نمونه تکمیل شده دادخواست تجدید نظر

نمونه تکمیل شده دادخواست تجدید نظر، در واقع یه راهنمای عملی و قدم به قدم برای کسانیه که می خوان به رأی دادگاه اولیه اعتراض کنن و پرونده شون دوباره بررسی بشه. این نمونه ها به شما نشون میدن که چطور اطلاعات رو درست وارد کنید و حرفاتون رو قانونی و مؤثر بیان کنید تا حق تون رو از دست ندید.

توی زندگی ممکنه برامون پیش بیاد که تو دادگاه یه حکمی صادر بشه که به دلمون نشینه، یا حس کنیم حق مون کامل ادا نشده. خب، اینجاست که پای تجدیدنظرخواهی میاد وسط. خیلی ها فکر می کنن پرونده وقتی به دادگاه تجدیدنظر می ره، دیگه همه چیز تموم شده و کاری نمیشه کرد؛ اما واقعیت اینه که تجدیدنظرخواهی خودش یه فرصت جدیده برای اینکه حرف هاتون رو دوباره بزنید، مدارک جدید ارائه بدید یا ایراداتی که فکر می کنید دادگاه اول داشته رو مطرح کنید. اما خب، این کار هم قلق های خودش رو داره و اگه ندونید چطور باید یه نمونه تکمیل شده دادخواست تجدید نظر آماده کنید، ممکنه فرصت رو از دست بدید. نگران نباشید، توی این مقاله قراره با هم همه مراحل رو از صفر تا صد یاد بگیریم، طوری که خودتون هم بتونید یه دادخواست قوی و حسابی بنویسید.

تجدیدنظرخواهی اصلاً یعنی چی؟ (مبانی حقوقی به زبان ساده)

ببینید، تجدیدنظرخواهی یعنی اینکه وقتی یه دادگاهی یه حکمی میده (مثلاً دادگاه بدوی یا همون دادگاه اولیه)، شما اگه به اون حکم اعتراض دارید، می تونید از یه دادگاه بالاتر (که بهش میگن دادگاه تجدیدنظر) بخواید که دوباره پرونده تون رو بررسی کنه. هدف اصلی اینه که اگه خطایی توی حکم دادگاه اول بوده، اصلاح بشه و عدالت بهتر اجرا بشه. این حق، یکی از مهم ترین حقوق ما توی نظام قضائیه.

فرقش با واخواهی و فرجام خواهی چیه؟

این سه تا کلمه ممکنه اولش شبیه هم به نظر بیان، اما هر کدوم داستان خودشون رو دارن:

• واخواهی: این بیشتر برای وقتاییه که حکمی غیابی صادر شده. یعنی شما اصلاً از روند دادگاه خبر نداشتید یا نتونستید حضور پیدا کنید و به ضررتون حکم صادر شده. اینجا می تونید اعتراض کنید و بخواید دادگاه دوباره و این بار با حضور شما پرونده رو بررسی کنه. واخواهی توی همون دادگاهی که حکم رو داده، انجام میشه.
• تجدیدنظرخواهی: این همون موضوع اصلی ماست. یعنی شما توی دادگاه بدوی حضور داشتید (یا وکیلتون)، اما به حکمی که صادر شده اعتراض دارید و می خواید یه دادگاه بالاتر اون رو بررسی کنه.
• فرجام خواهی: این مرحله بعد از تجدیدنظرخواهی میاد و بیشتر برای پرونده های خیلی خاص و مهم هست. مرجع رسیدگی به فرجام خواهی، دیوان عالی کشوره. دیوان عالی دیگه وارد جزئیات پرونده نمیشه و فقط بررسی می کنه که آیا توی روند رسیدگی و صدور حکم، قوانین درست رعایت شدن یا نه. اگه ببینه قانونی رعایت نشده، حکم رو نقض می کنه و برمی گردونه به دادگاه پایین تر.

چه حکم ها و قرارهایی رو میشه تجدیدنظر کرد؟ (بدون پیچیدگی های قانونی)

شما نمی تونید به هر حکمی اعتراض کنید و درخواست تجدیدنظر بدید. قانون مشخص کرده که چه پرونده هایی قابلیت تجدیدنظر دارن. به طور کلی توی پرونده های حقوقی:

• دعاوی مالی: اگه ارزش خواسته ای که داشتید (مثلاً مبلغ پول یا قیمت ملک) از یه حدی بیشتر باشه (الان این حد سه میلیون ریال هست، اما هر ساله ممکنه تغییر کنه و باید آخرین قانون رو چک کنید)، میشه تجدیدنظر کرد.
• دعاوی غیرمالی: اکثر دعاوی غیرمالی مثل دعوای طلاق، حضانت فرزند و … قابل تجدیدنظرخواهی هستن.
• متفرعات دعوا: اگه حکم اصلی قابل تجدیدنظر باشه، حکم های مربوط به هزینه های دادرسی یا خسارت دیرکرد و اینا هم قابل تجدیدنظر هستن.

اما یه سری استثنائات هم هستن که باید حواستون باشه. مثلاً احکامی که خودتون توی دادگاه بهشون اقرار کردید، یا احکامی که بر اساس نظر کارشناسی صادر شده و شما کتباً قبول کردید نظر کارشناس برای پرونده شما نهایی باشه، دیگه معمولاً قابل تجدیدنظر نیستن. البته باز هم مواردی مثل ایراد به صلاحیت قاضی یا دادگاه، میتونه این احکام رو هم قابل تجدیدنظر بکنه. قرارهای صادر شده از دادگاه هم ممکنه قابل تجدیدنظر باشن، مثل قرار ابطال دادخواست یا قرار رد دعوا.

اصلاً چرا باید به رأی اعتراض کنیم؟ (دلایل قانونی تجدیدنظرخواهی)

شما نمی تونید همین طوری الکی بگید من به این رأی اعتراض دارم. باید دلایل و جهات قانونی برای اعتراضتون داشته باشید. ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی این جهات رو مشخص کرده:

• ادعای عدم اعتبار مستندات دادگاه: یعنی بگید مدارکی که دادگاه بر اساس اون ها حکم داده، اصلاً معتبر نیستن یا جعلی هستن. مثلاً یه سند رو قبول کرده که واقعاً وجود نداره یا امضاش تقلبیه.
• ادعای فقدان شرایط قانونی شهادت شهود: اگه دادگاه روی شهادت چند نفر حساب باز کرده، اما شما می گید این شهود شرایط قانونی رو برای شهادت دادن نداشتن (مثلاً با طرف مقابل دشمنی یا منفعتی داشتن)، می تونید به این موضوع اعتراض کنید.
• ادعای عدم توجه قاضی به دلایل ابرازی: این یعنی شما کلی دلیل و مدرک و استدلال آورده بودید، اما قاضی اصلاً بهشون توجه نکرده و بدون در نظر گرفتن اونا حکم داده.
• ادعای عدم صلاحیت قاضی یا دادگاه صادرکننده رأی: اگه فکر می کنید قاضی یا دادگاهی که حکم رو داده، اصلاً صلاحیت رسیدگی به پرونده شما رو نداشته، می تونید به این مورد اعتراض کنید. مثلاً پرونده توی شهر اشتباهی بررسی شده.
• ادعای مخالف بودن رأی با موازین شرعی و یا مقررات قانونی: این یکی خیلی مهمه. یعنی بگید حکمی که صادر شده، با قرآن، شرع یا با قوانین جاری کشور در تضاده و به نوعی خلاف قانونه.

اگه دادخواست تجدیدنظر رو بر اساس یکی از این دلایل تنظیم کنید، دادگاه تجدیدنظر حتی اگه دلایل دیگه هم باشه، خودش به اونا هم رسیدگی می کنه. پس نگران نباشید که فقط یه دلیل رو بگید.

گام به گام تا دادگاه تجدیدنظر (فرآیند عملی)

حالا که فهمیدیم تجدیدنظرخواهی چیه و به چه دلایلی انجام میشه، بریم سراغ اینکه چطور عملاً این کار رو بکنیم. این قسمت رو خوب بخونید که اشتباهی پیش نیاد.

کی می تونه تجدیدنظرخواهی کنه؟

فقط هر کسی که به نوعی به اون پرونده ربط داره و رأی به ضررش صادر شده می تونه تجدیدنظرخواهی کنه. مثلاً:

• طرفین دعوا: یعنی هم خواهان (اون کسی که اول شکایت کرده) و هم خوانده (اون کسی که ازش شکایت شده)، اگه رأی به ضررشون باشه.
• وکیل یا نماینده قانونی: اگه وکیل یا نماینده قانونی دارید، اون ها هم می تونن این کار رو براتون انجام بدن.
• ورثه یا قائم مقام: اگه خدای نکرده یکی از طرفین دعوا فوت کنه، وراث یا قائم مقامش می تونن تجدیدنظرخواهی رو دنبال کنن.

چقدر وقت داریم؟ (مهلت های قانونی رو جدی بگیرید!)

مهلت ها توی قانون خیلی مهمن و اگه از دستشون بدید، دیگه نمی تونید کاری کنید. برای تجدیدنظرخواهی:

• برای کسانی که توی ایران هستن: 20 روز از تاریخ ابلاغ رأی دادگاه اولیه.
• برای کسانی که خارج از کشور هستن: دو ماه از تاریخ ابلاغ رأی دادگاه اولیه.

تاریخ ابلاغ یعنی کی دادنامه به دست شما رسیده. حواستون باشه که این مهلت ها خیلی دقیق هستن و روز ابلاغ و روز اقدام برای ثبت دادخواست معمولاً حساب نمیشن. اگه توی این مهلت نتونید اقدام کنید، دادخواستتون رد میشه، مگر اینکه دلیل موجهی داشته باشید (مثل سیل و زلزله یا بیماری حاد) که اونم باید به دادگاه ثابت کنید.

یادتون باشه که از دست دادن مهلت قانونی برای تجدیدنظرخواهی، می تونه آخرین شانس شما رو برای احقاق حق از بین ببره. پس همیشه حواستون به تاریخ ها باشه.

دادخواست رو کجا ثبت کنیم؟ (دفاتر خدمات الکترونیک قضایی)

الان دیگه بیشتر کارهای قضایی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی انجام میشه. پس برای ثبت دادخواست تجدیدنظر هم باید برید همین دفاتر. اونجا فرم های مربوطه رو بهتون میدن، اطلاعاتتون رو ثبت می کنن و بعد از پرداخت هزینه دادرسی، دادخواست شما رو به دادگاه تجدیدنظر استان مربوطه ارسال می کنن. بعد از ثبت، یه کد رهگیری بهتون میدن که می تونید باهاش وضعیت پرونده تون رو پیگیری کنید.

موقع تکمیل دادخواست تجدید نظر، چی بنویسیم؟ (بخش های مهم)

دادخواست تجدیدنظر یه فرم آماده داره که باید اون رو پر کنید. این فرم چند تا بخش اصلی داره که باید با دقت تکمیل بشن:

1. مشخصات تجدیدنظرخواه و وکیل او: اینجا باید اسم، فامیل، کد ملی، آدرس و شماره تماس خودتون (که معترض هستید) و اگه وکیل دارید، مشخصات وکیل رو بنویسید.
2. مشخصات تجدیدنظرخوانده: مشخصات کامل طرف مقابل پرونده رو هم باید بنویسید (اسم، فامیل، کد ملی، آدرس و…).
3. مشخصات رأی مورد اعتراض: این بخش خیلی مهمه. باید دقیقاً شماره دادنامه، تاریخ صدور، تاریخ ابلاغ و نام دادگاهی که حکم رو صادر کرده، بنویسید.
4. خواسته: اینجا باید واضح بنویسید که چی می خواید. مثلاً: نقض رأی صادره و صدور رأی مقتضی به نفع اینجانب.
5. دلایل و منضمات: تو این قسمت باید لیست مدارکی رو که همراه دادخواست ارائه می کنید، بنویسید. مثلاً: فتوکپی مصدق دادنامه بدوی، لایحه اعتراضیه، فتوکپی سند مالکیت و هر مدرک دیگه ای که دارید.
6. شرح مختصر دادخواست: این قسمت جاییه که شما به طور خلاصه داستان پرونده رو تعریف می کنید و می گید که چرا به رأی اعتراض دارید و با استناد به کدوم دلایل قانونی (همون هایی که بالاتر گفتیم) می خواید رأی نقض بشه. این قسمت رو میشه کامل تر توی لایحه تجدیدنظرخواهی نوشت که خیلی مهم تره.

نمونه های تکمیل شده دادخواست تجدید نظر (حقوقی و کیفری) – با سناریو واقعی

حالا وقتشه که چند تا نمونه تکمیل شده دادخواست تجدید نظر رو ببینیم تا بهتر متوجه بشید چطور باید این فرم رو پر کنید. این نمونه ها صرفاً برای راهنمایی هستن و شما باید بر اساس شرایط پرونده خودتون، اون ها رو تغییر بدید.

ساختار کلی یک دادخواست تجدیدنظر

عنوان بخش	توضیحات لازم
تجدیدنظرخواه	نام و نام خانوادگی، نام پدر، شغل، محل اقامت (کد ملی، شهر، خیابان، کوچه، پلاک)
تجدیدنظرخوانده	نام و نام خانوادگی، نام پدر، شغل، محل اقامت (کد ملی، شهر، خیابان، کوچه، پلاک)
وکیل یا نماینده قانونی	نام و نام خانوادگی، نام پدر، شغل، محل اقامت (در صورت وجود)
تجدیدنظرخواسته	اعتراض به رأی مندرج در دادنامه شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ دادنامه] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه [نام دادگاه] شهرستان [نام شهرستان]
دلایل و منضمات	فتوکپی مصدق کارت ملی، فتوکپی مصدق دادنامه بدوی، لایحه اعتراضیه، [لیست سایر مدارک]
شرح مختصر	خلاصه ماجرا و دلایل اعتراض به رأی دادگاه بدوی (جایگاه اصلی استدلال در لایحه است)

نمونه 1: دادخواست تجدید نظرخواهی حقوقی (مثال: دعوای الزام به تنظیم سند رسمی)

سناریو: فرض کنید آقای احمدی یه خونه از آقای محمودی خریده. قولنامه عادی نوشتن و قرار بوده آقای محمودی تو یه تاریخ مشخصی بیاد دفترخونه و سند رو به نام احمدی بزنه. حالا آقای محمودی زیر قولش زده و نمیاد. احمدی رفته دادگاه و از محمودی شکایت کرده (دعوای الزام به تنظیم سند رسمی). دادگاه اولیه (دادگاه بدوی) به هر دلیلی، رأی به بی حقی آقای احمدی داده و گفته محمودی لازم نیست سند رو بزنه. آقای احمدی معتقده دادگاه به یکی از شهودش یا به یکی از بندهای قولنامه توجه نکرده.

فرم دادخواست تجدید نظرخواهی:

ریاست محترم دادگاه های تجدید نظر استان [نام استان]

(از طریق شعبه [شماره شعبه] دادگاه عمومی حقوقی شهرستان [نام شهرستان])

• تجدیدنظرخواه:
  • نام و نام خانوادگی: احمد احمدی
  • نام پدر: رضا
  • شغل: کارمند
  • محل اقامت: تهران، خیابان [نام خیابان]، کوچه [نام کوچه]، پلاک [شماره]، کد ملی [کد ملی فرضی]
• تجدیدنظرخوانده:
  • نام و نام خانوادگی: محمد محمودی
  • نام پدر: حسن
  • شغل: آزاد
  • محل اقامت: تهران، خیابان [نام خیابان دیگر]، کوچه [نام کوچه دیگر]، پلاک [شماره]، کد ملی [کد ملی فرضی]
• تجدیدنظرخواسته:

  اعتراض به رأی مندرج در دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx مورخ 1402/05/10 صادره از شعبه 2 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان تهران با خواسته الزام به تنظیم سند رسمی پلاک ثبتی 123/4567.

• دلایل و منضمات:
  • فتوکپی مصدق کارت ملی تجدیدنظرخواه
  • فتوکپی مصدق دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx صادره از شعبه 2 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان تهران
  • لایحه اعتراضیه (شامل دلایل و مستندات اعتراض)
  • فتوکپی مصدق مبایعه نامه عادی مورخ 1400/02/01
  • استشهادیه محلی مورخ 1400/03/15
• شرح مختصر دادخواست:

  با احترام، اینجانب احمد احمدی، در تاریخ 1400/02/01 یک واحد آپارتمان از تجدیدنظرخوانده، آقای محمد محمودی، به موجب مبایعه نامه عادی خریداری کرده ام. طبق توافق، ایشان متعهد به حضور در دفترخانه و تنظیم سند رسمی به نام اینجانب بودند که متأسفانه از ایفای تعهد خودداری نمودند. بنده ناچار به طرح دعوای الزام به تنظیم سند رسمی در شعبه 2 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان تهران شدم که نهایتاً منجر به صدور دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx مورخ 1402/05/10 مبنی بر بی حقی اینجانب گردید. این رأی در تاریخ 1402/05/15 به بنده ابلاغ شده است. با توجه به دلایل مفصل در لایحه اعتراضیه پیوست، از جمله عدم توجه کافی دادگاه محترم بدوی به استشهادیه ارائه شده و بندهای صریح مبایعه نامه، درخواست نقض دادنامه صادره و صدور حکم مقتضی دال بر محکومیت تجدیدنظرخوانده به تنظیم سند رسمی را از محضر عالی درخواست دارم.

امضا و اثر انگشت تجدیدنظرخواه

نمونه 2: دادخواست تجدید نظرخواهی حقوقی (مثال: دعوای مطالبه وجه چک)

سناریو: خانم کریمی یه چک از آقای نوری داشته به مبلغ 50 میلیون تومان. چک برگشت خورده و خانم کریمی رفته دادگاه برای مطالبه وجه چک. دادگاه بدوی اما به دلیل اینکه آقای نوری ادعا کرده بود چک بابت تضمین بوده و خانم کریمی نتونسته بود ثابت کنه که بابت طلب اصلی صادر شده، رأی به بی حقی خانم کریمی داده. خانم کریمی معتقده دادگاه به مکاتبات پیامکی بینشون که نشون دهنده وجود بدهی بوده، توجه نکرده.

فرم دادخواست تجدید نظرخواهی:

ریاست محترم دادگاه های تجدید نظر استان [نام استان]

(از طریق شعبه [شماره شعبه] دادگاه حقوقی عمومی شهرستان [نام شهرستان])

• تجدیدنظرخواه:
  • نام و نام خانوادگی: فاطمه کریمی
  • نام پدر: علی
  • شغل: خانه دار
  • محل اقامت: شیراز، خیابان [نام خیابان]، کوچه [نام کوچه]، پلاک [شماره]، کد ملی [کد ملی فرضی]
• تجدیدنظرخوانده:
  • نام و نام خانوادگی: حسین نوری
  • نام پدر: قاسم
  • شغل: بازاریاب
  • محل اقامت: شیراز، خیابان [نام خیابان دیگر]، کوچه [نام کوچه دیگر]، پلاک [شماره]، کد ملی [کد ملی فرضی]
• تجدیدنظرخواسته:

  اعتراض به رأی مندرج در دادنامه شماره 1403xxxxxxxxxxxxxx مورخ 1403/01/20 صادره از شعبه 3 دادگاه حقوقی عمومی شهرستان شیراز با خواسته مطالبه وجه یک فقره چک به مبلغ 500,000,000 ریال.

• دلایل و منضمات:
  • فتوکپی مصدق کارت ملی تجدیدنظرخواه
  • فتوکپی مصدق دادنامه شماره 1403xxxxxxxxxxxxxx صادره از شعبه 3 دادگاه حقوقی عمومی شهرستان شیراز
  • لایحه اعتراضیه
  • فتوکپی مصدق گواهی عدم پرداخت چک شماره [شماره چک]
  • پرینت مکالمات پیامکی فی مابین طرفین (مستند به دستور دادگاه)
• شرح مختصر دادخواست:

  با احترام، اینجانب فاطمه کریمی، یک فقره چک به مبلغ 500,000,000 ریال از تجدیدنظرخوانده، آقای حسین نوری، دریافت نمودم که پس از مراجعه به بانک، به دلیل عدم موجودی، برگشت خورد. پس از طرح دعوا در شعبه 3 دادگاه حقوقی عمومی شهرستان شیراز، دادگاه محترم با استناد به ادعای تجدیدنظرخوانده مبنی بر تضمینی بودن چک و عدم ارائه دلیل کافی از سوی بنده، رأی به بی حقی صادر نمود. این رأی در تاریخ 1403/02/01 ابلاغ گردید. با توجه به دلایل تفصیلی در لایحه پیوست، خصوصاً عدم توجه دادگاه به پرینت مکالمات پیامکی که صراحتاً نشان دهنده بدهی تجدیدنظرخوانده بابت فعالیت های مشترک بود، تقاضای نقض دادنامه و صدور رأی به نفع اینجانب را دارم.

امضا و اثر انگشت تجدیدنظرخواه

نمونه 3: دادخواست تجدید نظرخواهی کیفری (مثال: حکم حبس تعزیری بابت توهین)

سناریو: آقای حسینی در یک درگیری لفظی با آقای مرادی متهم به توهین شده و دادگاه کیفری حکم به 6 ماه حبس تعزیری برای ایشان صادر کرده. آقای حسینی معتقده که صحبت های ایشان در حدی نبوده که توهین محسوب بشه و شاهد هم در این زمینه داشته که دادگاه به حرفش توجه نکرده.

فرم دادخواست تجدید نظرخواهی کیفری:

ریاست محترم دادگاه های تجدید نظر استان [نام استان]

(از طریق شعبه [شماره شعبه] دادگاه کیفری [شماره] شهرستان [نام شهرستان])

• تجدیدنظرخواه:
  • نام و نام خانوادگی: علی حسینی
  • نام پدر: محمود
  • شغل: کارگر
  • محل اقامت: اصفهان، خیابان [نام خیابان]، کوچه [نام کوچه]، پلاک [شماره]، کد ملی [کد ملی فرضی]
• تجدیدنظرخوانده (شاکی):
  • نام و نام خانوادگی: سعید مرادی
  • نام پدر: جواد
  • شغل: آزاد
  • محل اقامت: اصفهان، خیابان [نام خیابان دیگر]، کوچه [نام کوچه دیگر]، پلاک [شماره]، کد ملی [کد ملی فرضی]
• تجدیدنظرخواسته:

  اعتراض به رأی مندرج در دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx مورخ 1402/10/05 صادره از شعبه 12 دادگاه کیفری 2 شهرستان اصفهان مبنی بر محکومیت اینجانب به 6 ماه حبس تعزیری.

• دلایل و منضمات:
  • فتوکپی مصدق کارت ملی تجدیدنظرخواه
  • فتوکپی مصدق دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx صادره از شعبه 12 دادگاه کیفری 2 شهرستان اصفهان
  • لایحه اعتراضیه (شامل دلایل و مستندات اعتراض)
  • شهادت نامه گواهان
• شرح مختصر دادخواست:

  با احترام، اینجانب علی حسینی، در پرونده کلاسه 1402xxxxxx به اتهام توهین مورد تعقیب قرار گرفتم. دادگاه محترم شعبه 12 کیفری 2 شهرستان اصفهان، با وجود دفاعیات بنده و شهادت گواهان، به موجب دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx مورخ 1402/10/05، اینجانب را به 6 ماه حبس تعزیری محکوم نمود. این رأی در تاریخ 1402/10/10 به بنده ابلاغ شد. با توجه به اینکه صحبت های اینجانب در حد یک جدال لفظی عادی بوده و فاقد ارکان جرم توهین به معنای قانونی است و همچنین عدم توجه دادگاه به شهادت گواهان که موید عدم قصد توهین از سوی بنده بود، تقاضای نقض دادنامه صادره و صدور حکم برائت اینجانب را از محضر عالی درخواست دارم.

امضا و اثر انگشت تجدیدنظرخواه

لایحه تجدید نظرخواهی: برگ برنده شما در دادگاه!

اگه دادخواست رو مثل یه درخواست اولیه ببینیم، لایحه تجدیدنظرخواهی حکم برگ برنده شما رو داره. چرا؟ چون دادگاه تجدیدنظر معمولاً پرونده ها رو غیرحضوری بررسی می کنه. یعنی خیلی وقتا دیگه خبری از جلسات حضوری و حرف زدن رودررو نیست. پس هرچیزی که شما بخواید بگید، باید توی همین لایحه بنویسید.

چرا لایحه اینقدر مهمه؟ (نقش کلیدی در رسیدگی غیرحضوری)

خیلی مهمه که لایحه شما کامل و جامع باشه. چون قاضی های دادگاه تجدیدنظر، بیشتر از روی همین لایحه و مدارکی که بهش ضمیمه کردید، پرونده شما رو می خونن و تصمیم می گیرن. اگه لایحه تون ضعیف باشه، ممکنه حقایق رو خوب منتقل نکنید و فرصت رو از دست بدید. یه لایحه قوی، مثل اینه که شما یه وکیل خبره دارید که با دقت و وسواس، همه نکات رو برای قاضی توضیح میده.

اصول نگارش یک لایحه قوی چیست؟ (شفاف، مستدل، محترمانه)

برای اینکه لایحه تون تاثیرگذار باشه، باید چند تا نکته رو رعایت کنید:

• مقدمه محترمانه: لایحه رو با سلام و احترام به ریاست و مستشاران دادگاه شروع کنید.
• شرح خلاصه واقعه: یه توضیح کوتاه از اتفاقی که افتاده و منجر به تشکیل پرونده شده بدید.
• ایرادات وارده به رأی بدوی: مهم ترین بخش اینجاست. باید به طور دقیق بگید که رأی دادگاه اولیه چه اشکالاتی داشته و با استناد به کدوم ماده قانونی یا کدوم مدرک، اون اشکالات رو ثابت کنید. مثلاً بگید دادگاه به مدرک الف توجه نکرده یا استدلالش خلاف ماده ب قانون بوده.
• ارائه دلایل و مستندات جدید (در صورت وجود): اگه مدارک یا دلایل جدیدی دارید که قبلاً ارائه نشده یا دادگاه بهشون توجه نکرده، اینجا با ذکر جزییات بهشون اشاره کنید و کپی مصدقشون رو ضمیمه کنید.
• خواسته نهایی: در انتها، دوباره واضح و روشن بگید که چه حکمی از دادگاه تجدیدنظر می خواید. (مثلاً نقض رأی بدوی و صدور حکم بر برائت یا محکومیت طرف مقابل).
• زبان حقوقی و محترمانه: لایحه باید با ادبیات حقوقی و کاملاً محترمانه نوشته بشه. از به کار بردن کلمات توهین آمیز یا احساسی پرهیز کنید.

نمونه 1: لایحه تجدیدنظرخواهی حقوقی (برای سناریو الزام به تنظیم سند)

ریاست محترم و مستشاران عالی مقام دادگاه تجدید نظر استان [نام استان]

با سلام و ادای احترام؛

موضوع: لایحه تجدیدنظرخواهی از دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx صادره از شعبه 2 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان تهران، موضوع پرونده کلاسه 1402xxxxxx که در مورخ 1402/05/15 به اینجانب احمد احمدی (تجدیدنظرخواه) ابلاغ شده است، در مهلت مقرر قانونی تقدیم حضور می گردد.

به استحضار می رساند دادنامه صادره فوق الذکر با تجویز بندهای ج و ه ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی و با توجه به موارد ذیل مخدوش و قابل نقض می باشد:

1. عدم توجه کافی دادگاه محترم بدوی به دلایل ابرازی:

   اینجانب در جلسه دادرسی دادگاه نخستین و همچنین در لوایح تقدیمی، بر وجود استشهادیه محلی مورخ 1400/03/15 تأکید نمودم که گواهی بر حضور تجدیدنظرخوانده در محل و توافق نهایی بر فروش ملک و تحویل آن به اینجانب دارد. متاسفانه دادگاه محترم به این دلیل مهم که نشان دهنده اراده و توافق طرفین بر بیع بود، توجه کافی ننموده و در رأی خود به آن اشاره ای نشده است. در حالی که این استشهادیه می توانست مکمل مبایعه نامه عادی و برطرف کننده ابهامات احتمالی باشد.

2. مخالف بودن رأی با مقررات قانونی (استدلال نادرست از مبایعه نامه):

   دادگاه محترم بدوی در صفحه دوم دادنامه صادره، به استدلال اینکه مبایعه نامه عادی فی مابین دارای شرط حضور در دفترخانه تا تاریخ [تاریخ فرضی] بوده و چون این شرط محقق نشده، لذا قرارداد قابل استناد نیست، رأی صادر نموده است. این در حالی است که مطابق ماده 338 قانون مدنی، بیع به مجرد ایجاب و قبول واقع می شود. شرط حضور در دفترخانه صرفاً یک شرط انجام تعهد بوده و عدم حضور متعهد (تجدیدنظرخوانده) نمی تواند موجب بطلان اصل بیع یا بی اعتباری مبایعه نامه باشد. بلکه این عدم حضور، تخلف از انجام تعهد و موجب حق الزام متعهد به انجام آن است و رأی دادگاه بدوی در این خصوص با اصول و موازین بیع و تعهدات قراردادی در تعارض است.

3. عدم استماع گواهی گواهان:

   اینجانب در مرحله بدوی درخواست استماع شهادت دو نفر از گواهان حاضر در زمان تنظیم مبایعه نامه و تحویل اولیه ملک را داشتم که متاسفانه این درخواست مورد اجابت قرار نگرفت و این امر خود از جهات نقص در رسیدگی و عدم توجه به دلایل ابرازی است.

نهایتاً با تجدید احترام به دادگاه عالی تجدیدنظر، اینجانب تجدیدنظرخواه استناداً به ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای نقض دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx صادره از شعبه 2 دادگاه عمومی حقوقی شهرستان تهران و صدور رأی مقتضی بر محکومیت تجدیدنظرخوانده به تنظیم سند رسمی پلاک ثبتی مذکور را مورد استدعاست.

با تشکر و تجدید احترام
احمد احمدی (تجدیدنظرخواه)

نمونه 2: لایحه تجدیدنظرخواهی کیفری (برای سناریو توهین)

ریاست محترم و مستشاران عالی مقام دادگاه تجدید نظر استان [نام استان]

با سلام و ادای احترام؛

موضوع: لایحه تجدیدنظرخواهی از دادنامه شماره 1402xxxxxxxxxxxxxx صادره از شعبه 12 دادگاه کیفری 2 شهرستان اصفهان، موضوع پرونده کلاسه 1402xxxxxx که در مورخ 1402/10/10 به اینجانب علی حسینی (تجدیدنظرخواه) ابلاغ شده است، در مهلت مقرر قانونی تقدیم حضور می گردد.

به استحضار می رساند دادنامه صادره فوق الذکر با تجویز بندهای ج و ه ماده 348 قانون آیین دادرسی مدنی و با توجه به موارد ذیل مخدوش و قابل نقض می باشد:

1. عدم توجه دادگاه محترم به دفاعیات و شهادت گواهان:

   اینجانب در طول جلسات دادرسی بدوی، مکرراً تأکید نمودم که اظهارات اینجانب نسبت به شاکی، در قالب یک جدال لفظی و از روی عصبانیت لحظه ای بوده و فاقد قصد مجرمانه (سوء نیت خاص) برای توهین بوده است. همچنین شهود حاضر در صحنه، آقایان [نام شاهد 1] و [نام شاهد 2]، گواهی دادند که کلمات رد و بدل شده در حد یک درگیری لفظی معمول بوده و جنبه توهین آمیز خاص نداشته است. متأسفانه دادگاه محترم به این دفاعیات و شهادت گواهان توجه کافی نکرده است.

2. عدم احراز ارکان مادی و معنوی جرم توهین:

   مطابق ماده 608 قانون مجازات اسلامی، جرم توهین نیازمند آن است که الفاظ یا حرکات به کار رفته، صراحتاً اهانت آمیز باشند و قصد توهین نیز از سوی مرتکب احراز گردد. در پرونده حاضر، کلمات رد و بدل شده صرفاً واکنشی به رفتار نامناسب شاکی بود و نه از روی قصد و برنامه قبلی برای توهین. همچنین ماهیت کلمات به کار رفته در عرف جامعه، لزوماً توهین آمیز مطلق نیست و می تواند صرفاً در زمره ناسزاگویی یا اعتراض تلقی شود که با توهین قابل مجازات تفاوت دارد.

3. عدم انطباق فعل با وصف مجرمانه:

   حتی با فرض پذیرش بخشی از اظهارات شاکی، عمل اینجانب به هیچ وجه با تعریف قانونی جرم توهین انطباق ندارد. درگیری های لفظی، هرچند ناپسند باشند، همواره به معنای ارتکاب جرم توهین نیستند و لازم است دادگاه با دقت بیشتری به عناصر قانونی جرم و انطباق آن با فعل ارتکابی رسیدگی می نمود.

لذا با توجه به مراتب فوق و عدم احراز ارکان قانونی جرم توهین و همچنین عدم توجه کافی به دلایل ابرازی و دفاعیات اینجانب، از محضر عالی درخواست نقض دادنامه صادره و صدور حکم برائت اینجانب را دارم.

با تشکر و تجدید احترام
علی حسینی (تجدیدنظرخواه)

وقتی پرونده میره دادگاه تجدیدنظر (مراحل و نتایج)

بعد از اینکه شما دادخواست و لایحه تجدیدنظرتون رو ثبت کردید، پرونده میره به دادگاه تجدیدنظر استان. اینجا دیگه تقریباً کار شما تموم میشه و نوبت قضاته که پرونده رو بررسی کنن.

نحوه رسیدگی دادگاه تجدیدنظر چطوره؟

اغلب پرونده ها توی دادگاه تجدیدنظر به صورت غیرحضوری بررسی میشن. یعنی دیگه شما رو برای جلسه دادگاه احضار نمی کنن که بیاید و دفاع کنید. قضات دادگاه تجدیدنظر (که معمولاً سه نفر هستن)، تمام مدارک، دادنامه دادگاه بدوی، دادخواست تجدیدنظر و لایحه اعتراضیه شما رو با دقت مطالعه می کنن. اگه لازم ببینن، ممکنه از طرفین بخوان که لایحه تکمیلی ارسال کنن یا برای ارائه توضیحات بیشتر، یک جلسه حضوری هم تشکیل بدن، اما این حالت، استثناست.

نتیجه تجدیدنظرخواهی چی میشه؟ (تایید، نقض، صدور رأی جدید)

دادگاه تجدیدنظر بعد از بررسی، ممکنه یکی از این سه تا تصمیم رو بگیره:

1. تأیید رأی دادگاه بدوی: اگه دادگاه تجدیدنظر ببینه که رأی دادگاه اولیه درست بوده و ایرادی بهش وارد نیست، اون رو تأیید می کنه و پرونده به همین شکل بسته میشه.
2. نقض رأی دادگاه بدوی و صدور رأی جدید: اگه دادگاه تجدیدنظر دلایل شما رو موجه بدونه و ببینه که رأی دادگاه اولیه اشتباه بوده، اون رو نقض می کنه و خودش یه رأی جدید صادر می کنه که این رأی معمولاً نهایی و قطعیه.
3. نقض رأی و ارجاع پرونده: گاهی اوقات ممکنه دادگاه تجدیدنظر رأی رو نقض کنه اما به دلیل نقص در تحقیقات یا دلایل، پرونده رو دوباره بفرسته به دادگاه بدوی (یا یه شعبه دیگه از دادگاه بدوی) تا دوباره بررسی بشه.

راستی، این مدارک رو حتماً همراه داشته باشید! (لیست مدارک مهم)

وقتی می خواید برای تجدیدنظرخواهی اقدام کنید، حواستون باشه که این مدارک رو حتماً آماده داشته باشید:

• کارت ملی و شناسنامه
• کپی مصدق تمام مدارک هویتی خودتون و وکیلتون (اگر وکیل دارید)
• کپی مصدق دادنامه دادگاه بدوی (حکم اولیه)
• دلایل و مستندات جدید (اگر دارید)
• لایحه اعتراضیه که خودتون نوشتید یا وکیلتون تنظیم کرده
• هرگونه سند، مدرک، شهادت نامه یا دلیل دیگه ای که فکر می کنید بهتون کمک می کنه.

کی نباید تجدیدنظرخواهی کنیم؟ (آراء قطعی و غیرقابل اعتراض)

یه سری حکم ها هستن که از همون اول قطعی صادر میشن و دیگه نمی تونید بهشون اعتراض کنید. مثلاً:

• توی پرونده های مالی که ارزش خواسته خیلی کم باشه (زیر اون حد نصابی که قانون مشخص کرده).
• جرایم خیلی سبک کیفری (مثل جرایم تعزیری درجه 8 که مجازاتشون حبس تا سه ماه یا جزای نقدی تا ده میلیون ریال هست).
• احکامی که مستند به اقرار شما در دادگاه باشن.
• احکامی که بر اساس نظر کارشناسی صادر شده باشن و شما قبلاً کتباً قبول کرده باشید که نظر کارشناس برای شما لازمه الاجراست.

البته باز هم تاکید می کنم، برای هر پرونده ای شرایط فرق می کنه و بهترین کار اینه که قبل از هر اقدامی، با یه متخصص حقوقی مشورت کنید.

حرف آخر و یه توصیه دوستانه!

دیدید که تجدیدنظرخواهی اصلاً کار ساده ای نیست و پر از ریزه کاری ها و ظرافت های حقوقیه. نوشتن یه نمونه تکمیل شده دادخواست تجدید نظر قوی و یه لایحه اعتراضیه مؤثر، می تونه سرنوشت پرونده شما رو عوض کنه. شاید بگید خودم می نویسم، اما تجربه نشون داده که توی این جور مسائل، یه اشتباه کوچیک می تونه بزرگترین ضربه رو بهتون بزنه.

پس اگه با حکمی روبرو شدید که فکر می کنید اشتباهه و حقتون ضایع شده، قبل از هر کاری، حتماً با یه وکیل یا مشاور حقوقی متخصص صحبت کنید. اون ها با تمام فوت و فن های قانونی آشنا هستن و می تونن بهترین راه رو بهتون نشون بدن تا بتونید از حق تون دفاع کنید و به نتیجه دلخواهتون برسید. یادمون باشه، کار را به کاردان سپردن همیشه بهترین نتیجه رو داره. با دانش و آگاهی، قدم بردارید تا پشیمانی به بار نیاد.