ویلیام گلاسر
ویلیام گلاسر: غول نظریه انتخاب
خیلی وقت ها وقتی به چالش های زندگی مشکلات شخصی و کاری و حتی رابطه هامون نگاه می کنیم حس می کنیم گیر افتادیم انگار یه دیوار بلند جلوی راهمون سبز شده! اما خبر خوب اینه که این حس فقط یه توهم ذهنیه! ویلیام گلاسر روانشناس و نویسنده مشهور با نظریه انتخابش یه راه حل ساده و عملی برای عبور از این توهم به ما ارائه داده.
نظریه انتخاب: تو فرمان زندگی خودت هستی
گلاسر معتقد بود که انسانها در هر لحظه حق انتخاب دارند. انتخاب اینکه به چالش ها چطور واکنش نشون بدن چه چیز رو مهمتر بدونن و چطور با خودشون و دیگران رابطه برقرار کنن. او می گفت "ما نه قربانی گذشته مون هستیم نه تحت تاثیر ژنتیک و نه حتی تحت کنترل احساسات مون." ما با انتخاب هامون سرنوشت خودمون رو می سازیم.
نیازهای اساسی: موتور زندگی ما
طبق نظریه گلاسر همه ما انسانها پنج نیاز اساسی داریم که همیشه به دنبال برطرف کردن اونها هستیم. این نیازها مثل نیروی محرکه زندگی مون هستیم و ما در هر لحظه به دنبال راه هایی برای برطرف کردن اونها هستیم. این نیازها شامل:
- نیاز به محبت و وابستگی: این نیاز به احساس ارتباط عمیق با دیگران و داشتن مورد علاقه بودن مربوط میشه.
- نیاز به قدرت: این نیاز به احساس مورد توجه بودن و قادر بودن به تاثیرگذاری روی اطراف مربوط میشه.
- نیاز به آزادی: این نیاز به احساس کنترل روی زندگی خودمون و داشتن انتخاب در مورد زندگی مون مربوط میشه.
- نیاز به سرگرمی: این نیاز به احساس شادی و لذت بردن از زندگی مربوط میشه.
- نیاز به بقا: این نیاز به احساس ایمنی و امنیت در زندگی مربوط میشه.
معنای "انتخاب" در نظریه گلاسر
"انتخاب" به معنای عمل و رفتار ما هست. هر عمل و رفتاری که انجام می دیم انتخاب ماست. ما می تونیم انتخاب کنیم که در مقابل چالش ها مقاومت کنیم یا با انعطاف پذیری با اونها مقابله کنیم. می تونیم انتخاب کنیم که به نقد و انتقاد دیگران واکنش منفی نشان بدیم یا با ذهن باز به اونها گوش بدیم.
چگونه نظریه انتخاب رو در زندگی مون اجرا کنیم
خب حالا که با نظریه گلاسر آشنا شدیم وقتشه که اون رو در زندگی مون به کار بگیریم. برای این کار می تونیم از تکنیک هایی که خود گلاسر پیشنهاد داده استفاده کنیم.
تمرین "خود آگاهی"
اولین قدم برای استفاده از نظریه گلاسر آگاهی از انتخاب ها مون هست. با خودمون صادق باشیم. چه انتخاب هایی داریم که به ما احساس بهتر و کنترل بیشتر رو می دهن؟ به رفتار ها و افکار مون در مواقع مختلف توجه کنیم و اینکه چه انتخاب هایی می تونیم انجام بدیم که به نیاز های مون پاسخ بهتری بدن.
تمرین "بازبینی انتخاب ها"
هر روز چند دقیقه رو به بازبینی انتخاب ها مون اختصاص بدیم. چه انتخاب هایی در طول روز انجام دادیم؟ این انتخاب ها چه نتایجی داشتن؟ آیا به ما احساس بهتر دادن؟ آیا به نیاز های مون پاسخ دادن؟
تمرین "شروع از خود"
معمولا وقتی در رابطه با دیگران مشکل داریم تمایل داریم که گناه رو به گردن اونها بیندازیم. اما نظریه گلاسر میگه که ما فقط می تونیم خودمون رو تغییر بدیم. بنابراین به جای اینکه بخوایم دیگران رو تغییر بدیم باید روی خودمون تمرکز کنیم.
علائم مثبت نظریه انتخاب
نظریه انتخاب در زمینه های مختلف مثل تربیت فرزندان مدیریت و ارتباط بین فردی تاثیرگذار بوده. در زمینه تربیت فرزندان نظریه انتخاب به والدین کمک می کنه تا با احترام به انتخاب ها و نیاز های فرزندان شون رابطه منطقی و موثری با اونها برقرار کنن.
نظریه انتخاب و ارتباط بین فردی
گلاسر معتقد بود که ارتباط سالم بر اساس "گوش دادن با همدلی" استوار هست. این یعنی به جای اینکه بخوایم نظر خودمون رو تحمیل کنیم باید به دیگران گوش بدیم و از نظر و احساسات شون باخبر شیم.
روش های ارتباط مفید براساس نظریه انتخاب
- گفتگو به جای بحث و جدل: به جای اینکه بخوایم دیگران رو متقاعد کنیم باید با اونها گفتگو کنیم و با هم به راه حل برسیم.
- تمرکز روی احساسات: به جای اینکه فقط به موضوع بحث توجه کنیم باید به احساسات دیگران هم توجه کنیم.
- استفاده از "من" به جای "تو": به جای اینکه دیگران رو مقصر بدونیم باید از "من" استفاده کنیم و احساسات خودمون رو بیان کنیم.
چطور نظریه انتخاب به ما کمک می کنه
در دنیای امروز با وجود چالش ها و مشکلات زیاد نظریه انتخاب به ما کمک می کنه تا با احساس کنترل بیشتر و با انعطاف پذیری بالاتر زندگی مون رو مدیریت کنیم. این نظریه به ما یاد می ده که ما مسئول انتخاب ها و رفتار های خودمون هستیم.
تفاوت نظریه انتخاب با نظریه های دیگر
- نظریه انتخاب بر اساس ذهنیت انسان مرکز است: این نظریه میگه که انسان مسئول انتخاب ها و رفتار هاش هست و نیاز نداره به عوامل بیرونی مثل ژنتیک یا محیط اشاره کنه.
- نظریه انتخاب به ما کمک می کنه تا مسئولیت زندگی مون رو به عهده بگیریم: این نظریه ما رو به خودمون مسئول می دونه و به ما کمک می کنه تا با انرژی و شور و شوق بیشتر به دنبال اهداف مون بریم.
خلاصه و نتیجه گیری
نظریه انتخاب ویلیام گلاسر یه راه حل عملی و موثر برای مدیریت چالش ها و مشکلات زندگی هست. این نظریه به ما یاد می ده که ما در هر لحظه حق انتخاب داریم و با انتخاب هامون سرنوشت مون رو می سازیم.
پرسش و پاسخ
سوال ۱: آیا نظریه انتخاب فقط برای مشکلات روانی کار برد داره؟
نه نظریه انتخاب در زمینه های مختلف مثل ارتباط بین فردی تربیت فرزندان و مدیریت هم کاربرد داره.
سوال ۲: چطور می تونم از این نظریه در زندگی خودم استفاده کنم؟
با تمرین "خود آگاهی" "بازبینی انتخاب ها" و "شروع از خود" می تونید این نظریه رو در زندگی تون به کار بگیرید.
سوال ۳: آیا نظریه انتخاب رو می شه در هر شرایطی به کار برد؟
بله اما در بعضی شرایط مثل اختلالات روانی شدید مشاوره با یک متخصص مناسب هست.