نبشی فابریک چیست؟

تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک | خصوصیات و کاربردهای مختلف آن‌ها

از قرن نوزدهم میلادی و پس از اختراع پروفیل‌های فولادی و استفاده از آن‌ها در ساخت سازه‌های جدید، نبشی فولادی یکی از پروفیل‌های پرمصرف ساختمانی بوده است. نبشی‌ها با توجه به کارکرد متفاوتی که دارند، از جنس‌های مختلف و در ابعاد متفاوتی ساخته می‌شوند. در این مطلب به بررسی تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک از لحاظ تولید و کاربردهای آن‌ها پرداخته‌ایم. در انتها نیز جدول روز قیمت آهن آلات، ورق فولادی و قیمت ورق استیل را آورده ایم. با ما تا انتها بمانید.

نقش نبشی در ساخت سازه ساختمان

به‌طور کلی از نبشی برای تحمل وزن بیش از حد سازه، استفاده می‌شود. نبشی‌ها معمولا به شکل L هستند و زاویه‌ای 90 درجه را با ساختمان تشکیل می‌دهند. از دیگر موارد استفاده نبشی می‌توان به صنعت قالب‌سازی، تولید قطعات مختلف مبلمان، سازه‌های باربر (حمال) و دیوارها اشاره کرد.

نقش کلیدی نبشی، اتصال دو قطعه عمود به یکدیگر است. اتصال تیرآهن به میله‌‎های حمال (باربر) و اتصال ستون‌ها به پِی ساختمان، به وسیله نبشی صورت می‌گیرد. تولید نبشی به دو صورت پرسی و فابریک انجام می‌شود که تفاوت‌هایی در کاربرد و اندازه آن‌ها وجود دارد.  این تفاوت در روش محاسبه میلگرد حرارتی سقف نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

تفاوت در نحوه تولید نبشی‌ها

اولین و مهمترین تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک به پروسه ساخت آن‌ها مرتبط است که در نهایت منجر به تفاوت در کاربردها و خواص مکانیکی مختلف این دو نبشی نیز می‌شود. دو پروسه متداول ساخت نبشی‌ها را در ادامه بررسی کرده‌ایم.

نبشی پرسی

برای کشف تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک ابتدا بایستی تعریفی مجزا از هر دو آن‌ها داشته باشیم. نبشی پِرسی از ورق‌های فولادی به طول شش متر تولید می‌شود. با نورد ورق‌های فولادی، نبشی‌های استاندارد (که طول آن‌ها بین 6 تا 12 متر است) تهیه می‌شود. نبشی پرسی در مقایسه با نبشی فابریک از کیفیت پایین‌تری برخوردار است. برای تولید نبشی پرسی، از فرآیند سرد استفاده می‌شود. برای شکل‌دهی نهایی این محصول و خم کردن آن از عرض، از دستگاهی به نام رول فرمینگ roll forming) machine) استفاده می‌شود. وظیفه این دستگاه، دادن انحنا به ورق‌های فولادی و ایجاد خطوط خمش به صورت 90 درجه و غیر موازی است.

ریشه‌یابی کلمه پِرِسی

از آن‌جایی که این نوع نبشی، تحت فشار بالا و از طریق فرآیند نورد سرد شکل می‌گیرد، به آن نبشی پرسی (pressure)  گفته می‌شود. از این نبشی در مواردی که ابعاد، نقش مهمی ایفا می‌کند استفاده می‌گردد. از دیگر مزایای نبشی پرسی، کاهش ضخامت آن پس از تولید است. با دستگاه فرمینگ می‌توان چندین بار ضخامت اینگونه نبشی‌ها را تغییر داد.

نبشی فابریک

نبشی فابریک از همان ابتدا از شمش فولادی و با فرآیند نورد گرم، شکل‌دهی داده می‌شود. این‌گونه نبشی‌ها با دو ظاهر متفاوت (دارای بال مساوی و نامساوی) تولید می‌شوند. همچنین در مصارف گوناگون نیز به دو شکل V یعنی دارای دو ضلع یکسان و شکل L یعنی یک ضلع کوچکتر از ضلع دیگر، دیده شده‌اند.

در حالت کلی، کیفیت نبشی فابریک از نبشی پرسی بالاتر است. برای آن‌که بتوانید بهترین و مناسب‌ترین نبشی را انتخاب کنید، ابتدا بهتر است ویژگی‌های این دو نبشی را بدانید. اما برای پی بردن به کیفیت نهایی، باید آنها را از لحاظ شیمیایی آنالیز نمود تا مواد اولیه به کار رفته توسط کارخانه، دقیقا مشخص گردد. پس از تولید نبشی‌ فابریک، ضخامت آن‌ها به هیچ‌وجه قابل تغییر نیست.

تفاوت نبشی‎ها در شکل آن‌ها

در صنعت فلزکاری هرگاه اندازه دو باله به صورت مساوی قرار گرفته باشند به آنها V شکل گفته می‌شود. در صورتی که یکی از اضلاع اندازه متفاوتی داشته باشد به آنها L شکل گفته می‌شود. هر دو نبشی فابریک و پرسی به این دو شکل تولید می‌شوند. می‌توان گفت اکثر نبشی‌های پرسی دارای بال‌های مساوی می‌باشند، چرا که در خطوط تولید این‌گونه نبشی‌ها، ورق فولادی از وسط خم می‌شود.

تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک در ضخامت آن‌ها نیز مشهود است، به ضخامت آن‌ها برمی‌گردد. به علت آن‌که ورق‌های فولادی برای تهیه نبشی پرسی باید از فرآیند نورد سرد عبور کنند، ضخامت این‌گونه نبشی‌ها نباید بیشتر از 6 میلیمتر شود. بیشترین کاربرد نبشی پرسی در صنایع ساختمان سازی می‌باشد.

سِپَری، شکل تازه‌ای از نبشی‌ها

به‌ خاطر اندازه مشخص سپری‌ها که اندازه قاعده آن‌ها دو برابر ارتفاع می‌باشد به آن‌ها سپری T شکل نیز گفته می‌شود. سپری‌ها نیز به دو صورت نورد سرد و گرم تهیه می‌شوند. سپری فابریک را می‌توان خروجی فرآیند نورد گرم نامید که از شمش‌ آهن تولید می‌شوند. به خروجی فرآیند نورد سرد نیز سپری پرسی گفته می‌شود. این نوع پروفیل‌ها، میزان مقاومت خمشی پایین‌تری نسبت به نبشی دارند.

کاربردهای مختلف نبشی

همانطور که اشاره کردیم، تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک از همان ابتدا پدیدار می‌شود. از ویژگی‌های مختلفی نیز برخوردار هستند. در این‌جا نگاهی می‌اندازیم به برخی از کاربردهای این دو نبشی.

• برای اتصالات صلب و نیم‌صلب
• برای ساخت ستون و خرپا
• برای ساخت چارچوب‌های فلزی
• برای اتصال تیر‌آهن به میله باربر

تفاوت نبشی‌ها در مواد اولیه

اگر چه نبشی به صورت عمده در دو نوعِ پرسی و فابریک تولید می‌گردد، باید در نظر داشت در تمامیِ اصناف استفاده از نبشی‌های فولادی میسر نمی‌باشد. نبشی‌های غیر فولادی توانسته‌اند نقش پررنگی در زندگی ما ایفا کنند، ساخت هر کدام یک از نبشی‌های غیرفولادی نیز به دو صورت پرسی و فابریک انجام میشود .در اینجا به توضیح چند نبشی غیر فولادی مهم خواهیم پرداخت.

نبشی آلومینیوم

از مزایای نبشی آلومینیومی می‌توان به سبک بودن، راحتی در حمل و نقل، قابلیت بازیافت و مقاومت بسیار بالای آن در برابر خوردگی و پوسیدگی نام برد. همچنین به دلیل نداشتن خاصیت رسانایی، از آن‌ها برای ساخت دکل‌های مخابراتی و برق فشارقوی استفاده می‌شود.

نبشی گالوانیزه

این نبشی با افزودن فرایند گالوانیزاسیون (روی اندود کردن سطح فلز مادر) به نبشی آهن پرسی تولید می‌شود. این فرآیند به دو روش گالوانیزاسیون گرم و یا الکترولیز صورت می‌گیرد. قیمت این گونه نبشی‌ها به دلیل داشتن لایه‌ی گالوانیزه نسبت به دیگر نبشی‌ها بیشتر است.

نبشی استیل

این نوع نبشی که به نبشی‌‌های ضد زنگ (stainless steel) نیز معروف هستند، بیشتر در مواردی استفاده می‌شوند که امکان رنگ کردن نبشی نباشد. با توجه به جنس این‌گونه نبشی‌ها که از فولاد زنگ نزن تولید می‌شوند و همچنین خاصیت فنری ورق‌های استیل، بایستی به صورت فابریک و بدون اعمال تغییرات ثانویه در آن‌ها انجام گیرد.

تشخیص نبشی پرسی از فابریک

افراد دخیل در صنعت فلزکاری با یک نگاهِ سطحی می‌توانند نبشی پرسی از فابریک را تمیز دهند. در نبشی‌های فابریک، انحنای خم‌شدگی به صورت کاملا عمود بر هم اتفاق می‌افتد و هر چه به انتهای بال نزدیک می‌شویم از ضخامت فلز نیز کاسته می‌شود. در نبشی پرسی ضخامت بال‌ها در طول نبشی به‌صورت همگن می‌باشد. ضخامت نبشی‌های فابریک محدودیتی ندارد، اما ضخامت در نبشی پرسی به‌دلیل خم شدن آن توسط دستگاه رول فرمینگ با محدودیت‌هایی مواجه است. تا به این‌جای مقاله به تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک از نظر تولید، جنس و ضخامت آن‌ها پرداخته‌ایم.

سخن پایانی

در نگاه اول، نبشی‌های به کار رفته در ساختمان‌ها و دیگر سازه‌ها شبیه به یکدیگر به نظر می‌رسند. اما با دقیق شدن و افزایش اطلاعات‌مان حوزه فلزکاری در میابیم که برای هر نوع کارکردی، یک نوع نبشی استفاده می‌شود. برای مثال، در سازه‌هایی که در معرض باد و رطوبت بالایی هستند از نبشی‌های خاصی در ابعاد مختلف استفاده می‌شود. و در ساختمان‌هایی که اتصالات نقش کلیدی در تحمل وزن بالای سازه را دارند از یک نوع دیگر از نبشی استفاده می‌شود.

در این مطلب دریافتیم که نبشی در دو نوع فابریک و پرسی ساخته می‌شود. نبشی پرسی از ظرافت بالاتری نسبت به نبشی فابریک برخوردار است. ثانیا مقاومت نبشی فابریک از نبشی پرسی بسیار بیشتر است. تفاوت نبشی پرسی و نبشی فابریک در مراحل تولید آن‌ها رخ می‌دهد. برای ساخت نبشی پرسی، ورق‌های فولادی به روی یکدیگر پرس شده و پس از آن با فرآیند نورد سرد از وسط به شکل L در می‌آیند. این درحالی است که برای تولید نبشی فابریک، از نورد گرم یعنی عبور بیلت‌های فولادی از کوره و پس از آن، اعمال تغییر فرم به شکل دلخواه در همان مراحل اولیه می‌باشد.