رمز ارز فانتوم چیست

فانتوم (Fantom) یک پلتفرم بلاکچین فوق العاده سریع و کم هزینه برای قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن های غیرمتمرکز (DApps) است که با هدف حل چالش های اصلی بلاکچین های قدیمی مثل سرعت پایین و هزینه های بالا ساخته شده. این شبکه با استفاده از یک الگوریتم اجماع نوآورانه به نام لاکسیس (Lachesis)، به توسعه دهندگان این امکان رو میده تا برنامه های خودشون رو بسازن یا به راحتی از اتریوم به فانتوم منتقل کنن و دنیای دیفای (DeFi) رو متحول کنن. در واقع، فانتوم قصد داره یه جورایی مشکل سه گانه بلاکچین رو که همیشه بین سرعت، امنیت و تمرکززدایی رقابت ایجاد کرده، حل کنه و یه پلتفرم ایده آل برای نسل جدید اپلیکیشن های غیرمتمرکز ارائه بده.

تو این مقاله قراره با هم سفری به دنیای فانتوم داشته باشیم؛ از تعریف اولیه و چگونگی کارکردش بگیریم تا ببینیم ارز دیجیتال FTM چیست، چطور میشه اون رو خرید یا تو چه کیف پول هایی نگهداری کرد. همچنین یه نگاهی به مهاجرت فانتوم به شبکه جدید سونیک (Sonic) می اندازیم و آینده درخشانی که براش متصور هستن رو بررسی می کنیم. پس اگه دنبال یه راهنمای جامع و دوستانه درباره فانتوم هستی، جای درستی اومدی.

فانتوم چیست؟ (Fantom: چرخ دنده دیفای با رویکردی متفاوت)

اگه بخوایم خیلی ساده بگیم، فانتوم یه پلتفرم قرارداد هوشمنده که برای ساخت اپلیکیشن های غیرمتمرکز (DApps) با سرعت بالا و کارمزد کم طراحی شده. فرقش با بلاکچین های سنتی مثل اتریوم اینه که از یه تکنولوژی خاص به اسم DAG یا «گراف جهت دار غیرمدور» استفاده می کنه. تو این ساختار، هر تراکنش به صورت مستقیم به شبکه اضافه میشه و دیگه خبری از اون بلاک های زنجیره ای سنتی نیست. همین تفاوت باعث میشه فانتوم بتونه تراکنش ها رو خیلی سریع تر و با هزینه کمتری انجام بده.

یه نکته مهم دیگه درباره فانتوم، سازگاریش با ماشین مجازی اتریوم یا EVM هست. این قابلیت خیلی برای توسعه دهنده ها مهمه چون می تونن قراردادهای هوشمندی که برای اتریوم نوشتن رو بدون تغییر خاصی روی فانتوم هم اجرا کنن. در واقع، فانتوم اومده تا مشکلات اتریوم مثل سرعت پایین و کارمزد بالای تراکنش ها رو حل کنه و یه رقیب جدی برای اون باشه. قلب تپنده فانتوم هم الگوریتم اجماع لاکسیس (Lachesis) هست که یه مکانیزم خلاقانه برای تامین امنیت و سرعت بالاست و کمک می کنه فانتوم به هدفش یعنی حل مشکل سه گانه بلاکچین (امنیت، مقیاس پذیری و تمرکززدایی) برسه.

فانتوم سال ۲۰۱۸ توسط دکتر آن بیونگ ایک (Ahn Byung Ik)، یه دانشمند کره ای، تاسیس شد و از سال ۲۰۱۹ شروع به کار کرد. از اون زمان تا الان، با تکیه بر تکنولوژی نوآورانه اش، تونسته خودش رو به یکی از بازیگران اصلی دنیای دیفای تبدیل کنه.

شبکه فانتوم چگونه کار می کند؟ (Lachesis: قلب تپنده Fantom)

برای اینکه بفهمیم فانتوم چطور کار می کنه، باید یه نگاه دقیق تر به مغز متفکرش یعنی الگوریتم اجماع لاکسیس (Lachesis) بندازیم. لاکسیس یه نوع خاص از تحمل خطای بیزانسی نامتقارن (aBFT) هست. شاید اسمش یه خورده ترسناک به نظر بیاد، ولی معنی ساده اش اینه که حتی اگه یه عده از گره های شبکه (نودها) بخوان شیطنت کنن و اطلاعات غلط بدن، باز هم شبکه کار خودش رو درست انجام میده و امنیتش حفظ میشه. ویژگی نامتقارن هم یعنی گره ها لازم نیست همه با هم و سر یه ساعت مشخص باشن، هر کدوم با سرعت خودشون اطلاعات رو پردازش می کنن.

یکی از مهمترین خصوصیات لاکسیس، بدون رهبر (Leaderless) بودنش هست. یعنی هیچ گره یا گروهی تو شبکه قدرت مطلق نداره و تصمیم گیری ها به صورت کاملاً غیرمتمرکز انجام میشه. این موضوع باعث میشه هیچ نقطه ضعفی برای حمله وجود نداشته باشه و تمرکززدایی شبکه حفظ بشه. همینطور، لاکسیس تضمین می کنه که تراکنش ها به نهایی سازی مطلق (Absolute Finality) می رسن. یعنی وقتی یه تراکنش تایید شد، دیگه برگشت ناپذیره و لازم نیست کلی منتظر بمونی تا نهایی بشه، معمولاً تو چند ثانیه کارش تمومه.

معماری فانتوم هم سه لایه داره که هر کدوم وظیفه خاصی دارن:

1. لایه اصلی اپرا (Opera Core): این لایه مثل ستون فقرات شبکه عمل می کنه و مسئول برقراری اجماع بین گره ها و ساخت بلاک های جدیده.
2. لایه افزار اپرا (Opera Ware): این لایه میانی، کارهای اجرایی مثل محاسبه پاداش ها، انجام پرداخت ها و ثبت داده ها رو بر عهده داره.
3. لایه اپلیکیشن (Application Layer): اینجا جاییه که توسعه دهنده ها می تونن اپلیکیشن های غیرمتمرکز (DApps) خودشون رو روی بستر فانتوم بسازن و راه اندازی کنن.

این ساختار چندلایه و الگوریتم اجماع پیشرفته، باعث میشه فانتوم بتونه میلیون ها تراکنش رو با سرعت بالا و کارمزد کم پردازش کنه و به یک پلتفرم مقیاس پذیر و کارآمد برای آینده دیفای تبدیل بشه.

ارز دیجیتال FTM چیست؟ (توکنی با کاربردهای چندگانه)

حالا که با خود شبکه فانتوم آشنا شدیم، وقتشه بریم سراغ ارز دیجیتال بومی این شبکه، یعنی FTM. این توکن فقط یه دارایی برای خرید و فروش نیست، بلکه مثل بنزین ماشین، برای روشن موندن و حرکت شبکه فانتوم ضروریه و کاربردهای خیلی مهمی داره:

• پرداخت کارمزد تراکنش ها (Gas Fees): هر عملیاتی که تو شبکه فانتوم انجام میدی، مثلاً انتقال FTM یا استفاده از یه DApp، یه کارمزد خیلی کم داره که با FTM پرداخت میشه. خوبی فانتوم اینه که این کارمزدها واقعاً ناچیزن، در حد کسری از سنت!
• حاکمیت شبکه (Governance): دارندگان FTM می تونن تو تصمیم گیری های مهم شبکه، مثل تغییرات پروتکل یا انتخاب مسیر آینده فانتوم، رأی بدن و نظرشون رو اعلام کنن. هرچی FTM بیشتری داشته باشی، قدرت رأیت هم بیشتره.
• استیکینگ (Staking) برای تامین امنیت و کسب پاداش: اگه FTM داری، می تونی اون ها رو تو شبکه قفل کنی (استیک کنی). این کار باعث میشه امنیت شبکه بیشتر بشه و در ازاش، بهت پاداش داده میشه. این یه راه عالی برای کسب درآمد غیرفعال (Passive Income) هست.
• وثیقه گذاری در سیستم های دیفای (DeFi Collateral): تو خیلی از پروتکل های وام دهی دیفای روی فانتوم، می تونی FTM رو به عنوان وثیقه بذاری و وام بگیری.
• تامین نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز (Liquidity Provision): می تونی FTM رو به همراه یه ارز دیگه، تو استخرهای نقدینگی صرافی های غیرمتمرکز (DEX) مثل SpookySwap اضافه کنی و بابت تامین نقدینگی، کارمزد معاملات رو به عنوان پاداش دریافت کنی.
• ابزاری برای انتقال دارایی (Peer-to-Peer Transactions): با سرعت بالای فانتوم و کارمزدهای پایینش، FTM یه گزینه عالی برای انتقال سریع و ارزان پول بین افراد هست.

توکنومیکس (Tokenomics) FTM

حداکثر عرضه توکن FTM ۳.۱۷۵ میلیارد واحد هست که از این مقدار، حدود ۸۰ درصدش (۲.۸ میلیارد واحد) الان تو بازار در گردش هست. مابقی توکن ها هم برای پاداش های استیکینگ و توسعه شبکه رزرو شدن.

تقسیم بندی اولیه توکن ها هم اینجوری بوده:

• حدود ۴۱.۷۶% به سرمایه گذاران خصوصی فروخته شده.
• حدود ۳۲.۷۵% برای پاداش بلاک (که از طریق استیکینگ به ولیدیتورها داده میشه).
• حدود ۲۵.۴۹% هم بین تیم، مشاوران، و برای خزانه داری پروژه تقسیم شده.

این توکن الان تو رتبه های بالایی بین ارزهای دیجیتال دیگه تو سایت هایی مثل CoinMarketCap قرار داره و با توجه به کاربردهای زیادش، نقش اساسی تو اکوسیستم فانتوم بازی می کنه.

مهاجرت فانتوم به سونیک (Sonic): تحولی جدید در اکوسیستم Fantom

دنیای بلاکچین هیچ وقت ثابت نمیمونه و همیشه در حال پیشرفته، فانتوم هم از این قاعده مستثنی نیست. یکی از مهمترین خبرهای اخیر برای جامعه فانتوم، مهاجرت به شبکه جدیدی به اسم سونیک (Sonic) هست. این مهاجرت رو میشه یه تولد دوباره برای فانتوم دونست و قراره قابلیت های شبکه رو حسابی ارتقا بده.

حالا چرا فانتوم داره به سونیک مهاجرت می کنه؟ هدف اصلی این تغییر، افزایش چشمگیر مقیاس پذیری، سرعت و در نتیجه، تجربه کاربری بهتر برای همه هست. فانتوم قصد داره با سونیک به توان پردازشی باورنکردنی ۱۰ هزار تراکنش در ثانیه برسه! یعنی تراکنش ها تو کمتر از یک ثانیه نهایی میشن، که این خودش یه انقلاب تو شبکه های لایه اول به حساب میاد. این سرعت و کاهش تاخیر، کار رو برای توسعه دهنده ها و کاربرها خیلی راحت تر می کنه.

سونیک فقط یه شبکه سریع نیست، بلکه قراره یه پل لایه ۲ به اتریوم هم داشته باشه. این پل باعث میشه ارتباط بین فانتوم و بزرگترین اکوسیستم دیفای، یعنی اتریوم، خیلی آسون تر بشه و دارایی ها بتونن راحت تر بین این دو شبکه جابه جا بشن. این قابلیت، دروازه های جدیدی رو به روی فانتوم باز می کنه و جذب سرمایه و پروژه های جدید رو تسهیل می کنه.

با این مهاجرت، یه توکن جدید به اسم S هم معرفی میشه. اگه توکن FTM داری، اصلاً نگران نباش! می تونی توکن های FTM خودت رو با نسبت ۱:۱ به توکن های جدید S تبدیل کنی. یعنی اگه ۱۰۰۰ FTM داری، ۱۰۰۰ S دریافت می کنی. این فرآیند تبدیل به صورت خودکار و از طریق یه دوره جنسیس انجام میشه که زمان بندیش اعلام شده و باید حواست به اخبار بنیاد فانتوم باشه تا از مراحل دقیقش مطلع بشی. این حرکت بزرگ، فانتوم رو به یکی از پیشگامان نسل جدید بلاکچین ها تبدیل می کنه.

اجزا و ویژگی های کلیدی بلاکچین فانتوم

فانتوم برای اینکه بتونه جایگاه خودش رو تو دنیای پرسرعت کریپتو حفظ کنه و حتی بهتر از رقبا عمل کنه، یه سری ویژگی های منحصر به فرد داره که بد نیست باهاشون آشنا بشیم:

• انعطاف پذیری و ماژولار بودن: این ویژگی به فانتوم اجازه میده که خیلی منعطف باشه. توسعه دهنده ها می تونن به راحتی DApps خودشون رو که روی شبکه های دیگه مثل اتریوم ساختن، به فانتوم منتقل کنن. این یعنی یه دنیا امکان جدید برای گسترش پروژه ها!
• مقیاس پذیری بالا: یکی از بزرگترین مشکلات بلاکچین های قدیمی، مخصوصاً اتریوم، همین مقیاس پذیری بوده. فانتوم با معماری خاصش و الگوریتم لاکسیس، تونسته این مشکل رو حل کنه و به راحتی از پس ترافیک بالای شبکه بربیاد و از ازدحام جلوگیری کنه.
• کارمزد بسیار پایین: اگه تا حالا با اتریوم کار کرده باشی، حتماً از کارمزدهای گاهی سرسام آورش خبر داری. فانتوم این مشکل رو هم حل کرده و تراکنش هاش با کارمزد بسیار ناچیزی انجام میشن، که این خودش یه مزیت رقابتی فوق العاده است.
• امنیت بالا: با وجود سرعت و مقیاس پذیری بالا، امنیت فانتوم هم به هیچ وجه فدا نشده. الگوریتم اجماع Lachesis و تکنولوژی aBFT تضمین می کنن که شبکه در برابر حملات مختلف ایمن باشه و تراکنش ها با اطمینان کامل پردازش بشن.
• منبع باز بودن (Open Source): کد فانتوم کاملاً منبع باز هست و هر کسی می تونه اون رو بررسی کنه. این شفافیت باعث میشه جامعه توسعه دهندگان بتونن تو بهبود و شناسایی مشکلات کمک کنن و اعتماد به شبکه بیشتر بشه.
• سازگاری با EVM: گفتیم که فانتوم با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگاره. این یعنی توسعه دهنده های اتریوم خیلی راحت می تونن پروژه هاشون رو به فانتوم بیارن و از سرعت و کارمزد پایینش بهره مند بشن، بدون اینکه لازم باشه از صفر شروع کنن.

فانتوم با ترکیب این ویژگی ها، به خودش لقب قاتل اتریوم رو داده. البته رقابت تو این حوزه شدید هست، ولی فانتوم با این برگ برنده ها، قطعاً حرف های زیادی برای گفتن داره.

عناصر سیستم مالی غیرمتمرکز فانتوم (Fantom DeFi Stack)

فانتوم فقط یه بلاکچین نیست؛ یه اکوسیستم مالی غیرمتمرکز کامل (DeFi) هم داره که بهت اجازه میده کارهای بانکی سنتی رو بدون نیاز به بانک انجام بدی. بیا با مهمترین عناصرش آشنا بشیم:

• fMint: با استفاده از fMint، میتونی استیبل کوین fUSD رو بسازی. این استیبل کوین، مثل بقیه استیبل کوین ها، قیمتش به دلار آمریکا وصله (نسبت ۱:۱). یعنی هر fUSD تقریباً یه دلار ارزش داره و میتونی با خیال راحت ازش تو معاملاتت استفاده کنی.
• fSwap: اسمش روشه، یه صرافی غیرمتمرکزه! با fSwap میتونی انواع توکن ها رو با هم معامله کنی، حتی دارایی های مصنوعی (Synthetic Assets) مثل fBTC (بیت کوین مصنوعی) یا fETH (اتریوم مصنوعی) رو. این پلتفرم از بیش از ۱۷۵ دارایی مصنوعی پشتیبانی می کنه و بهت امکان میده بدون واسطه و با سرعت بالا، دارایی هات رو تبدیل کنی.
• fLend: این پلتفرم برای وام دهی و وام گیری تو شبکه فانتوم طراحی شده. اگه FTM یا fUSD داری، می تونی اون ها رو به استخرهای نقدینگی fLend بسپاری و در ازاش سود بگیری. اگه هم به پول نیاز داری، میتونی با وثیقه گذاری FTM یا fUSD، وام بگیری.

برای تعامل با این سیستم مالی غیرمتمرکز، کیف پول رسمی فانتوم، یعنی fWallet، حسابی به کمکت میاد. با استفاده از این کیف پول میتونی به راحتی با fMint، fSwap و fLend کار کنی و از همه قابلیت های دیفای فانتوم بهره مند بشی.

اعضای کلیدی تیم و بنیان گذاران فانتوم

پشت هر پروژه موفق، یه تیم قوی و با تجربه هست. فانتوم هم از این قاعده مستثنی نیست و تیمی از مهندسین، دانشمندان و کارآفرینان حرفه ای پشت توسعه اش قرار دارن:

• آن بیونگ ایک (Ahn Byung Ik): ایشون دانشمند کامپیوتر اهل کره جنوبی و بنیان گذار فانتوم هستن. آن بیونگ ایک در سال ۲۰۱۸ این پروژه رو شروع کردن و قبلش هم تو حوزه های دیگه فناوری فعال بودن.
• بنیاد فانتوم (Fantom Foundation): بعد از اینکه آن بیونگ ایک در سال ۲۰۱۹ از تیم جدا شدن، بنیاد فانتوم مسئولیت هدایت و توسعه پروژه رو به عهده گرفت. این بنیاد که یک شرکت ثبت شده تو جزایر کیمنه، متعهد به ایجاد یه زیرساخت دموکراتیک و کارآمده.
• مایکل کنگ (Michael Kong): ایشون مدیرعامل فعلی بنیاد فانتوم هستن. مایکل کنگ سابقه درخشانی تو حوزه برنامه نویسی دارن و یکی از اولین کسانی بودن که دیکامپایلر زبان سالیدیتی رو نوشتن. حضور ایشون باعث شده فانتوم از نظر فنی همیشه به روز و قوی باشه.
• آندره کرونیه (Andre Cronje): اسم آندره کرونیه برای خیلی از فعالان دیفای آشناست. ایشون خالق پلتفرم محبوب Yearn.Finance هستن و در مقطعی به عنوان طراح اصلی شبکه فانتوم هم فعالیت داشتن. نفوذ و تخصص آندره کرونیه تأثیر زیادی تو پیشرفت و شناخته شدن فانتوم داشته.

در کنار این افراد، یه تیم بزرگ از محققان، مهندسان و متخصصین دیگه هم تو بنیاد فانتوم فعالیت می کنن که هر روز دارن روی بهبود و توسعه این شبکه کار می کنن تا فانتوم رو به اوج برسونن.

همکاری های استراتژیک فانتوم (Fantom Partnerships)

برای اینکه یه پروژه بلاکچینی تو این بازار شلوغ و پررقابت بتونه موفق بشه، همکاری های استراتژیک حرف اول رو میزنه. فانتوم هم با چشم انداز تبدیل شدن به یه چرخ دنده دیفای، با کلی پروژه های بزرگ و معتبر دنیا همکاری کرده که هر کدوم از این همکاری ها باعث قوی تر شدن اکوسیستم فانتوم شدن:

• چین لینک (Chainlink): چین لینک یه غول تو حوزه اوراکل هاست. فانتوم با چین لینک همکاری کرده تا بتونه داده های دنیای واقعی رو به صورت امن و غیرمتمرکز به شبکه خودش بیاره. این برای ساخت استیبل کوین ها، پلتفرم های وام دهی و دارایی های مصنوعی خیلی ضروریه و امنیت و قابلیت اطمینری این محصولات رو بالا میبره.
• بند پروتکل (Band Protocol): این هم یه اوراکل دیگه است که با فانتوم همکاری داره. با این همکاری، توسعه دهنده ها به داده های قابل اعتماد هم درون شبکه و هم بیرون از بلاکچین دسترسی پیدا می کنن که برای ساخت DApps پیچیده و دقیق لازمه.
• گراف (The Graph): گراف به گوگل بلاکچین معروفه. همکاری فانتوم با گراف باعث شده که توسعه دهنده ها بتونن به راحتی داده ها رو تو چندین بلاکچین مختلف جستجو و ایندکس کنن. این یعنی انتقال و استفاده از داده ها بین شبکه های مختلف، از جمله اتریوم و فانتوم، خیلی راحت تر شده.
• کوولنت (Covalent): کوولنت ابزاری قدرتمند برای جمع آوری داده ها از بلاکچین های مختلفه. این همکاری به توسعه دهنده های فانتوم کمک می کنه تا به داده های دقیق و کامل بلاکچین فانتوم دسترسی داشته باشن و بتونن راحت تر پروژه هاشون رو منتقل یا توسعه بدن.
• انکر (Ankr): انکر راه حل های API برای توسعه دهنده ها فراهم می کنه. با این همکاری، توسعه دهنده ها می تونن خیلی سریع و راحت به شبکه فانتوم وصل بشن و پروژه هاشون رو اجرا کنن. انکر با ارائه Endpoint-API قوی و قابل اطمینان، زیرساخت لازم برای این ارتباط رو فراهم می کنه.
• API3: این پروژه فیدهای داده غیرمتمرکز و امن رو فراهم می کنه. همکاری با API3 باعث میشه برنامه های وب ۳ تو فانتوم بتونن بدون نیاز به واسطه های متمرکز، از داده های دقیق و قابل اعتماد استفاده کنن و امنیتشون تضمین بشه.
• Blockdaemon: این شرکت راه حل های زیرساختی و امنیتی برای کسب وکارها تو حوزه بلاکچین ارائه میده. با Blockdaemon، فانتوم تونسته امنیت زیرساخت خودش رو تقویت کنه و خدمات بهتری مثل اعتبارسنجی عمومی و دسترسی RPC رو به توسعه دهنده ها ارائه بده.
• چین بیس (Chainbase): چین بیس امکان پشتیبانی از مراکز داده تو چندین شبکه بلاکچینی رو فراهم می کنه. این همکاری به توسعه دهنده ها اجازه میده که بدون درگیر شدن با پیچیدگی های داخلی، DApps خودشون رو روی فانتوم بسازن و از امکانات قدرتمند چین بیس بهره مند بشن.

این همکاری ها نشون میده فانتوم چقدر جدی داره تو مسیر گسترش اکوسیستم و جذب پروژه ها و توسعه دهنده ها قدم برمیداره و به یک پلتفرم قدرتمند تو فضای دیفای تبدیل میشه.

بهترین پروژه های اکوسیستم فانتوم

اکوسیستم فانتوم حسابی فعال و پرجنب وجوشه و پروژه های زیادی روی این شبکه ساخته شدن. این پروژه ها هستن که به FTM ارزش میدن و کاربردهای عملی اون رو نشون میدن. بیا با چند تا از مهمترین و محبوب ترین پروژه هایی که روی فانتوم فعالیت می کنن، آشنا بشیم:

• SpookySwap (DEX): اسپوکی سواپ رو میشه بزرگترین صرافی غیرمتمرکز (DEX) تو اکوسیستم فانتوم دونست. این صرافی با استفاده از سرعت بالای فانتوم و کارمزدهای پایینش، امکان معامله توکن ها رو به راحتی فراهم می کنه. اسپوکی سواپ بالاترین ارزش قفل شده (TVL) رو تو فانتوم داره و توکن بومیش BOO نام داره که برای حاکمیت و کسب پاداش استیکینگ استفاده میشه.
• Scream (Lending Protocol): اسکریم یه پروتکل وام دهی و وام گیری غیرمتمرکزه که بهت اجازه میده با وثیقه گذاری ارز دیجیتال، وام بگیری یا دارایی هات رو وام بدی و سود کسب کنی. توکن بومی این پلتفرم SCREAM هست که به وام دهنده ها و وام گیرنده ها پاداش میده و به خاطر عرضه محدودش، ارزشمند محسوب میشه.
• SpiritSwap (DEX): اسپریت سواپ هم یه صرافی غیرمتمرکز دیگه تو فانتومه که ویژگی های جالبی داره، مثل وام دهی و وام گیری. این صرافی هم بهت امکان میده توکن ها رو راحت با هم معامله کنی و توکن بومیش SPIRIT نام داره که برای حاکمیت و پاداش های تامین نقدینگی استفاده میشه.
• Tarot (Lending Protocol): تاروت یه پلتفرم وام دهی همتا به همتاست که استراتژی های خودکار برای کسب سود داره. اینجا میتونی توکن هات رو به اشتراک بذاری و بازدهی خوبی داشته باشی. توکن حاکمیتش TAROT نام داره و می تونه تو فضای دیفای جایگاه خوبی پیدا کنه.
• Tomb Finance (Algorithmic Stablecoin): تامب فایننس یه پروژه جالبه که اولین استیبل کوین الگوریتمی فانتوم به اسم TOMB رو ارائه کرده. هدف TOMB اینه که قیمتش همیشه با FTM، توکن بومی فانتوم، برابر باشه (۱:۱). این پروژه قصد داره TOMB رو به اصلی ترین ابزار مبادله تو شبکه فانتوم تبدیل کنه و نقش مهمی تو پایداری اکوسیستم دیفای فانتوم ایفا کنه.

این پروژه ها فقط گوشه ای از فعالیت های پرشور تو اکوسیستم فانتوم هستن و روز به روز شاهد رشد و اضافه شدن پروژه های جدیدتری به این شبکه هستیم که نشون دهنده پتانسیل بالای فانتوم برای تبدیل شدن به یه هاب اصلی برای دیفای و وب ۳ هست.

مقایسه فانتوم با رقبا

تو دنیای ارزهای دیجیتال، رقابت حرف اول رو میزنه. فانتوم هم برای اینکه بتونه خودش رو ثابت کنه، باید با غول های این صنعت رقابت کنه. بیایم یه مقایسه سریع بین فانتوم و چند تا از رقبای اصلیش داشته باشیم تا ببینیم نقاط قوت و ضعفش کجاست:

فانتوم در برابر اتریوم (Ethereum)

اینجا تقابل سرعت و کارمزده! فانتوم از اتریوم خیلی سریع تر و تراکنش هاش با کارمزد بسیار کمتری انجام میشن (در حد کسری از سنت). اتریوم هنوز با مشکل مقیاس پذیری دست و پنجه نرم می کنه و کارمزدش گاهی سرسام آوره. البته اتریوم اکوسیستم بزرگتر و جامعه قویتری داره و تایید ETFهای اسپات اتریوم هم جایگاهش رو محکم تر کرده. اما سازگاری فانتوم با EVM باعث شده توسعه دهنده های اتریوم بتونن پروژه هاشون رو راحت به فانتوم منتقل کنن و از مزایاش بهره مند بشن.

فانتوم در برابر سولانا (Solana)

فانتوم و سولانا هر دو به سرعت فوق العاده بالا تو پردازش تراکنش ها معروفن. سولانا ممکنه از نظر تئوری توان عملیاتی بیشتری داشته باشه، ولی فانتوم هم با مهاجرت به سونیک، داره خودش رو به این سطح میرسونه. معماری این دو شبکه متفاوته، سولانا از proof-of-history استفاده می کنه در حالی که فانتوم از DAG. هر دو هم قابلیت تعامل با شبکه های دیگه از طریق بریج ها رو دارن.

فانتوم در برابر پالیگان (Polygon)

پالیگان یه راهکار لایه ۲ برای اتریومه که مشکلات مقیاس پذیری اتریوم رو حل می کنه و از امنیت اتریوم هم بهره منده. فانتوم اما یه بلاکچین لایه ۱ مستقله. هر دو کارمزدهای پایینی دارن و سریعن، اما فانتوم تو این بخش کمی بهتر عمل می کنه. پالیگان به خاطر اینکه روی اتریوم ساخته شده، تونسته پروژه های زیادی رو جذب کنه.

فانتوم در برابر آوالانچ (Avalanche)

فانتوم و آوالانچ هر دو بلاکچین های چندزنجیره ای هستن، یعنی میتونی چندین شبکه مختلف روی بسترشون بسازی. فانتوم تا ۱۰ هزار تراکنش در ثانیه رو پردازش می کنه که این رقم از آوالانچ (حدود ۴۵۰۰ تراکنش) بالاتره. آوالانچ از الگوریتم اجماع snowflake استفاده می کنه که ترکیبی از اثبات سهام و اثبات کاره، اما فانتوم از Lachesis خودش بهره میبره.

فانتوم در برابر BNB Chain

هم فانتوم و هم BNB Chain با EVM سازگارن، که یعنی توسعه دهنده ها میتونن DApps اتریوم رو روشون اجرا کنن. از نظر سرعت و کارمزد، فانتوم معمولاً عملکرد بهتری داره. BNB Chain به خاطر حمایت بایننس، تو سالیان اخیر محبوبیت و پذیرش خیلی زیادی بین کاربرها و توسعه دهنده ها پیدا کرده.

فانتوم در برابر کاردانو (Cardano)

فانتوم و کاردانو هر دو نسل سوم بلاکچین ها هستن که روی حل مشکلات نسل های قبلی تمرکز دارن. تفاوت های زیادی تو معماری و الگوریتم اجماع این دو شبکه وجود داره. فانتوم تعداد تراکنش های قابل پردازش در ثانیه اش خیلی بیشتر از کاردانوئه و کارمزدهای پایین تری هم داره. هر دو هنوز از نظر فعالیت دیفای با اتریوم فاصله دارن، ولی کاردانو از این نظر کمی جلوتره.

آینده فانتوم (FTM): چشم انداز و پیش بینی ها

آینده فانتوم، مخصوصاً با مهاجرت به شبکه سونیک (Sonic)، خیلی روشن و هیجان انگیز به نظر میاد. این تغییر بزرگ که اواخر سال ۲۰۲۴ انجام شد، نشون میده که تیم فانتوم حسابی جاه طلبه و دنبال اینه که یه جایگاه کلیدی تو آینده بلاکچین و وب ۳ پیدا کنه.

قابلیت پردازش ۱۰ هزار تراکنش در ثانیه، کارمزد نزدیک به صفر و سازگاری کامل با ماشین مجازی اتریوم (EVM)، فانتوم رو به یه پلتفرم فوق العاده جذاب برای توسعه دهنده ها و کاربرها تبدیل می کنه. فکر کن: میتونی برنامه های اتریوم رو با سرعت برق و کارمزد ناچیز اجرا کنی! این قابلیت باعث جذب پروژه های بیشتر و گسترش اکوسیستم دیفای فانتوم میشه.

همکاری های استراتژیک فانتوم با غول هایی مثل چین لینک، بند پروتکل و API3 هم نشون دهنده اینه که این پروژه یه زیرساخت محکم برای رشد و توسعه داره. هر چی اکوسیستم دیفای بزرگتر بشه و پروژه های بیشتری روی سونیک ساخته بشن، می تونیم انتظار داشته باشیم که فانتوم به یکی از بازیگران اصلی حوزه امور مالی غیرمتمرکز تبدیل بشه. تعهد تیم فانتوم به توسعه و بهبود زیرساخت ها هم یه نشونه دیگه از چشم انداز بلندمدت این پروژه است.

البته، راه آسونی در پیش نیست. رقابت تو بازار بلاکچین های لایه ۱ خیلی شدیده و فانتوم باید دائماً تلاش کنه تا توسعه دهنده های با استعداد رو جذب و حفظ کنه. حفظ تعادل بین سرعت، امنیت و تمرکززدایی هم یه چالش همیشگیه. با این حال، مهاجرت به سونیک یه قدم بزرگ و روبه جلو برای فانتوم محسوب میشه که پتانسیل تبدیل شدن به یکی از زیرساخت های اصلی آینده وب ۳ رو داره. بعضی تحلیلگرها حتی پیش بینی می کنن که قیمت FTM ممکنه تا سال ۲۰۳۰ چندین برابر رشد کنه، البته حواست باشه که این فقط یه پیش بینیه و بازار کریپتو همیشه پر از نوسانه.

چگونه ارز دیجیتال فانتوم (FTM) بخریم؟ (راهنمای گام به گام)

اگه با این همه توضیح دلت خواست یه مقداری FTM تو کیف پولت داشته باشی، خریدش اصلاً کار سختی نیست. راحت ترین راه برای ما ایرانی ها استفاده از صرافی های معتبر داخلیه:

1. انتخاب صرافی ایرانی: اول از همه باید یه صرافی ارز دیجیتال معتبر ایرانی مثل نوبیتکس، فراسواپ، یا امثالهم رو انتخاب کنی. کافیه یه سرچ ساده تو گوگل بکنی تا لیست صرافی های معتبر رو پیدا کنی. حواست باشه، از پلتفرم هایی که ادعای خرید بدون احراز هویت دارن دوری کن چون ممکنه امنیت پولت به خطر بیفته.
2. ثبت نام و احراز هویت: بعد از انتخاب صرافی، باید توش ثبت نام کنی و مراحل احراز هویت رو کامل کنی. این مراحل معمولاً شامل ارائه اطلاعات شخصی مثل کد ملی و شماره تلفن میشه. این کار برای حفظ امنیت حساب خودت و جلوگیری از پولشویی ضروریه.
3. واریز ریال: بعد از احراز هویت، میتونی از طریق کارت بانکی خودت ریال به حساب صرافیت واریز کنی.
4. خرید FTM: حالا که حساب کاربریت شارژ شد، میتونی بری تو بخش خرید و فروش یا معامله حرفه ای صرافی، ارز FTM رو جستجو کنی و به مقدار دلخواه بخری. معمولاً هم خرید به صورت لحظه ای انجام میشه.
5. فروش FTM: اگه خواستی FTM هات رو بفروشی و ریال دریافت کنی، کافیه همین مراحل رو برعکس انجام بدی و FTM رو به ریال تبدیل کنی.

برای کاربرای حرفه ای تر، میشه از صرافی های غیرمتمرکز (DEX) هم استفاده کرد، ولی خب کار کردن باهاشون یه خورده پیچیده تره و ممکنه به نرم افزارهای تغییر IP هم نیاز داشته باشی. همیشه یادت باشه قبل از هر خریدی، خودت هم حسابی تحقیق کنی و با آگاهی کامل تصمیم بگیری.

بهترین کیف پول های فانتوم (FTM): امن و کارآمد

بعد از اینکه FTM رو خریدی، باید یه جای امن برای نگهداریش پیدا کنی. انتخاب کیف پول بستگی به این داره که چقدر FTM داری و چقدر میخوای امن باشه. اینجا چند تا از بهترین و محبوب ترین کیف پول ها رو که از فانتوم پشتیبانی می کنن، بهت معرفی می کنم:

1. fWallet (کیف پول رسمی فانتوم): این کیف پول رسمی بنیاد فانتومه و تقریباً هر چیزی که برای مدیریت FTM هات نیاز داری رو فراهم می کنه. fWallet یه کیف پول غیر امانی (Non-Custodial) هست، یعنی کلیدهای خصوصیت دست خودته و امنیتش بالاست. رابط کاربری ساده ای داره و میتونی توش FTM رو استیک کنی و تو رای گیری های حاکمیتی شرکت کنی. این کیف پول قابلیت مدیریت چند آدرسی هم داره که امنیت رو بیشتر می کنه.
2. MetaMask (متامسک): متامسک معروف ترین کیف پول اکوسیستم اتریومه و به خاطر سازگاریش با EVM، خیلی راحت میتونی شبکه فانتوم رو بهش اضافه کنی و FTM هات رو مدیریت کنی. این کیف پول به صورت افزونه مرورگر و اپلیکیشن موبایل در دسترس هست و امکان دسترسی به DApps رو هم میده. متامسک یه انتخاب عالی و کاربرپسند برای بیشتر کاربراست.
3. Trust Wallet (تراست ولت): تراست ولت هم یکی از کیف پول های موبایلی محبوبه که از FTM پشتیبانی می کنه. این کیف پول رابط کاربری ساده ای داره و برای نگهداری انواع ارزهای دیجیتال مناسبه. میتونی باهاش به DApps هم دسترسی داشته باشی، البته فعلاً استیکینگ مستقیم فانتوم توش فعال نیست.
4. Atomic Wallet (اتمیک ولت): اتمیک ولت یه کیف پول نرم افزاری امن و کارآمده که بیش از ۳۰۰ ارز دیجیتال رو پشتیبانی می کنه، FTM هم جزوشونه. یه ویژگی جالبش قابلیت اتمیک سواپ (Atomic Swap) هست که بهت اجازه میده بعضی از ارزها رو مستقیماً تو خود کیف پول تبدیل کنی. این کیف پول هم برای موبایل و هم برای دسکتاپ موجوده.
5. Ledger Nano X / Trezor (کیف پول های سخت افزاری): اگه مقدار زیادی FTM داری و قصد داری برای مدت طولانی نگهشون داری، بهترین و امن ترین گزینه کیف پول های سخت افزاری مثل Ledger Nano X یا Trezor هستن. این کیف پول ها دارایی های تو رو به صورت آفلاین نگه میدارن و اونا رو در برابر حملات هکری مقاوم می کنن. البته باید بابتشون پول پرداخت کنی، ولی برای امنیت بالاتر، ارزشش رو داره.

همیشه یادت باشه که کلیدهای خصوصیت (Private Keys) رو تو یه جای امن و مطمئن نگه داری و هیچ وقت به کسی ندی. این کلیدها تنها راه دسترسی به دارایی های دیجیتالت هستن.

سوالات متداول

آیا FTM قابل استخراج است؟

خیر، ارز دیجیتال FTM قابل استخراج نیست. فانتوم از الگوریتم اجماع اثبات سهام (Proof-of-Stake) استفاده می کنه، نه اثبات کار (Proof-of-Work) که تو استخراج به کار میره. تو اثبات سهام، به جای استخراج، میشه با استیک کردن توکن FTM، تو تأیید تراکنش ها و امنیت شبکه مشارکت کرد و پاداش گرفت.

آیا استیکینگ فانتوم سودآور است؟

بله، استیکینگ فانتوم یکی از راه های محبوب برای کسب درآمد غیرفعال محسوب میشه. با استیک کردن توکن های FTM، نه تنها به امنیت شبکه کمک می کنی، بلکه در ازاش پاداش هم دریافت می کنی. نرخ سود سالانه (APY) متغیره و به عوامل مختلفی مثل تعداد استیک کننده ها و وضعیت شبکه بستگی داره. خیلی از سرمایه گذارها به دنبال این هستن که FTM رو کجا و چطور استیک کنن تا سود بیشتری کسب کنن.

فانتوم (FTM) یک توکن ERC-20 است؟

Fantom در ابتدا یک توکن ERC-20 بود که روی شبکه اتریوم راه اندازی شد. اما الان توکن بومی خودش یعنی OperaFTM رو روی شبکه اصلی فانتوم (Opera Mainnet) داره. علاوه بر این، FTM نسخه های دیگه ای هم به عنوان توکن BEP-20 (روی BNB Smart Chain) و BEP-2 (روی Binance Chain) داره. پس وقتی میخواین FTM رو منتقل کنین، باید حواستون باشه که روی کدوم شبکه دارید کار می کنید.

چه عواملی بر قیمت فانتوم تاثیر می گذارند؟

قیمت فانتوم مثل بقیه ارزهای دیجیتال، تحت تأثیر عوامل زیادیه. از جمله مهمترین این عوامل میشه به وضعیت کلی بازار کریپتو (صعودی یا نزولی بودن بیت کوین و اتریوم)، اخبار و تحولات خود پروژه (مثل مهاجرت به سونیک و اضافه شدن قابلیت های جدید)، رشد اکوسیستم دیفای فانتوم، حجم معاملات و البته رقابت با سایر بلاکچین های لایه ۱ اشاره کرد. همکاری های جدید و کاربردهای بیشتر FTM هم میتونه روی قیمتش تاثیر مثبت بذاره.

فانتوم برای خرید و سرمایه گذاری مناسب است؟

این سوال رو فقط خودت میتونی جواب بدی. فانتوم یه پروژه بلاکچینی با پتانسیل بالاست که سرعت و کارمزد پایین، و یه اکوسیستم دیفای رو به رشد داره. مهاجرت به سونیک هم میتونه آینده روشنی براش رقم بزنه. اما بازار ارزهای دیجیتال همیشه پر از ریسکه و ممکنه نوسانات زیادی داشته باشه. قبل از هر تصمیمی، حتماً خودت به صورت کامل تحقیق کن و با توجه به اهداف سرمایه گذاری و میزان ریسک پذیریت، آگاهانه عمل کن.

نتیجه گیری

در این مقاله جامع، با هم یه سفر حسابی به دنیای رمز ارز فانتوم داشتیم و دیدیم که این بلاکچین نسل سوم چقدر پتانسیل داره. از تعریف فانتوم و تکنولوژی های پیشرفته اش مثل DAG و الگوریتم اجماع لاکسیس گرفته تا ارز دیجیتال FTM و کاربردهای متنوعش، همه رو با جزئیات بررسی کردیم.

فهمیدیم که فانتوم با هدف حل مشکل سه گانه بلاکچین و ارائه یه پلتفرم سریع، امن و با کارمزد پایین برای اپلیکیشن های غیرمتمرکز، خودش رو به یه رقیب جدی برای بلاکچین های بزرگ مثل اتریوم تبدیل کرده. مهاجرت اخیر به شبکه سونیک هم که با خودش سرعت ۱۰ هزار تراکنش در ثانیه و یه پل لایه ۲ به اتریوم رو آورده، نشون میده که تیم فانتوم حسابی مصممه تا این پروژه رو به اوج برسونه.

با اکوسیستم دیفای در حال رشدش، همکاری های استراتژیک قدرتمند و پروژه های جذابی که روش ساخته شدن، فانتوم قطعاً یکی از بازیگران اصلی آینده وب ۳ و امور مالی غیرمتمرکز خواهد بود. اگه به دنیای ارزهای دیجیتال و تکنولوژی بلاکچین علاقه مندی، قطعاً دنبال کردن فانتوم خالی از لطف نیست. اما یادت باشه، همیشه قبل از هر تصمیم سرمایه گذاری، خودت حسابی تحقیق کنی و با آگاهی کامل جلو بری.