احتمال جنگ جهانی سوم یا جنگ سرد دوم در پی بحران اوکراین چقدر است؟ صاحب‌نظران در این خصوص چه می‌گویند؟ با ای بی سی مگ در ادامه این مقاله همراه باشید.

یک هفته پس از آنکه نازی‌ها به لهستان یورش بردند، نشریه هفتگی Time آمریکا در شماره 11 سپتامیر 1939 خود نوشت: «جنگ جهانی دوم، هفته گذشته ساعت 5 و 20 دقیقه صبح 1 سپتامیر به وقت لهستان آغاز شد. همان لحظه‌ای که بمب‌افکن آلمانی به شهر پاک (Puck)، شهری در شمال لهستان در کنار شبه جزیره هل (Hel)، یورش برد.» 3 سپتامیر، فرانسه و انگستان، به عنوان متحدان لهستان علیه آلمان اعلام جنگ کردند.

پس از تجاوز دولت پوتین به خاک اوکراین، اگرچه هیچ کشوری علیه روسیه اعلام جنگ نکرد، اما یک سوال در ذهن‌ها تداعی شد: «احتمال جنگ جهانی سوم چقدر است؟» در این نوشتار نظرات مختلف را در این خصوص بررسی خواهیم کرد.

احتمال جنگ جهانی سوم یا جنگ سرد دوم در پی بحران اوکراین چقدر است؟

جاشوا پولاک (Joshua Pollack)، مشاور پیشین دولت آمریکا در امور صلاح‌های کشتار جمعی از جمله اشاعه، کنترل تسلیحات و بازدارندگی و همچنین ادیتور نشریه The Nonproliferation Review،با منتفی خواندن احتمال جنگ جهانی سوم می‌گوید:

سوال واقعی این است که آیا باید منتظر جنگ سرد دوم باشیم؟ پاسخ این سوال در گرو این است که عمر دولت پوتین چقدر خواهد بود.

نائوکی ویک (Naoko Wake)، استاد تاریخ دانشگاه میشیگان نیز معتقد است احتمال بروز جنگ سرد دوم کم نیست. او می‌گوید: «در طول یک دهه گذشته در سراسر جهان نشانه‌های بسیاری از وقوع این امکان دیده شده است.» کنت واینشتاین (Kenneth Weinstein) از موسسه مطالعات هادسون در واشینگتن اما باور دارد که در طول چند روز گذشته احتمال جنگ جهانی سوم تقویت شده است.

او در ادامه می‌گوید:

اگر حمله احتمالی روسیه به بالتیک، لهستان یا هر عضور دیگر ناتو، این پیمان را مجبور به عملی کردن ماده 5 (Article V) کند و از آن سمت، چین نیز به طور همزمان به تایوان یورش ببرد و در خاورمیانه میان ایران و عربستان نزاع درگیرد، جنگ جهانی سوم را شاهد خواهیم بود.

واینشتاین می‌گوید این سناریو دور از ذهن، اما ممکن است. او پیشتر یکی از گزینه‌های دونالد ترامپ برای سفارت آمریکا در ژاپن بوده است. از همان موسسه هادسون، برویم به سراغ نظر برایان کلارک (Bryan Clark) که مدیر سابق گروه مطالعات راهبردی عملیات دریایی بوده است. کلارک می‌گوید:

حداقل در مقایسه با شروع جنگ‌های بزرگ پیشین، آنچه شاهدیم شروع جنگ جهانی سوم نیست. روسیه می‌‌تواند عملیات‌هایش در اوکراین را به نحوی مدیریت کند که نزاع از دستش خارج نشود. اما در غیر این صورت احتمال هم‌پیمان شدن ایالات متحده، ناتو و اتحادیه اروپا برای مداخله نظامی کم نخواهد بود.

وی در ادامه توضیح می‌دهد: «در آنسوی ماجرا، رویدادهای اخیر می‌تواند نشانی از یک چالش بلند مدت جهانی میان روسیه و همسایه های غربی‌ش باشد. چالش دیگر میان چین و همسایه‌های شرقی‌ش مکمل وخامت این اوضاع خواهد بود.»

دموکراسی در برابر استبداد

برت برون (Brett Bruen) مشاور Global Situation Room می‌گوید نابالغانه است اگر از شروع جنگ جهانی صحبت کنیم. او که پیشتر مدیر تعاملات جهانی کاخ سفید بوده، در این زمینه می‌گوید:‌

بدون شک یک جنگ جهان‌شمول میان دموکراسی‌ها و دیکتاتوری‌ها را شاهد هستیم. اما امکان جنگ در میدان نبرد چیز دیگری است. آنها مطمئناً به صورت “آفلاین” و از طریق درگیری‌های منطقه‌ای در مناطقی نظیر اوکراین و افغانستان درگیری‌ها را پیش می‌برند.

ویشنو پراکاش (Vishnu Prakash)، سفیر سابق هند در کانادا و کره جنوبی نیز می‌گوید: «این موقعیت، صرف نظر از اینکه چگونه حل شود، شکاف میان روسیه و غرب را تلخ‌تر و عمیق‌تر می‌کند و می‌تواند آتش جنگ سرد دوم را نیز به راه بیاندازد. اما اگر ناتو مداخله نظامی کند، قصه متفاوت خواهد شد و در این صورت احتمال جنگ جهانی سوم بالا می‌گیرد.»

بیشتر بخوانید:

• ولادیمیر زلنسکی ؛ کمدین-رئیس جمهور اوکراین که مقابل پوتین مقاومت می‌کند!

یووال هراری: در لبه پرتگاهیم!

تاریخ‌دان مشهور معاصر، یووال نوا هراری، نسبت به شروع دوران جنگ هشدار می‌دهد. نویسنده 46 ساله برنده جایزه پالنسکی می‌گوید آینده همه ما به شجاعت مردم اوکراین گره خورده است. این فارغ التحصیل تاریخ دانشگاه آکسفورد در صفحه توئیتر خود، دیدگاه‌هایش در خصوص بحران کنونی اوکراین را شرح داده است.

بیشتر بخوانید:

•  خلاصه کتاب انسان خردمند ؛ تاریخ مختصر بشر به قلم یووال هراری

آقای هراری می‌نویسد پیامدِ بلندپروازی‌های ظالمانه یک نفر [پوتین] می‌تواند بشریت را به آستانه فاجعه نزدیک کند. او در توییتی که سه روز پیش منتشر کرد، نوشته:

امروز روز رنج است. بلندپروازی بی‌رحمانه یک نفر خشم و خشونت را در میان ده‌ها میلیون نفر برانگیخته است، و بشریت را به سوی فاجعه سوق می‌دهد. ما در لبه پرتگاه قرار داریم. اگر این تهاجم به موفقیت برسد، تمام جهان در دوره جدیدی از جنگ فرو خواهد رفت. آینده همه ما به شجاعت اوکراینی‌ها بستگی دارد. وظیفه است که از آنها حمایت کنیم.

متن کامل مقاله آقای هراری را می‌توانید در وبسایت اکونومیست (اینجا) مطالعه کنید. هراری می‌گوید بزرگترین دستاورد سیاسی بشر، کاهش جنگ بوده است. این دستاورد اکنون در معرض خطر است.

او در این مقاله دو مکتب فلسفی تحلیلگرِ این جریان را مورد واکاوی قرار می‌دهد؛ یکی که به کلی جهان را «جنگل» می‌داند و جنگ را اجتناب‌ناپذیر توصیف می‌کند. و مکتب دیگر که خوش‌بینانه، بشریت را قادر به حل چنین بحران‌هایی وصف می‌کند، اما نسبت به پیدایش قلدران سیاسی هشدار می‌دهد.

گالری تصاویر «جنگ ویرانی است!»

مقالات بیشتر در ای بی سی مگ:

• قوی ترین ارتش های دنبا کدامند؟
• با بهترین تک تیراندازهای جهان آشنا شوید
• فهرست قوی‌ترین کشورهای جهان از نظر تجهیرات نظامی

.

منبع:

• indiatimes
• voanews

نظر شما در خصوص احتمال جنگ جهانی سوم چیست؟ در کامنت ها با ما در میان بگذارید.