادن شبکه های داخلی در سراسر جهان و فراهم کردن دسترسی به پایگاه کاربر استفاده می شوند. برای دادن دسترسی به شبکه خصوصی، کاربران باید ابتدا با استفاده از شناسایی و رمز عبور منحصر به فرد از راه دور احراز هویت شوند. یک VPN اغلب از طریق نرم افزار مبتنی بر مرورگر استفاده می شود که نیاز به کاربر برای وارد شدن به سیستم دارد.

سپس نرم افزار بر روی دسکتاپ کامپیوتر از راه دور یا فایل های شبکه ظاهر می شود، که می تواند از طریق مرورگر در دسترس باشد. اما استفاده از VPN با عوارض خطرناکی همراه است چرا که کاربر با استفاده از VPN و همچنین نرم افزار فیلترشکن با اتصال به یک سرور در خارج از کشور (عمدتا در انگلیس و آمریکا) متصل شده و همین امر موجب اختصاص یک IP خارجی به رایانه کاربر داخلی می شود که در ادامه این کار، احتمال به سرقت رفتن همه داده ها و اطلاعات رایانه کاربر توسط سرور خارجی وجود دارد.

اغلب سرور هایی که اشتراک VPN را در اختیار کاربران قرار می دهند نه تنها تمامی اطلاعات رد و بدل شده را بررسی و کنترل می کنند بلکه به همین وسیله با پورت های باز رایانه کاربر، به اطلاعات درون رایانه وی دسترسی پیدا کرده و امکان کپی برداری و یا دیدن اطلاعات داخلی رایانه کاربر را برای سرور های خارجی میسر می کنند.

با توجه به اینکه کاربران بدون بررسی عملکرد نرم افزار های فیلترشکن آن ها را بر روی رایانه خود نصب می کنند، اطلاعات مربوط به نام عبور کاربری افراد را در اختیار آن سرور قرار می دهند. همچنین VPN ها اطلاعات را به صورت رمز شده منتقل می کنند و فرمول خارج کردن از رمز آن در اختیار سرور است و تضمینی وجود ندارد که سرور قبل از رسیدن اطلاعات به مقصد آن را بازخوانی نکرده باشد.
در نتیجه  یک VPN می تواند بدون اجازه شما، تمامی اطلاعات و محتوای سیستم را به سرور اصلی منتقل کند. از همین رو  از دست رفتن داده ها می تواند به علت خطرات انتقال داده ها روی شبکه های عمومی متعدد باشد.

برخی از vpn ها نیز به صورت پروکسی عمل می کنند و به این ترتیب پروکسی عمل انتقال درخواست های داخلی یا ترجمه اطلاعات و عبور آن به سرورهای دیگر را انجام می دهد. پروکسی به دلایلی همچون رمزنگاری، رمزگشایی و بازرسی محتویات هر بسته، عملکرد کندتری دارد که در نتیجه امکان افشای اطلاعات وجود خواهد داشت.

به طور کلی می توان گفت VPN علاوه بر کند شدن سرعت اینترنت و دسترسی سخت به سایت ها و داده های مورد نیاز، به راحتی به اطلاعات سیستم مورد نظر اعم از فایل های شخصی، تصاویر و … دست پیدا می کند. vpn ها با پورت های باز رایانه کاربر به اطلاعات درون رایانه وی دسترسی پیدا کرده و امکان کپی برداری و یا دیدن اطلاعات داخلی رایانه کاربر برای سرورهای خارجی میسر می شود.

این در حالی است که اگر کاربر برای مثال در شبکه محل کارش، این نوع ارتباط را برقرار کند، سرور می تواند از طریق رایانه کاربر به اطلاعات شبکه داخلی آن اداره نیز دسترسی پیدا کند و نیز با نرم افزارهای پیشرفته بدون آگاهی کاربر، اطلاعات موجود در رایانه یا شبکه داخلی کاربر را برای خود کپی کند. همین مسأله در نرم افزارهای فیلترشکن مانند «فری گیت» و «اولترا سورف» نیز در حال انجام است.

دسترسی غیرمجاز سرورهای خارجی به داده های کاربران ایرانی

علی نیک نفس – سرپرست معاونت تشخیص و پبشگیری پلیس فضای تبادل اطلاعات در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تبعات و خطرات ناشی از استفاده از VPN اظهار داشت: سرپرست معاونت تشخیص و پبشگیری پلیس فتا گفت: بیشتر و اغلب سرورهایی که اشتراک VPN – وی پی ان-  را در اختیار کاربران قرار می دهند نه تنها تمامی اطلاعات رد و بدل شده را بررسی و کنترل می کنند بلکه به همین وسیله با پورتهای باز رایانه کاربر، به اطلاعات درون رایانه وی دسترسی پیدا کرده و امکان کپی برداری و یا دیدن اطلاعات داخلی رایانه کاربر را برای سرورهای خارجی میسر می کنند.

وی گفت: با توجه به اینکه کاربران بدون بررسی عملکرد نرم افزارهای فیلترشکن آنها را بر روی رایانه خود نصب می کنند ممکن است این نرم افزارها خود یک تروجان و یا key logger  باشند و اطلاعات مربوط به نام عبور کاربری افراد را در اختیار سرور خود قرار دهند.