جرم ضرب و جرح عمدی درجه چند است؟

جرم ضرب و جرح عمدی، برخلاف تصور خیلی ها، درجه مشخص و ثابتی نداره و مجازاتش کاملاً بستگی به شدت آسیبی که وارد شده، نوع جراحت و شرایط خاص هر پرونده داره. این جرم می تونه از حبس و شلاق تعزیری درجه ۷ برای جراحات جزئی و بدون اثر شروع بشه و تا حبس درجه ۶ برای آسیب های جدی تر مثل شکستگی یا نقص عضو و حتی قصاص پیش بره.

همه ما ممکنه تو زندگی روزمره، به شکل های مختلف با موضوع «ضرب و جرح» برخورد کنیم؛ یا خودمون خدایی نکرده قربانی باشیم، یا متهم به این جرم بشیم، یا حتی فقط از روی کنجکاوی بخوایم بدونیم قانون تو این موارد چی میگه. پرونده های مربوط به ضرب و جرح، پیچیدگی های خاص خودشون رو دارن و اگه ندونیم چطور باید باهاشون کنار بیایم، ممکنه هم از حقمون بگذریم و هم تو دردسر بیفتیم. برای همین، تو این مقاله میخوایم با یه زبان ساده و خودمونی، همه ابهامات مربوط به این جرم رو، از تعریفش گرفته تا انواع مجازات و نحوه پیگیری، براتون باز کنیم تا حسابی روشن بشین.

اصلاً «ضرب و جرح عمدی» یعنی چی؟ یه تعریف ساده و خودمونی!

اول از همه بیاید ببینیم این «ضرب و جرح عمدی» که انقدر ازش صحبت میشه، دقیقاً چیه. تو قانون، وقتی از ضرب حرف میزنیم، منظورمون صدمه های بدنی ای هست که ممکنه باعث کبودی، تورم، قرمزی یا حتی ورم بشه، ولی لزوماً خونریزی نداره. اما جرح، همون طور که از اسمش پیداست، مربوط به آسیب هایی هست که پوست رو پاره میکنه و خونریزی داره؛ مثل زخم، بریدگی یا پارگی بافت ها. حالا اگه این صدمه ها با قصد و نیت قبلی و با هدف آسیب رسوندن به شخص دیگه اتفاق بیفته، میشه «ضرب و جرح عمدی».

یه مثال ساده بزنم: فرض کنید یکی از سر لج بازی یا عصبانیت، مشتی به صورت نفر دیگه میزنه و صورتش کبود میشه. اگه این کار رو با نیت و قصد قبلی انجام داده باشه، یعنی عمدی بوده. حالا اگه همون مشت باعث شکسته شدن بینی یا پارگی لب بشه، باز هم عمدی محسوب میشه. نکته مهم اینه که تو هر دو حالت، شخص آسیب دیده، حتی اگه جراحتش خیلی سطحی باشه، میتونه پیگیری قانونی کنه.

ارکان اصلی این جرم چیا هستن؟

برای اینکه یه عمل، تو دسته «ضرب و جرح عمدی» قرار بگیره و قانون بتونه باهاش برخورد کنه، باید سه تا رکن اصلی داشته باشه:

1. عنصر قانونی: یعنی حتماً تو یکی از مواد قانون مجازات اسلامی، ازش به عنوان جرم اسم برده شده باشه. تو مورد ضرب و جرح عمدی، ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) و همین طور ماده ۲۹۰ همین قانون، بهش پرداخته.
2. عنصر مادی: یعنی یه اتفاق فیزیکی و قابل دیدن افتاده باشه. مثلاً مشت زدن، لگد زدن، پرتاب کردن چیزی یا هر عملی که منجر به صدمه جسمی بشه. این صدمه میتونه از یه کبودی ساده تا شکستگی استخوان یا نقص عضو باشه. بدون اینکه این کار فیزیکی انجام بشه و آسیبی وارد بشه، جرمی اتفاق نیفتاده.
3. عنصر معنوی (قصد و نیت): این مهم ترین قسمت «عمدی» بودنه. یعنی شخص مجرم، با آگاهی کامل و از روی قصد، میخواسته این صدمه رو وارد کنه. حتی اگه قصد اصلی اش یه آسیب دیگه بوده باشه ولی عملش منجر به آسیب فعلی شده باشه و میدونسته که ممکنه همچین اتفاقی بیفته، باز هم عمدی محسوب میشه. مثلاً اگه کسی با هدف ترسوندن، چاقو بکشه ولی تو کشمکش، ناخواسته به کسی آسیبی جدی بزنه، باز هم ممکنه عملش عمدی تلقی بشه، چون میدونسته که کشیدن چاقو خطرناکه.

اگه هر کدوم از این سه تا رکن نباشه، دیگه نمیشه اسمشو «ضرب و جرح عمدی» گذاشت و ممکنه نوع جرم یا مجازاتش تغییر کنه.

تفاوت «ضرب و جرح» و «ضرب و شتم» چیه؟

گاهی اوقات می شنویم که بعضی ها از اصطلاح «ضرب و شتم» به جای «ضرب و جرح» استفاده می کنن، اما تو دنیای حقوقی، این دوتا با هم فرق دارن. همون طور که قبلاً گفتیم، «ضرب و جرح» به صدمات فیزیکی ای گفته میشه که به بدن وارد میشه، چه با خونریزی (جرح) و چه بدون خونریزی (ضرب). اما «شتم» تو لغت به معنی دشنام دادن، بدوبیراه گفتن و فحاشی کردنه. پس وقتی میگیم «ضرب و شتم»، در واقع داریم به دو چیز جداگانه اشاره می کنیم: یکی صدمه جسمی (ضرب) و دیگری توهین و فحاشی (شتم). تو قانون، برای هر کدوم از این ها مجازات های جداگانه ای در نظر گرفته شده و نباید با هم اشتباه بشن.

مثلاً اگه کسی فقط به شما فحاشی کنه، این «شتم» محسوب میشه و مجازاتش هم متفاوته با وقتی که علاوه بر فحاشی، به شما ضربه ای هم وارد کنه. پس حواستون باشه که از کلمات درست استفاده کنید تا تو پیگیری های حقوقی به مشکل نخورید.

ضرب و جرح عمدی رو تو قانون به چند دسته تقسیم می کنن؟

قانون گذار، برای اینکه بتونه مجازات های عادلانه تری رو تعیین کنه، ضرب و جرح رو فقط به عمدی بودن یا نبودن محدود نکرده و دسته های دیگه ای هم براش در نظر گرفته. به طور کلی، ما سه نوع ضرب و جرح داریم که تو قانون بهشون اشاره شده:

ضرب و جرح عمدی (ماده ۲۹۰)

این همون چیزیه که تا الان در موردش صحبت کردیم. یعنی مجرم، از قصد و با نیت، دست به عملی میزنه که باعث آسیب به دیگری میشه. ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی، خودش چند حالت رو برای عمدی بودن جنایت توضیح میده. مثلاً:

• اگه یکی قصد داشته باشه به یه نفر مشخص آسیب بزنه و این آسیب هم اتفاق بیفته.
• اگه یکی کاری کنه که ذاتاً خطرناکه و میدونه ممکنه آسیب جدی وارد کنه، حتی اگه مستقیم قصد آسیب خاصی رو نداشته باشه. مثلاً پرتاب کردن آجر از بلندی.
• اگه یه نفر کاری رو انجام بده که تو حالت عادی خطرناک نیست، اما چون قربانی خیلی پیر یا بیمار بوده یا تو شرایط خاصی (مثلاً یه جای باریک و خطرناک) این عمل رو انجام داده، منجر به آسیب جدی میشه و مجرم هم از این شرایط خبر داشته.

ضرب و جرح شبه عمد (ماده ۲۹۱)

اینجا دیگه قصد اصلی آسیب رسانی مستقیم وجود نداره، ولی یه سهل انگاری یا اشتباه باعث صدمه میشه. ماده ۲۹۱، این حالت ها رو شبه عمد میدونه:

• مجرم قصد انجام یه کاری رو داشته، اما قصد آسیب دیدن قربانی رو نداشته. مثلاً کسی که میخواد پرنده ای رو شکار کنه ولی تیرش به یه نفر میخوره و اون فرد آسیب میبینه. اینجا قصد شکار پرنده بوده، نه آسیب به انسان.
• مجرم تو شناخت سوژه اش اشتباه کرده باشه. مثلاً فکر میکرده داره به یه آدم دیگه یا یه شیء آسیب میزنه، ولی بعداً معلوم میشه که اشتباه کرده.
• جنایت به خاطر بی احتیاطی یا بی مبالاتی اتفاق افتاده باشه. مثلاً یه راننده که با سرعت غیرمجاز رانندگی می کنه و باعث تصادف و آسیب به افراد میشه.

ضرب و جرح غیرعمدی

این نوع ضرب و جرح، دقیقاً نقطه مقابل عمدیه. یعنی نه قصد آسیب وجود داشته و نه سهل انگاری خاصی شده. مثلاً تو یه حادثه طبیعی یا یه اتفاق پیش بینی نشده، کسی آسیب میبینه. معمولاً تو این موارد، قانون مجازات کمتری رو در نظر میگیره و بیشتر روی جبران خسارت (دیه) تمرکز داره.

بالاخره «جرم ضرب و جرح عمدی درجه چند» میشه؟ پاسخ کامل اینجاست!

خب، رسیدیم به بخش اصلی و مهم ترین سوال مقاله: «جرم ضرب و جرح عمدی درجه چند است؟» حقیقتش اینه که نمیشه یه درجه ثابت براش تعیین کرد. مجازات و درجه این جرم کاملاً بستگی به شدت جراحت، نوع آسیب و شرایطی داره که جرم توش اتفاق افتاده. تو قانون، ما مجازات های مختلفی داریم که از حبس و شلاق درجه ۷ شروع میشه و تا حبس درجه ۶ و حتی قصاص پیش میره. بیاید دونه دونه این حالت ها رو بررسی کنیم تا کاملاً متوجه بشین:

اگه ضرب و جرح عمدی فقط کبودی یا خراش کوچیک باشه (بدون اثر جدی) – حبس یا شلاق درجه ۷

فرض کنید یکی از روی عصبانیت، یه ضربه به کسی میزنه که فقط باعث یه کبودی کوچیک یا یه خراش سطحی میشه و اثر دائمی هم روی بدن نمیذاره. تو این حالت، طبق ماده ۵۶۷ قانون مجازات اسلامی، شخص مجرم به حبس یا شلاق تعزیری درجه ۷ محکوم میشه. حالا حبس درجه ۷ یعنی چی؟ طبق قانون، حبس تعزیری درجه ۷ از ۹۱ روز تا ۶ ماهه. یعنی اگه شما یه آسیب خیلی جزئی دیدید و طرف مقابل قصد آسیب زدن داشته، حداقل مجازاتش اینه.

طبق ماده ۵۶۷ قانون مجازات اسلامی: «در مواردی که رفتار مرتکب نه موجب آسیب و عیبی در بدن گردد و نه اثری از خود در بدن برجای بگذارد ضمان منتفی است لکن در موارد عمدی در صورت عدم تصالح، مرتکب به حبس یا شلاق تعزیری درجه هفت محکوم می شود.»

اگه جراحت شدید باشه (شکستگی، نقص عضو، از کار افتادن حواس) – حبس درجه ۶ و دیه!

اینجا دیگه بحث جراحات جدی تره. اگه ضرب و جرح عمدی باعث آسیب هایی مثل شکستگی استخوان، نقص عضو (مثلاً از دست دادن یه انگشت)، از کار افتادن یکی از حواس (مثل بینایی یا شنوایی)، بیماری دائمی یا حتی زوال عقل بشه، مجازاتش خیلی سنگین تره. تو این موارد، طبق ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی، شخص مجرم به حبس درجه ۶ محکوم میشه. حبس درجه ۶ یعنی چی؟ یعنی حبس بیش از ۶ ماه تا ۲ سال. تازه این جدای از دیه ای هست که باید به شاکی پرداخت کنه. دیه هم که میدونید، یه مبلغ مشخصه که بابت جبران آسیب های جسمی پرداخت میشه.

یه حالت دیگه هم هست که میتونه منجر به «قصاص» بشه. قصاص یعنی کاری که با شما کرده رو با خودش بکنن. این حالت وقتی پیش میاد که آسیب خیلی جدی باشه و همه شرایط ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی برای عمدی بودن و امکان قصاص وجود داشته باشه. مثلاً اگه کسی دست شما رو از قصد قطع کنه، شما حق دارید تقاضای قصاص کنید و دست اون هم قطع بشه، البته با شرایط خاصی که تو ادامه میگیم.

وقتی پای «سلاح سرد» وسطه (چاقو و امثالهم) – حبس بدون تخفیف!

حالا فرض کنید تو یه درگیری، کسی با یه سلاح سرد مثل چاقو، قمه یا هر وسیله مشابهی، به شما حمله میکنه. اینجا حتی اگه جراحتش اونقدر شدید نباشه که تو دسته های بالا قرار بگیره (یعنی نه شکستگی باشه و نه نقص عضو)، باز هم قضیه فرق میکنه. طبق تبصره ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی، استفاده از سلاح سرد باعث میشه مجرم به حبس از ۳ ماه تا ۱ سال محکوم بشه. نکته مهم اینجاست که تو این حالت، جرم «غیرقابل گذشت» محسوب میشه. یعنی حتی اگه شما به عنوان شاکی رضایت هم بدید، جنبه عمومی جرم هنوز پابرجاست و دادگاه میتونه مجرم رو به حبس محکوم کنه.

پس دیدید که درجه بندی ضرب و جرح عمدی، یه چیز مشخص و ثابت نیست و باید همه جوانب پرونده رو در نظر گرفت.

دیه، قصاص و بقیه مجازات ها؛ یه عالمه جزئیات مهم!

مجازات های مربوط به ضرب و جرح عمدی فقط به حبس و شلاق ختم نمیشه. یه سری جزئیات و مجازات های تکمیلی هم هستن که دونستنشون خیلی مهمه.

دیه و ارش: فرقشون چیه و چجوری حساب میشن؟

حتماً کلمه «دیه» رو زیاد شنیدید. دیه یه مبلغ مشخصه که تو قانون برای انواع آسیب های جسمی تعیین شده. مثلاً برای شکستگی یه استخوان خاص یا از بین رفتن یه عضو مشخص، مبلغ دیه تو قانون اومده و مشخصه چقدره. اما بعضی از صدمات هستن که تو قانون، مبلغ دیه مشخصی براشون تعیین نشده. اینجا پای «ارش» میاد وسط. ارش یه مبلغیه که قاضی دادگاه، با کمک کارشناس پزشکی قانونی، با توجه به شدت آسیب، نوع جراحت و تأثیری که روی زندگی فرد گذاشته، تعیین میکنه. مثلاً برای تغییر رنگ پوست (کبودی، قرمزی، سیاهی) هم طبق ماده ۷۱۴ قانون مجازات اسلامی، دیه مشخصی در نظر گرفته شده:

دیه صدماتی که موجب تغییر رنگ پوست می شود:

• سیاه شدن پوست صورت: شش هزارم دیه کامل
• کبود شدن پوست صورت: سه هزارم دیه کامل
• سرخ شدن پوست صورت: یک و نیم هزارم دیه کامل

برای بقیه اعضای بدن، این مقدارها نصف میشن. پس هم برای آسیب های مشخص دیه داریم و هم برای آسیب های نامشخص، ارش.

«قصاص» تو ضرب و جرح عمدی: کی اتفاق می افته؟

قصاص تو ضرب و جرح عمدی یه موضوع خیلی جدیه و شرایط خاصی داره. همون طور که گفتیم، یعنی اگه کسی آسیبی به شما زده باشه، عین همون آسیب رو به خودش بزنن. اما این کار همین جوری اتفاق نمی افته و برای اینکه قصاص ممکن بشه، باید چندتا شرط مهم وجود داشته باشه:

• عمدی بودن جرم: این دیگه واضحه؛ یعنی مجرم حتماً باید از قصد و نیت آسیب رسانی رو داشته باشه.
• تساوی در دین: یعنی هم مجرم و هم قربانی، باید مسلمان باشن.
• عدم رابطه پدری: اگه مجرم، پدر یا جد پدری قربانی باشه، قصاص اتفاق نمی افته و به جاش دیه پرداخت میشه.
• تساوی در عضو: یعنی مثلاً اگه دست کسی قطع شده، باید دست مجرم هم قطع بشه، نه یه عضو دیگه. تازه باید اطمینان حاصل بشه که میشه عین همون آسیب رو بدون اینکه آسیب بیشتری وارد بشه، اجرا کرد.

به خاطر همین پیچیدگی ها، معمولاً تو پرونده های قصاص، حتماً نیاز به مشاوره و حضور یه وکیل متخصص کیفری هست.

نزاع دسته جمعی: اگه چند نفر باشن چی میشه؟ (ماده ۶۱۵)

فرض کنید یه درگیری بین چند نفر اتفاق می افته و تو این نزاع، آسیب هایی هم وارد میشه. اینجا دیگه قضیه فقط ضرب و جرح یه نفر نیست، بلکه ممکنه چند نفر هم مجرم باشن و هم قربانی. ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی برای این حالت، مجازات های خاصی در نظر گرفته:

• اگه نزاع منجر به ضرب و جرح ساده بشه، مجازات هر کدوم از شرکت کننده ها حبس از سه ماه تا یک ساله.
• اگه نزاع منجر به نقص عضو بشه، مجازات هر کدوم از شرکت کننده ها حبس از ۶ ماه تا سه ساله.
• و اگه خدایی نکرده نزاع منجر به قتل بشه، مجازات هر کدوم از شرکت کننده ها حبس از یک تا سه ساله.

البته باید بدونید که این مجازات ها، مانع اجرای مقررات دیه و قصاص (در صورت وجود شرایطش) نمیشه.

ضرب و جرح عمدی همسر: قانون اینجا چی میگه؟

متأسفانه، گاهی اوقات ضرب و جرح بین زوجین هم اتفاق میفته. باید بدونید که قانون هیچ فرقی بین قربانی از نظر جنسیت یا رابطه زناشویی قائل نیست. یعنی اگه یه مرد همسرش رو کتک بزنه یا برعکس، دقیقاً همون مجازات هایی براش اعمال میشه که برای یه شخص غریبه اعمال میشه. تو این پرونده ها، علاوه بر مجازات های قانونی، خانم میتونه از این اتفاق به عنوان دلیل برای گرفتن حق طلاق هم استفاده کنه و دادگاه میتونه به نفعش رأی بده. خشونت خانگی، چه از نوع جسمی و چه روانی، تو قانون ما محکومه و پیگیری میشه.

وقتی ضرب و جرح ساختگی باشه: مواظب باشین!

گاهی اوقات پیش میاد که بعضی ها برای اینکه به هدف های خاصی برسن (مثلاً اخاذی، گرفتن دیه دروغی یا انتقام)، صحنه ضرب و جرح رو ساختگی می کنن یا جراحات خودشون رو طوری وانمود می کنن که شدیدتر از اون چیزی که هستن به نظر برسن. اینجا باید خیلی حواستون باشه. اگه تو دادگاه ثابت بشه که ضرب و جرح ساختگی بوده یا شما با فریبکاری قصد سوءاستفاده از قانون رو داشتید، نه تنها به چیزی که میخواستید نمیرسید، بلکه خودتون متهم میشید و مجازات های سنگینی مثل حبس و جریمه نقدی براتون در نظر گرفته میشه. قوه قضائیه با این جور سوءاستفاده ها به شدت برخورد میکنه تا کسی نتونه قانون رو دور بزنه.

چطوری ثابت کنیم که ضرب و جرح عمدی اتفاق افتاده؟

اگه خدایی نکرده مورد ضرب و جرح عمدی قرار گرفتید، برای اینکه بتونید حقتون رو بگیرید و مجرم به سزای عملش برسه، باید بتونید این جرم رو تو دادگاه ثابت کنید. اثبات این جرم، به خصوص عمدی بودنش، خیلی مهمه و چندتا راه اصلی داره که باید ازشون استفاده کنید:

• گواهی پزشکی قانونی: این مهم ترین و معتبرترین دلیله. به محض اینکه آسیبی بهتون وارد شد، باید سریعاً به پزشکی قانونی مراجعه کنید تا جراحاتتون رو معاینه و یه گزارش کامل از نوع، شدت و تاریخ آسیب ها تهیه کنن. این گزارش، پایه و اساس پرونده شماست.
• اقرار متهم: اگه خود متهم تو مراحل بازجویی یا دادگاه به جرمش اعتراف کنه، دیگه کار شما خیلی راحت میشه و این بهترین دلیله برای اثبات جرم.
• شهادت شهود: اگه کسایی تو صحنه جرم حضور داشتن و شاهد ماجرا بودن، شهادت اون ها میتونه خیلی کمک کننده باشه. میتونید ازشون بخواید که تو دادگاه شهادت بدن.
• فیلم و عکس: تو دنیای امروز، دوربین های مداربسته، گوشی های هوشمند و … میتونن نقش مهمی تو اثبات جرم داشته باشن. اگه فیلم یا عکسی از صحنه درگیری یا جراحاتتون دارید، حتماً ارائه بدید.
• قسامه: قسامه یه راه اثبات خاصه که وقتی دلایل دیگه مثل شهادت شهود یا اقرار کافی نباشه و قاضی هم با توجه به شواهد، به مجرم بودن متهم شک کنه، کاربرد داره. تو این حالت، شاکی میتونه با قسم خوردن تعداد مشخصی از مردان فامیل خودش (یا تقاضای قسم از متهم)، جرم رو اثبات کنه. البته این روش، بیشتر برای تعیین دیه کاربرد داره و خیلی پیچیده اس.

از کجا شروع کنیم؟ مراحل شکایت و پیگیری پرونده ضرب و جرح عمدی

اگه مورد ضرب و جرح عمدی قرار گرفتید، باید یه سری مراحل رو طی کنید تا شکایتتون پیگیری بشه. این مراحل میتونن کمی طولانی و خسته کننده باشن، ولی دونستنشون بهتون کمک میکنه مسیر رو بهتر طی کنید:

1. مراجعه به کلانتری یا تماس با پلیس ۱۱۰: اولین قدم اینه که خودتون رو به کلانتری محل وقوع جرم برسونید یا با ۱۱۰ تماس بگیرید. مأمورین نیروی انتظامی، صحنه جرم رو بررسی میکنن، مدارک اولیه رو جمع آوری میکنن و یه صورت جلسه تشکیل میدن.
2. ارجاع به پزشکی قانونی: بعد از تشکیل پرونده اولیه، شما رو به پزشکی قانونی معرفی میکنن. حتماً تو اولین فرصت به اونجا مراجعه کنید تا کارشناس ها جراحات شما رو معاینه و گزارش لازم رو تهیه کنن. تأخیر تو این مرحله میتونه باعث از بین رفتن بعضی شواهد بشه.
3. ارسال پرونده به دادسرا و تحقیقات مقدماتی: بعد از گزارش پزشکی قانونی و تکمیل مدارک، پرونده شما به دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم فرستاده میشه. اینجا بازپرس یا دادیار مسئول پرونده میشه و تحقیقات مقدماتی رو شروع میکنه.
4. ارسال احضاریه برای متهم و صدور کیفرخواست: بازپرس، هم شما و هم متهم رو احضار میکنه تا توضیحاتتون رو بدید. اگه دلایل کافی برای اثبات جرم پیدا بشه، قرار جلب به دادرسی صادر میشه و بعد از اون، دادستان یه «کیفرخواست» علیه متهم صادر میکنه.
5. ارجاع به دادگاه کیفری دو: پرونده همراه با کیفرخواست به دادگاه کیفری دو فرستاده میشه. قاضی دادگاه، دوباره به اظهارات طرفین گوش میده، مدارک و شواهد رو بررسی میکنه و با توجه به نظر کارشناس ها، حکم نهایی رو صادر میکنه.
6. اجرای حکم: بعد از اینکه مهلت اعتراض به حکم دادگاه تموم شد و حکم قطعی شد، پرونده دوباره به دادسرا برمیگرده تا بخش اجرای احکام، حکم رو اجرا کنه.

مدت زمان پیگیری و رسیدگی به این پرونده ها کاملاً متغیره و ممکنه از چند ماه تا حتی بیشتر طول بکشه، بستگی به پیچیدگی پرونده و شلوغی مراجع قضایی داره.

نمونه یه شکواییه ساده برای ضرب و جرح عمدی

برای شروع شکایت، باید یه شکواییه تنظیم کنید. این شکواییه باید شامل اطلاعات اصلی باشه. میتونید یه فرم کلی رو تو دادسراها یا دفاتر خدمات قضایی پیدا کنید، اما چارچوب اصلیش این شکلیه:

محتوای پاراگراف مربوط به این بخش.

به نام خدا

مشخصات شاکی: (نام و نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس، شماره تماس)

مشخصات مشتکی عنه (متهم): (نام و نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس – اگر می دونید)

موضوع جرم: ضرب و جرح عمدی

محل وقوع جرم: (آدرس دقیق جایی که اتفاق افتاده)

تاریخ و زمان وقوع جرم: (تاریخ و ساعت تقریبی)

دلایل و مستندات: (مثلاً: گواهی پزشکی قانونی شماره …، شهادت شهود، عکس و فیلم،…)

شرح ماوقع:

ریاست محترم دادسرای عمومی و انقلاب شعبه (نام شعبه اگر می دانید)

با سلام و احترام،

به استحضار می رساند که اینجانب …………. در تاریخ …………. ساعت …………. در محل …………. توسط شخص/اشخاصی به نام …………. (با مشخصات فوق الذکر) مورد ضرب و جرح عمدی قرار گرفتم که منجر به …………. (نوع آسیب ها مانند کبودی، شکستگی، پارگی) شد. دلایل و مدارک فوق الذکر نیز مؤید این ادعا می باشد.

با توجه به وقوع این جرم که از مصادیق بارز ماده ۶۱۴ و ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی است، از آن مقام محترم تقاضای رسیدگی، تعقیب کیفری و مجازات متهم/متهمین و همچنین الزام ایشان به پرداخت دیه/ارش و جبران خسارات وارده را دارم.

با تشکر و احترام،

نام و نام خانوادگی شاکی و امضا

یادتون باشه که حتماً قبل از ارائه شکواییه، با یه وکیل مشورت کنید تا مطمئن بشید همه چیز درست و کامل نوشته شده.

چجوری از خودمون دفاع کنیم؟ (اگه متهم شدیم)

حالا فرض کنید که شما به جرم ضرب و جرح عمدی متهم شدید. اینجا هم مثل حالت شاکی، دونستن حقوق و راه های دفاعی خیلی مهمه. هیچ وقت نباید فکر کنید که چون متهم شدید، دیگه کار تمومه. شما حق دفاع دارید و میتونید بی گناهی خودتون رو ثابت کنید یا حداقل، مجازاتتون رو کاهش بدید. بهترین راهکار تو این شرایط، کمک گرفتن از یه وکیل متخصص کیفریه. وکیل میتونه:

• پرونده رو با جزئیات کامل بررسی کنه و نقاط ضعف و قوتش رو پیدا کنه.
• با جمع آوری مدارک و شواهد (مثل استشهادیه، شهادت شهود به نفع شما، یا هر چیز دیگه)، یه لایحه دفاعیه قوی و مستند تهیه کنه.
• تو جلسات دادگاه حاضر بشه و به بهترین شکل از شما دفاع کنه.
• اگه جرمی اتفاق افتاده، شرایطی رو مطرح کنه که باعث تخفیف تو مجازات شما بشه (مثلاً دفاع مشروع، جنون موقت، یا حتی رضایت شاکی).

پس اگه متهم شدید، اولین و مهم ترین کاری که باید بکنید، مشاوره با یه وکیل خوب و باتجربه است. هیچ وقت بدون وکیل تو این پرونده ها قدم بر ندارید.

سوالات متداول درباره جرم ضرب و جرح عمدی

جرم ضرب و جرح عمدی درجه چند است؟

درجه مشخصی ندارد و بستگی به شدت آسیب و شرایط جرم دارد. از حبس و شلاق درجه ۷ (۹۱ روز تا ۶ ماه) برای جراحات جزئی شروع و تا حبس درجه ۶ (بیش از ۶ ماه تا ۲ سال) برای آسیب های جدی تر و حتی قصاص متغیر است.

آیا ضرب و جرح عمدی حبس دارد؟

بله، در بسیاری از موارد حبس دارد. نوع و میزان حبس بستگی به شدت جراحات (مثلاً کبودی، شکستگی، نقص عضو)، استفاده از سلاح سرد و شرایط خاص دیگر دارد و می تواند از ۹۱ روز تا ۲ سال یا بیشتر متغیر باشد.

آیا ضرب و جرح عمدی قابل گذشت است؟

بستگی دارد. اگر جرم منجر به اخلال در نظم عمومی نشود و از جرائم عمومی محسوب نگردد، رضایت شاکی (گذشت) می تواند باعث تخفیف یا حتی عدم اجرای مجازات حبس (در جنبه خصوصی) شود. اما اگر جرم با سلاح سرد انجام شده باشد، اغلب از جرائم غیرقابل گذشت محسوب می شود و رضایت شاکی فقط در جنبه خصوصی تاثیر دارد و جنبه عمومی جرم (حبس) همچنان پابرجا می ماند.

مجازات ضرب و جرح عمدی با چاقو چیست؟

مطابق تبصره ماده ۶۱۴ قانون مجازات اسلامی، حتی اگر جراحت شدید نباشد، استفاده از سلاح سردی مثل چاقو می تواند مجازات حبس از ۳ ماه تا ۱ سال را به همراه داشته باشد. این جرم معمولاً غیرقابل گذشت محسوب می شود.

مدت زمان صدور گواهی پزشکی قانونی برای ضرب و جرح چقدر است؟

مدت زمان صدور گواهی بستگی به نوع و شدت جراحات و نیاز به معاینات تکمیلی دارد. ممکن است از چند روز تا چند هفته یا حتی بیشتر طول بکشد، به خصوص اگر نیاز به پیگیری مراحل درمانی یا بررسی آثار دائمی باشد.

تفاوت حبس درجه 6 و 7 چیست؟

حبس درجه ۶ یعنی حبس از بیش از ۶ ماه تا ۲ سال. حبس درجه ۷ یعنی حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه. پس حبس درجه ۶ مجازات سنگین تری نسبت به حبس درجه ۷ محسوب می شود و برای جرائم شدیدتر در نظر گرفته می شود.

حرف آخر: هیچ وقت تو این پرونده ها تنها نمون!

همون طور که دیدید، جرم ضرب و جرح عمدی، یه دنیای پیچیده از قوانین و مقررات داره که دونستن جزئیاتش برای هر کسی که باهاش سروکار داره، حیاتیه. از شدت جراحات گرفته تا نوع سلاح مورد استفاده و حتی نیتی که پشت جرم بوده، همه و همه تو تعیین مجازات و درجه جرم نقش دارن. این پرونده ها، هم برای شاکی و هم برای متهم، میتونن خیلی استرس زا و خسته کننده باشن.

به خاطر همین پیچیدگی ها، بهترین کاری که میتونید بکنید اینه که هیچ وقت تو این مسیر تنها نمونید. اگه خدایی نکرده مورد ضرب و جرح قرار گرفتید یا به این جرم متهم شدید، اولین قدم برای اینکه حقتون ضایع نشه یا بتونید به بهترین شکل از خودتون دفاع کنید، اینه که با یه وکیل متخصص کیفری مشورت کنید. یه وکیل باتجربه میتونه مثل یه نقشه راه عمل کنه، شما رو تو این مسیر سخت راهنمایی کنه و کمک کنه بهترین نتیجه رو از پرونده بگیرید. پس هیچ وقت از قدرت مشاوره حقوقی غافل نشید!